جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

المهدى(عج) به زبان عربى اثر سيد‌‎صدرالدين صدر (1299- 1373ق) مى‌باشد. اثر، مجموعه روايات و احاديث از منابع اهل سنّت در تبيين انديشه مهدويّت و اوصاف امام دوازدهم است. مؤلف در مقدّمه، سبب تألیف را اين گونه بيان مى‌كند: در جلسه‌اى كه بعضى از برادران فاضل و دانشمند شركت داشتند، گفتگو درباره انواع و اقسام حديث مطرح شد تا اين كه ذكر مهدى منتظر به ميان آمد. بعضى از حاضرين در جلسه در خصوص نظر اهل سنت در اين باره جويا شدند كه آيا از طريق ايشان احاديثى وارد شده كه با اخبار و احاديث شیعیان موافق باشد؟ و آيا علماء آنان كتابى در اين موضوع تألیف نموده‌اند؟ شركت كنندگان در جلسه تقاضا نمودند كه شمارساله‌اى در اين باره تهيه و تنظيم نمائيد و اثر حاضر را در اجابت از درخواست آن عزيزان به نگارش درآوردم. پايان نگارش اثر، 14 صفر 1358ق در آخر كتاب رقم خورده است. فطرت بشرى، از ستم و بيدادگرى بيزار و دوست دار عدالت، خواهان عدل و انتظار برقرارى آن را دارد. و چيزى را كه همه افراد بشر جوياى آن هستند، به طور يقين وجود پيدا خواهد كرد و روزى خواهد آمد كه بشر به اين خواسته فطرى خود برسد. حال اين سوال مطرح مى‌شود، شخصى كه مى‌خواهد بشر را به اين هدف عالى برساند و اين رهبر عدل جهانى بايستى داراى چه شرايط و ويژگى‌هايى باشد؟ و اين شخص چه كسى مى‌باشد؟ اين همان مهدى موعود در فرهنگ اسلامى مى‌باشد كه خداى بزرگ او را ذخيره نگه داشته تا روزى كه اراده‌اش تعلّق گيرد، حضور پيدا كند و خواسته فطرى بشر را جامه عمل بپوشاند. مؤلف در يك مقدّمه، هشت فصل و يك خاتمه و ساماندهى مناسبى كه بين اجزاء اثر به وجود آورده با بهره‌گيرى از آيات، مستندات تاريخى و بخشى از احاديث شريف و روايات از رسول اكرم اسلام، اهل‌بيت گرامى ايشان(ع)، ياران و پيروان آن حضرت كه از طريق اهل سنّت نقل شده، هم چنين آثار و نقل قول‌هايى از علماى ايشان درباره امام عصر(عج) كوشيده تا سيماى امام زمان(عج) را از هنگام ولادت تا زمان غيبت كبرا و تا زمان ظهور به تصوير بكشاند. مؤلف در ابتدا با نظر اجمالى به منابع غير شيعى، مسئله مهدى(ع) را از مسائلى مى‌داند كه احاديث متواتر درباره آن وجود دارد. وى با مرورى بر آيات ناظر بر موضوع، به نقل روايات مربوط به نسب، پدران و نياكان امام زمان(ع)، داستان ازدواج امام حسن عسکری(ع) با نرجس خاتون و تولد امام زمان(ع) مى‌پردازد. در ادامه از صفات ظاهرى و اخلاقى، مقام و منزلت و طول عمر، اخبار وارده در غيبت، فلسفه غيبت و چگونگى بهره‌گيرى از امام(ع) سخن گفته مى‌شود. مؤلف در علل غيبت امام(ع)، دلايلى را از جمله تاديب و مجازات مسلمانان، آزاد بودن در دعوت و استقلال در كار، كامل نمودن نفوس و اصلاح آن و امتحان و آزمايش مردم ذكر مى‌كند. در ادامه، غيبت‌هاى مشابه غيبت امام عصر(عج) را از انبياى پيشين آورده است.در پايان ضمن بررسى سندى احاديث و اخبار مربوط به نشانه‌هاى آسمانى آخرالزمان و عصر ظهور، مسائل و بحران‌هاى اجتماعى و قيام‌هاى قبل از ظهور امام(ع)، روايات صحيح را انتخاب و برخى علائم قيام امام عصر(عج) را ذكر نموده است. در فصول پايانى، ظهور حضرت مهدى(ع) با طرح مباحث مربوط به آن چون انتظار، محل و چگونگى ظهور، ياران، سيره، اعمال اصلاحى، فتوحات و مدّت حكومت آن حضرت ادامه مى‌يابد. در خاتمه، مؤلف ليستى از كتب و منابعى كه در تألیف از منابع اهل سنّت سودجسته، براى اطلاع خوانندگان ارائه مى‌دهد.

