جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش دربرگیرنده طبقه بندی مناظرات یاران امام صادق (ع) است. امام صادق علیه السلام در مقابل فرقه های مذهبی و بدعتگذاران، رویکرد دفاع از ایمان حق و اسلام ناب را در پیش گرفته بود و یاران آن حضرت نیز پیرو رویکرد امام و به آن پایبند بودند. آنان از مکتب علمی و معرفتی امام بهره مند شده بودند و مناظراتشان با مخالفان بر اساس رویکردی بود که امام صادق (ع) برایشان ترسیم کرده بود. از جمله دستاوردهای این پژوهش- که پژوهشی تاریخی و با روش نقلی و تحلیلی است _ به نتایجی رسید که بارزترین آنها از این قراراست: طبقه بندی موضوعی مناظرات که می توان عمده آنها را در دو رویکرد اصلی مناظرات فقهی و مناظرات عقیدتی دانست. طبقه بندی روشی که با بررسی این مناظرات در می یابیم که این مناظرات به دو روش نقلی و عقلی بیان شده و نیز طبقه بندی از لحاظ مخاطبان که می توان آن را مناظرات با پیروان دیگر مذاهب اسلامی، مناظره با اهل کتاب و مناظرات زنادقه و غیر مسلمانان غیر کتابی، قابل دسته‌بندی است. این تقسیم بندی در نوع خود برای اولین بار ارائه می شود.

افراط گرایی فراتر از حد است و در اصطلاح فراتر از حد در مورد ائمه علیهم السلام است . اولین حادثه ای که از غلو می دانیم ، اتفاقی است که در زمان حضرت نوح علیه السلام و سپس در زمان بنی اسرائیل با عزیر و مسیحیان با حضرت عیسی علیه السلام بر پیامبر ما و او گذشت . اهل بیت علیهم السلام در اسلام رسول خدا صلی الله علیه و آله از افراط و تفریط برحذر داشت و امیرالمؤمنین علیه السلام نیز چنین بود و در زمان او افراط و تفریط ظاهر شد . از این رو ، افراط در هر عصری ظاهر می شد تا اینکه موضوع به زمان امام صادق علیه السلام رسید ، جایی که افراط گرایی بیش از هر زمان دیگری رشد و گسترش یافت . ملاک غلو گفتن چیزی در مورد ائمه است که خودشان نگفته اند و آنها را از بندگی خدای متعال دور می کنند . روح جنبش افراطی این بود که به دنبال رهبری در این جهان باشد و بسیاری از آنچه تندروها می گفتند با هدف آسیب رساندن به جهان بود و ایده بابیسم در روح سخنان او و جود داشت ، حتی اگر می کرد . آن را بیان نکن عقاید تندروها اعتقاد به ربوبیت امام و اعتقاد به نبوت او در آغاز امرشان است و سپس به اعتقاد به ربوبیت او روی می آورند و اینکه او مستقل از خداوند متعال غیب می داند . و مدعی انتقال ارواح و پاپ می شوند و مردم را به خود جذب می کرد و قتی حرام ها را بر آنها حلال می کرد و و اجبات را از آنها برمی داشت و به شناخت امام و شناخت دشمن او راضی می شد و می گفت: اطاعت را مرد انجام می دهد و او امام است و تمام کارهای زشت را مرد انجام می دهد و او دشمن امام است . اعمالشان بر اساس حلال و تکذیب و اجبات بود ، در ابتدا نماز مغرب را به تأخیر می انداختند تا ستارگان به هم برخورد کنند و بعد تصمیم گرفتند در حج تلبیه بخوانند تا امام را به جا آورند . این تطبیق اعتقاد آنها به خدا بود و ابوالخطاب برای اینکه آنها را به سوی خود جذب کند ، بسیار با ابلهان می نشست . امام صادق (علیه السلام) در مبارزه با آنها به روش های عام و خاص تکیه می کرد و ما روش های عام را می شناسیم که همانا انذار از آنها و افشای دروغ هایشان است ، از ترسی که و ارد شده بود به مردم می گفت و غالباً آنها را لعن و نفرین می کرد ، و این مانند موضع رسمی در مورد آنهاست که امام نگران این بود که به خاطر آنها نبرد با افراط گرایان ، که همان سهل انگاری است به مردم فضیلت داد و به افراطیون دستور داد که توبه کنند و چون کاری از آنها کار نکرد دستور کشتن برخی از آنان را داد . در مبارزه با عقاید و اعمال آنان بر روشهای کلی تکیه می کرد و عقاید آنان را نیز انکار می کرد و چگونگی تحریف آیات و تحریف احادیث خود را بیان می کرد و چگونگی تحریف معانی صحیح و روشن شدن آن معانی را بیان می کرد . چگونه با تندروها مخالفت می کردند و برخی از شیعیان امین را برای مراجعه به آنها منصوب می کرد و در برابر تندروها مواضعی داشتند . امام صادق (علیه السلام) در پاسخ به آنچه که او فرستاده بود ، نامه ای برای مفضل فرستاد و در نامه خود از سخنان تندروها به آنها حمله کرد و انحراف آنها و چگونگی تحریف آنها را توضیح داد معانی احادیث او را نشان داد و نشان داد که چگونه افراطیون در گمراهی هستند و چگونه افکار صحیح را می شناسیم .

