جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
در دفاع از مبناگروی: بررسی اشکالات کیث لرر بر مبناگروی
نویسنده:
مهدی عبداللهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم, تابستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
باور پایه , بدیهیات , صدق , مبناگرایی (معرفت شناسی) , کیث لرر , صدق (صفات الهی) , صعود معرفتی , امکان (ممکن) طبیعی , انسجام گروی , مبناگروی سنتی , مبناگروی خطاپذیر , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , امور بدیهی , موجه سازی , کیث لرر , باور غیر پایه , لزوم توجیه باورهای غیر پایه , بدیهیات اولیه , انسجام گروی((در توجیه)، مقابل مبناگروی) , مبناگروی قوی(مقابل مبناگروی ضعیف) , مبناگروی خطاپذیر(مقابل مبناگروی خطاناپذیر) , مبناگروی خطاناپذیر(مقابل مبناگروی خطاپذیر) , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , استدلال تسلسل معرفتی((اصطلاح وابسته)، قسیم باور پایه و استدلال دور معرفتی) , پایه نظام معرفتی , موجه سازی در سیاق اجتماعی , مبناگروی در موجه سازی , خطاناپذیری طبیعی , سلسله موجه سازی , توافق طرفین , نقض ناپذیری , مصداق باور خطاناپذیر , مقاومت ناپذیری , باور ناظر به احساس , ضرورت طبیعی , مبناگروی تلفیقی , تسلسل معرفتی , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) , مهدى عبداللهى
چکیده :
کیث‌ لرر، با تفکیک مبناگروی خطاناپذیر و خطاپذیر از یکدیگر، سه نقد عمده بر مبناگروی سنتی خطاناپذیر دارد. وی در نقد اول بر آن است که تنها تعداد بسیار اندکی از باورهای پایه وجود دارند و این تعداد محدود نمی‌تواند بمثابه پایة نظام معرفت بشری قرار گیرد. وی در نقد دوم بر نحوة ابتنای باورهای غیرپایه بر باورهای پایه اشکال می‌کند و، در نهایت، مهم‌ترین دلیل مبناگرایان بر لزوم پذیرش این دیدگاه در توجیه معرفت را ـ که «استدلال از راه دور و تسلسل» می‌باشد ـ بدین صورت نقد می‌کند که سلسلة موجه‌سازی باورها لازم نیست تا بی‌نهایت استمرار داشته باشد یا به‌نحو دوری به یکی از حلقات پیشین سلسله مستند شود بلکه اگر فرآیند موجه‌سازی در یک سیاق اجتماعی انجام گیرد، وقتی به یک باور مورد توافق طرفین رسید، این جریان متوقف می‌شود.<br /> به ‌اعتقاد نگارنده، هر سه نقد لرر ناتمام است. نخست آنکه لرر در بحث از باورهای پایه از بدیهیات عقلی به‌کلی غفلت نموده است، دوم آنکه ارتقای معرفتی از بدیهیات به نظریات به کمک استدلال انجام می‌گیرد و، در نهایت، صرف توافق طرفین بر یک باور هرگز به معنای موجه بودن آن نیست.
صفحات :
از صفحه 97 تا 130
باورهای پایه و چگونگی تحصیل معرفت عینی و ضروری از دید فیلسوفان مسلمان و تحلیلی نوین و وجود شناختی از آنها
نویسنده:
مرتضی حاج حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد, پاییز و زمستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , محمدتقی مصباح یزدی , باور پایه , صدق , صدق , علم حصولی , ابن سینا: ابوعلی سینا , ذهن , اصل علیت , زبان , بداهت و ضرورت , معرفت حسی , علم حصولی , تصدیق(افعال قلوب) , معرفت ضروری , اصل امتناع تناقض , خطاپذیری , معرفت عینی , امکان معرفت , معرفت تصوری , معرفت تصدیقی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , شناخت فطری , خواجه نصیرالدین طوسی , محمدتقی مصباح یزدی , مرتضی مطهری , علامه طباطبایی , ابن سینا , معرفت , معرفت شناسی اسلامی , تحلیل وجودی , فخر رازی , ابوحامد غزالی طوسی , صدق , نظریه مواضعه , قضیه تحلیلی , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , علم حضوری(راه های معرفت) , تصدیق بدیهی(مقابل تصدیق نظری) , تصدیق نظری(مقابل تصدیق بدیهی) , قضیه ترکیبی(مقابل قضیه تحلیلی) , قضیه تحلیلی(مقابل قضیه ترکیبی) , اصل علّیت , اصل امتناع تناقض , بداهت((اولیات)، اصطلاح وابسته) , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , ذهن((مقابل خارج)، اصطلاح وابسته) , ضرورت , موجود در عالم , معرفت شناسی باور پایه , انعکاس حقیقت , تجربه درون ذهنی , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) , مرتضی حاج حسینی
چکیده :
در فلسفۀ کلاسیک به مجموعه ای از قضایا که آدمی به کشف آن‌ها همت می‌گمارد و صدق آن‌ها را بر اساس معیار مطابقت توضیح می‌دهد معرفت اطلاق می‌شود و معرفتِ مطلوب معرفتی است که واجد دو وصف عینیت و ضرورت باشد. چنین معرفتی، بدون شک باید در فرایندی شکل گیرد که هم انعکاس حقایق امور را تضمین کند و هم از توان مقاومتی بالا در برابر حملات شکاکانه برخوردار باشد. در این صورت معرفت حاصل واجد کمالات مطلوب معرفت یعنی عینیت و ضرورت خواهد بود. فیلسوفان مسلمان برای دسترسی به چنین معرفتی بحث تصدیقات بدیهی و ملاک بداهت آن‌ها را پیش کشیده و ضمن اعتقاد به عینیت و ضرورت بدیهی‌ها، ارجاع نظری‌ها به بدیهی‌ها را شرط عینیت و ضرورت نظری‌ها قلمداد کرده‌اند.<br /> بیان و بررسی انتقادی نظر فیلسوفان مسلمان در مورد تصدیقات بدیهی و ملاک بداهت آن‌ها و نیز بیان و بررسی انتقادی رویکردهای مکمّل در دوران معاصر و بحث در مورد میزان توفیق هر یک در تبیین چگونگی صدق تصدیقات بدیهی و تضمین معرفت عینی و ضروری، هدف اصلی این مقاله است که با پیشنهاد رویکرد وجود شناختی به عنوان رویکردی نوین که با تکیه بر مفهوم وجود و تحلیل وجود شناختی از تصدیقات پایه و اصول بدیهی اولیه به حل مسئله مبادرت می‌ورزد خاتمه می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 73
رویکرد درون گروانه و برون گروانه پلانتینگا درباره معقولیت باور به خدا
نویسنده:
مهدی فرجی پاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان, پاییز و زمستان/1393
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , باور تضمین شده , باور پایه , ایمان‌گرایی = فیدئیسم (معرفت‌شناسی) , مبناگرایی (معرفت شناسی) , پلانتینگا , رویکرد برون گروانه , باور به خدا , عقلانیت باور به خدا , انسجام گروی , مبناگروی سنتی , تضمین‌ , تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , تجربه گروی دینی , توجیه باور دینی , معرفت شناسی اصلاح شده , نظریه انسجام گرایی , نظریه مبناگروی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , ابونصر فارابی , فخر رازی , اخلاق باور , ویلیام آلستون William J. Abraham , آلوین پلانتینگا Alvin Plantinga , ریچارد سوئین برن , ژان کالون , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , تجربه‌ دینی , عقلانیت معرفتی , مصداق باور خطاناپذیر , رویکرد درون گروانه , بی نیاز انگاری , باور بدیهی , استدلال تجربه دینی , حس خداشناسی , معیار معرفتی باور , تجربه‌گرایی = آمپریزم (فلسفه) , ویلیام هاسکر William Hasker , نیکلاس ولترستورف Nicholas Wolterstorff , ملاصدرا شیرازی , توماس آکوئیناس
چکیده :
بی‌نیازانگاری، یکی از دیدگاه‌های مهم معرفت‌شناختی درباره معقولیت باور به خدا به شمار می‌آید. به طور کل، می‌توان گفت بر اساس این دیدگاه، باور به وجود خداوند نیازمند هیچ‌گونه استدلال عقلانی نیست. تقریرهای متعددی از این دیدگاه ارائه شده است: یکی از تقریرهای دیدگاه بی‌نیازانگاری را می‌توان دیدگاه تجربه‌گرایی دانست که از سوی افرادی، همچون: سوئین‌بِرن، آلستون و پلانتینگا ارائه شده است. پلانتینگا درباره‌ معقولیت باور به خدا، دیدگاه معرفت‌شناسی اصلاح شده را مطرح می‌کند. تقریر پلانتینگا، در طول آثار وی دو بیان متفاوت داشته است: او در آثار اولیه‌ خود، با اتخاذ رویکردی درون-گروانه از مسأله‌ توجیه، به نقد دیدگاه مبناگروی کلاسیک پرداخته و با طرح تبیینی دیگر از این دیدگاه، باور به خدا را بدون ارائه استدلال عقلانی معقول دانسته است؛ در حالی که در آثار اخیر خود، با ردّ موضع درون‌گروانه درباره مسأله‌ توجیه، به رویکرد برون‌گروانه معتقد شده و با ارائه‌ مفهوم تضمین، باور به خدا را بی‌نیاز از استدلال معرفی می‌کند. این مقاله به ذکر این دو رویکرد متفاوت پلانتینگا در خصوص معقولیت باور به خدا می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 176 تا 161
نقد و بررسی نظریه معرفت شناسی اصلاح شده بر مبنای تقریر پلانتینگا
نویسنده:
جابر موسوی راد، هادی یساقی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, تابستان/1393
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمدتقی مصباح یزدی , پلورالیسم , باور پایه , ایمان‌گرایی = فیدئیسم (معرفت‌شناسی) , مبناگرایی (معرفت شناسی) , توجیه باور دینی , پلانتینگا , تضمین , گرایش فطری , نسبی‌گرایی معرفتی , ‌ مبناگروی سنتی , محمدرضا مظفر , توجیه (مسائل جدید کلامی) , توجیه ایمان به خدا (مسائل جدید کلامی) , توجیه باور دینی , معرفت شناسی اصلاح شده , کثرت گرایی دینی , نظریه مبناگروی , مبناگروی اصلاح شده , مبناگروی حداکثری , محمدتقی مصباح یزدی , محمد رضا مظفر , باور دینی پایه , شمس الدین محمد شهرزوری , اخلاق باور , ویلیام آلستون William J. Abraham , آلوین پلانتینگا Alvin Plantinga , ژان کالون , جان لاک , مبناگروی قوی(مقابل مبناگروی ضعیف) , مبناگروی ضعیف(مقابل مبناگروی قوی) , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , معرفت شناسی‌ اصلاح‌ شده , معرفت شناسی باور پایه , اعتقاد پایه , قضایای پایه , قضیه بی نیاز از استدلال , قضیه حضوری , قضیه بدیهی , انتقاد کدو تنبل بزرگ , مدل تضمین آکوئیناس - کالونی , نیکلاس ولترستورف Nicholas Wolterstorff , ملاصدرا شیرازی , توماس آکوئیناس
چکیده :
در طی قرون متمادی فیلسوفان بسیاری مبناگروی سنتی را پذیرفته و از آن در استدلالات خود بهره می گرفتند. در مقابل برخی فیلسوفان جدید مانند پلانتینگا نظریه معرفت شناسی اصلاح شده را ارائه داده اند. مطابق این نظر قضایای پایه به تعداد محدودی که در نظر مبناگروان سنتی است، محدود نمی شود. بلکه قضایای بیشتری را شامل می شود که از جمله آن ها اعتقاد به وجود خداوند است. مطابق این نظر، ضرورتی ندارد که فیلسوفان برای اثبات وجود خداوند، دلیل بیاورند؛ بلکه وجود خدا خود قضیه ای پایه و بی نیاز از استدلال است. پلانتینگا برای اثبات مدعای خود، با سه دلیل مدعای مبناگروان سنتی را رد می کند. اما در این مقاله اثبات شده که دلائل سه گانه وی درست به نظر نمی آید. سپس پنج دلیل در نقد دیدگاه پلانتینگا آورده شده است؛ دلائلی که خود پلانتینگا به برخی از آن ها پاسخ داده است، اما به نظر می رسد که هیچ یک از پاسخ های وی قانع کننده نباشد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 100
نگاهی دوباره به قرینه‌گرایی (بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدگاه کلیفورد همراه با تحلیل و بررسی قرینه‌گرایی)
نویسنده:
یحیی کبیر، میثم مولایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, پاییز و زمستان/1390
چکیده :
مساله رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبه رو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. از جمله پاسخ هایی که به حل این نزاع داده شده است، پاسخ قرینه گرایان است. به اعتقاد گروهی از ایشان، باورهای دینی که خاستگاه شان ایمان است، نامعقول اند و درنتیجه، ایمان ورزی امری خطاست.<br /> در میان نظریه پردازان معاصر اقبال زیادی به رویکرد قرینه گرایانه کلیفورد شده است. مقاله وی با عنوان «اخلاق باور» تاکنون و با گذشت زمان بسیاری از انتشار آن، همچنان دارای نفوذ در محافل فلسفی بوده و تا امروز دیدگاه های موافق و مخالف بسیاری را در این زمینه برانگیخته است. بنابراین، همراه با تشریح قرینه گرایی به تقریر کلیفوردی از این رویکرد خواهیم پرداخت. در این نوشتار می کوشیم تا پس از بررسی ماهیت باورهای دینی، انتقاد قرینه گرایی را بر این باورها طراحی کنیم و در پی آن، واکاوی و تحلیل اصل قرینه گرایی به اجزای سازنده آن، یعنی اصل معقولیت و اصل اخلاق باور، را مورد موشکافی قرار می دهیم. در این روند نقشه ای جامع از چگونگی نقد باورهای دینی از سوی قرینه گرایان منکر وجود خدا ارائه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
مسئله باور پایه و نظام معرفتی علامه طباطبایی
نویسنده:
قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, تابستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
علامه طباطبایی , اسفار , باور پایه , وظیفه گرایی (مکتب اخلاقی) , بدیهیات , علم حصولی , مبناگرایی (معرفت شناسی) , باور , برهان تسلسل , خطاناپذیری , توجیه , درون گرایی , خطاپذیری , معرفت یقینی , مبناگرایی معتدل , این همانی یا هو هویت. , امکان معرفت , وظیفه گرایی معرفتی , فطریات , امتناع اجتماع نقیضین , لزوم توجیه باورهای غیر پایه , مبناگرایی‌ تجربی , علم‌ حضوری , معرفت شناسی باور پایه , باور استنتاجی , مبناگرایی غیرتجربی , هستی شناسی معرفت , تکثر معرفت , مبناگرایی ساده , مبناگرایی مضاعف , ساختار معرفت , ناوظیفه گرایی , پیدایش بدیهی , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) , کتاب شفا (ابن سینا) , درباره علامه طباطبایی , ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , محمدتقی مصباح یزدی , ابن سینا: ابوعلی سینا , علم حصولی , علم حضوری , توجیه (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , توجیه باور دینی , نظریه مبناگروی , مبناگرایی تجربی , مبناگرایی کلاسیک , مبناگرایی معتدل , خواجه نصیرالدین طوسی , محمدتقی مصباح یزدی , مرتضی مطهری , علامه طباطبایی , ابن سینا , امور بدیهی , یقین , ویلیام آلستون William J. Abraham , امکان معرفت(معرفت شناسی) , تصدیق بدیهی(مقابل تصدیق نظری) , باور موجه , بدیهیات اولیه , بدیهیات ثانویه , اصل امتناع اجتماع نقیضین , اصل امتناع ارتفاع نقیضین , فطریات , وظیفه گرایی معرفتی(اصطلاح وابسته) , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , قاسم پورحسن درزی , ملاصدرا شیرازی
چکیده :
نظریة مبناگرایی یکی از دیرینه‌ترین و مهم‌ترین رهیافت‌ها در معرفت‌شناسی تلقی ‌می‌شود. از دو قسم اساسی مبناگرایی، مبناگرایی کلاسیک و معتدل، در مقالة حاضر، مبناگرایی کلاسیک را انتخاب کرده‌ایم و از دو شکل مبناگرایی درون‌گرایانه و برون‌گرایانه، دومی را بررسی می‌کنیم. در نوشتار حاضر هر دو دسته از مبناگرایی ساده و مضاعف و تمایزات اساسی آن‌ها را کاویده‌ایم. ادعای اصلی مبناگرایی کلاسیک برون‌گرایانه این است که باورهای ما به دو دستة پایه و استنتاجی تقسیم می‌شوند و همة باورهای استنتاجی ما، در فرایند توجیهی، باید به باورهای پایه بازگردند، در غیر این‌ صورت دچار دور یا تسلسل خواهیم شد. در مقالة حاضر کوشش خواهد شد تا علاوه ‌بر آن‌که کاستی‌های نظریة مبناگرایی نشان داده می‌شود به این کاستی‌ها، بر اساس نظام معرفتی علامه، پاسخ‌هایی داده شود.<br /> علامه طباطبایی در نظام معرفتی خود دستگاهی از روابط میان باورها، بر اساس سه اصل، سامان می‌دهد که این دستگاه اولاً، تمایز میان بدیهیات اولیه و ثانویه را مشخص ‌می‌کند؛ ثانیاً، ضمن نقد معرفت خطاپذیر از معرفت خطاناپذیر دفاع می‌کند؛ ثالثاً، روش دست‌یابی به معرفت یقینی را تبیین ‌می‌کند؛ و بالاخره، ضمن نقد بر مبناگرایی ساده، مبناگرایی مضاعف را رویکرد درست بر‌می‌شمارد.<br /> خطاپذیری و خطاناپذیری و درنتیجه، تصحیح باورهای پایه اساسی‌ترین ضعف و کاستی در مبناگرایی است. با توجه به مبنای علامه طباطبایی، دربارة معرفت یقینی، که باید درنهایت همة معرفت‌ها به بدیهیات ختم و بدیهیات ثانویه نیز با روابط ویژه‌ای به بدیهیات اولی یا سه اصل اولی منتهی شوند؛ می‌توان خلل اساسی در مبناگرایی، که همان معرفت تزلزل‌پذیر غیر یقینی است، را مورد پرسش قرار داد.<br /> مهم‌ترین دستاورد علامه، در حوزة معرفتی، دفاع از معرفت یقینی بر اساس اولیات و امکان دست‌یابی به معرفت خطاناپذیر است.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
تأثیر ویژگی‌های روانی انسان در شکل‌گیری باور از منظر قرآن کریم با تأکید بر «خودبرتربینی»
نویسنده:
محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, زمستان/1389
کلیدواژه‌های اصلی :
خواجه نصیرالدین طوسی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی , علامه جعفری: محمدتقی جعفری , ظن , ابلیس , باور پایه , صدق , ابن سینا: ابوعلی سینا , باور , یقین , شک , تکبر , 03. انسان شناسی Human nature , سنت نبوی صلی الله علیه و آله , وسوسه شیطان , مخالفت ابلیس از سجده آدم (ع) , ابلیس , قرآن , احساسات , توجیه , سجده بر انسان , سنت پیامبر (ص) , انسان شناسی دینی , توجیه (مسائل جدید کلامی) , توجیه (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی اسلامی , خواجه نصیرالدین طوسی , محمدتقی مصباح یزدی , مرتضی مطهری , ابن سینا , علامه جعفری , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تکبر (اخلاق) , معرفت شناسی اسلامی , باور دینی پایه , انسان شناسی قرآنی , عبدالله جوادی آملی , ابونصر فارابی , صدق , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , معرفت شناسی مدرن(از دکارت تا قبل از قرن حاضر) , یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی) , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , شک(تساوی طرفین) , معرفت شناسی مدرن((انکار تحلیل سنتی معرفت)، اصطلاح وابسته) , ایمان , سنت معصومین(ع) , احساس , وهم(معرفت شناسی) , احتمال((اعم از یقین، ظن، شک و وهم)، اصطلاح وابسته) , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) , مفهوم شناسی باور , سنت عقلی اسلامی , ملا محسن فیض کاشانی , حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
چکیده :
معرفت و به طور خاص باور و اعتقاد آدمی، یکی از مهم‌ترین ارکان در تعین هویت انسان و شکل‌گیری فرد و اجتماع است که از دیرباز مورد توجه و پژوهش‌های فراوانی از منظرها و نیز از جهات مختلف بوده است. به حتم باورهای انسانی همانند سایر پدیده‌های دیگر، همان‌گونه که در برخی از امور تأثیرگذار است، از عوامل و علل معرفتی و غیر معرفتی نیز اثر می‌پذیرد. قرآن کریم، این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معرفت را با همهٴ ابعاد آن مورد توجه قرار داده و ضمن بیان فرایندها و روندهای این تعامل، هنجارها و بایسته‌های این تعامل را برای دستیابی انسان به سعادت و کمال بیان فرموده است. این مقاله ضمن بیان نکاتی مقدماتی، برخی عوامل تأثیرگذار بر باور از دیدگاه قرآن کریم را ـ با تأکید بر مورد «تکبر» برمی‌رسد. اهمیت از این دست از مباحث، از آن‌رو است که یکی از راه‌های اسلامی سازی علوم، طراحی نظریه‌ای سامان‌مند و جامع دربارهٴ هنجارهای باور بر اساس قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
معرفی نظریه عقلانیت فولی و نقدهای اساسی آن
نویسنده:
نفیسه ساطع، اعظم السادات حسینی حسین آباد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد, بهار و تابستان/1394
چکیده :
فلسفه‌ معاصر آکنده از نظریات گوناگون درباره‌ عقلانیت است، اما مفهوم کلی عقلانیت مبهم است. ریچارد فولی با واکاوی مکاتب مطرح معرفت‌شناسی و فلسفه‌ علم، هدف و منظر را عناصر ثابت در همه‌ نظریات عقلانیت می‌یابد. هدف، امر مورد نیاز یا مطلوب فرد است و می‌تواند عملی یا نظری باشد. منظر مجموعه‌ای از عقاید است و انواع آن در ارتباط با شخص یا اشخاص دارای این عقاید، تعیین می‌شود. فولی با فرضِ هدف‌‌ـ‌محوری مفهوم عقلانیت و نفی منظر ممتاز، به طراحی نظریه‌ی عقلانیت می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که بسته به اهداف و علایق، ارزیابی عقلانی از منظرهای متنوعی ممکن است. بنابراین، دعاوی عقلانیت در واقع دارای موضوعاتی متفاوت بوده، رقیب به حساب نمی‌آیند. او تدارک طرح جامع عقلانیت را با رعایت دو شرط مناسب می‌داند؛ لحاظ همه‌ اهداف و ممتاز ندانستن منظر اتخاذی. نقدهای اساسی وارد به فولی عبارتند از: نسبی‌گرایی، غیرتدافعی‌بودن، نگاه ابزاری به عقلانیت و آسان‌گیری.
صفحات :
از صفحه 29 تا 48
تحلیل مبانی معرفت دینی غزالی، با نگاهی به استدلال شرطیه‌ی پاسکال
نویسنده:
اکرم عسکرزاده‌‌ی مزرعه، ولی الله خوش طینت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, بهار/ 1393
چکیده :
علم از نظر معرفت‌شناسان عبارت است از باور صادق موجه. درباره‌ی صدق سه نظریه‌ی اصلی وجود دارد که عبارت است از: نظریه‌ی مطابقت؛ نظریه‌ی سازگاری؛ نظریه‌ی عمل‌گرا. نظریه‌های در باب توجیه را می‌توان به دو دسته‌ی درون‌گرایی و برون‌گرایی تقسیم کرد. نظریه‌های عمده‌ی درون‌گرایی عبارت‌اند از: نظریه‌ی مبناگرایی؛ نظریه‌ی انسجام‌گرایی. در نظریه‌های توجیه برون‌گرایی، باورکننده ملزم به داشتن بینه نیست و توجیه، به عوامل بیرون از باورکننده مربوط است؛ مانند نظریه‌های اعتمادگرایی و احتمال‌گرایی. استدلال شرطیه‌ی غزالی که استدلالی است در باب پذیرش باور به وجود خدا و معاد، در مقام صدق، نظریه‌ای عمل‌گراست و در مقام توجیه، از نظری مبناگراست؛ چراکه معرفت یقینی در این استدلال، همان معرفت خود موجه و پایه است. از نظری، برون‌گراست؛ زیراکه به عوامل بیرون از فاعل شناسا برای توجیه باور، مثل فرآیند حصول باور، ساحت ارادی‌عاطفی و وضعیت عقلانی باور توجه دارد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
  • تعداد رکورد ها : 11