«عرفان اسلامی» یکی از منابع غنی در فرهنگ اسلامی−ایرانی است که با رجوع به آن، میتوان دلالتهای ارزشمندی برای تعلیم و تربیت اسلامی، بازشناسی نمود. یکی از این د
... دلالتها، «شاگردپروری» است. بسیاری از عرفای مسلمان، ضمن اهتمام به سیر و سلوک عرفانی، به پرورش شاگرد نیز التفات ویژهای داشتهاند. در این راستا، پژوهش حاضر به مطالعه احوال، اقوال و منش شاگردپروری سه عارف مشهور یعنی جنید بغدادی، بایزید بسطامی و نجمالدین کبری پرداخته و با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون، بیست و چهار مؤلفۀ شاگردپروری را بازشناسی نموده است. در گام بعدی، مؤلفههای اولیه (خرده مضمونها) در قالب دو مضمون سازماندهنده (منش فردی و منش میانفردی) دستهبندی شدند و در نهایت همۀ آنها در ذیل مضمون فراگیر «منش شاگردپروری» قرار گرفتند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که از میان مضمونهای استنتاج شده، شش مضمون «عبودیت و بندگی خداوند، حسن خلق، تخصص و تبحر علمی، کلام نافذ و تأثیرگذار، مجاهدت در کسب علم و حفظ حرمت و شخصیت شاگردان» از بیشترین فراوانی برخوردار بوده و از مهمترین ویژگیهای معلم شاگردپرور محسوب میشوند. تدوین شبکه مضامین، چارچوب مفهومی از رابطه مضمونهای شاگردپروری و الگوی «معلم شاگردپرور» از دیگر یافتههای این پژوهش به شمار میآید.
بیشتر