این پایان‌نامه به بررسی موضوع آیات متشابه در قرآن کریم می‌پردازد که به سه محور اساسی اعتقادی: الوهیت، نبوت و معاد مربوط می‌شوند. این کار با مطالعه‌ای تحلیلی و تفسیری در پرتو روایات امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) انجام می‌شود. این تحقیق ناشی از نیاز مبرم به تمایز قائل شدن بین واضح و متشابه و درک معانی آیاتی است که ممکن است به عنوان مخالف با باورهای اساسی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) فهمیده شوند. این مطالعه به چهار فصل اصلی تقسیم شد. فصل اول شامل اصول کلی بود که دلیل انتخاب موضوع و روش‌شناسی موضوع را توضیح می‌دهد، و همچنین مفاهیمی که در آن برای درک معانی واژگان پیام به آنها پرداخته‌ایم. در فصل دوم، آیات مشابه مربوط به مسائل الوهیت و توحید را جستجو کردم. فصل سوم آیاتی را جستجو کردم که ظاهر آنها دلالت بر نفی دارد. عصمت پیامبران یا تحدی مقام نبوت، ضمن پرداختن به آیات، و فصل چهارم به آیات مربوط به معاد و روز آخرت می پردازد که ممکن است از آنها برداشتی مغایر با اصول اعتقادی شود. این پژوهش با رویکردی علمی و مبتنی بر موارد زیر انجام شده است: انتخاب آیات مشابه در هر محور؛ شناسایی زمینه‌های تشابه و برداشت‌های نادرست اعتقادی؛ ارائه روایات منقول از امامان باقر و صادق (علیهما السلام) در تفسیر این آیات؛ تحلیل روایات و پیوند آنها با آیات قطعی؛ و انجام مقایسه تفسیری بین منابع دو گروه (شیعه و سنی). نتایج نشان داد که فهم آیات متشابه بدون مراجعه به روایات معتبر اهل بیت (علیهم السلام) که در روشن شدن مضامین قرآنی، رفع ابهامات و تثبیت مفاهیم صحیح اعتقادی نقش دارند، ناقص است. همچنین این تحقیق نشان داد که امامان باقر و صادق (علیهم السلام) رویکرد تفسیری دقیقی مبتنی بر تفسیر آیات متشابه با قطعیات ارائه دادند و بدین ترتیب تعادلی بین معنای ظاهری متن قرآن و روح تفسیری آن برقرار کردند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل سیاسی امام جعفر صادق علیه‌السلام، مضامین سیاسی در نامه‌های منسوب به ایشان می‌پردازد. این نامه‌ها در بستر تاریخی خلافت اموی و آغاز خلافت عباسی تدوین شده‌اند و واجد محتوایی راهبردی در تبیین مضامین سیاسی شیعه هستند. پژوهش با روش توصیفی‌‌- تحلیلی و رویکرد تاریخی انجام گرفته و دوازده محور کلیدی در مضامین سیاسی این نامه‌ها شناسایی و تحلیل شده است: امامت، وصایت و ولایت، مشروعیت حکومت، و عدالت. امام صادق علیه‌السلام امامت را عنصر بنیادین سیاسی معرفی می‌فرمایند که بر پایه علم لدنی، عصمت و نص الهی استوار است. وصایت و ولایت در گفتمان ایشان، تداوم رسالت نبوی تلقی شده و در برابر خلافت‌های مبتنی بر زور و غصب، همچون خلافت اموی و عباسی، به‌عنوان بدیلی الهی مطرح می‌شوند. از منظر امام، هرگونه حاکمیت سیاسی فاقد اتصال به امامت الهی، نامشروع و مردود است. امر به معروف و نهی از منکر در نامه‌ها صرفاً جنبه فردی و اخلاقی ندارند، بلکه به مثابه مکانیزم نظارت عمومی و ابزار اصلاح ساختار قدرت در چارچوب مقاومت سیاسی تبیین شده‌اند. همچنین مفاهیم جهاد و اطاعت از اهل حق، به صورت چند بعدی و با تأکید بر جهاد علمی در شرایط خاص نظامی، بازنمایی شده‌اند. اطاعت از اهل حق، شرط لازم تحقق جامعه توحیدی معرفی می‌شود. ظلم، اهل باطل و عدالت، در منظومه مضامین سیاسی امام، مفاهیمی کلیدی‌اند که چارچوب مرزهای حق و باطل را ترسیم می‌کنند. یافته‌های این پژوهش این هست که این نامه‌ها مضامین سیاسی الهی‌اند که ظرفیت بازخوانی نظریه حکمرانی دینی در عصر معاصر را دارا می‌باشند.

ضرورت مطالعه از آنجا آشکار می شود که مهم ترین اهداف قرآنی را در گفتار دو امام صادقین (علیه السلام) بررسی می کند و آیات آن دو امام (علیه السلام) را بررسی می کند. ) به عنوان یک مطالعه تفسیری، اهمیت تحقیق در آشکار شدن این اهداف کلان قرآنی مشهود است، این اهداف که محور مطالعه و تحقیق در عصر هستند، علاوه بر آن، به تأثیر آن اشاره دارد دو امام صادق (علیه السلام) در این مکاشفه، موضوع مهمی را روشن می کند که اهداف قرآنی در سخنان اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه سخنان اهل بیت (علیهم السلام) بسیار وجود داشته است. دو إمام صادقین (علیهم السلام). - بنابراین، سؤالات این پژوهش عبارتند از: چگونه (چرا) اهم اهداف قرآنی در گفتار آن دو إمام صادقین (علیهم السلام) آشکار می شود؟ مهمترین اهداف قرآنی در گفتار آنها چیست؟ رویکرد ایشان در تبیین اهداف قرآنی چیست؟ مطالعات قبلی در ارتباط با اهداف قرآن بوده است، اما نه به اهداف آیات قرآن به طور جامع پرداخته شده است و نه از دیدگاه دو إمام صادقین (علیهم السلام). - رویکرد توصیفی و رویکرد تحلیلی را در این پایان نامه دنبال کرده ام که مبتنی بر توصیف موضوعات و پاراگراف ها، طبقه بندی و تقسیم بندی آنها از یک سو و انجام تحلیل و بیان در مورد موضوع مورد مطالعه است. - نتایج به دست آمده در این تحقیق عبارتند از: اهداف قرآنی با استعلام از متن قرآن از دو إمام صادقین (علیهم السلام) آشکار می شود، چنان که در پرتو سخنان شیوا و بیان روشن آنها به وحی خیره کننده نگاه می کنیم. و روایات حکیمانه, زیرا اینها مرجع بزرگی هستند که این معارف قرآنی را آشکار کردند، آنها را تفسیر کردند، مظاهر و اوصاف آنها را نشان دادند، وجود و معانی پنهان آنها را آشکار کردند. از مهمترین اهداف قرآنی که در گفتار آن دو إمام صادقین (علیهم السلام) نازل شده است، هدف توحیدی، غرض نبوی (مربوط به نبوت)، غرض متصل به امامت، غایت متصل به امامت است. روز قیامت، هدف عبادی و معاملاتی و هدف اخلاقی و تربیتی. - رویکرد آن دو إمام صادقین علیهم السلام در تبیین مقاصد عمده آیات کتاب مقدس، متفاوت و متنوع است. برخی از این مقاصد را با ذکر مثال، برخی با ذکر تشبیه، برخی را با تحلیل جزئی الفاظ و عبارات آیات و برخی را با ارائه تفسیر باطنی بیان می کنند. علاوه بر آن، با توجه به مسائل مختلف دینی و نیز متون توضیحی و روایاتی که آن دو امام صادقین (علیهم السلام) تلگراف کردند، برایم روشن شد که بر مسائل ظریف و حساس در دین تأکید داشتند. سیستم. به نظر می رسد که دقت در گفتار دو امام صادقین (علیه السلام) از یک سو موجب توجه آگاهانه به فهم معانی وحی و تعمیم تعمق و هشدار از توضیحات و تفسیرهای نامطلوب می شود. مجموعه‌ای از ویژگی‌های اهداف قرآنی که در گفتار دو امام صادقین (علیهم السلام) به آن‌ها برخوردیم، بر ما ظاهر شد، از جمله خداپرستی، سازگاری، جاودانگی، جهانی بودن و غیره. - انتخاب اهداف عمده قرآنی در میان