جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تروریسم انتحاری نسل متفاوتی از تروریسم است که با برآمدن اسلام سیاسی افراطی به جهانیان معرفی شد. در تروریسم انتحاری، انتحارکننده توده‌های بی‌‌گناه را هدف قرار می‌دهد تا با ایجاد ارعاب گسترده به مقاصد سیاسی دست یابد. تحلیل شکل‌گیری و شیوع عملیات انتحاری در عصر حاضر و بررسی افراد دخیل در این عملیات می‌تواند منجر به ارائه راهکارهای پیشگیری از آن، جهت حفظ جان عامل انتحاری و قربانیان گردد. گرچه نقش سیاست‌مداران و عوامل سیاسی و نقش اقتصاد و عوامل روانی و اجتماعی در شکل‌گیری عملیات انتحاری قابل‌تردید و انکار نیست، بررسی اقدامات معروف‎ترین گروه‎های تروریستی انتحاری مانند داعش و القاعده نشان می دهد که این گروه‌ها به‌رغم اینکه در تعریف دشمن و اولویت‌های مبارزاتی اختلاف دارند، همگی از منبع دین به‌مثابه کانون مشروعیت‎بخش و انگیزش بهره می‌برند و در همین راستا استنادات مشترکی به علمای سلفی همچون ابن تیمیه، محمد ابن عبدالوهاب، بن باز و ... دارند. بنابراین هرچند عوامل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و روان‌شناختی به‌مثابه متغیرهای جرم شناختی در شکل‏گیری عملیات انتحاری نقش برجسته دارند، گروه‌های تروریستی تکفیری، به‌شدت از عامل دین برای مشروعیت اعمال خویش و تهییج انتحارکنندگان بهره می‌برند.

فمینیسم اسلامی شاید در نگاه نخست همانند فمینیسم رادیکال یا فمنیسم لیبرال و. . . گونه یا جریانی از فمینیسم به‌نظر آید، اما در واقع آنچه به‌عنوان فمینیسم اسلامی معروف شده، نوعی هرمنوتیک قرآنی و نگاه تجددگرایانه به تفسیر قرآن، روایات اسلامی و متون دینی است. این نوع نگاه که به تقلید از فرهنگ غربی و با شعار برابرخواهی و تساوی حقوق زن و مرد در کشورهای اسلامی جریان یافت، عدم تناسب آن با گزاره­های دینی به حدی روشن بود که حتی برخی از نواندیشان با اینکه به‌عنوان فمینیست اسلامی شناخته شده‌اند، اما این عنوان را برای خود نمی‌پسندند؛ از جمله این افراد می‌توان اسما بارلاس را نام برد که هرمنوتیک قرآنی خاص خود را دارد و به‌شدت معتقد است که تفسیرمردسالارانه از قرآن، عامل اصلی تبعیض و ظلم علیه زنان مسلمان بوده است. او برای اثبات این مدعا دلایلی را مطرح می‌کند که نه تنها با اصول اولیۀ تفسیرِ قرآن سازگار نیست بلکه حتی با برخی از اصولی که خودِ وی برای هرمونوتیک قرآنی­اش برمی‌شمارد نیز در تضاد است. مقاله پیش روی که به‌صورت کتابخانه‌ای گردآوری و با شیوۀ تحلیلی توصیفی تدوین شده، ابتدا به تبیین آرا و نظریات اسما بارلاس و در ادامه به نقد و ارزیابی آنها می­پردازد. اگرچه پژوهش‌هایی در مورد اندیشه‌ها و نظریات اسما بارلاس صورت گرفته است، اما در این نوشتار سعی بر آن بوده که نظرات شاذ وی در کنار هرمونوتیک قرآنی­اش به‌صورت تلفیقی در مورد برخی از آیات خاص قرآن مورد بررسی قرار گیرد.