جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

صفحه اصلی کتابخانه

پورتال جامع الفبا

مرور منابع

مرور الفبایی منابع

مرور کل منابع

مرور نوع منبع

آثار پر استناد

متون مرجع

مرور موضوعی

مرور نمودار درختی موضوعات

فهرست گزیده موضوعات

کلام اسلامی

مسائل جدید کلامی

سایر موضوعات

دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات

سیره ائمه اطهار علیهم السلام

شیعه-شناسی

عرفان

فلسفه اسلامی

مرور اشخاص

مرور پدیدآورندگان

مرور اعلام

مرور آثار مرتبط با شخصیت ها

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی

مرور مجلات

گالری

چندرسانه ای

جستجو

جستجوی هوشمند در الفبا

کتابخانه شخصی

مدیریت علاقه مندیها

ارسال اثر

دانشنامه

راهنما

مرور > مرور کلید واژه ها

فلوطین

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4

تعداد رکورد ها : 37

عنوان :

عناصر فلوطینی در الاهیات سلبی قاضی سعید قمی

نویسنده:

ژیلا رستمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

قاضی سعید قمی , الهیات سلبی , الوهیت , فلوطین , تعالی و تنزیه

چکیده :

بیش ترین مشکلات و ابهام های معناشناختی در بحث سخن گفتن از خدا مربوط به تحلیل معنایی اوصاف انسانی، به هنگام اسناد این اوصاف به خداوند است. این اوصاف و محمولات هنگامی که در زبان عادی و زمینه های متعارف به کار می روند، دارای معانی روشن و قابل فهمی هستند؛ ولی همین اوصاف و محمولات به هنگام انتساب به موجودی متعالی و غیرجسمانی و نامتناهی مشکل آفرین می شوند. برای رفع این مشکلات دیدگاه ها و نظریات متفاوتی ارائه شده است که ما تنها به بررسی نظریه سلبی فلوطین و قاضی سعید هم چنین تاثیر الاهیات سلبی فلوطین بر اصول و مبانی الاهیات سلبی قاضی سعید می پردازیم. این دسته از متفکران معتقدند از طریق زبان عادی و روزمره تنها می توان به «شیوه سلبی» درباره خدا، اوصاف و افعال او سخن گفت. البته قابل ذکر است افراط در زمینه تعالی و تنزیه و تکیه بر روش سلبی بدون بهره گیری از روش های دیگر، امکان هرگونه سخن گفتن معنادار و حقیقی درباره خدا را ناممکن می سازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 68

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ملاک تمایز مجرد از مادی در فلسفه افلوطین و ملاصدرا

نویسنده:

رضا اکبریان، طیبه کرمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , مجرد , مادّی , فلوطین

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

مجرد دارای اقسامی است. عقل و نفس دو قسم مشهور مجردات هستند. در فلسفه افلوطین احد، و موجود مستقل و مطلق در فلسفه ملاصدرا، نیز مجردند. علاوه بر این سه قسم، نوعی دیگر از مجرد به نام مجرد مثالی در فلسفه اسلامی مطرح است. مجردات در دیدگاه افلوطین و ملاصدرا ویژگی هایی متمایز از مادیات دارند. در مجردات احکامی مثل وجود، وحدت، علیت و علم غلبه دارد و عوارض مادی مانند ماده، حرکت، زمان و مکان از آنها سلب می شود. البته، هر یک از این احکام مختصات ویژه ای در هر یک از مراتب تجرد و در دو نظام افلوطین و ملاصدرا دارند. ملاصدرا با رفع تقابل میان مجرد و مادی گامی در تسهیل ارتباط مجرد و مادی برداشته است، در حالی که افلوطین با طرح انفعال ناپذیری نفس در ترسیم این ارتباط دچار مشکل شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 23

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آثولوجیا و برخی فلاسفه مسلمان

نویسنده:

طلایی ماهانی محسن

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , یعقوب بن اسحاق کندی , اثولوجیا , فلوطین , فارابی , شیخ اشراق , ابن ‌سینا , افلوطین

چکیده :

در این جستار، برخی از فلاسفه مسلمان که به نظر نگارنده اهمیت بیشتری در تاریخ فلسفه اسلامی داشته اند، برگزیده شده اند که شامل کندی، فارابی، ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا می شوند. البته نباید فراموش کرد که رویکرد ما در این مقاله صرفا تاریخی نیست. به عبارت دیگر تلاش داریم نشان دهیم آثولوجیا از جنبه های مختلف در فلسفه اسلامی اهمیت دارد. ابتدا پس از معرفی اجمالی آثولوجیا، انتساب غلط این اثر به ارسطو و سپس برخی اثرپذیری های فلاسفه مسلمان در آراء و نظریاتشان از این کتاب بررسی شده است. بعضی از فلاسفه مسلمان این کتاب را به ارسطو و عده ای دیگر، آن را به افلاطون نسبت داده اند و هر دو گروه، از این کتاب برای تبیین نظریاتشان استفاده کرده اند. همین امر، موجب پدید آمدن مشکلات و پیچیدگی هایی در آرای آنها شده است از جمله وحدت بین آرای فلاسفه و به ویژه ارسطو و افلاطون که به عنوان پیش فرضی مهم و جدی در آرای اکثر فلاسفه تلقی شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 115 تا 128

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه مفهوم انسان در اندیشه های ناصرخسرو و فلوطین

نویسنده:

مرتضی محسنی، آتنا ریحانی

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان , ناصر خسرو , فلوطین , اندیشه اسلامی , مراودات فرهنگی

چکیده :

به دست دادن تعریف جامع و دقیق از انسان دغدغه اساسی مکاتب فلسفی در فرهنگ های متفاوت است. فلاسفه و متفکران، در ادوار گوناگون، تعاریف متفاوتی از انسان عرضه کرده اند. آنچه در تمامی این تعاریف درخور توجه است، تاثیر فضای فرهنگی و تاریخی بر تعاریف اندیشمندان و فلاسفه هر دوره است که از مقولات گوناگون علوم انسانی و به تبع آن، تاثیر مراودات فرهنگی میان تمدن ها بر این تعاریف است. در این جستار، سعی شده تا با توجه به تاثیرپذیری فرهنگی ایران از فلسفه یونانی در دوران اسلامی اندیشه های فلوطین، به مثابه میراث دار گلچینی از فلسفه کلاسیک غربی، با ناصرخسرو به منزله متفکری ایرانی و اندیشمندی اسماعیلی، در مقوله انسان مقایسه و شباهت ها و تفاوت های اندیشه های این دو متفکر با یکدیگر سنجیده شود. در یک نتیجه گیری کلی باید گفت، در بیان تحلیل هایی که هر یک از این دو متفکر عرضه کرده اند عامل اصلی سامان بخش، فضای فکری عصر و نیاز فکری مخاطبانشان بوده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 113

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سادرشیا و میمسیس: بررسی تطبیقی حکمت هنر هندی و فلسفه هنر یونانی با تکیه بر آرای فلوطین

نویسنده:

حسن بلخاری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلوطین , میمسیس , سادرشیا , کوماراسوآمی , فلسفه یونان , فلسفه هنر , هندوییسم (ادیان شرق) , مطالعات هنر , حکمت هنر هندی , فلسفه هنر یونانی , فلسفه هنر

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود شناسی افلاطون , اوپانیشاد , یوگا , صور معقوله , نوس , آفرینش هنری , فلسفه افلاطون , مُثُل , آتمَن , نظریه محاکات افلاطونی , تهذیب اخلاقی , هنر و سیر و سلوک , نظریه سادرشیا , دواتا , پرمانه ,

شاپا (issn):

1735-3238

چکیده :

