جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

میزان اختیارات زمامداران در امور دنیوی و اخروی، و قلمرو و ضریب نفوذ دین و عالمان دینی در امور سیاسی، از جمله مسائل مهمی بوده است که در طول تاریخ اندیشه و عمل سیاسی، باعث دوری، نزدیکی و درهم تنیدگی دین و سیاست در عرصه عمل و نظر شده است. این مقاله با بهره گیری از هرمنوتیک چندسویه به بررسی و مقایسه افکار ابن رشد و آکوئیناس، به عنوان دو فیلسوف مشائی داعیه دار تلفیق دین و فلسفه، در پی آن برآمده که دریابد این دو، دین و دولت را در چه رابطه ای با هم می دیدند و چگونه و تا چه حد به تلفیق و پیوند آن دو دست زده اند. بدین منظور، این مقاله پس از بیان برخی مبانی فکری ابن رشد و توماس که در شکل گیری آرای سیاسی این دو موثر بوده، نشان داده است که رویکرد ابن رشد عقل گرا تر و لذا در نسبت سنجی میان دین و دولت به وجه حداکثری دین اسلام در نسبت سنجی با دولت کم توجه بوده است؛ در مقابل، آکوئیناس با وجود التزام به مسیحیت بدون شریعت کوشیده است روایتی از نقش دین در رابطه با دولت به دست دهد که جایگاه و قلمرو اقتدار دولت و کلیسا مشخص و معین باشد و می توان گفت هر دو فیلسوف دولت را در رسیدن به سعادت که از نظر هر دو فیلسوف ارسطویی، غایت قصوای زندگی سیاسی است ناتوان دانسته، اما قلمرو استقلالی برای دولت قائل بوده اند. از این نظر اگرچه آکوئیناس نماینده رسمی تفکر مسیحی از جمله در بازسازی و تعیین جایگاه بایسته نهاد دین و دولت شمرده می شود، اما این منزلت درباره ابن رشد شناخته شده نیست. ضمن اینکه آرای هر دو متفکر در جهت سکولاریسم مورد بهره برداری قرار گرفته است.

این مقاله با بررسی تحلیل پروفسور اتین ژیلسون از قول قدیس توماس آکوئیناس آغاز می شود که Ens Per Se "همان طور که ابن سینا گفت تعریف جوهر نیست."  ژیلسون اعتراف کرد که نتوانست منبع این ادعا را در آثار ابن سینا پیدا کند و به این نتیجه رسید که در واقع ابن سینا چنین قولی را نگفته است. برای رد این نتیجه، این مقاله با تاکید برمتافیزیک ارسطو، تحلیلی مفصل از سیر مفهوم جوهر ارایه می کند. بخش سوم این مقاله که مهم ترین قسمت آن است شرح دقیق بخش هایی مرتبط، از آثار خود ابن سینا است و بدین وسیله، منبع مورد جستجوی قول آکوئیناس را آشکار می نماید.

ترجمه ماشینی: الف. "مواد جدا" و "فرشتگان"؟ جالب است بدانیم که در یک رساله صریح الاهیاتی مانند Summa theologiae، سنت توماس عموماً از اصطلاح «فرشته» به جای «جوهر جدا» استفاده می‌کند. در حالی که در آثاری با هدف الهیاتی کمتر صریح - ه.g.Summa contra gentiles و De substantiis separatis 1 - او عموماً اصطلاح "جوهر جدا" را ترجیح می دهد. اما به هر حال تردیدی وجود ندارد که دو اصطلاح «جوهر مجزا» و «فرشته» در آثار سنت توماس قابل تعویض و معادل هستند. به عبارت دیگر، «جوهر منفصل» معادل «فرشته است، تا آنجا که وجود و صفات آن تنها از طریق عقل بشری قابل شناخت است». و این باعث شده است که کارل بارت ادعا کند که فرشته شناسی سنت توماس در درجه اول یک ارائه فلسفی است و ارتباط کمی با الهیات دارد. ممکن است بگوییم که این آثار تا آنجا که بر ادله عقلی در آنها تأکید شده است، «فلسفی» هستند، نه براهین وحی یا ایمان. با این حال، همانطور که لسکو اشاره می کند (در مقدمه نسخه خود از De substantUs separatis، ص 8)، رساله مربوط به جوهرهای جداگانه به موضوع الهیاتی در فصل اول منتهی می شود. هفدهم ff- یعنی شرحی از آموزه های کاتولیک که در کتاب مقدس، پدران، و به ویژه دیونیسیوس یافت می شود. و Chenu معتقد است که Summa contra gentiles اساساً یک اثر الهیاتی است، زیرا نه تنها به موضوع الهیات در Bk منتهی می شود.

ترجمه ماشینی: این جلد که در ابتدا در سال 1958 منتشر شد، در مورد حملات ابن رشد و سنت توماس آکویناس به مقارنه گرایی بحث می کند.

ترجمه ماشینی: این کتاب اولین کاوش اودیسه قابل توجه توماس آکویناس در جهان مسیحیت ارتدکس، از دوران بیزانس تا عصر مدرن است. آکویناس با اشتیاق شگفت‌انگیزی در سراسر طیف الهیات بیزانسی مورد استقبال قرار گرفت. در مقابل، خوانش‌های ارتدکس مدرن از آکویناس به‌شدت منفی بوده‌اند، و معمولاً آکویناس را به‌عنوان کهن‌الگوی الهیات به‌عنوان شکلی خاص غربی معرفی می‌کنند که شرق ارتدکس باید چهره خود را در برابر آن قرار دهد. این مطالعه که اساساً بر اساس مطالعه دقیق استقبال بیزانسی از توماس است، چنین دوگانگی‌های هکرآمیزی را رد می‌کند، و در عوض برای یک تعبیر مناسب کاتولیک یا جهانی از ارتدکس استدلال می‌کند - تفسیری که توماس ممکن است بار دیگر جایی در آن بیابد. در بررسی دوگانگی شرق و غرب، این کتاب در کنار هم قرار گرفتن گسترده گریگوری پالاماس و توماس آکویناس به عنوان کهن الگوهایی از سنت‌های الهیات یونانی و لاتین مخالف است. دوره طولانی بین سقوط قسطنطنیه و انقلاب روسیه، که به طور معمول به عنوان عصر عقیم و ناهنجاری برای الهیات ارتدکس نوشته شده است، نیز با چشم اندازی تازه نگریسته می شود. مطالعه استقبال از توماس در این دوره حاکی از پیچیدگی الهیات و سخاوت بینش است که به ندرت به آن پرداخته می شود. به طور خلاصه، این کتابی است که تاریخ الهیات ارتدکس را از طریق منشور داستان جذاب و عمدتاً ناگفته درگیری ارتدوکس با آکویناس به طور ریشه ای بازاندیشی می کند.

در این مقاله ابتدا اشاره کوتاهی به مباحث معرفت شناختی دکارت، شامل مراحل شک وی و چگونگی رسیدن او به یقین عقلی و نیز ویژگی های اساسی این یقین، می شود. در ادامه با استناد به آثار خود وی، به تحلیل نوعی یقین ایمانی نیز در اندیشه او پرداخته می شود. در ادامه رابطه این دو نوع یقین در اندیشه دکارت بررسی می شود که در این رابطه، موضع وی با مواضع شکاکان، آگوستین و توماس آکویناس مقایسه می گردد و در نهایت، به این نتیجه می رسد که با وجود برخی تعارضات در اندیشه وی، می توان موضع او را نوعی موضع توماسی دانست. در پایان، این موضع نقد می شود.