جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عصر پیش از ظهور، از یک طرف دوره شکوفایی علمی _ فرهنگی و ارائه نظریات نو به جهان و از طرف دیگر عصر هجوم شبهات اعتقادی است. مفهوم انتظار به عنوان محوری­ترین باور مشترک در بین معتقدین به ادیان الهی یافت شده است و مبنای آینده­ای روشن و محرکی نیروبخش برای جامعه معتقد به نجات توسط منجی آخرالزمان است. نوشتار حاضر تحلیلی، انتقادی به وضعیت موجود و نیز واکاوی نقش خواصِ جوامع اسلامی در انتقال و ارتقاء مفاهیم انتظار و امیدآفرینی به جوانان است تا طرحی ارائه نماید که براساس آن خواص بتوانند در شرایط حساس کنونی موجب ارتقاء امیدآفرینی شوند. نتایج پژوهش عبارتست از این‌که براساس وعده الهی در کتاب مسلمانان آینده حکومت جهان از آن مستضعفان است و کارگزاران آن علمای دین هستند و مبنای حرکت اجرای احکام قرآن در جهت کمال مطلوب است تا زمینه برقراری حکومت عدالت­گستر فراهم شود.

پس از وفات پیامبر اکرم (ص) قبایل عرب که پیش از آن به حکومت‌های متمرکز کمتر تمایل داشتند، به مرور زمان به نظام حکومتی متمرکز روی آوردند. موضوع مشروعیت خلافت، به­ویژه در میان شیعیان امامیه به یکی از موضوعات مهم در تاریخ اسلام تبدیل شد. شیعیان امامیه با تأکید بر اصول مشروعیت قدرت در اسلام، نظام معرفتی و اپیستمولوژیکی را پایه‌گذاری کردند که تأثیرات عمیقی بر جامعۀ اسلامی گذاشت. پژوهش حاضر به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه این نظام معرفتی در مناقشات مشروعیت خلافت عباسیان و علویان تأثیر گذاشته‌ است. با تحلیل متون تاریخی و روایی، مشخص شده است که این باورها نقش بنیادینی در این مناقشات ایفا کرده‌اند. این مناقشات، ریشه در اختلافات اعتقادی و سیاسی میان دو گروه دارد. عباسیان که خود را نسبت به علویان فاقد مشروعیت کافی می‌دیدند، به­دنبال اثبات مشروعیت خویش از طریق استدلال‌های شرعی و سیاسی بودند. در مقابل، علویان با تکیه بر اموری همچون رابطۀ خویش با پیامبر اکرم (ص)، حق وراثت، نسب والا و امامت، خود را به­عنوان وارثان واقعی خاندان پیامبر (ص) وجانشینان بر حق او می‌دانستند. تحلیل نظام معرفتی شیعۀ امامیه در این مناقشات می‌تواند دریچه‌ای تازه به­سوی فهم عمیق‌تر از این تحولات تاریخی و تأثیرات طولانی‌مدت آن بر جهان اسلام باز کند.

کتاب خلاصه معرفیه به بررسی موضوعات مختلف اسلامی و توضیح و شرح آنان می پردازد. ازجمله بحث فرق و ادیان، بحث دعا و زیارت ، نماز جماعت، عالم ارواح، عصمت ، غیبت امام مهدی عج و...

