جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مرگ مسأله انسان است. این موضوع از همان آغاز حیات بشر پیوندی عمیق با نظام فکری فلاسفه داشته است و به مفهومی پایه در اندیشه متفکران تبدیل گردیده است. به همین جهت در مکاتب فلسفی تفاسیر مختلفی از این مفهوم صورت پذیرفته است. افلاطون و صدرا درباره این مفهوم تأملاتی ارائه کرده‌اند. با بررسی آثار افلاطون و صدرا درمی‌یابیم که در آثار این دو فیلسوف همسو با مرگ طبیعی مرگ دیگری با عنوان مرگ ارادی طرح شده است که با تلاش انسان و ایجاد جدایی میان نفس و بدن تحقق می‌یابد. به نظر می‌رسد این مفهوم پیوندی عمیق با معرفت و اخلاق در اندیشة افلاطون و صدرا داشته باشد. مسأله اصلی این نوشتار پرداخت به چیستی مرگ ارادی و بررسی نسبت حاکم میان این مفهوم و معرفت و اخلاق در اندیشة افلاطون و صدرا است. نگارنده سعی دارد با بررسی مقایسه‌ای و به شیوة توصیفی‌ـ‌تحلیلی، مفاهیم گفته را واکاوی کند. برآمد پژوهش حاضر چنین معلوم می‌سازد که در نگاه این دو فیلسوف مرگ ارادی، معرفت و اخلاق کارکردی یگانه به خود می‌گیرند. اهمیت این سنخ نوشته‌ها در این است که حالت انتزاعی مفاهیم متافیزیک فلسفه افلاطون و صدرا در قالب مفاهیم انضمامی مانند مرگ و اخلاق توضیح داده می‌شود.

SUBJECT & OBJECTIVES: The emergent spiritualities have a special and new look at man and his relationship with the Almighty God, leading to humanism in some cases. Deepak Chopra believes man has a lot of ability due to his mind and he can know God without the need for divine religions. He can also behave like God and participate in the creation of the Universe with the Almighty God and control the material world and the universe. On the other hand, Mulla Sadra considers all human abilities to be related to his Nafs (soul), which can possess abilities and dominate existence if connected to God Almighty. METHOD & FINDING: This article is a critical research answering the question of what the position of humans in the universe is. The findings of the research show that Chopra imagined that divine religions were created to nurture and develop human abilities, especially the physical type; While the purpose of divine religions is the spiritual evolution of man. CONCLUSION: Using the qualitative method in the analysis of Chopra's writings based on Mulla Sadra's views, we can draw the following conclusion: Although man is composed of two domains, Nafs (soul) and the body, his most important domain is his soul, for which, although man has abilities, his abilities are due to his connection to the Almighty God.

کتابنامه: ص. ۲۴۸ - ‎۲۵۸؛ همچنین بصورت زیرنویس // رساله حاضر که تحت عنوان انسان شناسی ملاصدرا با توجه به حرکت جوهری تدوین شده از یک مقدمه و چهار فصل و یک خاتمه فراهم آمده است. برای این منظور ابتدا در فصل اول تحت عنوان کلیات مفاهیم اصلی مورد نظر در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. سپس مباحثی کلی در رابطه با انسان شناسی مطرح شده و رهاورد این بحث چنین است که انسان شناسی ملاصدرا تلفیق و ترکیبی از انسان شناسی دینی، عرفانی و فلسفی است. سپس در فصل دوم، حرکت جوهری به عنوان یکی از مبانی انسان شناسی صدرایی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این فصل نگارنده، تلاش کرده است تا ضمن معرفی اجمالی مواردی که در مکتب فلسفی ملاصدرا بر اساس حرکت جوهری قابل توجیه است، بیان کند مهمترین ویژگی نفس- جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء و التعقل- نیز از آثار متربت با حرکت جوهری می باشد. زیرا بدون حرکت جوهری، کمال پذیری نفس و صعودش به مراحل بالاتر و رسیدن به مقام تجرد امکان پذیر نیست. هم چنین در این فصل از مقومات حرکت جوهری، مبانی فلسفی حرکت جوهری و شبهات وقوع حرکت در جوهر و... سخن به میان آمده، به این هدف که نکاتی عمده را از خلال این مباحث استخراج کرده تا بتوان به بررسی انسان شناسی صدرایی در پرتو حرکت جوهری پرداخت. در فصل سوم نمایی کلی و عمومی از انسان در منظ.مه فکری صدرا ترسیم شده است. این که این نظام فکری حقیقت انسان را چه می داند؟ ساحتهای وجودی او و ارتباط آنها با یکدیگر چیست؟ و اهم اوصافی که بدو مسبت می دهد کدام است؟ چارچوب این نمای عمومی است. در فصل آخر، سوال اصلی پژوهش یعنی تبیین ملاصدرا از چیستی ارتباط حرکت جوهری با انسان شناسی ملاصدرا، محور بحث قرار گرفته است. در اسن فصل نشان داده شده که حرکت جوهری در حقیقت زمینه تکامل نفس را فراهم می کند لذانگارنده به تبیین مراتب استکمالی نفس می پردازد و به این نتیجه می رسد که طبق نظریه ابداعی صدرا، نفس از آغاز خلقت تا نهایت حیات طبیعی و دنیوی خویش، مراحل تکامل خود را به صورت لبس به لبس، فعلیتی بعد فعلیتی، کمالی فوق کمالی، طی می نماید تا اینکه به مرحله ای می رساند که خلع لباس مادی نموده و در آخرت طبق ملکات اخلاقی ای که کسب کرده است یا بصورت فرشته و یا بصورت حیوانات مختلف الانواع محشور می شود، هر چند انسان در این جهان نوع واحد است.

چکیده ملاصدرا بر اساس حرکت جوهری و تشکیک مراتب وجود، نظریه ای را پی ریزی ‌مینماید که بر اساس آن، نفس، جسمانی الحدوث و روحانیه البقاء است. او با تبیین اصل فوق الذکر، سعی در حل مشکلاتی همچون بیان چگونگی رابطهی نفس و بدن دارد و در نظریه ی خود از آیات،روایات و منابع عرفانی بهره‌های بسیاری برده است فلسفه¬ی ملاصدرا بر سه محور برهان، عرفان و قرآن بنا گشته است. آثار او مشحون از نوشته‌های ابن عربی ‌میباشد که آنها را در راستای عقاید خود و تطبیق آن با فلسفه اش مورد تعبیر و تفسیر قرار داده و در جای جای تألیفاتش به عقاید و افکار این عارف بزرگ استناد نموده است. ملاصدرا، خود یکی از مفسرین صاحب نام قرآن ‌میباشد که با رویکردی فلسفی آیات این کتاب مقدس را تأویل و تفسیر کرده است. علاوه بر این تمام آثار این فیلسوف گرانقدر، مزین به آیات و روایات اسلا‌می میباشد و این نشانگر عمق ایمان و دلبستگی او به اسلام و مذهب تشیع است. ملاصدرا را باید نخستین فیلسوفی دانست که معاد جسمانی را به شکلی نظام مند وارد فلسفه کرده و بر آن اقامه ی برهان نموده است. اگرچه بسیاری از اندیشمندان مسلمان معاد مثالی او را مغایر با معاد جسمانی مورد نظر قرآن و احادیث و روایات ‌میدانند، ولی باید گفت همین اندازه که او باب بحث از معاد جسمانی را در فلسفه باز کرده، تحولی در معاد شناسی بوجود آورده است. کلید واژه ها:‌ حدوث،بقاء، نفس، حرکت جوهری