جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهاهمیت خوانش ملاصدرا از آرای متکلمین، در بحث از ذات، صفات و افعال الهی، در این است که حکمت متعالیه، جامع نظرات فلسفی و عرفانی قبل از خود با محوریت شریعت است. پرسش از این خوانش، مبین آرای خاص صدرالمتألهین و ضعف و قوت دیدگاه‌های کلامی است. ملاصدرا با اتکا بر مبانی فکری خود، چون؛ اصالت، بساطت و تشکیک وجود و حرکت جوهری و همچنین نقد مبانی کلامی چون؛ اصل دانستن ماهیت، نفی علیت، جواز ترجیح بلا مرجح، تفسیر کلامی «حدوث» و امثال آن، خوانشی عقل‌گرایانه و انتقادی از متکلمین ارائه می‌دهد که گرچه در شیوه و محتوای مباحث از ایشان واگرایی دارد، اما در غایت آن، یعنی تنزیه خدا به آنان نزدیک است. این خوانش که با اثرپذیری از دیگران و گاه به شکل غیر‌مستقیم صورت می‌گیرد، در مجموع کامل، و اثرگذار است، اگرچه به طور موردی به دلایلی چون کلی‌نگری به خطا رفته است. صدرا اشکالات «برهان حدوث» را تصحیح و از آن تمجید می‌کند، اما با ایستادگی در برابر فخررازی، ماهیت داشتن واجب را رد می‌نماید؛ زیرا خداوند، وجودی بسیط و واجب از هر جهت است که بر اساس آن، هرگونه ترکیبی از وی نفی شده و توحید او بهتر از شیوه کلامی و به دور از اشکال، ثابت می‌شود. خدایی که موصوف به صفاتی ثبوتی و عین ذات، چون علم، قدرت، اراده، کلام، سمع، بصر و حیات بوده و از هرگونه نقصی منزه است. ملاصدرا ارائه تفاسیر نارسا از اوصاف و نسبت آنها با ذات، را نقد کرده و معتقد است؛ برخلاف پندار اشاعره، خداوند با غایتی که عین ذات اوست و به مقتضای «قاعده الواحد»، نظامی طولی از مخلوقات مجرد و مادی را آفریده است. از او جز «وجود» که عین خیر است، صادر نشده، که از آن جمله عالمی است مادی و حادث به حدوث زمانی مبتنی بر حرکت جوهری، و آدمی است مختار، که هر آنچه می-کند به اراده و آفرینش خداست، بدون آنکه جبر یا تفویض لازم آید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

استقصای ادله‌ی اصالت وجود و اصالت ماهیت و نقدی بر هر یک

نویسنده:

مهدی داودی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معقول ثانی , اصالت , اعتباریت , معارف اسلامی , هستی‌شناسی , ماهیت , اصالت وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , وجودگرایی , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , وجود (معرفت شناسی) , هنر و علوم انسانی

چکیده :

مسئله‌ی اصالت وجود و ماهیت یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی است. اگر چه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملاصدرا مطرح شده است،اما محتوا و مبنای آن را می‌توان در اندیشه‌ی فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت. بدین سان در این پایان نامه سعی شده است که با استقصای ادله‌ی اصالت وجود و ماهیت حق در مسأله بیان شود.این نوشتار مشتمل بر چهار فصل است : کلیات، که مباحثی چون تعریف اصالت وجود و اصالت ماهیت، مراد از اصالتیا اعتباریت این دو، و همچنین سیر تاریخی این اندیشه فلسفی در آن گنجانده شده است. در فصل دوم به بیان ادله کسانی پرداخته‌ایم که اصالت را با وجود می‌دانند و ماهیت را امری اعتباری می‌پندارند، درفصل سوم تنهادلایلی که موّید اصالت ماهیت می‌باشد ارائه شده است،که بیشتر این براهین از طرف شیخ اشراق بیان شده و در فصل چهارم به نقد این دلایل پرداخته شده است. در نهایت با در نظر گرفتن این ادله حق در مسأله بیان شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار الأسفار - 1374 - 1

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , قیامت , معاد(فلسفه) , کشف المراد: علامه حلی , اسفار اربعه: ملاصدرا , 2- قواعد معاد , باب حادی عشر اسفار اربعه (فلسفه) , درسگفتار / سخنرانی حوزوی , درسگفتار / سخنرانی فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

