جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
خیر و شر در فلسفه و آیات و روایات
نویسنده:
محمدمهدی مظاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
چکیده :
از جمله مسایلی که از دیر زمان، توجه پژوهشگران و صاحب نظران در مسایل اعتقادی را به خود جلب کرده است، مساله «خیر و شر» می باشد. درباره جهان به طور کلی و نیز درباره انسان و جامعه بشریت به طور خاص، از نظر این که آیا هستی جهان خیر و حق است و یا شر و باطل و یا آن که مرکب از هر دو است، و اگر به هر دو قایل شدیم، اصالت از آن کدام است، نظرهای گوناگونی بیان شده است که سبب تردید یا اشکال بعضی در عدالت یا حکمت آفریدگار شده و حتی با اعتقاد به ترکیب دو گانه عالم از «خیر و شر» اصل وجود آفریدگار مورد تردید قرار گرفته است. در حال حاضر سخن از ناسازگاری مقومات دینی است و در راس سیستم های دینی، سخن از خدایی است که جامع جمیع صفات کمالیه است، خدایی که ذات و صفاتش را حدی نیست و قادر مطلق و خیرخواه مطلق است. اضافه شدن قضیه «شر وجود دارد» به این سیستم ها آنها را با مشکلی جدی روبرو کند. در این مقاله پس از ارایه پاسخ هایی که حکمای اسلامی بدین پرسش ها داده اند، رهیافت برخی از متفکران معاصر را مطرح می کنیم و با تبیین و تطبیق تعدادی از آرا و عقاید مشهور در این زمینه، به تجزیه و تحلیل دقیق فلسفی مساله خیر و شر می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 155 تا 178
آفرینش عالم از منظر فیلون و ابن عربی
نویسنده:
طاهره حاج ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
ظهور و آفرینش عالم از نظر فیلون و ابن عربی حاصل تحقق اراده خداوند یکتاست. هر دو متفکر که از سویی به ذات آفرینشگر متعال معتقدند و از سویی دیگر از نیای فکری مشترک، یعنی افلاطون و افلاطون گرایی تاثیر پذیرفته اند، می کوشند تا چگونگی آفرینش عالم کثیر توسط خداوند واحد متعال و منزه را تبیین کنند. از نظر ایشان فرایند خلقت مراتب و مراحلی دارد، و برای توضیح این موضوع، هر دو متفکر با نگرش ها و اصطلاح های خاص خود به آن پرداخته اند. این نوشتار در پی آن است تا نشان دهد چگونه این دو اندیشمند تاثیرگذار بر تاریخ تفکر بشری در تبیین خلقت عالم از چشم انداز های مشترکی برخوردارند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 138
مطهری و الهیات جدید
نویسنده:
علی اکبر احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقاله حاضر به تحلیل مطهری از الهیات جدید می پردازد. نخست رای مطهری در باب الهیات را مختصرا شرح می دهم. دیدگاهی که بر اساس آن مطهری مقام قدسی خداوند را مقتضی این می داند که مستقیما در اشیا مداخله نکند. به عبارت دیگر، او بر این باور است که خلقت صرفا از طریق نظام علی است. سپس، توضیح می دهم که مطابق با آرای مطهری در الهیات جدید، تحت تاثیر نگرش یهودی و مسیحی، خدا هم چون نیرویی کر و کور است که بلاواسطه اشیا، و خصوصا سرنوشت بشری را، تحت نفوذ خود می گیرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 16
مقایسه مراحل تکامل جنین انسان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم جنین شناسی
نویسنده:
زهره کامکار، شهناز رضوی، محمدهادی امین ناجی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
در مقاله حاضر به مقایسه تطبیقی مراحل تکامل جنین انسان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم جنین شناسی پرداخته شده است. مراحل اساسی تکامل جنین از مرحله نطفه امشاج تا مرحله علقه، مضغه، عظام و لحم (که قرآن کریم این نام های علمی را به آن ها داده) در واقع با شکل و خصوصیات میکروسکپی آن ها مطابقت دارد. با توجه به اینکه در طول همه این مراحل جنین از چند میلی متر تجاوز نمی کند، علم جنین شناسی که در نیمه دوم قرن بیستم پدید آمد، چنین وصف قرآنی را از طریق پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات جدید تایید نموده است. با شناخت مراحل تشکیل جنین انسان که جلوه ای از شگفتی های قرآن می باشد، ایمان و اعتقاد به صاحب جهان خلقت، خداوند باری تعالی، پیامبر خاتم و معجزه جاودانه اش قران کریم، در جسم و جان خواننده بیشتر خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 159 تا 182
تاملی در مبانی اختلاف نظر ابن سینا و ملاصدرا پیرامون صادر اول و انطباق آن با حقیقت محمدیه (ص)
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
فلاسفه، مبدا سلسله عقول؛ یعنی «عقل اول» را صادر نخستین می ‌دانند و عرفای مسلمان، حقیقت محمدی (ص) را اولین مخلوق می ‌خوانند و در روایات از عقل، قلم، روح و نور پیامبر (ص) به عنوان مخلوق اول یاد می‌ شود. این مقاله به تبیین دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مورد صادر اول می ‌پردازد و در این مسیر توجه خود را بر این مساله معطوف می ‌کند که آیا واقعیت همه این تعابیر مختلف، بر هم منطبق است و به طور خاص، آیا حقیقت و باطن پیامبر خاتم (ص) می‌ تواند مصداق صادر اول باشد یا خیر؟ نویسنده می ‌کوشد مبانی اختلاف نظر ابن سینا و ملاصدرا در این موضوع را روشن کند و معتقد است که این اختلاف مبتنی بر رد یا قبول اصالت و تشکیک وجود، حیات قبلی نفس و متفاوت یا برابر دانستن ذات و ماهیت پیامبر (ص) با ذات و ماهیت سایر انسان ‌هاست.
صفحات :
از صفحه 73 تا 88
فلسفه شرور از منظر قرآن کریم
نویسنده:
محمدعلی اسدی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
شرور از منظر قرآن کریم گرچه موجود بالعرض است اما واقعیتی انکار ناپذیر بوده و نمی توان آنها را معدوم یا موهوم فرض نمود؛ لکن با در نظر گرفتن فلسفه خلقت انسان از منظر قرآن قابل تحلیل عقلانی است. فلسفه های شرور (و به تعبیر قرآنی چرایی امتحانهای دشوار الهی) را می توان به چهار دسته تقسیم و تحلیل کرد: بازشناسی صالحان و ناصالحان، رساندن انسان به تکامل و سعادت، تحقق علم الهی به نتیجه نوع عملکرد انسان گرفتار شده و مبتلا به شرور و بالاخره ایجاد مظهر جامع صفات خدایی و خلافت جامع الهی در میان انسانها. نیز فلسفه ماندن طولانی در جهنم که یکی از شرور مهم تلقی می گردد، تطهیر جهنمیان از آلودگی و تناسب با بهشتیان خواهد بود که سرانجام به ورود آنان به بهشت و یا حداقل تبدیل عذاب جهنم به نعمت برای آنان می انجامد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 56
در آمدی بر عالم مثال یا صور معلقه
نویسنده:
عبدالرضا جمال زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
متفکران و حکماء یونانی، اسلامی و هندی بر وجود عوالم گوناگون اذعان دارند اما حکمایی مانند ابن سینا، محقق داماد، ملاعبدالرزاق لاهیجی و میرفندرسکی وجود عالم مثال یا مثل معلقه را منکر شده اند. در عصر اسلامی حکمایی مانند شیخ اشراق، ملاصدرا و سبزواری بر اثبات آن و لزوم وجود آن به غایت پا فشاری نموده اند. این حکیمان معتقدند که بین عالم عقلی که عالم مجردات محض و عالم حسی که عالم مادیات محضه است، عالمی است که موجودات آن عالم، مقدار و شکل دارند اما ماده ندارند بنابرین مجردات محضه، مجردند از ماده و مقدار هر دو، و مادیات محضه متلبسند به ماده و مقدار هر دو، و موجودات عالم مثال از ماده مجردند اما به مقدار متلبسند. این عالم را عالم مثال و خیال منفصل و عالم برزخ می گویند. نظام عقلی، احسن نظام های ممکن و اتقن آنها است، آنگاه نظام مثالی که ظل نظام عقلی است قرار دارد. تثبیت نظام مثالی از مناظر گوناگون هستی شناسی، معرفت شناسی و دین شناسی اهمیت خاصی دارد. بر وجود عالم مثال ادله فراوانی از جمله قاعده امکان اشرف ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
سیمای منتظر و حکمت انتظار در اشعار عرفانی امام خمینی (ره)
نویسنده:
محمود قیوم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شخصیت منتظر و فرهنگ انتظار از جمله مسائل بسیار مهم و اساسی در منظومه معرفتی دینی خصوصا اسلام است؛ شناخت این شخصیت و ویژگی های آن با نگاه خاص عرفانی که در نزد عرفای مسلمان مطرح شده است، فرهنگ خاصی را به همراه خود دارد و کارایی انتظار را دارای نقش فوق العاده می کند. در آثار امام خمینی (ره) که خود شخصیتی جامع در حوزه اسلامی و اجتماعی است، شخصیت منتظر که به عنوان خلاصه اوصیاء و خاتم آنان مطرح بوده و انسان کامل می باشد، به شکل بدیع و با ویژگی های منحصر بفرد مطرح شده است، خصوصا در آثار منظوم ایشان؛ در نوشتار پیش رو و با نگاهی عرفانی و با رویکردی کارکردگرایی به مساله مهدویت و انسان کامل در اشعار عرفانی امام خمینی (ره) پرداخته و با شیوه توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای به صورت جامع این بحث واکاوی شده است.
