جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه زبان‌شناسی شناختی یکی از دانش‌های سودمند در تبیین دقیق معانی ارزشمند نهفته در آیات قرآن کریم است. یکی از بحث‌های مهم این حوزه، نظریۀ شکل و زمینه است که توسط تالمی، زبان‌شناس مشهور آمریکایی، مطرح شده است. به‌کمک آن می‌توان ارتباط معنایی میان کلمات فواصل را با بافت آیات بررسی کرد و درک عمیق‌تری دربارۀ آن‌ها به دست آورد. یکی از نام‌های برجستۀ الهی «رحیم» است که بسامد بالایی در قرآن کریم دارد و در سورۀ بقره دوازده بار تکرار شده است. هم‌نشینی این اسم با اسم‌هایی چون توّاب، غفور، رحمن و رؤوف و تأخر اسم رحیم از اسمای دیگر را می‌توان در پرتوِ نظریۀ «شکل و زمینۀ» تالمی تحلیل کرد. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که تکرار اسمای الهی در سایۀ تأثر از بافت هر آیه است و دلالت ویژۀ خود را دارد و ازسوی‌دیگر، طبق نظریۀ شناختی نشان‌دهندۀ اهمیت جایگاه آن‌ها نسبت به یکدیگر است. در این میان، اسم‌های مزدوج غفور و رحیم بیشترین تکرار را در سورۀ بقره داشته‌اند تا معنای آن‌ها در دل مؤمنان بیشتر تثبیت شود و بدانند که رحمت پروردگار و مغفرت او فراگیر است و همواره شامل حال بندگان می‌شود و رحمانیت و تواب‌بودن و مغفرت و رأفت الهی همه از منبع لایزال رحمت الهی سرچشمه می‌گیرند. اگر اسمای الهی را زمینه تلقی کنیم و محتوای سوره را شکل در نظر بگیریم، در می‌یابیم که موضوعِ بیش از یک‌سوم آیات این سوره حضور خداوند در زندگی است.

این کتاب که یکی از تأثیرگذارترین آثار عصر روشنگری است گفتاری در مورد منشأ و اساس نابرابری است و تحت عنوان گفتاری درباره ی نابرابری در این به چاپ رسیده است. این کتاب اثری از فیلسوف ژان ژاک روسو است و در سال 1755 نوشته شده است. .این گفتمان که تحقیقی بسیار بدیع در مورد سیاست و طبیعت انسانی است، دیدگاهی نظری از مردم در شرایط پیش از اجتماعی و تأثیرات متعاقب آن تمدن ارائه می‌کند. نویسنده نظریه تکاملی را توسعه می‌دهد که داروینیسم را پیش‌بینی می‌کند و جنبه‌هایی از اخلاق، جامعه‌شناسی و معرفت‌شناسی را در بر می‌گیرد. روسو برای اولین بار در این اثر تصور خود را از وضعیت طبیعت انسانی آشکار می‌کند. او سپس روشی را توضیح می دهد که از نظر او، مردم ممکن است جامعه مدنی را ایجاد کرده باشند، و این او را به این نتیجه می رساند که مالکیت خصوصی منبع اصلی و اساس همه نابرابری ها است. متن در سال 1754 در پاسخ به یک مسابقه ی جایزه دار نوشته شده است. آکادمی دیژون در پاسخ به این درخواست: "منشأ نابرابری در بین مردم چیست و آیا قانون طبیعی مجاز است؟" روسو با رساله خود برنده نشد (همانطور که برای گفتار در مورد هنر و علوم هم نتوانست برنده شود). ژان-ژاک روسو فیلسوف، نویسنده، آهنگ‌ساز اهل جمهوری ژنو، در سدهٔ هجدهم و اوج دورهٔ روشنگری اروپا می‌زیست. اندیشه‌های او در زمینه‌های سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سال‌های زیادی از عمرش را در پاریس سپری کرد، به عنوان یکی از راه‌گشایان آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست.