حکمت شرقی و فلسفه یونانی در برخی از بنیادی ترین مبانی نظری، وجوه مشترکی با هم دارند، همچون ایده و نظریه وحدت وجود که هم شاه بیت معانی در اوپانیشادها (بزرگترین کتاب حکمت هندو) است و هم در اندیشه های فلاسفه بزرگی چون هراکلیت (کاپلستون، 1368، 55)، افلاطون و فلوطین حضوری بارز دارد. سروپالی رادا کریشنان، متفکر بزرگ هندی، برخی از این اشتراکات و تشابهات (همچون «نوس» و «آتمن») را در کتاب تاریخ فلسفه غرب و شرق مورد تامل و تاکید قرار داده است (راداکریشنان، 1382، 7). این اشتراک معانی در حوزه هنر و زیبایی نیز حضور دارد. به عنوان مثال «میمسیس» که بنیاد ایده و نظریه هنر در اندیشه یونانیان (به ویژه با رویکرد معنوی فلوطین) است، در هند با عنوان «سادرشیا» از نوعی سیر و سلوک معنوی در خلق آثار هنری حکایت دارد. این مقاله دو نظریه اصلی «میمسیس» و «سادرشیا» را در حوزه حکمت و فلسفه هنر مورد بحث قرار می دهد و از اشتراک نظری و معنوی هنر در دو تمدن یونانی و هندی با ابتنای بر مبانی حکمی بحث می کند، به ویژه که برخی محققان و متفکران، ارتباط و تاثیر و تاثر این دو تمدن در عرصه هنر را مورد بررسی و نقد قرار داده اند؛ برای نمونه، آناندا کوماراسوآمی در مقاله «نفوذ یونان در هنر هندی».

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 54

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ارسطو و فلوطین در باب حافظه [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

R. A. H. King

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

De Gruyter,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلوطین , ارسطو , حافظه (معرفت شناسی) , فلسفه ارسطو , حافظه , فلسفه فلوطین

چکیده :

ترجمه ماشینی: دو رساله در باب حافظه که از دوران باستان به ما رسیده است عبارتند از: «درباره حافظه و یادآوری» ارسطو و فلوطین «درباره ادراک و حافظه» (IV 6). دومی همچنین در "مشکلات مرتبط با روح" خود به طور مفصل درباره حافظه نوشت (IV 3-4، به ویژه 3.25-4.6). در هر دو نویسنده، حافظه به عنوان یک قوه «متواضع» تلقی می شود: هر دو نویسنده وجود موضوعی پایدار را فرض می کنند که حافظه به آن تعلق دارد. و ظرفیت های شناختی اولیه فرض می شود که حافظه به آن بستگی دارد. به ویژه، هر دو نظریه از فانتازیا (بازنمایی) برای توضیح حافظه استفاده می کنند. ارسطو بازنمایی ها را تغییراتی در موجودات زنده عینی می داند که از ادراک واقعی ناشی می شوند. برای اتصال به ادراک اصلی، بازنمایی باید به عنوان یک کپی (نوعی) از تجربه اصلی در نظر گرفته شود - این راهی است که ارسطو در پایان تحقیق خود حافظه را تعریف می کند. فلوطین حافظه را تعریف نمی کند: او به سوال از آنچه به یاد می آورد این البته روح است که مراحل مختلف تجسم و تجسم را طی می کند. از آنجایی که روح بی‌جسم می‌تواند به خاطر بیاورد، بنابراین منابع ارسطو را برای توضیح حضور مستمر بازنمایی‌ها به‌عنوان تغییرات در امر عینی در اختیار ندارد. در عوض، او فکر می‌کند که هنگام به دست آوردن یک خاطره، ظرفیتی را نسبت به موضوع حافظه به دست می‌آوریم، یعنی آن را در زمان بعدی حاضر می‌کنیم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هنر و معرفت نزد افلوطین

نویسنده:

یحیی بوذری نژاد ,علیرضا غفاری ,سعید بینای مطلق

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زیبایی , احد , اقنوم , هنر , فلوطین , معرفت(ادراک جزئی) , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته)

کلیدواژه‌های فرعی :

خودشناسی , ایده , صورت (form) , مکتب رواقی , طبیعت , صور عقلی ,

چکیده :

زیبایی و هنر در نظام فلسفی افلوطین (203-273 م.) جایگاه مهمی دارد. او در سه رساله از «نه گانه ها»ی خود به طور مستقل به مساله زیبایی و هنر پرداخته است: رساله ششم از نه گانه اول، رساله هشتم از نه گانه پنجم و رساله هفتم از نه گانه ششم. به دو گونه می توان نشان داد که هنر و معرفت در فلسفه افلوطین یکی هستند؛ آنجا که هنرمند برای نظاره زیبایی معقول، خود را باید زیبا کند و برای زیبا شدن همانند پیکرتراشان، پلیدی را از خود دور سازد. با دور ساختن پلیدی از خود، هنرمند به خود خویشتن باز می گردد و بدین ترتیب، زیبا می شود و به نظاره زیبایی عقل می پردازد.دیگر اینکه فعل هنرمندانه همانند فعل طبیعت، نفس و عقل است؛ همان گونه که آن ها با نظاره، زیبایی تولید می کنند، هنرمند هم با نظاره صورت های عقلی، زیبایی را خلق می کند. در این صورت، آنچه رهبر تمام تولیدات است، معرفت خواهد بود. پس در نظر افلوطین، زیبایی شناسی همان معرفت شناسی و هستی شناسی خواهد بود. در این تفکر، راه درک هستی، زیبا شدن و راه زیبا شدن، نیک شدن است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 51

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه احد در فلسفه افلوطین و واجب الوجود در فلسفه ملاصدرا

نویسنده:

رضا اکبریان ,طیبه کرمی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , فلوطین , احد (اسماء تنزیه الهی) , حیات , عقل ( جوهر ) , علم واجب , واجب تعالی (اسماء ذات)

کلیدواژه‌های فرعی :

هستی شناسی اسلامی , حکمت متعالیه , اصالت وجود , وحدت حقیقی , برهان صدیقین , بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) , صفات سلبیه ( الهی ) , اقانیم سه گانه , حقیقت وجود(صفات) , وجود (معرفت شناسی) , فعل احد , صفات ایجابی واجب ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

در فلسفه افلوطين و ملاصدرا، احد و واجب الوجود ويژگی هايی دارند که در ساير موجودات يافت نمی شود، و اگر صفات مشابهی در ساير موجودات وجود دارد، منشا آن همين مرتبه است. به همين ترتيب، صفاتی که در موجودات مادون احد و واجب الوجود يافت می شوند، چنانچه بر ضعف و نقص دلالت کنند، از اين مرتبه سلب می شوند. علی رغم تفاوت های مبنايی ميان اين دو فيلسوف، که به بنيان های فلسفی و مذهبی آن ها مربوط است، مشابهت هايی نيز ميان آن دو مشاهده می شود که با توجه به تاثير سنت نوافلاطونی بر فلسفه اسلامی و به ويژه ملاصدرا، مقايسه ميان اين دو فيلسوف خالی از فايده نيست. توصيف وحدت حقيقی، نفی وجود محدود در احد و واجب الوجود، عدم اتکای فعل احد و واجب الوجود به اراده و علم زائد بر ذات و تناظر مرتبه عقل در فلسفه افلوطين با وجود منبسط و حقيقت وجود در فلسفه ملاصدرا، از نکات قابل بررسی در اين مقايسه است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظریه اخوان الصفا درباره چگونگی پیدایش کثیر از واحد (نظام فیض)

نویسنده:

عین اله خادمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

خدا , طبیعت , جسم , اخوان الصفا , فلوطین , نظریه فیض , هیولی , فلک , فیثاغوریان

چکیده :

