جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
و سایر علوم انسانی
>
علوم انسانی (سایر)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
تعداد رکورد ها : 78
عنوان :
فلسفه تاریخ جلد 1
نویسنده:
مرتضی مطهری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران: قم: صدرا,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تکامل تاریخ
,
دیالکتیک تاریخی
,
اخلاق
,
فرد و جامعه
,
آینده نگری
,
وجدان
,
و دیگر موضوعات مرتبط با کلام
,
13. علم کلام
,
حرکت تاریخ
,
تاریخ
,
فلسفه تاریخ
,
علوم انسانی (سایر)
,
اخلاق
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
کد کنگره:
D16/8/م6ف8 1369
چکیده :
کتاب حاضر اولین مجلد از مجموعه فلسفه تاریخ اثر متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. این مجموعه در اصل، درسهای آن فیلسوف گرانقدر پیرامون «فلسفه تاریخ» بوده است که در سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ ( تا زمان آغاز نهضت اسلامی ) در جمع برخی از شاگردان استاد و در منزل ایشان ایراد می شده است روش درس به این صورت بوده است که کتابی در موضوع مذکور معرفی می شده و دانشجویان به ترتیب روی فصول مختلف آن کتاب کنفرانس می داده اند و استاد شهید در ضمن کنفرانس افراد و یا پس از آن، مطالبی را بیان می کرده اند ابتدا بخشی از کتاب لذات فلسفه اثر ویل دورانت مورد بحث قرار گرفته، سپس کتاب تاریخ چیست؟ اثر "ای، اچ، کار" و بعد کتاب مارکس و مارکسیسم اثر آندره پییتر جلد اول شامل بحث پیرامون دو کتاب اول است .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه علم و دین از دیدگاه دکتر علی شریعتی
نویسنده:
جواد میری، علی علی اصغری صدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه علم و دین
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
دکتر علی شریعتی
,
همگرایی علم و دین
کلیدواژههای فرعی :
علوم طبیعی ,
قرون وسطی ,
مذهب ,
رنسانس ,
علوم انسانی ,
تعارض علم و دین ,
وحدت علم و دین ,
نقد علم مدرن ,
رسالت علم ,
تمدن اسلامی ,
قرآن ,
علم گرایی ,
بورژوازی ,
علم مدرن ,
فئودالیسم ,
تعارض علم و دین ,
وحدت علم و دین ,
ماتریالیسم ,
قرآن ,
سرمایهداری ,
تمدن اسلامی ,
علوم انسانی (سایر) ,
علوم طبیعی ,
علوم تجربی(معرفت شناسی) ,
یونانی زدگی ,
انحصار علوم تجربی ,
آرمان متعالی ,
مذهب ماوراء علم ,
علم متعصب ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
مسئله رابطه علم و دین از دغدغههای جدی بشر است. معمولاً این رابطه را در چهار مقوله تعارض، استقلال، گفتوگو، و وحدت دستهبندی میکنند. در این نوشته، ضمن معرفی اجمالی این چهار مقوله، در پی آنیم تا موضع شریعتی را در این باره معرفی کنیم. شریعتی با اتکا به موضوعاتی چون یونانیزدگی علم و دین در قرون وسطی، رابطه علم و سرمایهداری، نفی انحصار علوم تجربی، مقایسه میزان اعتبار علوم تجربی و انسانی، و تأکیدهای دین بر کسب علمْ موضع تعارض را نفی میکند. او با نقد علم مدرن از جهت دستاوردهای اجتماعیاش و عدم توجهش به مقوله انسان و نیز با نقد شعار علم برای علم و بیتعهدی علم تلاش میکند تا مدلی برای همگرایی دین و علم ارائه کند. شریعتی معتقد است که علم باید مسئول باشد و خود را به یک آرمان متعالی پایبند کند. او همچنین در این مسیر از دستاوردها و سخنان دانشمندان پیشرو بهره میگیرد. شریعتی در مجموع تقریباً از همه مدلهای موجود در مقوله وحدت علم و دین استفاده میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی دین شناختی علوم انسانی اسلامی و برایند روش شناختی آن
نویسنده:
رمضان علی تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مبانی دین شناختی
,
روش (مسائل جدید کلامی)
کلیدواژههای فرعی :
دین ,
علم سکولار ,
قلمرو دین (مسائل جدید کلامی) ,
علوم انسانی (سایر) ,
چیستی دین ,
منبع ثبوتی و اثباتی دین ,
چکیده :
همه دانش ها به ويژه علوم انسانی، بر مبانی و پيش انگاره های گوناگونی استوارند كه ازآن جمله، مبانی دين شناختی است. نوعِ نگاه ما به دين، در علم اثر خواهد گذاشت. اين مبانی عبارتند از: چيستی دين، اهداف و غايات دين، آثار و كاركردهای دين، منابع ثبوتی و اثباتی دين، قلمرو و گستره دين و ... . اين مبانی از جهات گوناگونی در علم به ويژه علوم انسانی، اثر مستقيم يا غيرمستقيم دارند. يكی از آثار و نتايج اين مبانی، نقش آن در روش و منطق علم است. همان گونه كه علوم انسانی موجود ، بر مبانی دين شناختی خاص همچون جدايی دين از دنيا، انفكاك مبدأ قلمرو دينی از قلمرو دنيوی (قلمرو حداقلی برای دين)، ارتباط نداشتن علم و دين، تحويل و تحديد هدف بعثت و جهت گيری دعوت انبيا در امور باطنی، فردی و اخروی و جدايی آن از زندگی و حيات اجتماعی و ... استوار است كه اين مبانی در روش و منطق اين علوم نيز تأثير مستقيم يا غيرمستقيم داشته است. منكران علم دينی نيز با ابتنا بر مبانی مختلف، ازجمله مبانی دين شناختی، علوم انسانی موجود را همچون مطلوب خويش پذيرفته و از اساس با امكان، ضرورت و مطلوبيت توليد علوم انسانی اسلامی مخالفت می ورزند. مقاله حاضر ابتدا پس از مباحث مقدماتی، به نقش مبانی در علم به ويژه علوم انسانی خواهد پرداخت و در ادامه، ضمن اشاره اجمالی به تأثير نوع دين شناسی در علوم انسانی موجود و همچنين مبانی دين شناختی منكران علم دينی، مبانی دين شناختی علوم انسانی اسلامی و برايند روش شناختی آن، طرح خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی نظریۀ ابن سینا در باب طبقه بندی علوم
نویسنده:
مهدیه مستقیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اقسام علوم
,
روش شناسی
,
فلسفه علم
کلیدواژههای فرعی :
موضوع علم ,
ملاک تمایز علوم ,
حکمت مدنی ,
علم مدرن ,
فلسفه الهی ,
علوم انسانی (سایر) ,
معرفت شناسی ابن سینا ,
علوم طبیعی ,
علوم عقلی ,
علوم تجربی(معرفت شناسی) ,
معیار شرافت علم ,
افضلیت فلسفه بر علوم ,
تقسیم بندی ارسطویی علم ,
نگاه ارزشی به علم ,
علم شناسی مشائی ,
تقسیم بندی استقرائی علم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقالۀ حاضر، ضمنِ گذری اجمالی بر تاریخچه و فواید طبقه بندی علوم با مطرح نمودن پارهای از دیدگاههای فلاسفۀ شرق و غرب در این زمینه سعی مینماید ویژگیها و نقاط برجستۀ تقسیم بندی ابن سینا را بیان کرده و به تبیین بعضی از زوایای آن بپردازد. موضوعات، مسائل، روشها و اهداف و غایات و تاریخ تولد علوم و وجوه ممیزۀ دیگری، علوم را از یکدیگر متمایز میکند. نظریۀ ابن سینا در تقسیم بندی و طبقه بندیِ علوم علاوه بر دارا بودن ویژگیها و محسناتی نظیر عقلی بودن تقسیم، تام بودن استقرائات، تباین بین اقسام، مانعیت و جامعیت، دارای نوع خاصی از انتظام، هنجارمندی و رعایت اصول ارزشی است. شناسایی و به کارگیری بعضی از محسنات این نوع نظام های طبقه بندی علوم، میتواند رهیافت های روشنی را به جهان فلسفۀ علم، ارائه دهد. در این مقاله سعی شده است نظریۀ طبقه بندی علوم از دیدگاه ابن سینا با نگاهی به طبقه بندی علوم از منظر فیلسوفان دیگر مشرق زمین مانند فارابی و ملا هادی سبزواری و برخی دیگر از عالمان روش شناس غربی مانند، اگوست کنت، فرانسیس بیکن و آمپر بررسی گردیده و بر وجوه امتیاز نظریۀ ابن سینا تاکید شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 198
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش فلسفی ابن سینا، الگویی برای تحول در علوم انسانی
نویسنده:
حسین زمانیها