«دوازده گفتار درباره دوازدهمین حجت خدا حضرت مهدی عج» اثر فارسی حسین اوسطی، در پی معرفی و اثبات حجت خدا در عصر غیبت، شناخت امام عصر عجل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف و رفع شبهات در این مورد می‌ باشد. انگیزه تالیف، در مرتبه اول، شناخت امام عصر عج و در مرتبه بعد، بهره برداری از آثار مثبت اعتقاد به امام زمان عج است. کتاب با یک مقدمه آغاز و مطالب در دوازده گفتار، مرتب شده است. از جمله ویژگی‌ های کتاب این است که خلاصه‌ ای از مطالب ارائه شده در پایان هر گفتار ارائه شده و سؤالات مربوط به هر گفتار، در پایان آن آمده است تا جنبه آموزشی و یادگیری این اثر بیشتر شود. علاوه بر نقل روایات و مستندات، از دلایل عقلی و نیز از حکایات مفید در خلال بحث‌ ها برای تایید و تبیین مطالب استفاده شده است.

«مُنْتَخَبُ الأنْوارِ المُضيئَةِ» اثر سيد علی بن عبدالکریم نیلی نجفى (متوفای ۸۰۳)، در اثبات امامت امام عصر (عج) و بيان ظهور و شرايط آن است. از این کتاب با نام های «مختصر الأنوار المضيئة» و «الغيبة» نیز یاد شده است. نیلی در این اثر، علاوه بر نقل روایت، از روش عقلی هم بهره برده است. او قیاس‌ های منطقی از انواع مختلف را در لابلای مطالب کتاب و همراه روایات آورده تا اشکالی از طرف غیر شیعیان و نیز غیر مسلمانان بر کتاب وارد نشود. او همچنین روایات را با ذکر اسناد و منابع نقل آورده است. منتخب الانوار ۱۲ فصل دارد: 1- اثبات امامت و وجود و عصمت آن حضرت از راه عقل، 2- اثبات آن حضرت از قرآن، 3- اثبات آن حضرت از روایات خاصه، 4- اثبات آن حضرت از روایات اهل سنت، 5- ولادت آن حضرت، 6- سبب غیبت، 7- موضوع طول عمر، 8- وکلا و راویان از او، 9- توقیعات شریف آن حضرت، 10- کسانی که آن حضرت را ملاقات کرده ‏اند، 11- علامات ظهور حضرت، 12- وضعیت جهان و اجتماع در ایام حکومت حضرت مهدی عج.

«الغیبة» کتابی درباره غیبت امام دوازدهم شیعیان، اثر ابو جعفر محمد بن حسن طوسی، معروف به «شیخ الطائفه» که توسط مجتبی عزیزی به فارسی ترجمه شده است. این کتاب از منابع با اهمیت در زمینه شناخت امام زمان (ع) و مسئله غیبت است و در آن دیدگاه شیعه درباره حضرت مهدی (ع) ارائه شده و به شبهات و اشکالاتی که درباره غیبت آن حضرت مطرح است، با ادله قرآنی و روایی و عقلی جواب داده شده است. این کتاب در هشت فصل تنظیم شده است: 1- الکلام فی الغیبة: مولف در این فصل به طور عام، امامت امام غائبی را اثبات می‌ کند که الزاما امام دوازدهم است. برای اثبات این امر، مؤلف مقدماتی مانند وجوب وجود امام در هر زمان، وجوب عصمت امام و حضور امام در بین مردم را اثبات می‌ کند. در ادامه عقائد کیسانیه، ناووسیه، واقفیه، محمدیه، فطحیه و غیر این ها را در مورد امامت رد می‌ کند. پس از آن به شبهاتی که با اعتقاد به غیبت پیش می آید، جواب داده و در پایان ادله غیبت صاحب الزمان و این که او امام دوازدهم و از ذریه امام حسین (ع) می‌ باشد را بیان و ادله منکرین را رد می‌ کند. 2- ولادت حضرت حجة بن الحسن العسکری و اثبات ولادت آن حضرت با ادله و اخبار. 3- درباره کسانی است که امام زمان (عج) را دیده‌ اند. 4- معجزات حضرت و بعضی از توقیعاتی که از جانب ایشان رسیده است. 5- موانع ظهور حضرت. 6- اخبار مربوط به سفراء و وکلای آن حضرت (اعم از وکلای ممدوح و مذموم) و ذکر اسامی و بیان ذم اشخاصی که به دروغ ادعای نیابت کرده‌ اند. 7- مدت عمر حضرت و توجیه اخباری که دلالت بر فوت ایشان دارد؛ نامعلوم بودن وقت ظهور و توجیه اخباری که وقت خاص مشخص کرده‌ اند؛ بیان علائم ظهور. 8- بیان بعضی از خصائص و صفات و سیره آن حضرت.

