مدرسه کلامی حله، از کانون‌های علمی شیعی به‌شمار می‌رود که در خلال قرن‌های ششم تا هشتم، علمای بسیاری در آن بالیدند. سید بن طاووس (م 665) و ابن فهد حلی (م
... 841)، دو تن از متکلمان در مدرسه حله هستند. حیات آنها در دو برهه زمانی متفاوت بود؛ به‌گونه‌ای که سید بن طاووس در پایان عصر خلافت عباسی و آغاز حکومت ایلخانان مغول می‌زیست که در اندیشه سیاسی شیعه، جائر خوانده می‌شدند؛ اما ابن فهد حلی حدود دو قرن بعد، در دوره‌ای که این حکومت‌های جائر متلاشی شده، حکومت‌های ملوک الطوایفی سر‌برآورده و شمار شیعیان نسبت به قبل فزونی یافته بود، متولد شد. این اختلاف زمانی سبب شد که این دو اندیشمند شیعی در عین حال که هر دو پیرو جریان فقهی - کلامی در مکتب حله بودند، اندیشه‌های سیاسی متمایزی داشته باشند و نوع خط مشی آنان در برخورد با حاکم جائر متفاوت باشد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است، با به‌کارگیری منابع کتابخانه‌ای و نقد گزارش‌های موجود در آنها، به بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی سید بن طاووس و ابن فهد حلی پرداخته‌ایم.
بیشتر