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تحلیل مفهومی
,
ابن سینا
,
تحول ساختاری
,
نقد مبنایی
,
علوم انسانی (سایر)
کلیدواژههای فرعی :
خدا (اسماء ذات الهی) ,
فلسفه یونان ,
فلسفه ارسطویی ,
تحول در علوم انسانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف ما در این مقاله این است که با ارائه یک الگوی تاریخی اولاً نشان دهیم تحول در علوم انسانی به گونه ای که با ارزش های اسلامی سازگار باشد، امکان پذیر است؛ ثانیاً نشان دهیم برای نیل به چنین هدفی چه روشی باید اتخاذ شود و چه مراحلی باید طی شود. یکی از الگوهایی که می توان در تحول علوم انسانی از آن استفاده کرد، روش ابن سینا در مواجهه با فلسفه یونان و به طور خاص فلسفه ارسطویی است. ابن سینا در مواجهه با فلسفه یونان ضمن پرهیز از هر گونه برخورد حذفی، طی چند مرحله و به صورت کاملاً روشمند، مباحث فلسفه یونان را چنان متحول ساخت که تا حدود زیادی به مبانی تفکر توحیدی اسلام نزدیک شد. روش او دارای سه گام عمده است: فهم دقیق؛ نقد مبنایی؛ تحول ساختاری. وی این گام ها را به صورتی کاملاً روشمند پیش برد. اضلاع روش وی در هر گام عبارت است از: تحلیل معنایی، توجه به وجوه مختلف موضوع و تحلیل و ترکیب. این روش ابن سینا را به اعتبار نتیجه آن می توان تحول ساختاری نامید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انکار علم دینی در محک نقد
نویسنده:
قاسم ترخان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مقام داوری
,
علم دینی
,
مبانی دین شناختی
,
علوم انسانی (سایر)
,
علوم تجربی(معرفت شناسی)
,
مبانی معناشناختی
,
مبانی علم شناختی
کلیدواژههای فرعی :
دین ,
جامعه شناسی ,
فرهنگ اسلامی ,
نسبیت معرفت شناختی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
علم دینی از موضوعات چالش برانگیزی است که موافقان و مخالفانی را به سوی خود جلب کرده است. انکار علم دینی بر مبانی بسیاری مانند مبانی معناشناختی، علم شناختی (مطلق علم، علوم تجربی و علوم انسانی) و دین شناختی بسیاری استوار است که نوشتار حاضر به نقد و بررسی برخی از آنها می پرداز د. از حیث معناشناختی، برخی از معانی علم دینی، پذیرفته شده و برخی دیگر انکار شده است؛ اما نه آن، دستاورد چندانی دارد و نه این از پشتوانه منطقی برخوردار است. انحصار روش شناختی، تفکیک مقام گردآوری و مقام داوری و عدم سرایت پیش فرض های دینی به مقام داوری از مهم ترین مبانی علم شناختی اند که نقد خواهند شد. حداقلی بودن قلمرو دین، از مبانی دین شناختی است که به نداشتن ظرفیت و توان دین در استخراج گزاره های علمی از منابع دینی حکم می کند. با نقد این مبنا و تبیین دیدگاه حداکثری، بهره مندی حوزه های گوناگون علوم و معارف بشری از منابع دینی ممکن شمرده می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی کلامی و عرصه های پیشرفت
نویسنده:
قاسم ترخان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حیات طیبه
,
پیشرفت
,
13. علم کلام
,
علوم انسانی (سایر)
,
علوم تجربی(معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
جهان شناسی اسلامی ,
قلمرو علوم ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
باورهای کلامی ,
عرصه های پیشرفت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
از مباحث اساسی در فلسفۀ الگو، تبیین رابطۀ علم کلام با الگوی اسلامی ایرانـی پیشـرفت است. این بحث فروعات مختلفی دارد، از جملـه رابطـۀ باورهـای کلامـی بـا عرصـه هـای پیشرفت خصوصا عرصۀ علم که نوشتار حاضر درصدد تبیین آن است. در عرصۀ علم ضمن بیان ارتباط مبانی کلامی با وضعیت موجود، وضـعیت مطلـوب ایـن عرصه با نگاهی به موضوع، روش، هدف، قلمرو و گزاره های علوم ترسیم شده است. تحلیل موضوع، روش و اهداف علوم طبیعی و انسانی بر اساس آموزه های کلامی، تغییراتی را در وضعیت موجود این علوم پدید می آورد و نقطۀ مطلوب این علوم را تبیین می کند. نقش مبانی کلامی در سایر عرصه ها نیز از جملـه اهـدافی اسـت کـه در ایـن مقالـه طـرح خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 159 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی مبانی انسان شناختی علم دینی و علم سکولار
