جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 8
نقش اسماء و صفات خداوند در مراتب معنایی وعد و وعیدهای الهی
نویسنده:
اعظم پرچم، سمیه عمادی اندانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد, بهار و تابستان/1389
چکیده :
از روش های بیان افعال خداوند در قرآن، تعلیل نمودن هر یک از آن ها به اسماء و صفات الهی است. وعد و وعید به عنوان فعلی از افعال خداوند، نیز از این امر مستثنا نیست. بنابر آیات قرآن اسماء و صفات خداوند در صدور وعد و وعید نسبت به انسان نقش اساسی دارد، گاهی این امر مستقیماً صورت می گیرد، یعنی به همراه وعد و وعید اسم یا صفتی از پروردگار بیان می گردد و گاهی از مضمون آیاتِ وعد و وعید، مفهوم صفات الهی در بیان مفسران آمده است. این پژوهش در پی دست یابی به این پرسش است که آیا مضامین وعد و وعید از مجرای صفات پروردگار دارای مراتب معنایی متفاوتی در انسان ها است؟ این مقاله درصدد است که یک یا دو اسم خاص را در مراتب مختلف وعد و وعید مربوط به انسان ها بررسی کند، به عنوان مثال: ارتباط دو اسم «غفور، رحیم» در مراتب گوناگون انسانی برای رسیدن به کمال نقش مهمی دارد، زیرا هر کدام از آنان بهرۀ متفاوتی از این دو اسم می برند. از این رو، نام های دیگر خداوند نظیر: خالق، فاطر، رازق، مصور و ... نمی توانند جانشین این دو اسم گردند، چون معنای بسط و کمال وجود در واژة رحمت به طور کامل وجود دارد. بنابراین، پیامبران بهرة بالاتری از این دو اسم نسبت به دیگران دارند. (اعراف/23). در مرتبة بعد، مومنان و مجاهدانی هستند که به رحمت الهی امیدوارند و خداوند نیز لغزش های احـتمالی آنـها را می بخشاید و آنها را غریق رحمت و مغفرت خویش می گرداند. (بقره/2/218). در مرتبة دیگر، گنه کارانی که متنبه شده و به سوی خدا توبه کردند نیز از رحمت و مغفرت او به میزان ظرفیت خویش برخوردار می شوند. (آل عمران/86-89). در مرتبة دیگر، رحمت الهی در مورد گنه کارانی که در گناه خویش باقی ماندند به گونه ای است که فرصت توبه برای آنان باقی مانده است و دچار عذاب استیصال نمی شوند. (کهف/57و58).
صفحات :
از صفحه 9 تا 48
بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت
نویسنده:
علی اکبر افراسیاب پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, بهار/1387
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , قدیم , معتزله , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , اسلام , مسیحیت , اشاعره , ماهیت کلام , بنی عباس , وعد و وعید , حنابله , الحدوث , خلق قرآن , انجیل , فرشته وحی , حدوث , حنابله (فرق کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , وعد و وعید , حدوث کلام الهی , حدوث قرآن , حضرت عیسی (ع) , انجیل , حدوث و قدم قرآن , نوس , محمدرضا مظفر , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی , محمد رضا مظفر , محمد بن یعقوب کلینی , علامه حلی , شورای نیقیه , کلمه(لوگوس) , حدوث و قدم کلام الهی , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دین مسیحیت(دامنه ادیان پیشرفته) , حضرت مسیح (ع) از نظر مولوی , محمد بن عبدالکریم شهرستانی , عباسیان , پولس رسول (از رسولان مسحیت و از مهمترین چهره ای سراسر تاریخ مسیحی) , ابن عربی , مامون عباسی , مولوی , حضرت عیسی(ع) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , صفت در ذات , کلمه خدا , کلام و فعل خدا , معمر بن عباد سلمی , سید حسین نصر , دین مسیحیت (دین الهی توحیدی تحریف شده) , میرداماد , ملاصدرا شیرازی , حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مشترکات کلامی بین دین اسلام و مسیحیت،بحث دربارهء حدوث و قدم کلام خداست.شاید کهن‌ترین جدال اعتقادی در این دو دین‌ آسمانی،همین موضوع باشد.متکلمان مسیحی،که مسیح را کلام خدا دانسته‌اند،دربارهء حادث یا قدیم بودن،الهی یا انسانی و آسمانی یا زمینی بودن‌ او دچار اختلاف شده‌اند و به همین دلیل،در بین خود،مذهب‌ها و مکتب‌های‌ مختلفی را به وجود آورده‌اند.این اختلافات در نخستین حکومت‌های آن‌ها و دوران کنستانتین و شورای نیقیه اوج می‌گیرد.در اسلام نیز دربارهء کلام خدا، یعنی قرآن مجید همین ماجرا وجود داشته و بحث شده است که آیا کلام خدا حادث است یا قدیم و آسمانی است یا زمینی،به ویژه در دوران خلافت مأمون‌ خلیفهء عباسی و اختلاف معتزله و اشاعره و دیگران،این جدال اوج گرفت.در این مقاله،به مشابهت‌های متعدد این دو دین الهی درباره کلام خدا پرداخته و موارد متعددی از آن شباهت‌ها ارائه گردیده است که راهی برای تقریب بین این‌ ادیان آسمانی می‌گشاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
سید رضی و متکلمان
نویسنده:
سید محمدمهدی جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, زمستان/1383
کلیدواژه‌های اصلی :
سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی , مرتضی مطهری , تشیع , فرق کلامی , معتزله , اندیشه شیعه , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , خوارج , اشاعره , وعد و وعید , سیره امام علی (ع) , جنگ صفین , فقه سیاسی , اصول عقائد , اصول عقائد , 17. فرق کلامی , اصول عقاید , جبر و اختیار(کلام) , خوارج (مذاهب کلامی) , مرجئه (فرق کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , رؤیت خدا , معتزله (اهل سنت) , وعد و وعید , توبه مرتد , خلافت بعد از رسول الله (ص) , اخبار نبی اکرم صلی الله علیه و آله , جنگ صفین , قرآن , کفر فاسق , مغفرت کبائر , توبه مرتد , ارجاء کلامی , سید رضی , سید مرتضی , مرتضی مطهری , قرآن , رؤیت حق تعالی , 13. علم کلام , علم ک‍لام‌ , خوارج (مذاهب اسلامی) , 5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) , ارجاء , ابوالحسن اشعری (موسس مکتب اشاعره) , سیره علوی (امام علی ع) , ویلیام مونتگمری وات , ابن ابی الحدید , ابن اثیر , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , جانشینی پیامبر اسلام(ص) , جبر اختیار , ابوالحسن محمدبن الحسین الموسوی
چکیده :
سید رضی از دانشمندان و ادبای بزرگ سده‌های چهارم و پنجم هجری، افزون بر کار بزرگ گردآوری «نهج البلاغه»، در شعر بی مانند و در علم کلام و تفسیر قرآن و علوم بلاغت از توان بالایی برخوردار بود. آثار گرانسنگ او گواه راستینی بر این مدعاست. در سده‌‌های نخستین تاریخ اسلامی فرقه‌های کلامی دربارة مسایل گوناگون عقیدتی آرای مختلفی داشتند، و هیاهوی بسیاری برای اثبات نظریه‌های خود به راه انداخته بودند. در این نوشتار چند نمونه از آرای کلامی مطرح در آن روزگار را، از دیدگاه سید رضی که مشخصا دیدگاه کلامی عقل گرای شیعة‌ امامیه است، آورده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 17 تا 28
جریان شناسی فکری امامیه در خراسان و ماوراء النهر (از آستانه غیبت صغری تا عصر شیخ صدوق)
نویسنده:
محمدتقی سبحانی، اکبر تنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن اسلامی کلام حوزه, بهار / 1393
چکیده :
پس از افول مدرسه فکری کوفه در اواخر قرن دوم، میراث علمی این مدرسه به دیگر نقاطامامی نشین انتقال یافت که منطقه مهم خراسان و ماوراءالنهر، یکی از آن مناطق است. در مطالعات معاصر، به طور جامع و مستقل به جریانهای فکری این منطقه پرداخته نشده است.<br /> در نوشتار پیشرو سعی شده است جریانهای حاضر در خراسان و ماوراءالنهر در بازه زمانی غیبت صغرا تا عصر شیخ صدوق، شناسایی و تا حد امکان ارتباط آنها با محیط علمی کوفه پیگیری شود. این پژوهش نشان میدهد، برخی از نحلههای فکری موجود در خراسان و ماوراءالنهر، مانند جریان کلامی و فقهی هشامبنحکم و یونس بن عبدالرحمن و جریان حدیث محور و نیز جریان متهمان به غلو، ریشه در مدرسه کوفه دارند و این گروهها پس از<br /> مدتی، از خراسان به مناطق دیگری چون عراق و قم ورود پیدا کردند؛ البته برخی از جریانها،مانند امامیان اعتزالگرا در این برهه، جریانی نوظهور در خراسان به شمار می آیند.
صفحات :
از صفحه 79 تا 105
واصل بن عطا بنیان گذار کلام اعتزال
نویسنده:
محسن جهانگیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, زمستان/1385
چکیده :
واصل بن عطا در مدینه طیبه به دنیا آمد.نخست درهمان شهر پیش پسران محمدحنیفه،فرزند امیرال12ن ،علی (علیه السلام)درس خواند،بعد به بصره رفت و به جمع شاگردان حسن بصری پیوست.باحسن در مساله «مرتکب معصیت کبیره»که درآن وقت از مسایل بسیارحاد جامعه اسلامی بود،به مخالفت برخاست؛از مجلس درس حسن کناره گیری کردو معتزلی نام گرفت.او از ادیان و مذاهب عصرش به خوبی آگاه و مناظری بسیار نیرومند و چیره دست بود و خود عقاید و افکار خاصی داشت؛در تبیین عقاید دینی روش عقلی برگزید و برای شناساندن روشو نشر افکارش نمایندگان و مبلغانی به اطراف و اکناف فرستاد،کتب و رسالاتی تالیف کرد،که ازبین رفت و آنچه اکنون از عقایدش می دانیم،از نوشته های دیگران است.واصل موسس فرقه معتزله و بنیان گذار اصول این فرقه شناخته شده است. او علاوه بر اطلاعات وسیع و عمیق دینی و کلامی و بهره مندی از قدرت برتر مناظره و مباحثه،از ادیبان بسیار معروف زمانش به شمار می آمده است.با اینکه شکسته زبان بوده و قدرت تلفظ حرف «راء»نداشته ،در اثر استعداد و قریحه قوی و مهارت و اطلاع گسترده از لغات و ترکیبات زبان تازی با اسقاط «راء»،ارتجالا فصیح ترین قصاید رامی سروده است،به گونه ای که مورد اعجاب و تحسین شاعران نامدارعصرواقع شده است.
صفحات :
از صفحه 6 تا 40
تحلیلی تطبیقی از قاعده لطف در دیدگاه متکلمان اسلامی
نویسنده:
محمد بیدهندی، سکینه محمد پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان, پاییز و زمستان/1390
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته‌اند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نموده‌اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته‌اند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمیت این قاعده در کلام اسلامی، دلایل عقلی متکلمان اسلامی را در اثبات وجوب لطف بررسی کند. علاوه بر این، بررسی دیدگاه متکلمان اهل سنت نسبت به قاعده لطف و نقد دلایل عقلی‌ای که مخالفان قاعده لطف، در ابطال وجوب لطف به کار برده‌اند، نیز از اهداف این مقاله است. نتیجه‌ای که در این مقاله از بررسی دلایل عقلی متکلمان اسلامی در اثبات وجوب لطف به دست آمده، این است که فقط، دلایل عقلی‌ای که وجوب لطف را از طریق رحمت الهی و جود و کرم او اثبات می‌کنند، دلایلی یقینی بوده، دارای ضرورت عقلی هستند .
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
معاد، نبوت و امامت در رساله اعتقادات شیخ صدوق و شیخ مفید
نویسنده:
فروغ رحیم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, بهار/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , امامت , معاد , شیخ صدوق , نبوت , خوارج , شیخ مفید , سهو النبی , حشر , العصمه , الشفاعة , الجبر و التفویض , الرجعه , حوض کوثر , میزان , رجعت , سوال قبر , تفویض , وعد و وعید , صراط المستقیم , جور , الصراط , حساب , بهشت و جهنم , قریش , حقیقت بهشت و دوزخ , التقیة , رجعت , عصمت , احادیث شفاعت , امامت , شفاعت , عقبات قیامت , ظلم , معاد(کلام) , نبوت , وعد و وعید , آیات شفاعت , اعراف , اهل بیت(ع) , تفویض , عقبات صراط , عصمت امام (ع) , سؤال قبر , سهو النبی(ص) , عدل الهی , میزان اعمال , وحی الهی , وحی به انبیا , تقیه شیعه , حدیث حوض کوثر , صراط مستقیم , قرآن , وحی , حلال و حرام , اعراف , پزشکی اسلامی , محمدرضا مظفر , علامه مجلسی , شیخ مفید , محمد رضا مظفر , احوال بعث , معاد روحانی , حساب , صراط , میزان ( موقف ) , قرآن , ترک جریده برای تقیه , طب شرعی , رساله الاعتقادات , خوارج (مذاهب اسلامی) , ابوحامد غزالی طوسی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , امامان معصوم علیهم السلام , طب دینی , ثبت اعمال , شأن انبیاء , شأن حجج الهی , شأن ملائک , ظالم , فروغ السادات رحیم پور , درباره شیخ مفید
چکیده :
شیخ صدوق و شیخ مفید، دو متکلم متقدم امامیه، با بررسی موضوعات مختلف در حیطه اصول دین، و با رویکرد اعتقادی شیعه، مجموعه‌ای از دریافت‌ها و نگرش‌هایشان را در اختیار آیندگان گذاشته‌اند. بازخوانی مداوم و مکرر اندیشه‌های پیشینیان، خصوصا در مواردی که قدمت، اهمیت ویژه و اعتباردهنده دارد، آرای خالص و دست نخورده‌تری را در اختیار محققان قرار می‌دهد. ازاین‌رو حائز اهمیت فراوان است.<br /> در این مقاله به مقایسه و تحلیل دیدگاه‌های صدوق و مفید در سه اصل معاد، نبوت و امامت می‌پردازیم. در بحث معاد، هم‌رأیی غالب شده است، برخلاف مباحث نبوت و امامت، که اختلاف نظرهای چشم‌گیری در آن دیده می‌شود. مقاله با محوریت رسالهٔ الاعتقادات صدوق و تصحیح الاعتقاد مفید، ضمن بررسی دیگر آثار آنان، رأی این دو را در اصول مذکور مقایسه و ارزیابی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 193 تا 224
مقایسه اندیشه های کلامی نوبختیان و شیخ مفید در بستر میراث کلامی امامیه و معتزله
نویسنده:
علی حسینی زاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه, پاییز / 1392
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مقایسه اندیشه های کلامی نوبختیان و شیخ مفید در بستر میراث کلامی امامیه و معتزله ، علاوه بر تبیین نقاط اختلاف آرای نوبختیان و شیخ مفید، نقش هر یک از آنان در این تطور اندیشه ای را نمایان می کند. این پژوهش نشان می دهد نمی توان میزان هم نوایی و نزدیکی نوبختیان با معتزله را بیش از قرابت اندیشه های شیخ مفید با معتزلیان دانست، بلکه هر یک از آنان در موضوعات مختلف کلامی به فراخور مبانی و پیش فرض های کلامی خود دیدگاهی را ارائه کرده اند که گاه با معتزله وگاه با متکلمان امامی کوفه همسان است. از این رو، همان گونه که در آرایی مانند برخی فروعات وعده و وعید نوبختیان هم رای معتزله اند، شیخ مفید در مباحثی مانند معرفت و استطاعت، آرایی نزدیک به اندیشه معتزله را برگزیده است. هم چنین بنا بر این تحقیق، اگر چه در برخی اندیشه ها نوعی هم رایی بین نوبختیان و شیخ مفید با معتزلیان مشاهده می شود، اما ریشه این اندیشه ها در آرای منقول از متکلمان امامی در مدرسه کوفه یافت می شود؛ از این رو این هم رایی با معتزله الزاما به معنای تاثیر پذیری و وام گیری از معتزله و جدایی از پیشینه کلام امامیه نیست.
صفحات :
از صفحه 87 تا 116
  • تعداد رکورد ها : 8