المهدى(عج) به زبان عربى اثر سيد‌‎صدرالدين صدر (1299- 1373ق) مى‌باشد. اثر، مجموعه روايات و احاديث از منابع اهل سنّت در تبيين انديشه مهدويّت و اوصاف امام دوازدهم است. مؤلف در مقدّمه، سبب تألیف را اين گونه بيان مى‌كند: در جلسه‌اى كه بعضى از برادران فاضل و دانشمند شركت داشتند، گفتگو درباره انواع و اقسام حديث مطرح شد تا اين كه ذكر مهدى منتظر به ميان آمد. بعضى از حاضرين در جلسه در خصوص نظر اهل سنت در اين باره جويا شدند كه آيا از طريق ايشان احاديثى وارد شده كه با اخبار و احاديث شیعیان موافق باشد؟ و آيا علماء آنان كتابى در اين موضوع تألیف نموده‌اند؟ شركت كنندگان در جلسه تقاضا نمودند كه شمارساله‌اى در اين باره تهيه و تنظيم نمائيد و اثر حاضر را در اجابت از درخواست آن عزيزان به نگارش درآوردم. پايان نگارش اثر، 14 صفر 1358ق در آخر كتاب رقم خورده است. فطرت بشرى، از ستم و بيدادگرى بيزار و دوست دار عدالت، خواهان عدل و انتظار برقرارى آن را دارد. و چيزى را كه همه افراد بشر جوياى آن هستند، به طور يقين وجود پيدا خواهد كرد و روزى خواهد آمد كه بشر به اين خواسته فطرى خود برسد. حال اين سوال مطرح مى‌شود، شخصى كه مى‌خواهد بشر را به اين هدف عالى برساند و اين رهبر عدل جهانى بايستى داراى چه شرايط و ويژگى‌هايى باشد؟ و اين شخص چه كسى مى‌باشد؟ اين همان مهدى موعود در فرهنگ اسلامى مى‌باشد كه خداى بزرگ او را ذخيره نگه داشته تا روزى كه اراده‌اش تعلّق گيرد، حضور پيدا كند و خواسته فطرى بشر را جامه عمل بپوشاند. مؤلف در يك مقدّمه، هشت فصل و يك خاتمه و ساماندهى مناسبى كه بين اجزاء اثر به وجود آورده با بهره‌گيرى از آيات، مستندات تاريخى و بخشى از احاديث شريف و روايات از رسول اكرم اسلام، اهل‌بيت گرامى ايشان(ع)، ياران و پيروان آن حضرت كه از طريق اهل سنّت نقل شده، هم چنين آثار و نقل قول‌هايى از علماى ايشان درباره امام عصر(عج) كوشيده تا سيماى امام زمان(عج) را از هنگام ولادت تا زمان غيبت كبرا و تا زمان ظهور به تصوير بكشاند. مؤلف در ابتدا با نظر اجمالى به منابع غير شيعى، مسئله مهدى(ع) را از مسائلى مى‌داند كه احاديث متواتر درباره آن وجود دارد. وى با مرورى بر آيات ناظر بر موضوع، به نقل روايات مربوط به نسب، پدران و نياكان امام زمان(ع)، داستان ازدواج امام حسن عسکری(ع) با نرجس خاتون و تولد امام زمان(ع) مى‌پردازد. در ادامه از صفات ظاهرى و اخلاقى، مقام و منزلت و طول عمر، اخبار وارده در غيبت، فلسفه غيبت و چگونگى بهره‌گيرى از امام(ع) سخن گفته مى‌شود. مؤلف در علل غيبت امام(ع)، دلايلى را از جمله تاديب و مجازات مسلمانان، آزاد بودن در دعوت و استقلال در كار، كامل نمودن نفوس و اصلاح آن و امتحان و آزمايش مردم ذكر مى‌كند. در ادامه، غيبت‌هاى مشابه غيبت امام عصر(عج) را از انبياى پيشين آورده است.در پايان ضمن بررسى سندى احاديث و اخبار مربوط به نشانه‌هاى آسمانى آخرالزمان و عصر ظهور، مسائل و بحران‌هاى اجتماعى و قيام‌هاى قبل از ظهور امام(ع)، روايات صحيح را انتخاب و برخى علائم قيام امام عصر(عج) را ذكر نموده است. در فصول پايانى، ظهور حضرت مهدى(ع) با طرح مباحث مربوط به آن چون انتظار، محل و چگونگى ظهور، ياران، سيره، اعمال اصلاحى، فتوحات و مدّت حكومت آن حضرت ادامه مى‌يابد. در خاتمه، مؤلف ليستى از كتب و منابعى كه در تألیف از منابع اهل سنّت سودجسته، براى اطلاع خوانندگان ارائه مى‌دهد.

«شیعه شناسی و پاسخ به شبهات»، تالیف علی اصغر رضوانی، در موضوع شیعه و پاسخ به شبهاتی که به این مذهب می‌ شود، به زبان فارسی نوشته شده است. این کتاب که به سفارش معاونت آموزش و پژوهش بعثه مقام معظم رهبری تالیف شده، شامل یک پیش گفتار و هفده قسمت است. عناوین سر فصل‌ های آن عبارتند از: شیعه شناسی؛ اعتقادات؛ صفات الهی؛ نبوت؛ قرآن؛ امامت؛ صفات امام؛ امام علی علیه‌ السّلام؛ اهل بیت علیه‌ السّلام؛ مهدویت؛ مرگ و معاد؛ احکام اذان؛ احکام نماز؛ متعه، حج تمتع و متعه زنان؛ وهابیت؛ حکمت‌ ها و متفرقات. نویسنده، در هر قسمت، پس از بحث در مورد آن عنوان، سعی کرده به شبهه‌ هایی که پیرامون آن موضوع مطرح شده‌ اند، پاسخ دهد.

کَشْفُ الْاَسْتار عَنْ وَجْهِ الغائب عَنِ الْاَبْصار کتابی به زبان عربی درباره امام مهدی(ع) اثر عالم شیعه قرن چهاردهم قمری میرزا حسین نوری (متوفای ۱۳۲۰ق). سبب تألیف کتاب، قصیده‌ای از یک شاعر ناشناس در بغداد بود که به دست علمای نجف اشرف رسید و در آن تخطئه و استهزاء شیعیان به دلیل اختلاف درباره حضرت مهدی(ع) و ظهور آن امام وجود داشت. محدث نوری در صدد پاسخ به وی بر آمد و کتاب کشف الاستار را در سال ۱۳۱۸ق در دو فصل و یک خاتمه نگاشت. نوری کتاب را در سال ۱۳۱۸ق نوشته و در یک مقدمه، دو فصل و یک خاتمه، مرتب ساخته است. فصل اول: درباره اختلاف پیرامون ولادت امام مهدی است و تصریح می‌کند اعتقاد همه شیعیان بر امامت حجت بن الحسن العسکری است که در ۲۵۵ق متولد شده و دارای دو غیبت صغری و کبری است. او در ادامه این فصل، نام چهل تن از علمای اهل سنت را ذکر می‌کند که بر این اعتقاد شیعه صحه گذاشته‌اند. فصل دوم: پاسخ به شبهاتی است که قصیده بغدادیه در بر دارد. خاتمه: در خاتمه به ردّ اتهام درباره اعتقاد شیعه به غیبت امام زمان در سرداب و ظهور ایشان در همان جا پاسخ داده است. ملحقات: سه قصیده از سه عالم شیعه، محمد حسین کاشف الغطاء، شیخ محمد جواد بلاغی و سید محسن امین به همراه زندگی‌نامه آنان.