جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کرکه‌گور نخستین فیلسوف بزرگ مکتب اگزیستانسیالیسم و یک الاهی‌دان قرن نوزدهم به‎شمار می‎آید. در اندیشه او دو مفهوم رنج و عشق جایگاه محوری دارند. رنج از نظر کرکه‌گور احساسی سوبژکتیو نسبت به وضعیت نامطلوب انسان در حیات مادی است. او بر اساس تعریفی از سه سپهر وجودی زندگی بشری یعنی سپهر زیبایی شناختی، سپهر اخلاقی و سپهر دینی، رنج‌های بشری را تعریف می‌کند. او بزرگ‌ترین رنج بشر را دوری از حقیقت مطلق می‌داند؛ اورنج را وجه گریزناپذیر زندگی بشر تلقی می‌کند و احساس تعلق شدید انسان به پدیده‌ای است که نسبت به آن در خود احساس شیفتگی و تسلیم می‌کند. او از میان ساحت‎های وجودی، بیش از همه به حضور رنج در سپهر دینی اشاره می‎کند. کرکه‌گور جویای عشق متعالی در سپهر دینی بود و مسیحی راستین را با رنج هم‌نشین می‌داند. از نظر او هرچه رنج شدیدتر باشد وصل مومن به سعادت محتمل‌تر خواهد بود. او که یک مسیحی پروتستان بود، رسالت دینی خود را چیزی جز این نمی‎دانست که «مسیحیت راستین» را به مسیحیان بشناساند و در این راه تلاش بسیار کرد. کرکه‌گور با توجه به سه سپهر وجودی زندگی بشری سه نوع عشق را از یکدیگر تفکیک می‌کند که آنها را به ترتیب اروس(Eros)، فیلیا (Philia) و آگاپه(Agape) می‌نامد، ولی در عین حال توجه عمده او به اروس و آگاپه است و باارزش‌ترین عشق را آگاپه معرفی می‌کند که مورد توجه مسیحیت نیز بوده است. او در پایان والاترین گونه عشق را عشق الاهی معرفی می‌کند.

برنامه اسطوره‌زدایی رودلف بولتمان از عهد جدید یکی از نقاط عطف الاهیات مسیحی در عصر حاضر به حساب می‌آید و واکنش‌های مثبت و منفی زیادی را در میان متکلمان و الاهیدانان مسیحی برانگیخته است. اهمیت این برنامه تا آن حد است که برخی الاهیدانان، آن را حاکم بر اروپای بعد از جنگ جهانی دوم می‌دانند. این رساله به نقد و بررسی این برنامه الاهیاتی اختصاص یافته است. در مقدمه این رساله به طور مختصر، درباره بولتمان، زندگی و اهمیت او و نیز سابقه تألیف و ترجمه درباره وی به زبان فارسی توضیح داده شده است. در فصل‌های اصلی رساله به ترتیب تعریف بولتمان از اسطوره، وجود اسطوره در عهد جدید، ضرورت اسطوره‌زدایی، روش اسطوره‌زدایی و نتیجه اسطوره‌زدایی به طور جداگانه، مورد بررسی، تحلیل و نقد قرار گرفته است.در هر مورد، ابتدا دیدگاه بولتمان طرح شده و در ادامه انتقادات منتقدان او بیان شده و در نهایت، دیدگاه بولتمان با کمک دیدگاه اکثریت متخصصان و اهل فن در حوزه مربوطه، مورد نقد قرار گرفته است. از آنجا که مدعیات بولتمان در برنامه اسطوره‌زدایی به حوزه‌های مختلفی از جمله اسطوره‌شناسی، فلسفه ذهن، هرمنوتیک و تفسیر، الاهیات و ... مربوط می‌شود، لذا در هر مرحله از آراء اندیشمندان حوزه مربوطه برای نقد دیدگاه بولتمان کمک گرفته شده و میزان قابل دفاع بودن دیدگاه وی و نیز میزان وارد بودن انتقاد منتقدان بر این دیدگاه، تعیین شده است.

چکیده ندارد.