کتاب «الغیبة» اثر محمّد بن ابراهیم بن جعفر معروف به نعمانی، يکي از قدیمی‌ ترین کتب پیرامون امام دوازدهم شیعیان و مسائل مربوط به ظهور می‌ باشد که در سال ۳۴۲ هجری قمری در اوایل غیبت کبری به تالیف درآمد. نعمانی برای رفع شکی که پس از مرگ امام یازدهم شیعیان امام حسن عسکری میان ایشان افتاده بود، این کتاب را نوشت با این امید که به شیعیان ضرورت غیبت را ثابت کند. وی درباره انگیزه نوشتن این کتاب بیان می‌ کند: «من در جامعه می‌ دیدم شیعیان و علاقه‌ مندان به محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین به گروه‌ های مختلفی تقسیم شده‌ اند و نسبت به امام زمان و ولی امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته‌ اند. پس از بررسی، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا و حضرت علی و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده‌ اند؛ لذا به یاری خداوند بر آن شدم تا روایاتی که مشایخ بزرگ روایی از امیرالمؤمنین و ائمه معصومین درباره غیبت امام عصر روایت کرده‌ اند جمع‌ آوری نمایم. بسیاری از روایاتی که هم اکنون در اختیار من است را علمای اهل تسنن نیز روایت کرده‌ اند. البته روایات آنان در این باره بسیار گسترده‌ تر از روایاتی است که هم اکنون در اختیار من می‌ باشد.» نعمانی بیان می کند که که بیشتر شیعیان هم نسل وی درباره هویت امام حاضر یا تردید دارند یا در مورد غیبتش شک و تردید دارند.

«عصر الظهور» نام کتابی است نوشته علی کورانی عاملی به زبان عربی درباره حوادثی که به باور شیعیان قبل از ظهور رخ می‌ دهد. این کتاب به بررسی و تحلیل وقایع و حوادث دوران ظهور و همچنین سرانجام ملل و قومیت‌ های مختلف همچون ایران، عراق، رومیان، ترکان، یهودیان، اعراب، یمن و مصر در زمان جنگ‌ های آخرالزمان و ظهور مهدی از دیدگاه روایات شیعه و سنی پرداخته‌ است. همچنین در قسمتی دیگر از کتاب نیز به دیدگاه اهل سنت درباره حجت بن الحسن (عج) پرداخته‌ است.

کتاب«اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» تاليف شيخ حر عاملى، كتابى كلامى به زبان عربى، درباره اثبات امامت امامان دوازده گانه شيعيان عليهم‏ السلام است. كتاب مشتمل بر پنج جلد كه در بردارنده سى و پنج باب مى‏ باشد. كتاب درباره اثبات امامت امامان دوازده گانه شيعيان عليهم‏ السلام، از راه روايت ‏هاى صريح (نصوص) پيامبر اسلام (ص)، درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام يافته، توسط هر كدام از ايشان مى‏ باشد. وى كتاب را طبق ابوابى چند كه هر يك مشتمل بر فصول ‏مى‏ باشد، مرتب ساخته است و در هر فصل احاديثى چند با تهذيب، نيكو و پسنديده گرد آورده است. مندرجات جلد 1 و 2 عبارتند از: المعجزات للنبي الاكرم (ص) و اميرالمؤمنين و السبطين الحسن و الحسين عليهم السلام. مندرجات جلد 3: من الامام الرابع الي الامام الثاني عشر.