جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشتار در پی بررسی آراء فلسفی دین جاین، هستی شناسی، کرمه، اخلاق و نجات است. در این دین، وجود به دو گروه اصلی «جیوه» (روح) و «اجیوه» (اجسام) تقسیم می شود و در تحلیل خود از روانشناسی انسان ثنویت گراست. هر دو جوهر وجودشناختی ازلی، ابدی و نامخلوق اند. جیوه به دو گروه «دربند» و «رهایی یافته» تقسیم می شود و اصل نامدرک یا جیوه، شامل پنج جوهر ماده، دهرمه و ادهرمه، فضا و زمان است. در دین جاینی به دلیل این که اعتقادی به خدای شخصی وجود نداشت، کرمه اصل بنیادینی بر بازپیدایی است. اوضاع دنیوی جیوه را مشخص می کند. درباره اخلاق نیز هدف اصول اخلاقی دین جاین رسیدن به نیروانه و محور اخلاق جاینی زهد و ریاضت است. پس رهایی در این آیین بسیار مشکل و مستلزم زندگی رهبانی است. با خودداری از کرمه حیات گذشته و کرمه جدید حاصل می شود. در این مقاله که به صورت توصیفی و تحلیلی فراهم شده است، این نتیجه حاصل می شود که اصول مهم این دین ریاضت و اهیمسا است و تمام آراء فلسفی آن مطابق اهیمسا است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 107 تا 127

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مساله وجود از منظر شیخ اشراق

نویسنده:

عزیزاله افشارکرمانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , ماهیت , وحدت تشکیکی وجود , وجود در فلسفه سهروردی

کلیدواژه‌های فرعی :

سهروردی , المشارع و المطارحات , مسایل جدید هستی شناسی , صفات تحلیلی , صفات تصویری , نسبت وجود و ماهیت , هستی شناسی سهروردی , اندیشه سهروردی , انحاء وجود ,

چکیده :

سهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است، این مفاهیم فلسفی در جهان واقع هیچ گونه زیادت و مغایرتی با آن هویت ندارند. و همه مفاهیم فلسفی ابزارهای تحلیل عقلانی واقعیت اند و زیادت آن ها بر واقعیت خارجی موجب تسلسل در مفاهیم فلسفی می شود. بنابراین سهروردی به اصالت واقع یا اصالت هویت معتقد است. و ماهیت را هم همانند وجود اعتباری می داند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 40 تا 56

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی هستی شناسی تاویلی ملاصدرا و هرمنوتیک هایدگر(گرایش حکمت متعالیه)

نویسنده:

محمد بیدهندی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی , هرمنوتیک (فلسفه) , درباره هایدگر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عناصر بنیادین پژوهش کیفی در علوم اجتماعی: هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی و روش

نویسنده:

صادقی فسایی سهیلا, ناصری راد محسن

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

روش شناسی , روش , هستی شناسی(فلسفه) , پژوهش کیفی , مسایل جدید روش شناسی , مسایل جدید هستی شناسی , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی)

چکیده :

جنبه های هستی شناسانه، معرفت شناسانه، روش شناسانه و روشی چهار جنبه از پژوهش و فهم هستند که از اهمیت خاصی برخوردارند و همگی به هم وابسته اند. در ادبیات پژوهش جداسازی هستی شناسی و معرفت شناسی، از لحاظ مفهومی، با مساله خاصی روبه رو است. اصطلاح روش شناسی نیز با بی دقتی مورد استفاده قرار می گیرد و پژوهشگران روش های پژوهش را به کار می گیرند بی آنکه اطلاعی از مفروضات هستی شناختی و معرفت شناختی مورد قبول خود داشته باشند. همه این مسائل بر نیاز به شفاف سازی روش ها، روش شناسی ها، معرفت شناسی ها و هستی شناسی ها تاکید می کند. این پژوهش مبتنی بر رویکردی نظری است. در جریان گردآوری داده ها این چهار جنبه مفهوم سازی و ترکیب شده است. با مراجعه به ادبیات وسیع در این حوزه سعی شده اهمیت و ارتباط این جنبه ها با یکدیگر در پژوهش های کیفی مشخص گردد. یافته ها نشان می دهد که روش شناسی و روش به هیچ وجه جدا از موقعیت های هستی شناختی و معرفت شناختی انتخاب نمی شوند. موقعیت های متفاوت هستی شناسی و معرفت شناسی، روش شناسی و روش های متفاوتی را تولید می کند که نهایتا منجر به دانش درباره جهان اجتماعی می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 80 تا 100