چگونگی خلقت جهان از جمله مسائلی است که همیشه مورد تفکر و تحقیق فلاسفه قرار گرفته است و نظریه‌هایی در این زمینه از ایشان ارائه شده است. از جمله فیلسوفانی که به این مسئله پرداخته‌اند، صدرالمتألهین و علامه طباطبایی هستند که هر دو تابع یک مکتب و دارای روشی واحد هستند. پژوهش حاضر در پی تبیین فلسفی مسئله‌ی خلقت از دیدگاه این دو فیلسوف است. نتیجه‌ای که حاصل شده است این است که صدرالمتألهین با استفاده از اصل اصالت و وحدت وجود و قاعده‌ی الواحد و امکان اشرف و با تأثیر از عرفا، وجود منبسط را صادر نخستین معرفی می‌کند و عقل را ماهیت وجود منبسط می‌داند که بر اثر میزان شدت وجود حاصـل می‌شود و به همین ترتیـب سایر عقول بر اثر شدت و ضعف مرتبه‌ی وجودی حاصل می‌شوند و ملاصدرا علاوه بر عقول طولی قائل به عقول عرضی نیز می‌باشد. علامه طباطبـایی نیز بر اساس نظریـه‌ی صدور و به پیروی از ابن سینا عقل اول را صادر نخستین معرفی کرده و قائل به بی‌شمار عقل در سلسله‌ی طولی عقول است و همچنین به وجود عقول عرضی هم معتقد است، اما نظر علامه برخلاف دیگر فیلسوفان ماقبل خود با هیئت بطلمیوسی و افلاک پیوندی ندارد.

چکیده ندارد.

این اثر کوششی است برای بررسی دیدگاه های اگزیستانسیالیسم و نهج البلاغه در برخی مسایل مهم بشری که در اصطلاح مسایلوجودی انسان گفته می شوند. این مسایلکه در حقیقت مبانی اگزیستانسیالیسم هستند عبارتند از آزادی و انتخاب، اصل تفرد و موقعیت های مرزی. این مباحث به صورت متناظری در نهج البلاغه نیز مطرح شده اند؛ بینش علوی-مطابق با مبانی اسلام- انسان را در یک جهان بینی توحیدی و هدفمند قرار می دهد که در آن، خدا، انسان و طبیعت در یک هماهنگی معنی دار و جهت دار جلوه می کنند. از این رو نهج البلاغه در پاسخ به پرسش های وجودی انسان، تفسیری معنوی ارائه می دهد که به همان اندازه که متعالی است، در متن واقعیت زمینی و عینی جهان قرار دارد. آن چه در نهایت از این مباحث حاصل می شود آن است که چنین نگرش توحیدی و غایتمندانه ای، نه تنها عرصه را بر مسایلوجودی تنگ نمی کند، بلکه تأییدی بر این امر است که همه ی این مسایلوجودی در یک راستای مشخص و متعالی، در جهت کمال انسان، قرار دارند.

مساله‌ای که این رساله سعی در پاسخ‌گویی به آن دارد این است که، آیا موجودات عالم همه زنده‌اند یا حیات مخصوص دسته خاصی از موجودات است؟ و اگر همه موجودات حیات دارند به جه صورت می‌باشد؟ ملاصدرا قائل به این است که، وجود و بقای ماده بدون نیروی حیات قابل تصور نیست لذا ثابت می‌کند حیات مساوق وجود است و وجود مقول به تشکیک. با بیان اینکه حیات یک نحوه وجود است حیات را برای همه موجودات عالم اثبات می‌کند و با تشکیک نحوه و شدت و ضعف این حیات را به تصویر می‌کشد.ملاصدرا می‌گوید: عشق رسیدن به کمال نهایی در همه اجزاء و ارکان عالم سریان دارد. تکاپو و جوش و خروشی که در همه ذرات جهان وجود دارد از نیروی عشق به کمال نهایی سرچشمه می‌گیرد. و از سوی دیگر عشق بدون حیات و شعور قابل تصور نیست. بنابراین در همه موجودات نیروی حیات سریان دارد؛ البته باید توجه داشت که حیات مانند وجود مقول به تشکیک است یعنی وجود هر چیزی عین حیات است و در کمال و نقص متناسب با یکدیگر هستند.

