حکومت، اساسي ترين نياز انسان براي تمشيت امور سياسي - اجتماعی جامعه است. بدین سبب مکاتب، ادیان و اندیشمندان هر عصری از جمله علامه طباطبایی، سید قطب و ابن خلدون
... از دیرباز سعی داشته اند، بهترین مدل حکومت و حاکمیت را با شاخصه ها و ویژگی های خاص ارائه کنند تا جوامع را سعادتمند سازند. از این رو این رساله با روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به تحلیل تطبیقی آراء علامه طباطبایی، سید قطب و ابن خلدون درباره شاخصه ها و ویژگی‌های حاکمیت و حکومت بلد طیب در قران و آثارشان به منظور کشف، تبیین و تحلیل نقاط اشتراک و افتراق سه اندیشمند پرداخته است. و آنها را به صورتی منسجم، طبقه بندی و مدون نموده، و به این نتایج دست یافته است: در بخش شاخصه های حاکمیت، سه اندیشمند به دلیل انتساب به دین اسلام ،حاکمیت را مختص خدای متعال دانسته و قائل به حاکمیت الهی هستند. در بخش ویژگی های حاکمیت، قائل به این ویژگی ها هستند: مطلق، الهی، جامع، انحصاری، تقسیم ناپذیر، اصیل، حقیقی، مطاع ، توازن و هماهنگی، عادلانه و عالمانه .در باب شاخصه های حکومت اسلامی، سه اندیشمند بر ضرورت رهبری تاکید دارند اما در رهبری بعد از رسول گرامی اسلام افتراق دارند و قائل به دو سیستم امامت(علامه طباطبایی) و خلافت (سید قطب و ابن خلدون) می شوند. سه اندیشمند بر ضرورت حاکمیت قانون الهی در جامعه اسلامی به دلیل جامعیت آن تاکید دارند. علامه طباطبایی نقش مردم را مشروعیت بخشی به حکومت نمی داند، بلکه نقش آنان انتخاب گری و مقبولیت است در حالی که سید قطب و ابن خلدون معتقدند مردم مشروعیت سازند.در باب ویژگی های حکومت: سه اندیشمند بر ضرورت رابطه اخلاق و حکومت اهتمام دارند.و اخلاق را برآمده از دین، ضامن اجرای شریعت، عامل تداوم حکومت می دانند. ابن خلدون قائل به نقش حداقلی برای دین است. و سید قطب و علامه طباطبایی قائل به نقش حداکثری اند. سه اندیشمند سعادت را در گرو آزادی در چارچوب دین می دانند. علامه طباطبایی و ابن خلدون قائل به جهاد دفاعی هستند در حالی که سید قطب قائل به جهاد ابتدایی است. سه اندیشمند اسلام و حکومت اسلامی را منعطف و پاسخگوی نیازهای بشردر همه اعصار می دانند. سه اندیشمند معتقدند تحقق عدالت حقیقی- آرمان حکومت- تنها در سایه حکومت شرعی رخ می دهد. ابن خلدون مرز جغرافیایی رسمی و عرفی را عامل همبستگی، وحدت و امنیت ملی می داند اما سید قطب و علامه طباطبایی ضمن پذیرش مرز های جغرافیایی تاکید بر مرز اعتقادی- مرز حقیقی- دارند. موارد اشتراک و افتراق سه اندیشمند بیانگر مبانی خاص آنها است؛ مبنا و ماهیت بلد طیب علامه، تفسیری -قرانی که نقطه تعالی آن جامعه مهدوی است. مبنا و ماهیت بلد طیب سید قطب، تدافعی-احیایی (تفکر دینی) است. مبنا و ماهیت بلد طیب ابن خلدون، اجتماعی- تجربی - علمی است.حکومت مورد نظرعلامه طباطبایی با شاخصه‌ها و ویژگی‌های خاص خود، به دلیل انطباق با قران کریم، روایات معصومین، سیره عملی معصومین، سیره جمیع انبیا و نیز به دلیل هماهنگی و همسویی درعرصه عمل و نظر مورد تایید دین است و به عنوان دیدگاه برتر معرفی می شود.
بیشتر