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هستی شناسی فرهنگی «آیت الله مرتضی مطهری»

نویسنده:

مهدی جمشیدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

مرتضی مطهری , جامعه , نظریه فرهنگی , هستی شناسی فرهنگی , جهان فرهنگی , روح وارگی فرهنگی , علیت فرهنگی , واقعیت فرهنگی , مسایل جدید هستی شناسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 141 تا 166

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تمثیلات هستی شناسی عرفانی در گلشن راز و مفاتیح الاعجاز

نویسنده:

شیرزاد امیر

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت و کثرت , ظهور , تمثیل , اعتبار , معرفت و محبت , مسایل جدید هستی شناسی

چکیده :

هر یک از متکلمان و حکیمان و عارفان در مقام تبیین هستی شناسی خود از تمثیلات گوناگون استفاده کرده اند. ذکر این تمثیلات در عرفان به لحاظ ظرافت ادراک و شهود، ظرورت بیشتری دارد. از جمله این عرفا شیخ محمود شبستری است که در منظومه عالی گلشن راز تمثیلات گوناگون بهره بسیار برده است. شمس الدین محمد لاهیجی نیز در کتاب مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز به شرح و تفسیر آن تمثیلات پرداخته است. اهمیت این تمثیلات از نظر تصویر سازی معارف هستی شناسانه بر کسی پوشیده نیست. نیز مهمترین عناصر معارف هستی شناسانه شبستری در گلشن راز ناظر به چهار محور «اعتباری بودن جهان»، «ظهور وحدت در کثرت»، «تکرار ناپذیری تجلیات الهی» و «سریان معرفت و محبت الهی در همه آفرینش» است. این مقاله درصدد ارایه، دسته بندی، مقایسه، نقد و جمع بین تمثیلات گوناگون هستی شناسانه پیرامون چهار محور یاد شده در گلشن راز و مفاتیح الاعجاز است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 157 تا 176

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیالکتیک استعلایی و هستی شناسی صدرایی ( Transcendental Dialectic and Sadrian Ontology)

نویسنده:

حسین کلباسی اشتری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دیالکتیک استعلایی , مسایل جدید هستی شناسی , فلسفه الهی , فلسفه کانت , حکمت متعالیه

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود شناسی ملاصدرا , معرفت شناسی ملاصدرا , ایده آل عقل محض , پدیدار شناسی(کلام جدید) , فلسفه ارسطو , معرفت شناسی کانت , تعارضات جدلی , آنتی نومی ها , دوآلیسم معرفتی , unity of kowledge and existence , وحدت علم و وجود ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

1735-3238

چکیده :