دو امام صادقین (علیهم السلام) در سایه متون دینی که در میراث جاودانه آنها به آن برخورد کردیم، ظاهر می شود و من گزیده ای عجیب و غریب در مورد اهداف قرآنی دو امام صادقین (علیهم السلام) نیافتم، بنابراین نیاز مبرم و مبرمی به برجسته سازی این اهداف قرآنی است. به دلیل تأثیر آن بر مسلمان به طور عام و امامیه به طور خاص، این مقاصد را با توجه به مسائل مختلف حقوقی، اعم از اینکه در مبانی دین باشد، در عبادات و معاملات و یا اخلاق و تربیت . - و اما رویکرد دو امام صادقین (علیهم السلام) در بیان اهداف قرآنی، با ذکر روایات شریفه مربوط به موضوع مورد بحث و سپس استخراج ویژگیهای موضوع در پرتو روایات شریفه از کتاب خداوند متعال مطابق با متون قرآنی مرتبط با موضوع که در خدمت روایت شریف است، سپس تلگراف و تبیین با توجه به اهداف قرآنی (اهداف، وسایل وغایات).

امام جعفر صادق ع به عنوان یکی از برجسته ترین شخصیت های تاریخ اسلام و ششمین امام شیعه نقش بی بدیلی در گسترش معارف اسلامی و تربیت شاگردان برجسته ایفا نمودند. با این حال پس از شهادت ایشان، خاندان علوی شاهد انشعاباتی بود که منجر به پیدایش فرقه های مختلف شیعه و تاثیرات ژرفی بر تاریخ تشیع شد، این انشعاب، پدیده‌ای پیچیده و چندلایه است که ریشه در عوامل تاریخی، سیاسی، اعتقادی و اجتماعی دارد. از جمله عوامل اجتماعی و سیاسی و اعتقادی، تنوع و تعصبات قومی و مذهبی، رقابت میان رهبران شیعه و خلفای اموی و عباسی ، اختلاف در دیدگاه های کلامی، اختلاف در تفسیرهای متفاوت از آموزه های اسلامی و به دنبال آن تشکیل فرقه هایی مانند زیدیه، کیسانیه، که با قیام علیه امویان؛ فصل جدیدی در تاریخ شیعه گشوده شد.یا فرقه هایی مانند اسماعیلیه، واقفیه و امامیه ، با توجه به شرایط تاریخی و اجتماعی زمان خود، راهی متفاوت را در پیش گرفتند. این رویداد نه تنها مسیر امامت و رهبری شیعه را تحت الشعاع قرار داده بلکه تا امروز نیز بر جوامع شیعی تاثیرگذار بوده است. در میان عوامل متعددی که به انشعاب علویان پس از شهادت امام صادق منجر شده اختلافات درون خاندانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این اختلافات نه تنها به پراکندگی شیعیان بلکه باعث تضعیف قدرت و نفوذ آنها در برابر دشمنانشان نیز شد از جمله این عوامل، اختلاف در مساله امامت، اختلاف در مسائل فقهی و کلامی، رقابت بر سر قدرت و ثروت برخی از فرزندان و نوادگان خاص علوی که به دنبال کسب قدرت از طریق امامت بودند، اختلاف در مورد جانشینی امام صادق ع که برخی به موروثی بودن آن اعتقاد داشته و برخی به لیاقت و شایستگی افراد تاکید داشتند. علل انشعاب شیعه، موضوعی است که در پژوهش های پیشین از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است با این حال این پژوهش به واکاوی ریشه ها و عوامل انشعاب در میان علویان بعد از شهادت امام صادق ع می پردازد و در این میان نقش کلیدی به اختلافات درون خاندانی که غالباً نادیده انگاشته شده را مورد بررسی قرار می دهد. درک عمیق این رویدادها به روشن شدن ابعاد مختلف تاریخ اسلام و تشیع کمک شایانی خواهد کرد. پس به سوالاتی از قبیل ابعاد پنهان و ناگفته این انشعاب، پیامدهای ناشی از آن، و این که اختلافات درون خاندانی چه سهم در این انشعاب را داشتند، پاسخ خواهد داد.

