در تحقیق حاضر به بررسی بحث"عالم غیب" در دو رویکرد تفسیری و فلسفی از منظر ملاصدرا پرداخته می شود بدون شک بحث عالم غیب عالمی که غیر از جهان مادی است و با حواس پ
... پنج گانه ظاهری درک نمی شود را باید یکی از مباحث مهم در طول تاریخ دانست که از دیرباز مورد توجه بشر و فیلسوفان بوده است.ملاصدرا در نگاه فلسفی پیرامون اثبات عالم غیب، مباحثی دارد و از قواعد کلی فلسفی، از جمله قاعده امکان اشرف، قاعده الواحد ، اصل سنخیت و ... برای اثبات عوالم غیب استفاده می کند. از نظر وی عالم غیبب، شامل عالم عقل و عالم مثال می شود که در مقابل عالم شهادت (عالم جسمانی) قرار می گیرند. البته ملاصدرا ، عالم عقل را آخرت محض و تجرد محض می¬داند که مخصوص مقربین درگاه حق می باشد؛ و عالم مثال (برزخ) محدود به حدودی است، ماده ندارد اما آثار ماده را دارا می باشد و آن را منقسم به بهشت وجهنم می کند. با توجه به دو سطح از نظریه وحدت وجود در ملاصدرا، در سطح اول یعنی نظریه "وحدت تشکیکی وجود"، عوالم نسبت به هم رابطه علت و معلولی دارند که بعد از وجود حق تعالی ، عالم عقل بالاترین مرتبه وجودی است و پایین ترین مرتبه را عالم ماده تشکیل می دهد؛ در سطح دوم یعنی نظریه "وحدت شخصی وجود" ، وجود حقیقی، منحصر در ذات حق تعالی می باشد و عوالم یاد شده از تجلیات خداوند به حساب می آیند و تشکیک در تجلیات است.ملاصدرا در نگاه تفسیری بیشتر به عوالم دو گانه یعنی عالم امر ( عالم غیب) و عالم خلق می پردازد، هرچند در رویکرد فلسفی نیز از عالم امر و خلق سخن می گوید اما در رویکرد تفسیری پس از اثبات این دو عالم، از حقایق عالم امر، مانند فرشته، روح، لوح، قلم، بهشت و جهنم و ویژگی آنها سخن می گوید، البته در رویکرد فلسفی نیز به برخی از حقایق یاد شده اشاره می کند بنابراین ملاصدرا در هر دو رویکرد ، برای تبیین بحث از عقل و وحی بهره جسته است، لذا نظام حکمت متعالیه بر پایه عقل و وحی استوار است.
بیشتر