در این مقاله نویسنده سعی دارد تا مطالعه ای تطبیقی را درباره قابلیت های دو نظام فلسفی آسیایی و اروپایی در باب موضوعی خاص- یعنی قوه عقل- ارایه دهد، و از این طریق تاملی بر امکان گفت و گو میان سنت های فلسفی ای داشته باشد که تا به امروز پیشینه ای سخت و تسلیم نشدنی در این باره داشته اند. اگر چه پس از عصر روشنگری و با فیزیک نیوتنی و در فلسفه نقادی کانت، وحدت و کمال فاهمه توسط عقل فراهم می شود، عملا بر محدودیت و حدود قلمرو عقل نیز تاکید می گردد. «مغالطات»، «تعارضات جدلی» یا «آنتی نومی ها»، «ایده ال عقل محض»، اعلان صریح شکست عقل در سه حوزه شناخت حقیقت نفس، طبیعت، و خدا بودند، و «دیالکتیک استعلایی» به مثابه موقعیتی انتقادی معرفی شد که نشات گرفته از تعالی و فراروی عقل بود. نتیجه گریزناپذیر چنین رویکردی، دوگانگی میان سوژه و ابژه، نومن و فنومن، و فاهمه و عقل است؛ و اخلاف کانت مجبور بودند تا بر چنین دوگانگی ای غلبه کنند. در فلسفه اسلامی- و به ویژه در فلسفه صدرایی- عقل، از سویی، مشتمل بر مراتب معرفت و در واقع مراتب «هستی» است و از سویی دیگر- بر خلاف سنت ارسطویی و کانتی- هیچ تعارضی میان مراتب و درجات شناخت نیست؛ بنابراین، «عقل» همچون شکلی از مراتب هستی و مطابق با آن معرفی می شود. اگرچه در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، اخلاف کانت- به خصوص هگل- تلاش خود را معطوف به حذف دوگانگی میان سوژه و ابژه و نومن و فنومن کردند، اما هیچ نظام فلسفی ای که بر اساس سنتی متافیزیکی شکل گرفته موفق نشده است که بر این معضل فلسفه نقادی غلبه کند (فقط در میانه قرن بیستم بود که با پدیدارشناسی هوسرل و هرمنوتیک هایدگر دریچه جدیدی گشوده شد). نگارنده در این مقاله سعی دارد تا با مطالعه ای تطبیقی بین نظام فلسفی کانت و ملاصدرا، راهی را به جاده گفت وگو و مبادله انتقادی آرا و عقاید میان دو سنت بزرگ فلسفی غرب و شرق بگشاید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 63 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هستی شناسی از دیدگاه علامه طباطبایی و آثار و نتایج تربیتی آن

نویسنده:

رضاعلی نوروزی، مهدیه کشانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , اخلاق اسلامی و دینی , مسایل جدید هستی شناسی , هستی شناسی اسلامی , تعلیم و تربیت اسلامی , فلسفه اخلاق (عام) , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

جهان , عالم مثال , 03. انسان شناسی Human nature , صفات الهی , خلافت الهی , عالم ماده , اهل بیت(ع) , انسان , برنامه درسی , عالم عقل , اهداف تعلیم و تربیت , اعتدال گرایی , علیت , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , قرآن , روش های تعلیم و تربیت , رابطه خدا و عالم , همه جانبه گرایی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری

شاپا (issn):

1735-3238

چکیده :

این تحقیق به دنبال بررسی دیدگاه فلسفه هستی شناسی علامه طباطبایی و آثار و نتایج تربیتی آن است. در واقع هدف این پژوهش تبیین مسائل اساسی مربوط به ابعاد هستی از دیدگاه علامه طباطبایی و برخی از مهم ترین آثار تربیتی آن در خصوص عناصر نظام تعلیم و تربیت است. روش کار در این مقاله به صورت توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به منابع دست اول و منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. در این مطالعه، ضمن تبیین دیدگاه هستی شناسی علامه یعنی رویکرد فلسفی که روش معرفت شناختی آن حاصل شناخت خدا، انسان و جهان است. با تشریح مقوله های مطرح در حوزه نگرش هستی شناسی مدنظر علامه طباطبایی، ارائه تعلیم و تربیت مرتبط با این مباحث به صورت یک چارچوب پیشنهادی در قالب اهداف، برنامه درسی و روش ها مورد بحث قرار گرفته است. نتایج حاصل عبارت اند از: 1- اهداف شامل سطوح مختلف هدف غایی توحیدی و اهداف واسطه ای اعتدالگرایی و همه جانبه گرایی می باشد.2- برنامه درسی شامل توجه به مشخصات برنامه درسی، محتوی برنامه درسی، آسیب شناسی برنامه درسی و شعب علم می باشد.3- روشهای تعلیم و تربیت شامل روش های فردی و اخلاقی، روش های علمی و روش های اجتماعی می باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 119 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر