جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 15
عصرة المنجود فی علم الکلام
نویسنده:
علي بن یونس بياضي؛ محقق: حسین تنکابنی؛ مصحح: حسين شهسواري؛ ناظر: جعفر سبحانی تبریزی
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة الامام الصادق عليه السلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «عصرة المنجود فی علم الکلام» تالیف محمد بن یونس عاملی، از آثار كلامی استدلالی شیعه در سده نهم هجری است. نویسنده علاوه بر قواعد و براهین عقلی به آیات قرآن و سنت نبوی استناد كرده و اثری عقلی نقلی در كلام شیعی در دفاع از اصول عقاید و تبیین و تحلیل آنها سامان داده است. در هر بحث به تفصیل، آراء متفكران و فرقه‏ های مختلف بررسی و نقد و از نظریه صحیح و منطبق بر مبانی شیعه دفاع كرده است. نویسنده از مكتب فكری سید مرتضی تأثیر پذیرفته به همین دلیل در مبحث اعجاز قرآن از نظریه صرفه دفاع می‏ كند. علاوه بر اصول اعتقادی مباحث كلامی دیگری مانند: مبحث ضرورت معرفت، امر به معروف، تكلیف و لطف، استطاعت، خلق اعمال و حسن و قبح عقلی هم مطرح شده است.
ارزیابی دیدگاه ابن‌تیمیه در بحث حسن و قبح
نویسنده:
سید ابوالفضل حسینی‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حسن و قبح عقلی از موضوعات بحث‌برانگیز در محافل علمی مسلمانان بوده است. معتزله حسن و قبح را عقلی و اشاعره آن را شرعی می‌دانسته‌اند. ابن‌تیمیه، متفکر اصلی سلفیت، کوشیده است هر دو مکتب را نقد، و دیدگاه جدیدی عرضه کند. وی حسن و قبح را عقلی دانسته، اما تأکید کرده است که روش معتزله را در این بحث قبول ندارد، چراکه منجر به تشبیه خدا به بندگان می‌شود. از طرف دیگر، ضمن رد حسن و قبح شرعی، آن را مخالف عقل و نقل می‌داند. هرچند ابن‌تیمیه حسن و قبح را عقلی می‌داند ولی برخی لوازم آن، مانند ذاتی‌بودنش، را نمی‌پذیرد. در مجموع، برخی از دیدگاه‌های ابن‌تیمیه قوت‌هایی دارد و برخی از آنها هم ضعف‌های جدی دارد که در این مقاله بررسی شده است.
عدل
نویسنده:
ابوالقاسم ديباجي
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار الثقلین,
چکیده :
کتاب حاضر درباره اصل عدل که جزء اصول اساسی تشیع و یکی از موضوعات بسیار مهم دین مبین اسلام می باشد که در این کتاب مفصلا به آن پرداخته است و موضوعات مهمی از قبیل عدل ، عدل الهی در قرآن ، حسن و قبح عقلی و شرعی ، قضا و قدر ، جبر و اختیار ، امر بین الامرین در این کتاب مطرح شده است.
«ذاتی باب برهان» بودن حسن و قبح افعال: پاسخ به نقدها
نویسنده:
احمدحسين شريفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئله حسن و قبح ذاتي، از مسائل بسيار بحث‌انگيز در تاريخ علوم اسلامي به‌ويژه علم کلام بوده است. مخالفان و موافقان برداشت‌هاي مختلفي از اين ديدگاه داشته‌اند. در يکي از تقريرهاي مشهور اين ديدگاه، منظور از «ذاتي» در اين ترکيب، «ذاتي باب برهان» دانسته شده است. در عين حال،‌ چنين معنايي مورد رد و انکار پاره‌اي از متکلمان و فيلسوفان معاصر قرار گرفته است. اين مقاله، با به‌کارگيري روش توصيفي ديدگاه‌هاي مدافعان و مخالفان را توصيف و سپس با استفاده از روش عقلي و انتقادي به پاسخ نقدهاي مخالفان پرداخته و در پايان به اين نتيجه رسيده که نقدهاي مطرح‌شده يا ناشي از خلط حسن و قبح فعلي و اخلاقي بوده است و يا معلول سوء‌برداشت يا عدم دقت در معناي ذاتي باب برهان بوده و يا به سبب پيش‌فرض‌هاي اثبات‌ناشده‌اي مثل تفکيک ميان مقتضيات عقل عملي و عقل نظري است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 50
بازشناسى رابطه دين و اخلاق
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين بحث به تبيين ارتباط دين و اخلاق مى پردازد. اخلاق، بخشى از دين است و از اين منظر، اخلاق دينى است. منظور از «دين»، گاهى محتواى كتاب و سنت است كه شامل عقايد، اخلاق و دستورالعمل هاى عملى است. در اين نگاه، منظور از اخلاق دينى، گزاره هاى اخلاقى در متن دين است. منظور از «اخلاق»، نيز صفات و رفتار خوب و بد است كه يكى از راه هاى بازشناخت آن، دلايل دين در كتاب و سنت است. در اين نگاه، اخلاق دينى، اخلاقى است كه براى آن دلايل تعبدى و دينى وجود دارد. اما در علم اخلاق رايج، اخلاق افزون بر صفات و ملكات، شامل رفتار نيز مى شود و افزون بر صفات خوب و بد، هر كار اختيارى خوب و بد ارزش اخلاقى به شمار مى آيد كه علاوه بر ادله تعبدى، مى توان بر آنها برهان اقامه كرد؛ زيرا هر انسان به طور فطرى خواهان كمال خويش است. از اين رو، كمال جويى و حقيقت جويى و كوشش براى كسب علم و آگاهى، امرى فطرى و ضرورتى وجودى است؛ زيرا همه خواهان كمال و سعادت هستند. بنابراين، اكثر گزاره ها و ارزش هاى اخلاقى را با دلايل عقلى و تعبدى مى توان شناخت و از پشتوانه عقلى نيز برخوردارند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 14
قضایای حسن و قبح: عقلانی يا عقلایی
نویسنده:
مجيد ابوالقاسم‌ زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اين نوشتار به دنبال اثبات عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح و ردّ عقلايي بودن آنهاست. ابتدا ديدگاه حکمايي همچون فارابي، ابن‌سينا و محقق طوسي مطرح شده که قضاياي حسن و قبح را از مشهورات دانسته‌اند. سپس به دو تفسير از ديدگاه‌ حکما اشاره شد: حکيم لاهيجي قضاياي حسن و قبحْ را يقيني و حتي بديهي مي‌د‌اند، اما محقق اصفهاني اين بحث را از مشهورات بهشمار مي‌آورد. حق آن است که از کلمات حکما، عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح در کنار عقلايي بودن آنها فهميده مي‌شود؛ چه آنکه يک قضيه ممکن است از يک جهت جزو يقينيات باشد که صدقش با برهان اثبات ‌گردد و از لحاظي ديگر، جزو مشهورات باشد که واقعيتي جز شهرت و تطابق آراي عقلا نداشته باشد. در ادامه، به بررسي ادلة محقق اصفهاني پرداختيم. اين دليل را که چون قضاياي حسن و قبح بديهي نيستند پس مشهوري‌اند، نپذيرفتيم؛ چون نمي‌توان از عدم بداهت، عدم عقلي بودن را نتيجه گرفت. دربارة دليل دوم که عقلا صرفاً به سبب حفظ نظام اجتماعي به حسن و قبح حکم مي‌کنند، روشن شد که عقلا در اعتبار احکام به مصالح و مفاسد واقعي توجه دارند، از‌اين‌رو حکم آنها منشأ عقلاني دارد و صرفاً برخاسته از اعتبار نيست.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
مفهوم ذاتی در حسن و قبح عقلی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی؛ زینب یوسف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
از دیرباز، مسئلۀ حسن و قبح از دو منظر وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی در فلسفه و کلام مورد بحث قرار گرفته است. جستار پیش رو درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی، راه حل جدیدی برای مسئلۀ حسن و قبح ارائه می‌دهد یا نه؛ و در صورت پاسخ مثبت، این راه حل از کدام حیث (وجودشناختی یا معرفت‌شناختی) به مسئله پرداخته است؟ مقاله نشان می‌دهد که نظریۀ ادراکات اعتباری با بررسی معرفت‌شناختی معنای اعتبار در حوزۀ عقل عملی معنای سومی برای «عقلی» در مسئلۀ حسن و قبح عقلی و ذاتی مطرح کرده است و در نتیجه توانسته است راه حل جدیدی در پاسخ به مسئلۀ مذکور ارائه دهد. این معنا برای اعتباریات نه تنها به معنای نفی مقام واقع و حقایق مربوط به این معانی نیست؛ بلکه مبتنی بر پذیرش واقع و واجد حیثیتی واقعی و وجود‌شناختی است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
نظریۀ اخلاق عرفانی عطار نیشابوری
نویسنده:
حسن مهدی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
در این نوشتار درصددیم اخلاق عرفانی عطار را در قالب یک نظریۀ اخلاقی منسجم تبیین سازیم تا براساس آن ملاک تعیین ارزش اخلاقی افعال از نظر وی مشخص شود. بررسی و تأمّل در اشعار عطار بیان‌گر آن است که سه نظریۀ متعارف اخلاق هنجاری یعنی نتیجه­ گرایی، وظیفه­ گرایی و فضیلت­ گرایی از دل آثار او استخراج­ پذیر است، امّا این سه نظریه هم با برخی مبانی خداشناختی و انسا ن­شناختی اخلاق عرفانی عطار و هم با یکدیگر سازگار نیستند، ازاین‌رو نمی­ توان با ابتنای صرف به هر یک از آن‌ها اخلاق عرفانی عطار را توضیح داد. البتّه با تلفیق سه مفهوم فضیلت، غایت و وظیفه با یکدیگر در ذیل فضیلت­گرایی اخلاقی می ­توانیم برای اخلاق عرفانی عطار نظریۀ اخلاقی واحد و منسجمی پیشنهاد کنیم.
صفحات :
از صفحه 165 تا 191
عقل از دیدگاه میرزای اصفهانی
نویسنده:
محمد بنی هاشمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دیدگاه میرزای اصفهانی بر سه پایه استوار است: نخستین پایه " وجدان عاقل " است، یعنی آنچه هر عاقلی می یاسد یا در خورد شهود می کند. رکن دوم، آیات و روایاتی است که در خصوص عقل و عاقل وارد شده است و جنبه تذکری دارند. یعنی عقلا از این طریق، به ویژگی های عقل و عاقل متذکر می شوند و نسبت به آن ها تنبه وجدانی می یابند. رکن سوم تکیه بر معنای لغوی عقل و عدم جعل اصطلاح در خصوص آن است. از این سه رکن، محور اصلی همان محور اول یعنی وجدان عاقل است و دو رکن دیگر نیز متکی بر همان است.
  • تعداد رکورد ها : 15