پاسخ اندیشمندان به مسئله «نقش فطرت در دستیابی به ایمان» پیوستار متنوّعی از آرا را دربرگرفته است. در یکسو، اعتقاد به راهبری کامل فطرت وجود دارد که میتواند انس
... سان را تا نزدیکی مرزهای احکام الهی پیش برد (دیدگاه ابنطفیل) و در سوی دیگر، باوری قرار گرفته است که فطرت را بدون قدرت راهبری فرد به سوی پروردگار دانسته، دستیابی به هدایت را جز از راه مواجهه با گزارههای پیشنهادی پیامبران و حضور انسان در بسترهای اجتماعی میسّر نمیداند (دیدگاه شیخ صدوق). کاوش میان آیات و روایات، تبیین متفاوتی از این مسئله ارائه میدهد و کارکرد فطرت در دستیابی به ایمان را نه به شکل حداکثری و نه به صورت حداقلی میپذیرد. بدین ترتیب، فطرت در «شرایط سخت» هدایتگر انسان به سوی ایمان شهودی یا بالمعنیالاعم خواهد بود. ایمانی که گر چه بهخودیخود، سریعالزوال و غیر راهبرنده است، امّا بسترساز پذیرش هدایت اکتسابی و وصول به ایمان متأمّلانه یا بالمعنیالاخص (ایمان مورد نظر انبیای الهی) است.
بیشتر