این کتاب که یکی از تأثیرگذارترین آثار عصر روشنگری است گفتاری در مورد منشأ و اساس نابرابری است و تحت عنوان گفتاری درباره ی نابرابری در این به چاپ رسیده است. این کتاب اثری از فیلسوف ژان ژاک روسو است و در سال 1755 نوشته شده است. .این گفتمان که تحقیقی بسیار بدیع در مورد سیاست و طبیعت انسانی است، دیدگاهی نظری از مردم در شرایط پیش از اجتماعی و تأثیرات متعاقب آن تمدن ارائه می‌کند. نویسنده نظریه تکاملی را توسعه می‌دهد که داروینیسم را پیش‌بینی می‌کند و جنبه‌هایی از اخلاق، جامعه‌شناسی و معرفت‌شناسی را در بر می‌گیرد. روسو برای اولین بار در این اثر تصور خود را از وضعیت طبیعت انسانی آشکار می‌کند. او سپس روشی را توضیح می دهد که از نظر او، مردم ممکن است جامعه مدنی را ایجاد کرده باشند، و این او را به این نتیجه می رساند که مالکیت خصوصی منبع اصلی و اساس همه نابرابری ها است. متن در سال 1754 در پاسخ به یک مسابقه ی جایزه دار نوشته شده است. آکادمی دیژون در پاسخ به این درخواست: "منشأ نابرابری در بین مردم چیست و آیا قانون طبیعی مجاز است؟" روسو با رساله خود برنده نشد (همانطور که برای گفتار در مورد هنر و علوم هم نتوانست برنده شود). ژان-ژاک روسو فیلسوف، نویسنده، آهنگ‌ساز اهل جمهوری ژنو، در سدهٔ هجدهم و اوج دورهٔ روشنگری اروپا می‌زیست. اندیشه‌های او در زمینه‌های سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سال‌های زیادی از عمرش را در پاریس سپری کرد، به عنوان یکی از راه‌گشایان آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست.

ژان ژاک روسو یکی از مهمترین و تاثیرگذار ترین اندیشمندان عصر روشنگری و در واقع کل تاریخ فلسفه است. فلسفه ی سیاسی او تاثیر عمیقی بر انقلاب فرانسه، نظریه ی سوسیالیستی و ظهور ناسیونالیسم گذاشت. این کتاب با وضوحی مثال زدنی و برحسب موضوع به آثار اصلی روسو می پردازد و شرحی کامل از اندیشه ی او در اختیار شما می گذارد. علاوه بر این جیمز دلینی با نهادن اندیشه ی روسو در زمینه ی عصر روشنگری نظرات روسو را بررسی می کند

عموم مفسران برآنند که پرسش عزیر در آیه 259 سوره بقره، از چکونگی احیاء بوده، و عزیر در این ماجرا با الاغش احیاء شده و او شاهد نحوه زنده شدن الاغش بوده است. غذا و شراب او نیز به قدرت الهی، پس از صدسال دستخوش تغییر نشده است. پژوهش حاضر با بررسی لغوی، و تبیین پیوند معنائی آیه با آیات پیشین و پسین خود به تشریح و پردازش ضعف و کاستی های رأی مشهور تفسیری پرداخته و به تبیین دیدگاه جدیدی که کمترین نقد به آن وارد شود، مبادرت ورزیده است. برپایه این دیدگاه، عزیر نه از کیفیت معاد و إحیاء بلکه از زمان و چگونگی گذر زمان در امر احیاء، پرسش نموده و خداوند نیز با میراندن خود عزیر و پوساندن استخوان هایش زمان و نحوه مرور زمان در برزخ بدو نشان می دهد. در این تفکر الاغ عزیز و طعام و غذای او مشمول این صدسال برزخی نبوده بلکه همان یک روز و یا نیم روز مورد اشاره عزیر است. در این مقاله به ارتباط تنگاتنگ بین آیات 258 تا 260 و ارتباط معنائی و محوری آن ها پرداخته شده است.

در قرآن کریم برخی آیات مشابه در دو یا چند سوره تکرار شده است. در مواری این تکرار با اختلاف بسیار جزئی همراه است. مانند آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لَنْ یَتَمَنَّوْهُ أَبَدا ً...» و آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لایَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدا ً...». در این دو آیه که خطاب به یهود است تنها اختلاف جزئی، در دو حرف نفی «لن» و «لا» است. این تغییرِ جزئی و اختلاف به ظاهر ناچیز به یقین دارای نکته ای است. مقاله حاضر به روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی و تحلیلی در بیان چرایی آمدن «لن» در آیه نخست و «لا» در آیه دوم به بررسی دیدگاه های تفسیری مفسران و ادیبان در این زمینه پرداخته است که حاصل آن در سه دیدگاه قابل جمع بندی است: فرقی بین «لن» و «لا» نیست؛ هر دو برای نفی است، با این تفاوت که «لا» برای نفی عادی به کار می رود و «لن» با تأکید نفی همراه است؛ دیدگاه سوم «لا» برای نفی حال و آینده استعمال می شود، اما «لن» برای تأبید و دوام نفی استفاده می شود. بسیاری از مفسران معتقدند که چون در سوره بقره ادعای یهود سنگین تر بوده و مربوط به آخرت و بهشت جاویدان است، نفی آرزوی مرگ و ابطال ادعای آنها با حرف «لن» که برای تأبید است صورت پذیرفته و در سوره جمعه که ادعای آنها کوچکتر و مربوط به دنیا و دوستی با خداست، با حرف «لا» که نفی عادی است انجام شده است. از نظر سیاقِ آیاتِ سوره بقره، ذکر «لن» مناسب تر است، به خلاف سیاق سوره جمعه.

