جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, پاییز/1390
کلیدواژه‌های اصلی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , تأویل , مجسمه , دلالت(منطق) , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , برهان , الله , نظریه تنزیه , تشبیه , تنزیه , مکتب مشبهه , کرامت انسان , صفات خبریه , صفات خبری , محکم و متشابه , تجسیم , دلالات لفظی , قاعده بلاکیف , پذیرش بلاکیف صفات , عقل استدلالی , اسمای الهی , صفات الهی , خلافت الهی , صفات خبریه , عقیده تجسیم , مشبهه (صفاتیه) , اهل بیت(ع) , تشبیه , تفویض , حشویه (مرجئه شکاک) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , تنزیه الهی , تجسیم , قرآن , فرقه حشویه , سلفی گری , صفات حقیقی , توقیف , خلیفة الله الاعظم , صفات خدا , اثبات بلاکیف , اثبات بلاکیف , هرمنوتیک , علامه طباطبایی , صفات ثبوتیه حقیقیه , قرآن , محکم و متشابه , دلالات , دلیل ( برهان ) , کرامت نفس , ید الله , علامه حلی , تجسیم خدا , عبدالله جوادی آملی , سلفیه (فرق اسلامی) , فخر رازی , ابوالحسن اشعری (موسس مکتب اشاعره) , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , اسماء و صفات خدا در قرآن , بلکفه , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , د. امام هشتم(حضرت امام رضا ع) , تعارض‌ عقل‌ و نقل , امامان معصوم علیهم السلام , آیت اله جوادی آملی , نظریه اثبات با تأویل , نظریه عینیت صفات با ذات , دلالت لفظیه , اقتدا به ائمه (ع) , تشابه زدایی , قاعده بلاتکلیف , بلاکیف , مصطفی سلطانی
چکیده :
بحث صفات خبری، همگام با نزول وحی پا به عرصهٴ علم کلام و تفسیر نهاده است. در فهم آیات خبری و چگونگی انتساب این صفات به خداوند، دیدگاه‌هایی چون تشبیه و تجسیم (اثبات بلاتأویل)، توقف و تفویض، اثبات بلاکیف، و اثبات باتأویل، به متکلمان و مفسران نسبت داده شده است. دیدگاه‌های فوق در مقام ارائهٴ پاسخی به این پرسش شکل گرفت که چگونه خداوند خود را متصف به صفات خبری کرده است حال آنکه لازمهٴ حمل و انتساب این صفات به خداوند، نسبت صفات غیر الهی (تشبیه، تجسیم و...) به خداوند است؟ استاد جوادی آملی در مقام پاسخ به این پرسش، قائل به نظریهٴ «اثبات با تأویل» بوده، نظریهٴ «عینیت صفات و ذات» و نظریهٴ «تنزیه» را پایهٴ تفسیر صفات خبری قرار داده‌اند. ایشان با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی بر ظواهر نقلی و با بهره وری از دلالت لفظیه و تصدیقیه، صفات خبری را فهم و تفسیر می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 91
تشبیه یا تنزیه از دیدگاه امام علی (ع)
نویسنده:
صمد عبداللهی عابد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, بهار و تابستان/ 1389
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
گرایش به خدا در فطرت انسان‌ها قرار داده شده و آدمی در طول تاریخ در پی شناختن خدای خود بوده و بسا که در این مسیرْ مصادیق ناشایست را به عنوان خدا پرستیده است. برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه می‌کنند و حتّی قائل به تجسّم خدا می‌شوند، و برخی دیگر برای در امان ماندن از تشبیه دچار تنزیه مطلق می‌گردند و می‌گویند که ما را راهی برای شناخت خدا نیست. امام علی (ع) تشبیه را ردّ کرده و برای ردّ آن، ادلّه‌ای به میان آورده است. از آن جمله: همتا نداشتن خدا، این‌که شباهت مخلوقات به یکدیگر دلیل بی‌همتایی خداست، احاطه‌ناپذیری خدا و.... او برای ردّ تجسیم نیز، ادلّه و شواهدی آورده است، همچون این‌که عظمت نفوذناپذیر خدا مانع رؤیت‌اش است، و نیز تقدّم زمانی خداوند، همانند نداشتن او، مکان‌مند نبودن او، خستگی‌ناپذیری و عدم عجز و عدم تحمل رنج و...؛ و در این راستا آیات موهم تجسیم را تأویل کرده است. علی(ع) تنزیه مطلق را قبول ندارد و قائل به این است که خدا را در حدّی که خود خدا و پیامبران‌اش معرّفی کرده‌اند و بر اساس آیات و افعال‌اش می‌توان شناخت؛ ولی برای شناخت ذات و کُنه صفات‌اش راهی نیست. او برای تنزیه نیز ادلّه‌ای آورده است، مثل: حدّ نداشتن خدا، محاط نبودن خدا، و توصیف‌ناپذیری خدا.
صفحات :
از صفحه 91 تا 117
الهیات تنزیهی افلوطین
نویسنده:
اسدالله حیدرپور کیایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
بررسی دلایل وجودشناختی الاهیات سلبی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، فاطمه استثنایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, تابستان/ 1391
چکیده :
الاهیات سلبی، در بعد معرفتی بر شناخت ناپذیری؛ و در بعد زبانی، بر بیان ناپذیری خدای متعال تاکید دارد. در بعد معرفتی، به دلایلی چون عدم توانایی احاطه بر خدای متعال، تعالی و فوق عقل بودن او، نقص معرفت معلول نسبت به علت و محدودیت قوای ادراکی انسان؛ و در بعد زبانی، به مفهوم ناپذیر بودن و صورت نداشتن امر متعالی و ... استناد می شود. منتقدان اشکالاتی چون تعطیل، ناکافی بودن معرفت سلبی، تعارض در گفتار و ... را بر این دیدگاه وارد کرده اند. در واقع، بیشتر طرفداران الاهیات سلبی، در عین تاکید بر نقص معرفت بشری، قائل به تعطیل نیستند و معرفت به خدای متعال را دارای مراتب می دانند. در الاهیات سلبی، سخن گفتن از او، به دلایلی چون سخن گفتن به واسطه اضطرار درونی، یا به قصد تعلیم دیگران است؛ و یا سخن ها و عبارات ایجابی ناظر است به تجلیات خدای متعال و آنچه پس از او هستند؛ هر کس به اندازه فهم خود و به همان میزان که آثار و ظهورات خدای متعال را یافته است، از او سخن می گوید.
صفحات :
از صفحه 27 تا 54
اندیشه های تنزیهی عباد بن سلیمان
نویسنده:
ناصر گذشته
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, بهار و تابستان/ 1384
چکیده :
عبادبن سلیمان صیمری یکی از دانشمندان ایرانی است که درقرن دوم قمری در مکتب معتزله پرورش یافت و بالید.مهم ترین ویژگی مکتب معتزله این بودکه در برابر مشبهه که به خدایی شبیه به انسان باور داشتند، با عنایت به اندیشه های نو افلاطونی ،خدایی تنزیهی را درخلال دستگاهی کلامی طرح کردند که هیچگونه صفتی ندارد و صفات خدا رابه ذات باز می گرداندند. به عبارت دیگر ،آنان به خدایی باور داشتند که هیچ گونه شباهتی با آفریده هایش نداشت و « دیگر» بود. عباد بن سلیمان در خداشناسی تنزیهی خویش ،چند فراتر از همقطاران اعتزالیش رفته و به تنزیه مطلق روی آورده است . او باالهام از حکمیان یونان باستان ، جهان رادر دو ساحت می بیند، نخست، ساحت پیش از وجود که اشیاء و ماهیات بودند ولی فاقد وجود بودند و این اشیاء از ازل همبود با خداوند بودند . ساحت دوم عالم ، ساحتی است که با فرآیند خلقت به وجود آمده است، این فرآیند اینگونه بوده که خداوند با پدیدآوردن گفتاری آفرینشگر یا « کن » ندایی به اشیاء درداد که پدید آیند و آنان نیز پدیدآندند و بدین سان جهان کنونی که مشاهده می کنیم و جهان تکون ،حدوث وخلقت نام دارد ، پدید آمد . خدا هیچ گونه ارتباطی حتی ارتباط معرفتی با ساحت دوم عالم ندارد . عباد با ترسیم چنین جهانی ، این غایت را جستجو می کند که هر گونه ارتباط خداوند رابا این عالم و به دنبال آن ،هر گونه مشابهت وی رابا عالم نفی کند و خدارا « به کلی دیگر» بینگارد. این عقیده بالطبع لوازم گوناگونی دارد که یکی از لوازم آن این است که وی می بایست عالم را ازلی بداند و ازلی دانستن عالم اندیشه ایست که وی از زمره متکلمان دور ساخته و به فیلسوفان نزدیک کرده است .
صفحات :
از صفحه 247 تا 254
الاهیات عرفانی از دیدگاه علاء الدوله سمنانی و بوناونتوره
نویسنده:
قاسم کاکایی، حمید محمودیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, تابستان/1388
چکیده :
این مقاله درصدد است به اجمال، نظریات دو عارف در دو سنت دینی را مورد بررسی تطبیقی قرار دهد؛ یکی شیخ علاء الدوله سمنانی، عارف و متکلم قرن هشتم هجری، که نظریه وی در برابر نظریه «وحدت وجود» ابن عربی به «وحدت شهود» مشهور شد و سپس در آرای کسانی هم چون سید محمد گیسو دراز و احمد سرهندی بسط پیدا کرد و دیگری قدیس بوناونتوره، الهی دان و عارف قرن سیزدهم میلادی از فرقه فرانسیسیان که رابطه جهان،‌ انسان و خداوند را در آثار خویش به ویژه در کتاب سفر روح به سوی خداوند به گونه ای تبیین کرده است که بی شباهت با نظریه «وحدت شهود» نیست. در الاهیات به طور کلی و الاهیات سلبی به نحو خاص شباهت های قابل تاملی بین این دو عارف مسلمان و مسیحی وجود دارد که این مقاله به آن می پردازد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 98
بررسی و نقد دیدگاه‌های ابن عربی، ملاصدرا و علامه طباطبایی در معناشناسی صفات الهی
نویسنده:
رضا برنجکار، حسین حجت‌خواه
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
معناشناسی اسما و صفات الهی از مباحث مهم اعتقادی در حوزة فلسفة دین، فلسفه، کلام، عرفان، و دین‌پژوهی معاصر است. این بحث در حوزة علوم اسلامی بیش‌تر با عنوان تشبیه و تنزیه مطرح می‌شود. ابن ‌عربی تشبیه را در عین تنزیه و تنزیه را در عین تشبیه می‌داند. از دید وی، شباهت صفاتِ خداوند و ممکنات در این است که صفات خداوند تجلیات او و صفات ممکنات نمودهای صفات اویند. به اعتقاد او تشبیه در اصل وجود و تنزیه در حدودِ تجلیات است، اما ملاصدرا، بر اساس نظریة صدور و سنخیتِ علّی و معلولی، کمالات مخلوق را، به کامل‌ترین نحو، در خداوند موجود می‌داند. از این‌رو، او با درپیش‌گرفتن رویکرد اثباتی (بر اساس سه اصل بنیادین در این مکتب، یعنی اصالت وجود، اشتراک معنوی در مفهوم وجود، و تشکیک در حقیقت وجود) قائل به اشتراک معنوی و تشکیک در باب وجود و صفات الهی شده است و بدین‌طریق، می‌کوشد تا خود را از دو محذور تعطیل و تشبیهِ مطلق رها کند.<br /> علامه طباطبایی در برخی مواضع همان نظریة ملاصدرا را بیان می‌کند، اما در برخی مواضع دیگر، معانی صفات را قابل انطباق بر خدا نمی‌داند، زیرا بر این باور است که محدودیت‌ها، از جمله عدم عینیت صفات با هم و نیز با ذات، را نمی‌توان از آن سلب کرد.<br /> با بررسی و نقد این دیدگاه‌ها خواهیم دید که همة این دیدگاه‌ها مبتنی‌بر مبانی وجودشناختی‌ای‌اند که هرچند تشبیه مطلق را نفی می‌کنند، اجازة کنارگذاشتن مطلقِ تشبیه را نمی‌دهند، البته دیدگاه دوم علامه تشبیه معناشناختی را رد می‌کند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 32
خوارق عادات (معجزات - کرامات) از نظر مولانا در مثنوی معنوی
نویسنده:
علی محمد مؤذنی - محمد میر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, پاییز/1384
چکیده :
فوق عالم مریی و محسوس (ناسوت)، عالم نامریی و روحانی (لاهوت) است که دست عقل از دامان آن عالم کوتاه است و ارتباط و اتصال به آن عالم، مخصوص اصفیا و برگزیدگان حق است که انبیا و اولیا نام دارند. انبیا به واسطه عصمت و مقام وحی و رسالتی که دارند و اولیا نیز بنا به جایگاه قدسی و قربی که بر اثر موهبت الهی، تهذیب و ترویض نفس، موت ارادی و اتصال نفس ناطقه انسانی به مبادی اولیه و ارتسام از آنها در نفس انسانی برخوردارند و داشتن ایمان مستحکم و خالصانه، مصداق «الا ان اولیا الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» هستند و از آنان به اذن و تایید الهی و ثبات مراتب قرب،اعمال خارق العاده و غیر معهودی - ورای علل و اسباب ظاهری - صادر می شود که معجزه و کرامت نام دارد. در این مقاله، خوارق عادات (معجزات انبیا و کرامات اولیا) از دیدگاه عنقای قاف معرفت - مولوی - در حماسه روحانی بشریت - مثنوی معنوی - مورد بررسی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 53
بررسی معناشناختی صفات خدا در کلام امامیه
نویسنده:
سید محمد کاظم علوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه معارف اسلامی، معاونت پژوهشی, پاییز / 1387
چکیده :
مبحث صفات خداوند، پس از اثبات وجود او مهم ترین مبحث کلام است که به دو لحاظ می توان آن را بررسی کرد؛ یکی به طورکلی و دیگری به طورخاص. در نگرش نخست نیز می توان دوگونه بررسی انجام داد؛ یکی «وجودشناختی» و دیگری «معناشناختی». این تحقیق مربوط به بررسی معناشناختی می باشد که به دنبال پاسخ به پرسش از وجود واقعی صفات نیست؛ بلکه درپی ساختار معنایی تعابیر متکمان از صفات و نوع تفسیر و تبیین ایشان در قالب یک فرمول کلی است.<br /> این مطالعه درباره متکلمان امامیه در سده های دوم و سوم هجری است که در یک طبقه بندی کلی به سه دوره: پیش از هشامَین، هشامین (هشام بن حکم و هشام بن سالم) و پس از هشامین تقسیم شد ه اند. در این تحقیق، گزارش های نقل شده از این متکلمان بررسی می شود تا به ساختار های معنایی صفات پی برده شود. مهم ترین ساختار معنایی به دست آمده، ساختاری است که هشام بن حکم ارائه نموده است که در قالب فرمول «صفات نه خدایند و نه غیر او» بیان می شود.
صفحات :
از صفحه 125 تا 147
  • تعداد رکورد ها : 10