صفحات :
از صفحه 139 تا 153
بررسی و تحلیل نسبت «انسان» با «عالم» در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
محمد بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در انسان شناسی ملاصدرا، كه به شدت متأثر از عرفان اسلامی است، انسان تنها موجودی است كه دارای ماهيت مشخص و معين نبوده و همواره به سوي فعليت ها و امكان های بی نهايت كه در پيش روی دارد، مفتوح و منكشف است. ملاصدرا از طريق كشف و شهود و به كمك اصول فلسفه متعاليه به ويژه دو اصل حركت جوهری و اتحاد عاقل و معقول در پی تبيين نسبت انسان با عالم برآمده است. در هستی شناسی ملاصدرا فرض انسان بدون عالم و عالم بدون انسان امري غيرممكن می نمايد. وی معتقد است انسان و مراتب وجودی او متناظر و مطابق با عالم و مراتب وجودی آن است، به گونه ای كه احكام هر يك در خصوص ديگری صدق می كند. نگارنده در اين نوشتار نخست رويكرد خاص ملاصدرا به انسان و به ويژه آدمی در برابر حقايق عينی و عوالم وجودی و سپس «انفتاح و گشودگی» صفت حذف دوگانگی بين انسان و عالم و تبيين ملاصدرا از رابطه ذهن و عين به عنوان ثمره اصلی رويكرد يادشده را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
فلسفه آفرینش جهان و انسان از دیدگاه قرآن
نویسنده:
علی رضا فارسی نژاد، حامد دژآباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مساله «فلسفه آفرینش» و این که چرا خداوند، انسان و سایر موجودات را آفریده، یکی از اساسی ترین مسایلی است که همواره مطرح بوده و هست. به طور کلی در این زمینه دو سوال اساسی مطرح است: یکی این که آیا آفریننده و فاعل این جهان، از کار خود هدفی داشته است؟ دیگر این که آیا این جهان به عنوان آفریده و فعل خداوند، هدف و مقصدی دارد؟ سوال اول، بیان گر هدف فاعلی و سوال دوم، بیان گر هدف فعلی است. مکاتب مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی، پاسخ های مختلف و متعددی به این دو سوال داده اند؛ عده ای به کلی منکر غرض و هدف در افعال الهی و آفرینش موجودات شده اند. جمعی قایل به وجود غرض و هدف در همه افعال شده اند و گروهی وجود غرض و غایت را در برخی از افعال پذیرفته اند، اما منکر عمومیت و لزوم آن شده اند. مقاله حاضر این مساله را از دیدگاه قرآن بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که از دیدگاه قرآن، آفرینش کاملا هدف دار است؛ هدف از آفرینش جهان (در مقابل انسان)، انسان است و آسمان ها و زمین و هر چه در آن ها است برای انسان آفریده شده است،‌ مقصود از انسان، انسان کاملی است که به مقام عبودیت حقیقی رسیده است. هدف از آفرینش انسان کامل، ذات خداوند است و خداوند، انسان کامل را برای خودش آفریده است. پس به طور کلی، می توان گفت هدف خداوند از آفرینش جهان و انسان،‌ ذات بی همتای اوست.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124