خداوند سبحان پیامبران بزرگوار خود را برای هدایت مردم فرستاده است: {و ما در هر امتی رسولی فرستادیم که خدا را بپرستید و از ظالم بپرهیزید و از آنان کسانی هستند که خداوند آنها را هدایت می کند آن ها ضلالتی بر او وارد شده است، پس در زمین سیر کن و بنگر که عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بوده است و برای آنان سرپرستان و وصیانی قرار داد تا در طول زندگی و پس از مرگشان جانشین آنان شوند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آخرین پیامبر از سلسله انبیاء است و در زمان حیات خود اعلام کرد که اوصیانی دارد که جانشینان او و امامان و رهبران امت او پس از او هستند. . هر چند پیامبر اکرم(ص) بعد از خود امر ولایت و امامت را روشن و تصریح کرد، اما امت در امر خلافت از مسیر صحیح منحرف شدند و مستحقان خلافت و امامت یعنی خاندان پیامبر(ص) را از خود بیگانه کردند. ). ملت بر اثر انحراف از راهی که پیامبرش به او نشان داده بود، ضربه سختی خورد و متفرق، پراکنده، ضعیف و ضعیف شد. اما ائمه اهل بیت علیهم السلام تلاش خود را در جهت اصلاح امت جدّشان (علیه السلام) رها نکردند، بلکه به تلاش خود برای اصلاح فهم دین حق ادامه دادند عقاید و عقاید و احکام و اینکه چه کسی به امر خلافت و امامت سزاوارتر است. امام صادق علیه السلام ششمین امام از سلسله دوازده امامی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از آنها به عنوان خلفای پس از خود یاد کرده است. همچنین فرزند صالحش امام هفتم موسی الکاظم علیه السلام و کاظم علیه السلام فرزند امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام . در این پیام روش شناسی امام صادق، کاظم و الرضا علیهما السلام در مقابله با سلاطین ظالم، اصلاح امت اسلامی و تبیین دین حق، روشن شد.