انسان بعنوان موجودی نیازمند در زندگی فردی و اجتماعی خود نیازهایی در بعد معنوی و مادی دارد. تلاش مستمر در مسیر زندگی جهت رفع نیازهای متنوعوتعیین اهداف، بیانگر این واقعیت است .در بررسی بعد معنوی زندگی انسان همواره انبیا و علمای مذهبی در تعالیم دستورات دینی و تبین اهداف معنوی پیش قدم بودند.از انجا که پرداختن به امور معنوی بشر از اهمیت بسزایی برخوردار است،در منطق اسلام و منابع اسلامی ذیل آیات قران و روایات معتبر ، تفاسیر گویا و قابل استنباطی برای عامه مردم بیان شده است.بانیان نظام تعلیم و تربیت اسلامی نیز با توجه به شناخت مخاطبان و آشنایی با نیازهای مختلف آنانبر حسب رسالتی که بعهده دارد ، اهداف و برنامه های مشخصی را تعیین و تدوین نموده ، و هدف غایی نظام آموزش و پرورش را در سند تحول بنیادین این نظام "نیل دانش آموزان به حیات طیبه" مطرح نموده است . لذا دراین پژوهش با تاکید بر آیات قران و روایات معتبر از حضرات معصومین (ع ) به فلسفه وجودی حیات طیبه و مختصات تربیتی آن پرداخته شده است . برای روشن شدن موضوع ، طرح معمای آفرینش وهدف خلقت و تعیین جایگاه انسان ضروری بوده، که علاوه بر پرداختن به مباحث مورد نظر،در ادامه به محتوای حیات طیبه همانا "ایمان قلبی"که به واسطه "فیض الهی" منجر به بروز "عمل صالح "می شود، با تکیه بر آیات و روایات مطرح می شود . وبدین گونه انسان کمال طلب به کمال حقیقی و قرب الهی می رسد. تضمین سعادت واقعی انسان در طول زندگی در گرو شناخت خود و جهان پیرامون خود است. قطعا شناخت نفس وتصفیه آن منجر به شناخت خداوند شده، و شناخت معبود انسان مومن را ترغیب به عبادت خالصانه می نماید . چنین انسانی با عنایت خداوند توفیق پیدا می کند در ابعاد مختلف زندگی خود به مراتب حیات طیبه دست یافته و در عرصه زندگی خود را مسئول نسبت به خویش و دیگران دانسته، و تلاش او برای خودسازی خود و جامعه موجب رضایت خداوند و در نتیجه تقرب او به خالق بی همتا خواهد شد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع مطالعه کتابخانه ای می باشد. نتایج این پژوهش بیانگراین است که بانیان و برنامه ریزاننظام آموزش و پرورش بی وقفه درصدد رفع نقایص بوده و با توجه به دوران مهم و ارزشمند کودکی و نوجوانی فرصت را غنیمت شمرده و مسیر دستیابی دانش آموزان به مراتب حیات طیبه را هموارنموده و با اشاره به نقش الگویی معلم ، و اهمیت این شغل، مربیان پس از خودسازی و تزکیه نفس خود، دانش آموزان را با بکار گیری شیوه های صحیح تربیتی متخلق به اخلاق و رفتار اسلامی نمایند. مربی خود ساخته و توانمند باید لزوم دقت در عمل، هدف و نیت انجام عمل، محاسبه عمل و مراقبه را طبق راهکار عملی ارائه شده به مخاطبان تبیین نماید .هر چند تدوین برنامه درسی منطبق با فطرت پاک الهی و بر گرفته از فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و جذب، آموزش و نگهداری مربیان دلسوز و متعهد و کاردان ضروری می باشد، باید اذعان نمود تحقق هدف غایی نظام آموزش و پرورشنیاز به عزم ملی و هم گرایی میان بخش های گوناگون نیزدارد تا چشم انداز تربیتی جامعه محقق گردد. امید است با استعانت از حضرت حق و توجهات اِئمه معصومین (ع) و هدایت اساتید محترم حق مطالب اداء گردد.

مسئله‌ی اصالت وجود و ماهیت یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی است. اگر چه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملاصدرا مطرح شده است،اما محتوا و مبنای آن را می‌توان در اندیشه‌ی فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت. بدین سان در این پایان نامه سعی شده است که با استقصای ادله‌ی اصالت وجود و ماهیت حق در مسأله بیان شود.این نوشتار مشتمل بر چهار فصل است : کلیات، که مباحثی چون تعریف اصالت وجود و اصالت ماهیت، مراد از اصالتیا اعتباریت این دو، و همچنین سیر تاریخی این اندیشه فلسفی در آن گنجانده شده است. در فصل دوم به بیان ادله کسانی پرداخته‌ایم که اصالت را با وجود می‌دانند و ماهیت را امری اعتباری می‌پندارند، درفصل سوم تنهادلایلی که موّید اصالت ماهیت می‌باشد ارائه شده است،که بیشتر این براهین از طرف شیخ اشراق بیان شده و در فصل چهارم به نقد این دلایل پرداخته شده است. در نهایت با در نظر گرفتن این ادله حق در مسأله بیان شده است.

چکیده ندارد.