مفسران فریقین در تفسیر آغازین آیه سوره فتح با چهار ابهام اساسی مراد از: فتح، ذنب، غفران ذنب و کیفیت ارتباط فتح در صدر آیه با غفران ذنب مواجه شد ه اند. آنان به رغم کوشش تفسیری فراوان، در بیشتر موارد نتوانسته اند ارتباط معنادار و معقولی را بین «فتح» در صدر آیه و «غفران ذنب» در ادامه آن، برقرار نمایند. در این مقاله تلاش شده تا به روش تحلیلی و استنباطی، ارتباط و پیوند میان این دو تبیین شود. ازاین رو مسئله اصلی این مقاله بررسی چگونگی ارتباط تفسیری «فتح» با «غفران ذنب» در این آیه شریفه است. نتیجه این تلاش آن است که غفران ذنب، علت و فتح، معلول آن است و همچنین با بررسی مفاد پیمان نامه حدیبیه روشن می شود که دستاوردهای سیاسی بسیار بزرگی با این صلح به دست آمده که شایسته نامبرداری به فتح الفتوح سیاسی است. بر این پایه تنها در صورتی غفران ذنب با این فتح سیاسی معنای معقولی پیدا می کند که ذنب و غفران آن نیز در حوزه سیاست معنا گردد و ارتباط علت و معلولی آن حفظ شود؛ نه آنکه ذنب و غفران به معنای عرفی آن که ارتباط معنایی خود را از دست داده و چهره تابناک رسول الله| را نیز مخدوش جلوه می دهد باشد.

ژان ژاک روسو یکی از مهمترین و تاثیرگذار ترین اندیشمندان عصر روشنگری و در واقع کل تاریخ فلسفه است. فلسفه ی سیاسی او تاثیر عمیقی بر انقلاب فرانسه، نظریه ی سوسیالیستی و ظهور ناسیونالیسم گذاشت. این کتاب با وضوحی مثال زدنی و برحسب موضوع به آثار اصلی روسو می پردازد و شرحی کامل از اندیشه ی او در اختیار شما می گذارد. علاوه بر این جیمز دلینی با نهادن اندیشه ی روسو در زمینه ی عصر روشنگری نظرات روسو را بررسی می کند

آیه 151 بقره و نظایر آن، به دلیل اشتمال بر فلسفه وحیِ نبوی، علت غایی بعثت و نیاز ضروری و دائمی جوامع بشری به علوم انبیاء، که اختصاص به عصر انحطاط علمیِ بشر ندارد، همواره مورد عنایت ویژه مفسّران، متکلمان و حکمای فریقین بوده است. نقطه عطف آیه فوق، گزاره «و یُعلّمُکم ما لَمْ تکونوا تَعلَمون» است که علی رغمِ توافقی که مفسّران در تفسیر مفهومی آن دارند، تفسیر مصداقی آن، همواره معرکه آراء بوده است. پرسش اساسی پژوهش حاضر، که به روش تحلیلی، تطبیقی و بنیادین نگارش یافته، چیستی تفسیر مصداقی عبارت فوق، پس از نقّادی آراء مفسّران فریقین و گزینش دیدگاه مختار است. دستاورد این پژوهش، ایصال به دو مصداق مفهوم شناسانه مشتمل بر: بخش مهمی از علوم حضوری و حصولی در علوم نظری و خصیصه غفلت زدایی وحی در حوزه عقل عملی و یک مصداق وجودشناسانه که شامل مراحل وجودیِ والای نزاهت های روحی و کمالات اخلاقی است می باشد.

شناخت دین اسلام، در مرحله نخست با معرفی و تبیین آیات قرآن کریم توسط رسول خدا| صورت گرفت. با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی عصر نزول، مانند: ابتدایی بودن خط، تعداد اندک افراد دارای قدرت خواندن و نوشتن و گستره جغرافیایی وسیع دعوت، به نظر می رسد بهترین راه برای تبلیغ دین و معرّفی قرآن کریم، تلاوت قرآن بوده است. با دقت در آیات قرآن کریم، مشاهده می شود که آثار مختلفی بر تلاوت قرآن مترتب شده است. محور این نوشتار، تأثیرهای تلاوت قرآن بر هدایت قلبی مخاطبان است؛ از این رو بر ایجاد و ازدیاد ایمان تأکید شده است. از طرفی، برای تأثیرپذیری از تلاوت قرآن، لازم است شرایطی در افراد موجود باشد، مانند: اراده، قلب خاشع و خود را مخاطب قرآن دیدن که از مراجعه به آیات به دست می آید. نوشته پیش رو با نگاه به آیات کلام الله و استفاده از متون تفسیری، در صدد بررسی و تبیین بخشی از آثار تلاوت قرآن و شرایط تأثیرپذیری از آن است.