جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : اولین و مهمترین فیلسوف و صوفی قرن ابن مسرا است. تنها دو اثر از ابن ماسر که در بسیاری از زمینه ها آثاری ارائه کرده است به امروز رسیده است. اینها عبارتند از: Risâletu Havâssı'l-Hurüf ve Hakâikihâ ve Usûlihâ ve Risâletu'l-İ'tibâr (Kitab et-Tabsıra). این آثار مشتمل بر اندیشه های عرفانی ـ فلسفی ابن مسرّه است که در این تحقیق به ابن مسارّه و فلسفه او در تمامی ابعاد آن پرداخته شده است. تحقیق شامل مقدمه، پنج فصل و نتیجه گیری می باشد. در مقدمه سعی شد تا اطلاعاتی در مورد مشکلات اصلی، هدف و اهمیت، روش‌ها و منابع تحقیق، زندگی اجتماعی فرهنگی، زندگی علمی و فکری اندلس در دوره‌ای که ابن ماسر می‌زیست، و اندیشه فلسفی در اندلس تا قبل از آن ارائه شود. ابن ماسر در بخش اول به بررسی زندگی ابن ماسر، سفرهای او، بازگشت به اندلس و فعالیت های علمی، اساتید، شاگردان و آثارش، منابع اندیشه های فلسفی و عرفانی، جنبه باطنی، معتزلی و امپدوکلسیتی او پرداختیم. در بخش دوم نظریه علم، علوم و علوم ابن مسار، در بخش سوم نظریه وجود، متافیزیک، فلسفه طبیعی، کیهان شناسی، جهان بینی و نظریه نشأت ابن ماسر را توضیح دادیم.در فصل پنجم تحت عنوان اصلی فلسفه دین، آشتی دین-فلسفه، وجود خدا و براهین آن، ت. در فصل ششم، با عنوان اصلی ابن مسار و مکتب او، تأثیر ابن مسار بر متفکران مسلمان، یهودی و مسیحی و برداشت ابن مسار، جنبه‌های باطنی، معتزلی و امپدوکلسیتی را با ارتباط آنها با مکتب اسلامی و اشراقی بیان کردیم. و این نظریات را با یکدیگر مقایسه کرد و در قسمت پایانی نظر خود را در مورد ابن ماسر و نتایجی که در تحقیق به آن رسیدیم بیان کردیم. قرنی که اندیشه اسلامی اندلس از آن سرچشمه می گیرد، ابن مسرا است. تنها دو اثر از ابن مسرّه که آثاری در زمینه‌های مختلف تولید کرده، به این روزها رسیده است. اینها کتاب خواس الحروف و حقایقیها واصولیها (کتاب خصوصیات حروف، ماهیت واقعی آنها و اصول آنها) و رسالة الطبار (کتاب الطبیرا) (رساله در مورد تأمل) هستند. این آثار مشتمل بر اندیشه های عرفانی و فلسفی ابن مسره است. در این تحقیق، ابن مسرا و فلسفه او در همه ابعاد مورد بحث قرار گرفت. تحقیق شامل مقدمه، پنج بخش و بخش نتیجه گیری می باشد. در بخش مقدمه، سعی شد مشکلات اصلی تحقیق، هدف و اهمیت آن، روش و منابع آن، اطلاعاتی در مورد زندگی فرهنگی اجتماعی در اندلس، علم و زندگی فکری و اندیشه در اندلس تا زمان ابن مسرا بیان شود. بخش اول، زندگی ابن مسرا، سفرهای او، بازگشت به اندلس، علمی او را مرور کردیم.

یکی از موضوعات مورد تأکید عرفای مسلمان، سیر آفاقی است. یکی از عرفای اندلس که بر سیر در آفاق بسیار تأکید می‌کند، ابن برّجان (د. 536 ق/ 1141 م)، عارف و مفسر اندلسی است. ابن برّجان در توضیح سیر در آفاق، از اصطلاح «اعتبار» استفاده می‌کند و این اصطلاح در نظام فکری او، جایگاه ویژه‌ای دارد. این پژوهش به دنبال بررسی مفهوم اعتبار از دیدگاه ابن برّجان و مقایسۀ آن با دیدگاه ابن مسرّه است و به روش اسنادی و توصیفی‌تحلیلی انجام شده است. اعتبار از دیدگاه ابن ‌برّجان عبارت است از معراج عقل در پرتو نور ایمان و وحی با تأمل بر آیات الهی (آیات وحی و آیات طبیعت) برای معرفت به غیب و رسیدن به یقین. اعتبار دارای دو مؤلفۀ تعقل و ایمان است که می‌تواند صعودی یا نزولی باشد. او معتقد است با اعتبار در مخلوقات می‌توان به معرفت الهی و شناخت موجودات اخروی دست یافت. دیدگاه ابن برّجان با ابن مسرّه در این ‌باره قابل مقایسه است. با توجه به شباهت‌ها و قرینه‌های مختلف به نظر می‌رسد ابن برّجان تحت‌تأثیر ابن مسرّه بوده است. تفاوت مهم این است که ابن مسرّه معتقد است در اعتبار، عقل می‌تواند جدای از وحی به نتیجه برسد. تفاوت دیدگاه‌های آن‌ها می‌تواند ناشی از گرایش کلامی متفاوت آن‌ها باشد.

جلد سوم از مجموعه سه جلدی معلمه التصوف الاسلامی که اختصاصا درباره تصوف در مغرب می باشد این بار درباره آثار تصوف غربی و مخصوصا درباره بررسی نظرات ابن عربی می باشد.

در این مقاله دیدگاه سعدالدین تفتازانی به عنوان مخالف نظریه وحدت وجود و میر سید شریف جرجانی به عنوان موافق مطرح شده و در نهایت مولف نقد خود را بر آن عرضه کرده است.

اندلس تحت سيطرة حکومت اموي توانست در دوراني که اروپا در رکود قرون وسطايي بسر ميبرد، رهبري فکري اروپا را برعهده گيرد و بر سر رهبري جهان اسلام نيز با بغداد رقابت کند که اوج آن در قرن چهارم هجري رخ نمود. اما برغم پيشرفت علمي مسلمانان و فضاي مطلوب فرهنگي در اين دوره، فلسفه کمتر مورد توجه قرار گرفت و حتي با تنگناهاي شديدي نيز روبرو شد. از اينرو همين امر، مسئله محوري نوشتار حاضر است تا بر اساس تحليل منابع تاريخي کم‌توجهي به فلسفه را که با شکوفايي تمدن اسلامي در آنجا هماهنگي ندارد، مورد واکاوي قرار دهد. در تبيين اين مسئله ميتوان گفت، مسلمانان با فتح اندلس، وارد سرزميني شدند که پيش از آن، کليسا بطور نهادينه خرد¬گرايي را در آنجا و ممالک پيرامون آن منکوب کرده بود. اما مهمترين عامل عدم اقبال به فلسفه در اندلس، همانا استقرار مذهب مالکي بود که با رويکرد اخباري‌گري، به خردگرايي مجال بروز نداد.