اخوان الصفا در رسایل خود بعد از پیشینه تاریخی بحث نظام فیض، درباره چگونگی پیدایش کثیر از واحد، دو نظریه بیان کرده اند. بر مبنای نظریه اول، مراتب طولی فیض عبارتند از: خدا ← عقل فعال ← عقل منفعل (نفس کلی ) ← هیولای اولی ← جسم مطلق (هیولای ثانیه). برمبنای نظریه دوم، بین مراتب طولی فیض و سلسله اعداد (از 1 تا 9) تناظر وجود دارد و این سلسله طولی عبارتنداز: خدا ← عقل ← نفس ← هیولی ← طبیعت ← جسم فلک ← ارکان چهارگانه و طبایع چهارگانه ← مولدات سه گانه. نظریه اول، مبین و امداری اخوان الصفا از افلوطین، و نظریه دوم و ترتیب منطقی بیان تاریخچه نظام فیض، مبین و امداری اخوان الصفا از فیثاغوریان است. اخوان الصفا با ایجاد تغییراتی در نظریه افلوطین و فیثاغوریان آن را پذیرفتند. بین نظریه اول و دوم آنان، از جهاتی مشابهت و از جهاتی تمایز وجود دارد. اخوان الصفا از باب تسامح و تقارب با فیلسوفان نظریه اول را مطرح کردند. نظریه دوم احتمالا به جهت برخورداری از زبان رمزالود و تناظر بین سلسله مراتب فیض و سلسله اعداد و شواهد دیگر از رسائل اخوان الصفا و مجمل الحکمه، نظریه نهایی اخوان الصفا است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 146

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اسطوره آفرینش از نگاه اسماعیلیه و اصطلاحات آن

نویسنده:

غلامرضا دهبد

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ناصر خسرو , اخوان الصفا , 02. جهان شناسی Religious cosmology , عقاید اسماعیلیه , صادر اول , آفرینش جهان , حدهای روحانی و جسمانی , اندیشه های اخوان الصفا , عقل و دین , فلسفه نوافلاطونی , فلسفه فیثاغورث , خلق ( ایجاد ) , اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) , فاطمیان(اسماعیلیه) , عرفان یهودی

کلیدواژه‌های فرعی :

واسطه فیض الهی , فلوطین , 01. خداشناسی (کلام) , ابداع , حدوث عالم جسمانی , انبعاث ثانی , فیثاغورس , تدبر , رسائل اخوان الصفا , عقل کلی و نفس کلی , فلسفه فیثاغورث , آفریدگار جهان (اسماء فعل) , حد ( معرف ) , تاثیر اسماعیلیه بر ناصر خسرو , فلسفه اسماعیلی , حروف علوی ,

چکیده :

اندیشه‌های اسماعیلیان درباره آفرینش با توصیفی اسطوره‌ای آغاز می‌شود و بعدها با به‌کارگیری شیوه و زبان فیثاغورسیان، نوافلاطونیان، اصحاب قبالا و اخوان‌الصفا، به صورت آمیخته‌ای از اعداد رازآمیز، نظریه‌ مُثُل و موازی‌سازی‌های متعدد بین پدیده‌های طبیعی و برابرهای آسمانی آنها و سپس یافتن برابرهای آن در دین که مؤید باورهای دینی آنها و حقانیت چهره‌های اعتقادی‌شان است، شکل می‌گیرد. در این شیوه، مفهوم حدّ یک اصطلاح کلیدی و شامل حدّهای دوگانه، پنج‌گانه و هفت‌گانه است. بیشتر از همه حدّهای پنج‌گانه برای توجیه و توصیف آفرینش به کار گرفته شده‌اند. پژوهش حاضر به بررسی آرای اسماعیلیان و دیدگاه ناصرخسرو درباره اسطوره آفرینش اختصاص دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 93 تا 126

مشخصات اثر

ثبت نظر