تشیع بر این باور است که تمام معارف؛ بلکه دین خود را باید از اهل بیت بگیرد چنان‌چه در زیارت جامعه می‌خوانیم « بموالاتکم علمنا معالم دیننا»؛ به واسطه‌ی حاکمیت ولایت شما می‌توانیم معارف دین خود را بیاموزیم؛ که اوج این تعلیم را می‌توانیم در مقوله‌ی عرفانی بیابیم. در عرصه‌ی معرفت‌شناختی به مقوله‌ی انسان‌شناسی بر می‌خوریم که از مفهوم گسترده‌ای برخودار است انسان‌شناسی عرفانی به برّرسی جنبه‌های معنوی و متافیزیکی و حتّی مادّی وجود انسان از منظر عرفانی شهودی و نیز عرفانی فلسفی و نیز از منظر معارف عرفانی مبتنی بر ساحت وحیانی می‌پردازد. تمرکز علوم عرفانی، بر الله و خلیفه الله است. در این رساله به انسان‌شناسی عرفانی از منظر امام صادق علیه السلام که به عنوان یکی از مصادیق انسان کامل( خلیفه الله) است پرداخته می‌شود.گرچه امام صادق علیه السلام به صورت منسجم درباره‌ی انسان شناسی عرفان مبحثی را ارائه نکرده است، ولی با توجه به جستجویی که در روایات وارده‌ی از آن حضرت در این زمینه به عمل آمده است، می‌توان به این نتیجه رسید که حضرت نسبت به انسان، نگاه عرفانی دارد و به آن پرداخته شده است. در حقیقت در این رساله با این نگاه و پیش فرض به این مسئله پرداخته شده است. در این رساله در صدد آن هستیم تا پاسخ این سوال که انسان‌شناسی عرفانی در معارف امام صادق(ع) چگونه تبلور یافته است؟ را بیابیم در پاسخ به این سؤال باید گفت که حضرت، انسان بما هو انسان را مجرای همه‌ی فیوضات معرفی می‌کند چون انسان بر صورت الهی خلق شده است و آینه‌ی تمام نمای همه‌ی اسما و صفات الهی است.

تحقیق در مورد نقش امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) در تحولات اندیشه شیعی، در بررسی تاریخ اسلام و علم کلام شیعه، از اهمیت و ضرورت بسیاری برخوردار است. این دوره که شاهد رشد فعالیت های فکری در دکترین شیعه بود، مرحله ای تعیین کننده در رشد اندیشه و فقه اسلامی به شمار می رود. درک تحولات فکری این دوران بینش صحیح و کاملی در مورد رشد ایدئولوژیک اسلام شیعی فراهم می کند. آموزه ها و تفاسیر منتشر شده از سوی امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) اساس فقه و کلام شیعه است و در طول قرن ها عقاید و اعمال میلیون ها مسلمان شیعه را شکل داده است. مطالعه این دوره برای درک بافت تاریخی و پویایی اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار بر گفتمان فکری شیعه ضروری است. افول خلافت امویان و ظهور عباسیان شرایط مساعدی را برای شکوفایی علمای شیعه و مشارکت در بحث های کلامی و دینی ایجاد کرد. پژوهشگران با مطالعه تعامل علمای شیعه و امام باقر و امام صادق علیهما السلام و دیگر جریان های فکری آن زمان می توانند عواملی را که هویت و استقلال فکری شیعه را در این دوران شکل داده است، تشخیص دهند. از این منظر به بررسی نقش امام باقر و امام صادق علیهما السلام در رشد اندیشه شیعی خواهیم پرداخت. این تحقیق تاریخی به روش توصیفی و تحلیلی سامان یافته است. رویکرد توصیفی-تحلیلی برای بررسی نقش امامان باقر و صادق(علیهما السلام) در تحولات اندیشه شیعی مناسب است، زیرا بر گردآوری و تحلیل داده های تاریخی مربوط به وقایع و شخصیت های آن عصر تکیه دارد. این رویکرد به درک شرایط زمانی و محیط فرهنگی و سیاسی که این تحولات فکری در آن به وجود آمد کمک می کند. نتایج حاکی از آن است که شیعیان با منازعات و چالش های شدیدی با هدف حذف اصول خود مواجه بودند که منجر به وخامت اوضاع سیاسی و اجتماعی و تعمیق اختلافات بین مسلمانان شد. در این زمینه، امام باقر (علیه السلام) با ارائه الگوی متمایز از رهبری فکری، اهمیت امامت را به عنوان یک منصب الهی که جنبه های سیاسی را به یک مسئولیت اخلاقی و معنوی تبدیل می کند، برجسته کرد. امام جعفر صادق (علیه السلام) نیز دیدگاه جامعی از امامت که شامل رهبری فکری و تفسیر وحیانی بود ارائه کرد و برای حفظ سلامت دین و توسعه اندیشه اسلامی با احتیاط با مراکز قدرت و دیگر قدرت طلبان برخورد کرد. امام صادق علیرغم چالش‌های سختی که با آن روبه‌رو بود، موفق شد پایه‌های فکری محکمی ایجاد کند و به تقویت و توسعه اندیشه شیعی کمک شایانی کرد.