جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آنچه غالبا در تبيين نسبت انديشه کرکگور با آرا هگل مشاهده می شود اين است که بيشتر به تمايزهای او نسبت به هگل بسنده شده و کمتر به مولفه هايی توجه شده است که می تواند دليلی بر تاثيرپذيری او از هگل نيز باشد. نگارنده بر اين باور است که می توان با تحليل نحوه تحقق همين تمايزها، تاثيرپذيری کرکگور از هگل را نيز نمايان ساخت و از اين طريق، تبيين بهتری برای نسبت ميان اين دو ارائه داد. در تحليل تمايزها، از دو حيثيت «حفظ و حذف شدن»، مندرج در مفهوم «رفع» که يکی از مهم ترين مفاهيم فلسفه هگل است، استفاده شده و سعی بر آن بوده است تا در بستر اين تحليل، به بررسی تطبيقی آرای دينی اين دو فيلسوف پرداخته شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 131 تا 153

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

احساس دینی از دیدگاه شلایرماخر و نقد اتو بر آن

نویسنده:

یوسف شاقول، مژگان گلزار اصفهانی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رودولف اتو , شلایرماخر , احساس دینی , تعریف دین (مسائل جدید کلامی) , الهیات مسیحی , هرمنوتیک دینی , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , کتاب ایمان مسیحی (شلایرماخر) , احساس وابستگی مطلق , روشنگری , طبیعت انسان , شهود , احساس , آگاهی دینی , امر مینوی , دین مسیحیت (ادیان زنده) , احساس مخلوقیت , احساس امر قدسی , درباره دین ,

چکیده :

فریدریک دانیل ارنست شلایرماخر (1834-1768)، یکی از فلاسفه و الهی دانان برجسته است که به خاطر تلاش اثر گذارش بر الهیات جدید، بعد از عصر روشنگری، شهرت یافته است. یکی از جنبه های بارز و مهم دیدگاه دین شناختی شلایرماخر، این است که او برای نخستین بار در عصر روشنگری پرسش از ماهیت دین را مطرح کرد. او تلاش کرد سیستمی نظام مند ارایه دهد و دین را بر پایه هایی استوار کند که از انتقادات عقل گرایان در امان باشد. به همین علت، او دین را «احساس وابستگی مطلق» نامید. تعریف شلایرماخر از دین به احساس، تاثیر بسزایی بر اندیشه متفکران پس از او داشته است. از جمله این متفکران می توان به رودلف اتو اشاره کرد، او نیز بر احساسات تاکید کرد؛ اما احساس وابستگی مطلق شلایرماخر را مورد انتقاد قرار داد و در عوض، احساس مخلوق بودن را مهمترین مولفه دین دانست. در این مقاله، سعی بر آن است تا ضمن تحلیل و بررسی دیدگاه شلایرماخر در مورد احساس دینی، به انتقاداتی که از جانب اتو بر این دیدگاه وارد شده است، اشاره کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 89 تا 102

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دين و الفلسفة و جدلية العلاقة بينهما

نویسنده:

فلاح عابدي

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: نشر مصطفی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه فلسفه , فاقد چکیده

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , جایگاه عقل در معرفت دینی , رابطه دین و فلسفه , حجیت عقل برهانی , عقل استدلالی , تفکر فلسفی , عقل و دین , عقلانیت اعتقادات دینی , فلسفه اسلامی , رابطه عقل و فلسفه ,

شابک (isbn):

978-964-466-126-6

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

توهمات و حقایق [کتاب عربی]

نویسنده:

نور الدين أبو لحية

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

دار الأنوار,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

حقیقت دین , صوفیه (فرق کلامی) , خاتمیت , فرق اسلامی (فرق)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تعامل علم و دین از دیدگاه اقبال لاهوری

نویسنده:

رستم شاه محمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین اسلام , هماهنگی علم و دین , اندیشه دینی , علم و دین (فلسفه دین) , 1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع)

کلیدواژه‌های فرعی :

خدا , حقیقت دین , عالم طبیعت , ایمان (فرجام شناسی) , تجربه حسی , 1. ادیان religions , علم , ایمان , بازاندیشی دینی , نگرش پویشی ,

چکیده :

در قالب پی دی اف

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 87 تا 100

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطۀ تجربۀ زیبایی‌شناختی با تجربۀ دینی به روایت آلفرد مارتین و شلایرماخر

نویسنده:

محمد علی دیباجی، هانیه‌ رجبی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تقدس , زیبا , ذوق , تجربه زیبایی شناختی , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , هرمنوتیک دینی , فلسفه دین , حس زیبایی , تجربه دینی (فلسفه دین)

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , احساس وابستگی مطلق , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , تجربه گرایی هیومی , تجربه خداوند , فلسفه هنر , ادیان غیر الهی (در مقابل ادیان الهی) , شکاکیت هیوم , تجربه (اصطلاح وابسته) , امر متعالی , احساس امر قدسی , انتقال اندیشه در هنر , فلسفه موسیقی ,

چکیده :

جیمز آلفرد مارتین، فیلسوف و اندیشمند معاصر دین، با نگاهی به تجربیات دینی و زیبایی‌شناختی دوره‌های تاریخی و طرح نظریات مختلف به دنبال نشان دادن ارتباط تجربیات دینی و زیبایی‌شناختی در قرون مختلف است. این ارتباط در یک ساحت گفتمانی مورد بحث قرار می گیرد. این گفتمان علاوه بر پرداختن به مفهوم چیستی هنر و دین به این مساله می پردازد که تا چه اندازه دین می‌تواند در تعیین معیارهای زیبایی و هم‌چنین آفرینش آثار هنری نقش اساسی داشته باشد و هم‌چنین هنر چه نقش تعیین‌کننده‌ای در تجربیات دینی بشری داشته است. این پژوهش همچنین کوشیده تا با نگاهی به سیر تاریخی بحث به تئوری‌های مطرح شده از جمله اندیشه‌های فیلسوف آلمانی، شلایرماخر، پرداخته و تعاریف متفاوت او از چیستی دین، تجربه دینی و هنر و گفتمان میان این مفاهیم را بررسی کند. در مقاله، در پاسخ به سوال ذکرشده، این مطلب مورد بحث واقع شده است که به نظر جیمز آلفرد مارتین، این گفتمان در نهایت به هدفی واحد می‌انجامد که همانا درکی از واقعیت حقیقی و راستین است. زیرا به همان میزانی که تجارب دینی بشری دارای بنیان‌های عمیق حسی است، تجارب زیبایی‌شناختی نیز منبعث از ادراک حسی ـ مشارکتی مفهوم زیبایی بین مخاطب و اثر هنری است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 45 تا 65

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی انتقادات هگل از تجربۀ دینی شلایرماخر

نویسنده:

نادر صمیمی، رضا گندمی نصرآبادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

احساس وابستگی مطلق , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , الهیات(کلام جدید) , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , هرمنوتیک دینی , فلسفه هگل , فلسفه دین , ایده آلیسم , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , فلسفه دین هگل , تجربه دینی (فلسفه دین) , الهیات مبتنی بر احساس , نقد آگاهی بی واسطه

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , نفس الامر دین , امکان معرفت خداوند , راه‌های فلسفی خداشناسی , نهضت رمانتیسم , تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) , قلمرو فردی دین , انسان و خدا , الهیات مسیحی , عقلانیت اعتقادات دینی , اصول روشنگری , سنخیت ایمان و معرفت , دیدگاه تومیستی به ایمان , مفهوم خداوند , روح مطلق هگل , ادراک امر نامتناهی , شکاف سوژه و ابژه , عقل گریزی رمانتیک ,

چکیده :

تجربۀ دینی به‌عنوان یک نظریۀ به‌نسبت منسجم‌، نخستین بار توسط شلایرماخر مطرح شد. او تجربۀ دینی را به «احساس وابستگی به امر مطلق» تعریف کرد. شلایرماخر گوهر دین را شهود و احساس می‌داند که بی‌نیاز از وساطت مفاهیم عقلی است. از جمله آثار و نتایج تجربۀ دینی شلایرماخر را می‌توان شخصی کردن عنصر اساسی دین‌، ترویج رویکرد سلبی دربارۀ شناخت ذات و صفات خدا‌، در نظر گرفتن احساس به‌عنوان منبع شناخت و امکان حصول شناخت بی‌واسطه دانست. بر اساس نظر هگل‌، محتوای دین و فلسفه یک چیز است و هر دو مراحلی از آگاهی روح هستند. به‌نظر وی تنها با اندیشه می‌توان به وجود خدا و ذات الهی پی برد. هگل با تکیه بر نظر خود مبنی بر عدم امکان آگاهی بی‌واسطه‌، تجربۀ دینی و شهودگرایی شلایرماخر را نقد می‌کند و الهیات مبتنی بر احساس را ناتوان از توصیف و تبیین صحیح دین و خدا می‌داند‌. شاه بیت انتقادهای هگل بر تجربۀ دینی مورد نظر شلایرماخر عدم امکان شناخت بی‌واسطه و انتقاد به شخصی بودن عنصر دینی در تجربۀ دینی‌، ناتوانی آن از شناخت ذات خدا‌، عدم توجه به یگانگی قوای ذهنی و انتقاد از در نظر گرفتن احساس به‌عنوان منبع شناخت است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 287 تا 309

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطۀ باور و عمل دینی: دیدگاه جان کاتینگهام با تأکید بر نظر پاسکال دربارۀ تقدم عمل دینی بر باور دینی

نویسنده:

مهدی غفوریان، امیرعباس علیزمانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معنای پراگماتیستی ایمان , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , زبان نمادین دین , عقلانیت اعتقادات دینی , فلسفه دین , امتناع معرفت ذات الهی , زبان دین (فلسفه دین) , صورت دینی زندگی , وجود خداوند(فلسفه دین) , درک عملی از دین

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , ایمان مذهبی , توجیه باور دینی , مصلحت اندیشی , مصلحت اندیشی پاسکال , ملحدان , جهان بینی دینی - مابعدالطبیعی , وجود خداوند(فلسفه دین) ,

چکیده :

کاتینگهام به پیروی از پاسکال معتقد است که دین به‌سبب آنکه از موجودی متعالی سخن می‌گوید که فراتر از درک و فهم عقلانی بشر بوده و بالطبع به‌دلیل استفاده از زبانی که آکنده از نماد، تمثیل، استعاره و حکایت است، اساساً امکان ندارد مورد تحلیل عقلانی واقع شود. به این‌ترتیب، اثبات یا انکار وجود خداوند از طریق صرفاً استدلال عقلانی ناممکن است. با وجود این، کاتینگهام از آنجا که با الهام از پاسکال، درکی عملی از دین دارد و دین را چیزی بیش از آموزه‌های نظری - عقیدتی می‌داند، از استدلالی عملی برای نشان دادن معقولیت باور به خداوند و نه برای اثبات وجود او استفاده می‌کند. از آنجا که آدمی با نظرورزی قادر به فهم خداوند نیست، راه مواجهۀ با خداوند نه نظری بلکه عملی است؛ با به‌کارگیری احساسات و عواطف و درگیری عملی با آموزه‌ها و باورهای دینی، می‌توان معقولیت باورهای دینی را دریافت و حضور خداوند در زندگی را حس کرد. بر این اساس، تغییر و تحول درونی منوط بر به‌کار بستن اعمال و ورزه‌های مورد توصیۀ ادیان و سنت‌های معنوی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 273 تا 285

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و برسی رابطه علم و دین از منظر پویشی وایتهد

نویسنده:

رستم شاه محمدی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه ارگانیسم , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , رابطه علم و دین نزد کانت , الهیات پویشی , هماهنگی علم و دین , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , جهان‌بینی علمی , طبیعت گرایی فلسفی , طبیعت گرایی متافیزیکی , صدق گزاره‌های دینی , قبض و بسط تئوریک شریعت , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , علوم تجربی(معرفت شناسی) , مفهوم تصوری خدا , جهان بینی دینی - مابعدالطبیعی , صفات خداوند(فلسفه دین) , تجربه دینی (فلسفه دین) , خدای متناهی , صدق تاریخی گزاره های دینی , تفاوت معرفت دینی و معرفت علمی ,

چکیده :

در این مقاله تلاش می شود رابطۀ علم و دین از منظر اندیشۀ پویشی وایتهد بررسی و تحلیل شود. برای این امر ابتدا الگوهای چهارگانۀ رابطه علم و دین (تضاد، تمایز، گفت‌وگو و تلفیق) توضیح داده می‌شود. سپس، درباره نظام مابعدالطبیعی پویشی بحث می‌شود تا نشان داده شود که علم و دین چگونه در چهارچوب این نظام فراگیر هماهنگی یا تلفیق پیدا می‌کنند. و در آخر، اصول حاکم بر رابطۀ این دو قلمرو استخراج می‌شود که تحلیل آن‌ها از پویایی و تحول علم و دین، ناظربودن هر دو بر واقعیتی واحد و سروکار داشتن با وجوهی از واقعیت، طبیعی¬بودن تضاد بین این دو، به رغم اغراق در آن، و تحول معرفت دینی در پرتو معرفت علمی حکایت می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 69

مشخصات اثر

ثبت نظر