جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

اندیشه فارابی درباره ماهیت و کارکرد عقل نظری و عقل عملی

نویسنده:

محمدعلی نوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل شناسی , معرفت شناسی اسلامی

چکیده :

در نگاشته‌های حکمای مسلمان برای عقل نظری و عقل عملی دست‌کم سه شناسه ذکر شده است. در این میان دست‌یابی به دیدگاه فارابی به عنوان یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین فیلسوفان مسلمان، چندان هموار نیست و شاید نتوان در نگاه آغازین با لحاظ مجموع آثار وی به پاسخی روشن رسید؛ زیرا ظاهر سخنانش در این باره گاه با یکدیگر ناسازگار می‌نماید. با این وجود نگاشته حاضر بر آن است تا در پس این ناسازگاری نشان دهد که اندیشه فارابی درباره چیستی و کارکرد عقل نظری و عقل عملی می‌تواند به گونه یکنواخت و همسو با دیدگاه ابن‌سینا تفسیر شود. در این راستا نوشتار حاضر با پرداختن به سخنان فارابی در سه بحث «کارکرد قوای ناطقه»، «چگونگی تحقق فعل اختیاری خیر و شرّ» و «چیستی فضائل انسانی»، آشکار خواهد کرد‌ که از دید فارابی عقل نظری تنها به حیطه شناخت حقایق کلی اعم از کلیات نظری و کلیات عملی مربوط است و عقل عملی قوه درک کننده جزئیات عملی است که توان تصرف در این جزئیات و ایجادشان در خارج برای انسان وجود دارد و قوه عملی با استخدام قوای دیگر یعنی حسّاسه، متخیّله، نزوعیه و فاعله، انجام آنها را تدبیر و مدیریت می‌کند.

صفحات :

از صفحه 109 تا 128

مشخصات اثر

عنوان :

گفتگوی دکتر نصرالله حکمت با دکتر سیدمهدی امامی جمعه-نسبت ما با فلسفه و عرفان اسلامی

سخنران:

نصرالله حکمت، سیدمهدی امامی جمعه

نوع منبع :

سخنرانی , فیلم

مشخصات اثر

عنوان :

ابوریحان، فارابی، هایده گر (پنج مقاله)

نویسنده:

ذبیح الله صفا و دیگران، مترجم: آرامش دوستدار

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بازخوانی تاریخ فلسفه در مشرق اسلامی

نویسنده:

محمد عابدالجابری؛ مترجم: اسماعیل باغستانی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

تهران - ایران: شرکت نشر کتاب هرمس,

کلیدواژه‌های اصلی :

تاریخ فلسفه اسلامی , فلسفه اسلامی , تاریخ فلسفه , تاریخ فلسفه‌ی قرون وسطی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

کتاب حاضر مشتمل بر شش مقاله است که خواننده با مطالعه آن‌ها با روش‌شناسی و پاره‌ای از آرای «محمد عابد الجابری» در زمینه فلسفه آشنا می‌شود. مقاله اول به‌مثابه درآمدی روش‌شناختی است که «جابری» در پی آن به سبک و سیاق یک کارگاه آموزشی روش پژوهشی خود را توضیح می‌دهد. مقاله دوم نقد پرمایه و راهگشایی است در تاریخ‌نگاری فلسفه اسلامی در دوران جدید. مقالات بعدی متضمن نقد احوال و آثار و افکار سه شخصیتی است که به عقیده نویسنده تأسیس و تکمیل و احیاناً تخریب فلسفه اسلامی به دست آن‌ها صورت گرفته است (فارابی، ابن سینا، غزالی). جابری کتاب خود را در پنج بخش تالیف کرده است. در بخش نخست به «بازخوانی امروزین میراث، روش‌شناسی و چند نمونه» و در بخش دوم نیز «خاورشناسی و فلسفه اسلامی؛ روش و نگرش» را بررسی کرده است. خوانندگان در ادامه مطالعه کتاب «بازخوانی تاریخ فلسفه در شرق اسلامی» با «ابن‌سینا و فلسفه مشرقی» در بخش سوم آشنا می‌شوند. «عناصر سازنده و تناقضات اندیشه غزالی» عنوان بخش پایانی این کتاب است. کتاب حاضر دارای پیوستی با عنوان «جابری و پروژه نقد عقل عربی - اسلامی» است.

مشخصات اثر