جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیرامون درس‌گفتار آلبر کامو : درچهاردهمین فصل از سلسله جلسات آگورا پیرامون آثار و اندیشه های آلبر کامو، نویسنده-فیلسوف فرانسوی گفتگو میکنیم. رامین جهانبگلو در معرفی این فصل اینگونه می گوید: هر چند که بیش از ۵۵ سال از مرگ کامو می‌‌گذرد، او همچنان معاصر ماست. کامو با تاکید بر این نظر که “انسان‌ها می‌‌میرند و خوشبخت نیستند” از طریق نگرشی تراژیک به جهان حس همدردی و همدلی خود را با انسان‌ها بیان می‌‌کند. این تجربه شفقت و این اخلاق همدردی با مبارزه‌ای خستگی‌ ناپذیر برای عدالت در آثار کامو همراه است.عدالت برای آنهایی که تحت سلطه قدرت به سکوتی اجباری دعوت شده اند. کامو از خواندگان خود می‌‌خواهد که در رویا رویی با جهانی پوچ و بی‌ معنا به عصیانی متافیزیکی روی بیآورند و با گفتن “نه” به ضرورت و الزام ناشکیبای تاریخ، با کمک هنر کرامت جهانشمول انسان را به اوباز گردانند. شاید کمتر نویسنده‌ای در دوران مدرن تا این حد به خستگی‌ روحی‌ بشریت و راه عبور از آن‌ از طریق همبستگی‌ متافیزیکی پی‌ برده است.

«فلسفۀ کامو» مروری فلسفی است بر آثار آلبر کامو. کتابی که با زبانی ساده از سویی به واکاوی و بررسی آثاری چون «بیگانه»، «کالیگولا» و «افسانهٔ سیزیف» می‌پردازد و از سویی دیگر ریشه‌های اندیشۀ فلسفی او و شکل‌گیری و تحول کاموی اخلاق‌پرداز را تحلیل می‌کند و این‌گونه شوق خواندن، فکر کردن، و آموختن را در خواننده برمی‌انگیزد.‌

«آلبرکامو»، فیلسوف و نویسندۀ قرن بیستم است. او در اواسط دهۀ 1930، خبرنگار روزنامه جمهوری «الجزایر» شد و چند مقاله و نمایش‌نامه و رمان نوشت. رمان برجستۀ او به نام «بیگانه» در سال 1942 و مجموعۀ مقالاتش تحت عنوان «افسانۀ سیزیف» در سال 1943 به چاپ رسید. او مخالف سرسخت نازی‌ها بود و در سال 1957 جایزۀ نوبل ادبیات را دریافت کرد. بیگانه، کالیگولا و افسانۀ سیزیف، از آثار برجسته او در باب پوچی هستند. تفکر فلسفی او، ریشه‌ای عمیق در مسائل دینی دارد. پاسکال، فلوطین، با سیلید، والنتینوس و آگوستین، ریشه‌های مذهبی تفکر فلسفی او را به وجود آوردند. او کمونیستی بود که نه به خداوند اعتقاد داشت و نه اخلاقیات خاص مسیحی را می‌پذیرفت، اما به گفته خود، تفکر مسیحی داشت. کامو، در آثاری مانند، نامه‌هایی به یک دوست آلمانی، طاعون، عصیانگر، و سقوط، به فردی اخلاق‌گرا تبدیل شد. وی در سال 1960، در سانحه‌ای کشته شد. کتاب حاضر به معرفی آلبرکامو و آثارش اختصاص دارد؛ ضمن آن که نگارنده ریشه‌های مذهبی تفکر فلسفی او و برخی آثارش مانند بیگانه، سیزیف، سقوط، و طاعون را بررسی کرده است.

اب کامو و سارتر اثر رونالد آرونسون شرحی است بر دوستی و جدالِ میانِ دو فیلسوف و روشنفکر بزرگ قرن بیستم. این اثر با شرح رویدادهای مهم فرانسه‌ی پس از دوران اشغال، تأثیرات جنگ سرد را بر روابط کامو و سارتر مورد بررسی قرار می‌دهد. به واقع، این اثرْ زندگی‌نامه‌ی کامو و سارتر را با روایت تاریخ فرانسه‌ی پس از جنگ ترکیب می‌کند.

اب کامو و سارتر اثر رونالد آرونسون شرحی است بر دوستی و جدالِ میانِ دو فیلسوف و روشنفکر بزرگ قرن بیستم. این اثر با شرح رویدادهای مهم فرانسه‌ی پس از دوران اشغال، تأثیرات جنگ سرد را بر روابط کامو و سارتر مورد بررسی قرار می‌دهد. به واقع، این اثرْ زندگی‌نامه‌ی کامو و سارتر را با روایت تاریخ فرانسه‌ی پس از جنگ ترکیب می‌کند.

کتاب‌های بسیار زیادی درباره زندگی و افکار کامو منتشر شده است. کتاب «زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد، آلبر کامو و تمنای معنا» کتاب نسبتا جدیدی است و نقل‌قول‌های زیادی از کتاب‌های دیگری که دربارۀ کامو نوشته شده، در آن آمده است. نویسندۀ این کتاب رابرت زارتسکی کوشیده بین اتفاقات و مسائل امروزی جهان، به عنوان مثال بهار عربی، و دیدگاه کامو پیوند برقرار کند. این موضوع نشان می‌دهد افکار و دیدگاه‌های کامو، برخلاف بسیاری از روشنفکران، کهنه و قدیمی نشده است و همچنان دغدغه‌هایش روز به روز بیشتر با مسائل جهان ربط پیدا می‌کند. زارتسکی معتقد است اندیشه و تفکرات کامو بر سه موضوع استوار است و این سه موضوع در بسیاری از کارهای آلبر کامو وجود دارد و عبارتند از عصیان، میانه‌روی و ابسورد. نویسنده در این کتاب، دو موضوع تازه‌ هم در کارها و نظریات کامو پیدا کرده است: سکوت و پایبندی. او می‌نویسد این دو موضوع را کمتر کسی در کارهای کامو دیده است و بنابراین هم و غم خودش را در این کتاب بر روی این دو موضوع گذاشته است. نویسنده موضوع سکوت را به حضور مادر در کارهای کامو ربط می‌دهد و موضوع پایبندی را در پرتو رابطۀ کامو با پدرش می‌بیند. نویسندۀ این کتاب، نمودهای سکوت در آثار کامو را حضور ساکت و خاموش مادر می‌داند. تنها آرزوی کامو این بود که کاش مادرش می‌توانست نوشته‌های او را بخواند. موضوع پایبندی را هم به تاثیر پدر در زندگی کامو ربط می‌دهد و می‌نویسد؛ کامو هیچ‌گاه فرصت شناخت پدرش را پیدا نکرد اما در تمام عمرش به تنها آموزه‌اش یعنی پایبندی به انسان و ذات انسانی وفادار ماند. یکی از موضوعات مطرح شده در کتاب. ابسورد است که در فارسی به پوچی ترجمه شده است. این واژه در کارهای کامو بسامد زیادی دارد. از این رو، مترجم کتاب واژه «ابسورد» را در بسیاری از فرازهای کتاب به کار برده است، نه واژۀ پوچی را. استدلال او این است که پوچی به نهیلیسم نزدیک است تا ابسورد و از نظر کامو ابسورد و نهیلیسم با هم تفاوت دارند، همان‌طور که بین عصیان و انقلاب هم تفاوت قائل است. کتاب «زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد، آلبر کامو و تمنای معنا» به جز سخن آغازین و سخن پایانی، پنج فصل دارد که عناوین این فصل‌ها عبارتند از: ابسورد، سکوت، میانه‌روی، پایبندی، عصیان. بررسی مفهوم ابسورد در کارهای کامو، تبیین مفهوم عصیان، نقش سکوت در آثار و اندیشه‌های کامو و واکاوی سه اثر مشهور کامو یعنی بیگانه، طاعون و افسانه سیزیف، برخی از بحث‌های خواندنی این کتاب هستند. زارتسکی با زبانی روان، مفاهیم پیچیدۀ فلسفی را شرح می‌دهد تا خواننده درک عمیق‌تری از دیدگاه و اندیشه‌های کامو پیدا کند. این کتاب برای علاقمندان به ادبیات و فلسفه و اندیشه‌های کامو خواندنی و جذاب است و نکات و موضوعات تازه‌ای را در ارتباط با افکار و اندیشه‌های کامو مطرح می‌کند.

«فلسفۀ کامو» مروری فلسفی است بر آثار آلبر کامو. کتابی که با زبانی ساده از سویی به واکاوی و بررسی آثاری چون «بیگانه»، «کالیگولا» و «افسانهٔ سیزیف» می‌پردازد و از سویی دیگر ریشه‌های اندیشۀ فلسفی او و شکل‌گیری و تحول کاموی اخلاق‌پرداز را تحلیل می‌کند و این‌گونه شوق خواندن، فکر کردن، و آموختن را در خواننده برمی‌انگیزد.‌