فلسفه الهی , فلسفه مشاء , ماهیت , ماهیت , عرض , ماهیت موجوده , عرض , عرض , اعتباریت ماهیت , تشخص , اصالت وجود , احوال معاد , معاد جسمانی , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) , اصل واقعیت (فلسفه) , واسطه در عروض (فلسفه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , جعفر سبحانی , امام خمینی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار الأسفار - 1374 - 2

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , معاد(فلسفه) , شرح منظومه: سبزواری , اسفار اربعه: ملاصدرا , 2- قواعد معاد , باب حادی عشر اسفار اربعه (فلسفه) , درسگفتار / سخنرانی حوزوی , درسگفتار / سخنرانی فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

اشتداد , ماهیت , مقوله حرکت , حرکت جوهری , ماهیت , عرض , نوع , جسم نباتی , عرض , نوع , عرض , اعتباریت ماهیت , علیت , اصالت وجود , بساطت وجود , وحدت تشکیکی وجود , واسطه در عروض (فلسفه) , واسطه در ثبوت (فلسفه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار الأسفار - 1374 - 3

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , معاد(فلسفه) , اسفار اربعه: ملاصدرا , 2- قواعد معاد , باب حادی عشر اسفار اربعه (فلسفه) , درسگفتار / سخنرانی حوزوی , درسگفتار / سخنرانی فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

ماهیت ( عام ) , ماهیت , ماهیت , جسم , بدن انسانی , ماهیت شی ء , جنس , فصل , ماهیت حرکت , جنس , فصل , فصل اخیر , اعتباریت ماهیت , امکان ذاتی , احکام جسم , اصالت وجود , وحدت عددی , احکام امکان , قواعد ماده و صورت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , جعفر سبحانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار فلسفه تطبیقی

مدرس:

سید حسن سعادت مصطفوی

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه اسلامی , الهیات بالمعنی الاخص , امور عامه , حکمت متعالیه , ماهیت , ماهیت , اعتباریت ماهیت , امر اعتباری , اصالت وجود , حمل شایع , حمل اولی , نظریه اضافه اشراقی , فلسفه تطبیقی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار شواهد الربوبیه

مدرس:

عبدالحسین خسروپناه

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم نفس , اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه اسلامی , امور عامه , علم نفس , حکمت متعالیه , ماهیت , ماهیت , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , بساطت وجود , بساطت واجب(امور عامه) , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , معاد جسمانی , معاد روحانی , احکام واجب الوجود , واجب تعالی (اسماء ذات) , وجود ذهنی , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا

چکیده :

الشّواهد الرّبوبیّه، تجلّی اندیشه حکمت ملاصدرا است که به صورت موجز و گاهی تفصیلی ارایه گردیده است به گونه‌ای که می‌توان این کتاب را «تلخیص اسفار» نامید. علاقه‌مندان به حکمت متعالیه با مطالعه این اثر ارزشمند می‌توانند به آراء فلسفی حکیم متآله دسترسی پیدا کنند. این کتاب مشتمل بر پنج "مشهد" است که هر "مشهد" دارای چند شاهد و هر شاهد مشتمل بر چند اشراق است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تطابق عین و ذهن در بحث وجود ذهنی

نویسنده:

غلامرضا فیاضی

نوع منبع :

مقاله , سخنرانی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم حصولی , ماهیت ( عام ) , ماهیت , ماهیت , ماهیت , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , وجود ذهنی , نظریه مطابقت , ارزش شناخت(اصطلاح وابسته) , لازم وجود ذهنی , وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) , تطابق عین و ذهن در بحث وجود ذهنی

چکیده :

دربارۀ فلسفۀ پیدایش و شکل‌گیری بحث وجود ذهنی، دو نظریه وجود دارد. برخی بر این باور هستند که بحث وجود ذهنی به منظور اثبات مطابقت ذهن و عین شکل گرفته است. درمقابل، گروهی معتقدند وجود ذهنی، بحثی وجودشناختی و در مقام اثباتِ وجود ذهنی در کنار وجود خارجی است. در این نشست استاد فیاضی با تأکید بر دیدگاه دوم، در پی تبیین این نکته است که نظریۀ کسانی که معتقدند ماهیت برخی از اشیا و واقعیت‌ها به ذهن می‌آید و نیز نتایج و پیامدهایی که از این نظریه بدست می‌آورند، نادرست است. از نظر ایشان نظریۀ وجود ذهنی نه تنها مشکل مطابقت را حل نمی‌کند؛ بلکه این مشکل، خود بر نظریۀ وجود ذهنی مبتنی است و راه حل آن را باید از راه دیگری جست.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر