جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 69
وجود نفس و سیر و غایت استکمال آن با تأکید بر آثار رمزی سهروردی
نویسنده:
قاسم پورحسن , ملیحه آقائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, تابستان و پاییز / 1393
صفحات :
از صفحه 23 تا 47
معنای ظاهری و باطنی قرآن در نظر مولوی و کتاب مقدس در آرای اکهارت
نویسنده:
مظاهر احمد توبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, زمستان/1383
چکیده :
مولوی و اکهارت هر دو به فراتر رفتن از معنای ظاهری و درک معنای باطنی کتب دینی خود یعنی قرآن و کتاب مقدس باور دارند. اکهارت گاه از وحدت معنای ظاهری سخن می گوید اما به کثرت آن معتقد است ومولوی ظاهرا به وحدت معنای ظاهری اعتقاد دارد. مولوی تفسیر کلام حق از حق را توصیه می کند و از نظر اکهارت معنی و حقیقت کتاب مقدس را باید با روحی که با آن گفته و نوشته شده جستجو کرد و البته با سخن مولوی درباره قرآن تفاوت می یابد. البته مولوی بر غالب نبودن هوای نفس بر مفسر تاکید دارد.
صفحات :
از صفحه 161 تا 172
صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, پاییز/1390
کلیدواژه‌های اصلی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , تأویل , مجسمه , دلالت(منطق) , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , برهان , الله , نظریه تنزیه , تشبیه , تنزیه , مکتب مشبهه , کرامت انسان , صفات خبریه , صفات خبری , محکم و متشابه , تجسیم , دلالات لفظی , قاعده بلاکیف , پذیرش بلاکیف صفات , عقل استدلالی , اسمای الهی , صفات الهی , خلافت الهی , صفات خبریه , عقیده تجسیم , مشبهه (صفاتیه) , اهل بیت(ع) , تشبیه , تفویض , حشویه (مرجئه شکاک) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , تنزیه الهی , تجسیم , قرآن , فرقه حشویه , سلفی گری , صفات حقیقی , توقیف , خلیفة الله الاعظم , صفات خدا , اثبات بلاکیف , اثبات بلاکیف , هرمنوتیک , علامه طباطبایی , صفات ثبوتیه حقیقیه , قرآن , محکم و متشابه , دلالات , دلیل ( برهان ) , کرامت نفس , ید الله , علامه حلی , تجسیم خدا , عبدالله جوادی آملی , سلفیه (فرق اسلامی) , فخر رازی , ابوالحسن اشعری (موسس مکتب اشاعره) , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , اسماء و صفات خدا در قرآن , بلکفه , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , د. امام هشتم(حضرت امام رضا ع) , تعارض‌ عقل‌ و نقل , امامان معصوم علیهم السلام , آیت اله جوادی آملی , نظریه اثبات با تأویل , نظریه عینیت صفات با ذات , دلالت لفظیه , اقتدا به ائمه (ع) , تشابه زدایی , قاعده بلاتکلیف , بلاکیف , مصطفی سلطانی
چکیده :
بحث صفات خبری، همگام با نزول وحی پا به عرصهٴ علم کلام و تفسیر نهاده است. در فهم آیات خبری و چگونگی انتساب این صفات به خداوند، دیدگاه‌هایی چون تشبیه و تجسیم (اثبات بلاتأویل)، توقف و تفویض، اثبات بلاکیف، و اثبات باتأویل، به متکلمان و مفسران نسبت داده شده است. دیدگاه‌های فوق در مقام ارائهٴ پاسخی به این پرسش شکل گرفت که چگونه خداوند خود را متصف به صفات خبری کرده است حال آنکه لازمهٴ حمل و انتساب این صفات به خداوند، نسبت صفات غیر الهی (تشبیه، تجسیم و...) به خداوند است؟ استاد جوادی آملی در مقام پاسخ به این پرسش، قائل به نظریهٴ «اثبات با تأویل» بوده، نظریهٴ «عینیت صفات و ذات» و نظریهٴ «تنزیه» را پایهٴ تفسیر صفات خبری قرار داده‌اند. ایشان با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی بر ظواهر نقلی و با بهره وری از دلالت لفظیه و تصدیقیه، صفات خبری را فهم و تفسیر می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 91
تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, پاییز/1385
کلیدواژه‌های اصلی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , تأویل , معتزله , اشاعره , تشبیه , اختیار انسان , تفویض , مکتب مشبهه , مفوضه , حنابله , صفات خبری , صفات خبری , آیات صفات , راسخان در علم , 01. خداشناسی (کلام) , اصحاب حدیث (فرق کلامی) , صفات الهی , صفاتیه (مذاهب کلامی) , اصول اهل سنت , صفات خبریه , عقاید اهل سنت , آیات صفات الهی , تشبیه , اختیار انسان , قرآن , اصحاب حدیث , صفات خدا , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , علامه مجلسی , شیخ مرتضی انصاری , علامه طباطبایی , تشبیه در مکتب اصحاب حدیث , تفویض در مکتب اصحاب حدیث , تاویل در مکتب اصحاب حدیث , ظنی بودن تاویل , ضرورت تأویل , تأویل در قرون اولیه , اختصاص تأویل به خداوند , سیره پیامبر (ص) در تأویل , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , ابن تیمیه(حرانی)، احمدبن عبدالحلیم , ابوحامد غزالی طوسی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , محمد رشید رضا , نصر حامد ابوزید , امامان معصوم علیهم السلام , سفیان ثوری
چکیده :
آیات صفات بخشی از متشابهات قرآن به شمار میروند. مسلمانان در برابر این آ یات دیدگاه های مختلفی دارند، در واقع در این باره سه نظر عمده وجود<br /> دارد: تشبیه، تفویض و تأویل. تشبیه همانند ساختن خداوند در ذات یا صفات به مخلوقات و اسناد صفات خلق به خالق است. تفویض آن است که معنای صفات<br /> خبریه خداوند متعال برای ما معلوم نیست و لذا مسأله را بایستی به خداوند متعال تفویض و در این باره سکوت کرد. تأویل، تفسیر این آیات مطابق با شأن<br /> خداوند باری تعالی است گرچه با ظهور ابتدایی الفاظ مخالف باشد.<br /> اهل حدیث به شدت از تأویل این آیات و احادیث مشابه آن اجتناب کرده و به ناچار به تشبیه یا تفویض رو آورده اند. در این مقاله نشان داده ایم تأویل ضرورتی است که نه تنها امامان شیعه که جمعی از صحابه، تابعان و حتی برخی از<br /> بزرگان اصحاب حدیث نیز با بهره گیری از آن به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند.
صفحات :
از صفحه 125 تا 156
روش شناسی مواجهه صدرالمتالهین با کلام شیعی
نویسنده:
جهانگیر مسعودی، محمد سهیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق, پاییز و زمستان / 1389
چکیده :
بحث­ها و نوآوری های کلامی ملاصدرا، هر چند در قالب­های رایج کلامی صورت نپذیرفته، اما تحوّلی عظیم در مسائل کلامی به وجود آورد. گذشته از آن، می توان گفت مهم­تر از دست­آوردهای کلامی صدرالمتألهین، روش وی در دست­یابی به این نتایج است؛ هر چند که توجّه بسیارِ خوانندگان آثار ملاصدرا به دست­آوردهای محتوایی اندیشة او، مانع گردید که روش او در دست­یابی به این نتایج، به نحو شایسته­ای مورد عنایت و الگوبرداری قرار گیرد.<br /> بررسی روش صدرالمتألهین در دست­یابی به نوآوری­های کلامی، می تواند عامل پویایی و تحوّل کلام در عصر حاضر باشد؛ اما آن، مستلزم چارچوبی مفهومی است که در عین استواری و اعتبار، از گستردگی و شمول لازم نیز برخوردار باشد. در این نوشتار، با بهره گیری از برخی نظریه­های ویژه در دانش هرمنوتیک (به طور مشخص، نظریة معروف قوس هرمنوتیکی با قرائت پل ریکور) و تبیین چارچوب مفهومی مناسب، روش کلامی صدرالمتألهین مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است.
تشابه در روایات و کارکرد مجاز در پیدایش و رفع آن
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده - نرجس توکلی محمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, زمستان/1389
چکیده :
وقوع تشابه در آیات قرآنی و روایات معصومان(ع)، امری مسلّم است که در اقتضای الفاظ و عربیت زبان ریشه دارد. موضوع تشابه آیات، از دیرباز، بحث های فراوانی را در علوم قرآنی به خود اختصاص داده است؛ اما تشابه روایات، ویژگی و فلسفه‌ی وجودی آن در دانش حدیث، چندان مورد توجه قرار نگرفته است؛ حال آن که بر اساس ادلّه ی روایی، انقسام روایات معصومان(ع) به محکم و متشابه، قطعی است. علاوه بر این، فلسفه‌ی وجود متشابهات روایی و راهکارهای فهم صحیح آنها نیز در دسته ای از روایات مطرح شده است. بر این اساس، «محکم» و «متشابه» مفاهیمی نسبی هستند که با میزان علم و جهل افراد، نسبت مستقیمی دارند. فلسفه ی وجود تشابه در روایات، به تفاوت سطح فهم مخاطبان، اقتضای الفاظ و افصح و ابلغ بودن کلام معصومان(ع) بازمی گردد که در این میان، نقش مجاز در ایجاد تشابه، به مثابه ی مهم‌ترین ابزار بیان معانی، حائز اهمیت ویژه است. از سوی دیگر، مجاز به دلیل اشتراکات معنایی با تشابه و نسبیت مفهوم آن ها، کارکردی مؤثر در محو و رفع تشابه از روایات دارد.
تأثیر دیدگاه های کلامی در تفسیر قرآن
نویسنده:
بمانعلی دهقان منگابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, زمستان/1375
چکیده :
نویسنده کوشیده تا تأثیر آراء کلامی مربوط به توحید را در تفسیر آیاتی که در انها از دست ، عرش و نظایر آنها سخن به میان آمده نشان دهد. نخست مفسران را به تشبیه گرایان و تنزیه گرایان تقسیم می کند ؛ گروهی از دسته اول را معتقدان به تشبیه محض و جسمیت خداوند به شمار می آورد و گروهی را که قائلان به استناد صفات محدثات به حق تعالی می شمرد ظاهرگرایان می خواند. دسته دوم یا تنزیه گرایان را نیز دو گروه می داند: یکی آنان که تا حد مقدور به تأویل متوسل می شوند و اگر به نتیجه ای نرسند علم آن را به خداوند وا می نهند و دیگر ، کسانی که یکسره به تأویل این قبیل آیات و نیز آیات مربوط به آخرت توسل می جویند . راه حل اختلاف، به نظر مؤلف تنها رجوع به قرآن و احادیث معصومان (ع) است.
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
امکان حصول قطع در تفسیر و جایگاه آن
نویسنده:
مریم حاجی عبدالباقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, زمستان 1382
چکیده :
امکان حصول قطع در تفسیر از سوی برخی اندیشمندان مورد انکار قرار گرفته است این مساله در زمان گذشته از سوی کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کرده اند و تفسیر قران را تنها در حیطه اختیارات معصومان می دانسته اند وامروزه از سوی کسانی که به نسبی بودن شناخت متون و تبعیت آن از فضای ذهنی مخاطب معتقدند مورد بحث واقع شده است این مقاله بر آن است تا نشان دهد نصوص قرآن کریم چه تنصیص به کمک قرائن پیوسته لفظی و حالی و چه به کمک قرآن منفصله که شامل سایر آیات قرآن روایات معتبر و سنت مقطوعه و اله عقلی قطعی می شود می تواند برای مفسر ایجاد قطع کند مفسیر باید با احاطه به کل محتوای قرآن کریم و آیات ناظر به یکدگیر و نیز احاطه به روایات صحیح معصومان و علوم قطعی و مسلم و استفاده از عقل فطری خود و احاطه به علوم عربی به تفسیر قرآن به پردازد .
صفحات :
از صفحه 97 تا 120
بررسی روش شناختی تطبیقی اندیشه کلامی صدوق و مفید
نویسنده:
محمد علی نیازی، احمد محمودی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان, پاییز و زمستان/1390
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , شیخ صدوق , تأویل , شیخ مفید , آموزه های دینی , عقل نظری , عقل عملی , البداء , اعتزال بغدادی , اخبار , عقل‌گرایی , عصر غیبت کبری , عقل استدلالی , اهل بیت(ع) , معتزله بغداد , قرآن , گزاره دینی , غیبت صغری , صدق گزاره‌های دینی , هرمنوتیک , علامه مجلسی , شیخ مرتضی انصاری , شیخ مفید , سید مرتضی , عقل ( جوهر ) , بداء , قرآن , اصول کافی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , عصر غیبت صغری , عصر غیبت کبری , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , مکتب عقل گرای بغداد , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , امامان معصوم علیهم السلام , عقل گرایی کلامی , نقل گرایی کلامی , اثبات عقیده , مفهوم شناسی عقل , کشف حکم شرع , روش کلامی شیخ مفید , روش کلامی شیخ صدوق , سید احمد محمودی , ملاصدرا شیرازی
چکیده :
متکلمان اسلامی در اثبات عقاید دینی و پاسخ به شبهات بر منهج واحد و روش خاصی سیر ننموده‌اند. از این‌رو، در این مقاله سعی شده است روش کلامی صدوق و مفید و مبانی روش کلامی این دو متکلم نامدار شیعی که یکی نماینده مکتب قم و دیگری نماینده مکتب بغداد بوده‌اند، بررسی و تطبیق گردد و بدین ترتیب، جایگاه عقل و نقل نزد این دو اندیشمند کلامی روشن شود. سپس، میزان بهره‌گیری این دو متکلم از عقل و نقل در تبیین مسائل اعتقادی و پاسخ به شبهات ارزیابی و اثبات می‌شود که صدوق برخلاف مفید، روش نقل‌گرایی را در اثبات عقاید دینی ترجیح داده است، اما نه به این معنا که عقل را نادیده گرفته باشد، بلکه از احادیث و روایاتی که به نوعی از استدلال‌های عقلانی برخوردار است، استفاده می‌کند، لکن مفید با توجه ویژه به عقل و رویکرد عقل گرایانه، به اثبات گزاره‌های دینی و دفاع از آن می پردازد. در اثبات این ادعا، از تمسک به کلیات پرهیز و با استناد به آثار این دو اندیشمند، این مدعا ‌اثبات شده است .
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
  • تعداد رکورد ها : 69