جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از اوایل قرن بیستم، پژوهش در خصوص نظریه های یادگیری، ادراک، رشد شناختی، هوش، انگیزش و ... آغاز شد. پژوهشگران غربی اثبات گرایی را مبنای معرفت شناختی و روش شناختی پژوهش های خود، در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی قرار دادند. پیش فرض های جدید این پژوهشگران درباره ماهیت انسان، به ارایه تصویری نارسا از رفتار و منش انسان انجامید.مقاله حاضر ضمن تشریح مشکل یاد شده در چند نظریه مطرح در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی پیشنهاد می کند که مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی این قبیل پژوهش ها ارزیابی و از نتایج آنها، با احتیاط، در جامعه اسلامی استفاده شود. استدلال نویسنده این است که حاکمیت اثبات گرایی مبتنی بر سکولاریسم، در نظام تعلیم و تربیت جامعه اسلامی از تحقق رسالت اصلی این نظام (تامین سعادت انسان ها در دو جهان) جلوگیری می کند. پیشنهاد دیگر مقاله آن است که کوشید تا روش شناسی سازگار با آموزه های دینی ابداع و رهنمودهایی برای هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی ارایه کرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

نوشتار حاضر که متشکل از شش بحث فرعی است درصدد تشریح نسبت بین دین و ایدئولوژی به عنوان یک معرفت است، تا از این طریق به گونه های دینداری متاثر از ایدئولوژی دست یابد. بر این اساس، ضمن توضیح ویژگیهای اساسی ایدئولوژی، رابطه این دو مفهوم در دو عرصه متفاوت یعنی در غرب و در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی تحلیلی ـ تاریخی این موضوع به خصوص در ایران، نوشتار را به سمت منظور اصلی خویش رهنمون ساخته است. در این مسیر ضرورت تشخیص داده شد که برخی از انتقادهای مهم نیز مطرح و مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، بر پایه مباحث فوق، پنج گونه دینداری متاثر از ایدئولوژی از یکدیگر متمایز گردید، ویژگیهای آنها توضیح داده شد و تحلیل مقایسه ای از آنها ارایه شد.

میزان اختیارات زمامداران در امور دنیوی و اخروی، و قلمرو و ضریب نفوذ دین و عالمان دینی در امور سیاسی، از جمله مسائل مهمی بوده است که در طول تاریخ اندیشه و عمل سیاسی، باعث دوری، نزدیکی و درهم تنیدگی دین و سیاست در عرصه عمل و نظر شده است. این مقاله با بهره گیری از هرمنوتیک چندسویه به بررسی و مقایسه افکار ابن رشد و آکوئیناس، به عنوان دو فیلسوف مشائی داعیه دار تلفیق دین و فلسفه، در پی آن برآمده که دریابد این دو، دین و دولت را در چه رابطه ای با هم می دیدند و چگونه و تا چه حد به تلفیق و پیوند آن دو دست زده اند. بدین منظور، این مقاله پس از بیان برخی مبانی فکری ابن رشد و توماس که در شکل گیری آرای سیاسی این دو موثر بوده، نشان داده است که رویکرد ابن رشد عقل گرا تر و لذا در نسبت سنجی میان دین و دولت به وجه حداکثری دین اسلام در نسبت سنجی با دولت کم توجه بوده است؛ در مقابل، آکوئیناس با وجود التزام به مسیحیت بدون شریعت کوشیده است روایتی از نقش دین در رابطه با دولت به دست دهد که جایگاه و قلمرو اقتدار دولت و کلیسا مشخص و معین باشد و می توان گفت هر دو فیلسوف دولت را در رسیدن به سعادت که از نظر هر دو فیلسوف ارسطویی، غایت قصوای زندگی سیاسی است ناتوان دانسته، اما قلمرو استقلالی برای دولت قائل بوده اند. از این نظر اگرچه آکوئیناس نماینده رسمی تفکر مسیحی از جمله در بازسازی و تعیین جایگاه بایسته نهاد دین و دولت شمرده می شود، اما این منزلت درباره ابن رشد شناخته شده نیست. ضمن اینکه آرای هر دو متفکر در جهت سکولاریسم مورد بهره برداری قرار گرفته است.

این مقاله بر آن است تا محتوای دموکراسی را با توجه به منظر کلاسیک جدید مورد مطالعه قرار داده و نشان دهد که چرا و چگونه دموکراسی جدید، به جای پرداختن به مساله دموکراسی و اینکه دموکراسی به عنوان روشی برای حکومت مناسب است یا خیر، به این مساله پرداخته است که ترازوی دموکراسی فارغ از مطلوبیت برای تشخیص حکومت مختار، گریز راه ممکن است. این مقاله همچنین نشان می دهد که دموکراسی جدید به جهات اومانیستی آن، با آنچه که در مکاتب دینی به جهت توجه به مساله سعادت از سیاست مدن مورد تقاضا قرار می گیرد، متفاوت است. این مقاله با مرور مساله دموکراسی، ضمن بازخوانی دموکراسی و بحران های ناشی از دوره سرمایه داری در ادغام لیبرالیسم با دموکراسی که به روش تاویل متن و تجربه تاریخی از دموکراسی قرائت می کند، و نیز بازخوانی دموکراسی جدید، ضمن توجه به محتوای دموکراسی، و نه قالبها، به دنبال این پرسش است که آیا دموکراسی مبتنی بر نظام لیبرالیستی و اخلاق سرمایه داری که در عصر سکولار مورد توجه تجددگرایان بوده است، بدون رویکرد دینی، با محوریت آموزش و تربیت انسان، می تواند بدون در غلتیدن در بحران معنویت و ویرانگری انسان مدرن را به سعادت رهنمون کند. این مقاله نشان می دهد که چرا و چگونه غایت اندیشی و اخلاق فضیلت، در نظام مردم سالاری دینی می تواند به عنوان مکملی برای خروج از بحران معاصر در جریان دموکراسی باشد.

این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه سید قطب، به منزله یکی از متفکران برجسته اهل سنت و از پرچم داران بیداری در جهان اسلام، که اثر فراوان و ماندگاری بر اندیشمندان و نیز جنبش های جهان اسلام داشته است، بر مبنای استعاره صراط، در دو موقعیت تولید محتوا و تولید تعبیر بیانی، به تحلیل و نقد سکولاریسم پرداخته است (سوال).از نظر سید قطب، جهان غرب، که اثری انکارناپذیر بر دیگر مناطق دنیا دارد، و نیز جهان اسلام با بحران ناشی از سکولاریسم مواجه اند (فرضیه). در مقاله حاضر، اثبات این فرضیه را از طریق تحلیل محتوا و شیوه تفسیری پی گرفته (روش) و در پی نشان دادن نیروی نجات بخش اسلام برای رهایی از بحران سکولاریسم بوده ایم (هدف). اثبات نقش بی بدیل اسلام و خیزش اسلامی در ترسیم آینده جهان از نتایجی است که در این مقاله بدان دست یافته ایم (یافته ها).

ترجمه ماشینی: این کتاب رابطه دین و دولت را در منظری تطبیقی ​​با توجه ویژه به تجارب غرب و خاورمیانه بررسی می کند. این کتاب احیای «بنیادگرایی» را نه تنها در کشورهای در حال توسعه، بلکه در جوامع «پست مدرن» از لحاظ اقتصادی مرفه بررسی می کند. در پی آن است که روشن کند آیا آمیختگی بین دین و سیاست با مدارا و آزادی فردی سازگار است یا خیر. یا اینکه آیا «دیوار جدایی» جفرسونی برای تضمین شکوفایی دموکراسی ضروری است.

ترجمه ماشینی: "یک مورد باریک اما کاملاً استدلال شده برای تقویت دیوار بین کلیسا و دولت... هشداری جدی مبنی بر اینکه کسانی که برای نفوذ دین به زندگی عمومی فشار می آورند این کار را با خطر هر دو انجام می دهند." - بررسی های کرکوس اولین متمم قانون اساسی ایالات متحده این اصل را تدوین کرد که دولت نباید هیچ نقشی در حمایت یا حمایت از هیچ دینی ایفا کند، در حالی که اجازه اجرای آزادانه همه ادیان (از جمله بی ایمانی) را می دهد. بیش از دو قرن بعد، نتایج این آزمایش بسیار زیاد است: جدایی کلیسا از دولت، دولت را در برابر جناح‌گرایی مذهبی محافظت کرده است، و ایالات متحده دارای فرهنگ مذهبی متنوعی است که در هیچ کجای جهان بی‌نظیر است. راندال بالمر، یکی از مورخان برجسته دین در آمریکا، در کتاب احترام جدی، هم تاریخ جدایی کلیسا از دولت و هم تلاش‌های مختلف برای تضعیف دیوار جدایی را مرور می‌کند. او استدلال می کند که علیرغم این واقعیت که متمم اول و جدایی کلیسا از دولت به خوبی به ملت خدمت کرده است، آینده آن به هیچ وجه مطمئن نیست.

ترجمه ماشینی: قسمت تاریک جدایی کلیسا/دولت، حمله روشنگری به سنت یهودی-مسیحی و تأثیر آن بر توسعه رژیم‌های سکولار در فرانسه، آلمان و روسیه را تحلیل می‌کند. چنین رژیم هایی از دستور کار یهودی ستیز/ضد مسیحی روشنگری فرانسه پیروی می کردند و سنت یهودی-مسیحی را مسئول تمام بدی های جامعه اروپایی می دانستند و معتقد بودند که انسان ها می توانند مجموعه ارزش ها و اهداف خود را از طریق ابزارهای عقلانی، جدای از هر مکاشفه ای از جانب خدا یا کتاب مقدس. تحلیل استفان استرل درک ما را از روابط کلیسا/دولت و تاریخ آن گسترش می دهد. او ریشه های معنوی یهودی ستیزی مدرن را در ایدئولوژی روشنگری تأیید می کند و رابطه صمیمی بین یهودی ستیزی و ضد مسیحیت را به رسمیت می شناسد. استرل دکترین مطلق جدایی کلیسا/دولت را با توجه به پیشینه آن در تعصبات فیلسوفان زیر سوال می برد. او به انگیزه‌های شوم رژیم‌های بعدی اشاره می‌کند که از دکترین فرانسوی برای جایگزینی دولت و ایدئولوژی سکولار آن برای جامعه مذهبی استفاده کردند. این تحلیل تاریخی دقیق از منابع اصلی و ادبیات ثانویه با قدردانی ویژه از ایده‌های فلسفی و کلامی که به ظهور نهادهای سیاسی کمک کردند، بافته شده است. خوانندگان درکی از تأثیرگذارترین ایده‌هایی که دنیای مدرن و فرهنگ امروزی را شکل می‌دهند، به دست خواهند آورد.