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم دینی
,
انسان شناسی دین
,
علم سکولار
,
انسان شناسی سکولار
کلیدواژههای فرعی :
ماهیت انسان ,
علم گرایی ,
اومانیسم (مسائل جدید کلامی) ,
منزلت انسان ,
علوم انسانی (سایر) ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
منطق فهم انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
علم و دانش دارای عناصر و مؤلفه های گوناگونی چون مبـانی، موضـوع، مسـائل، روش، هـدف، موضوع و ... است كه هر يك در هويت و ماهيت علم، نقش اساسی دارنـد. ايـن عناصـر، هـم در ماهيت علم دخيل اند وهم در هويت و ويژگی های آن. يكی از آثـار هويـت بخشـی ايـن عناصـر، نقش آنها در دينی بودن يا غير دينی بودن علم است. هويت دينی یا سكولاری علم بر ايـن عناصـر استوار است؛ به عبارت ديگر دينی یا سكولاری بودن علم، وابسته به اين عناصر است و هـر كـدام از عناصر، سهم ونقش خاصی در دينی بودن يا سكولار بودن علم دارند. بنابراين يكی از عناصر و مؤلفه های مهم و اصلی علم، مبـانی و پايـه هـای علـم اسـت. ايـن عنصر كه يكی از معيارهای دينی بودن يا سكولار بودن علـم اسـت، سـهم جـدی و نقـش تعيين كننده ای در هويت و ويژگی علم دارد. مبانی وپايه هـای علـم را مـی تـوان در مبـانی هستی شناختی، دين شناختی، معرفت شناختی، انسان شناختی و ... دسته بندی كرد كـه مبـانی انسان شناختی ازجمله آنهاسـت. در بـاب انسـان شناسـی، مسـائل گونـاگونی مطـرح اسـت؛ ازجمله ماهيت و حقيقت انسان، منزلت انسان درنظام هستی، جايگاه فـرد و افـراد انسـانی، جايگـاه عقـل و دانـش انسـان و ... كـه ازديـدگاه انسـان شناسـی سـكولار در اومانيسـم و انسان محوری، اصالت فرد، عقلگرايی، علـم گرايـی و ... ظهـور يافتنـد كـه در ايـن مقالـه ضمن نقد و بررسی مبانی انسان شناختی علم سكولار، به تبيـين مبـانی انسـان شـناختی علـم دينی همچون ماهيـت انسـان در انديشـه اسـلامی، منطـق تفسـير انسـان، منزلـت الهـی آن، كرامت ذاتی، خدامحوری و ... بر اساس انسان شناسی دينی خواهيم پرداخت. اين مبانی از جهات گوناگونی مانند غايات و اهداف، موضوع و نوع مسائل، روش، نظريـه پـردازيهـا، كاركردها و... در علوم به ويژه علوم انسانی تأثيرگذارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 47 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بنیادهای فلسفی علوم انسانی
نویسنده:
مهدی عبداللهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هستی شناسی(فلسفه)
,
03. انسان شناسی Human nature
,
کمال حقیقی انسان
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
علوم انسانی (سایر)
کلیدواژههای فرعی :
هدف ,
فاعل بالقصد ,
علوم انسانی توصیفی ,
افعال ارادی ,
علوم انسانی هنجاری ,
علوم ارزشی ,
علوم توصیفی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
در اين مقاله ابتدا علوم انسـانی بـه دو دسـته نظـری (توصـيفی) و عملـی (ارزشـی) تقسـيم شده اند. علوم انسانی نظری به دنبـال شـناخت و توصـيف سـاحتی از سـاحت هـای فـردی، اجتماعی، عينی و اعتباری انسان اند؛ اما علوم ارزشی به دنبـال ارائـه نظـام منـد گـزاره هـايی جهت تنظيم رفتارهای انسانی می باشند. در ادامه بر مبنای تحليل فلسفی رفتارهای ارادی انسان، نقش هـدف در علـوم انسـانی به تصوير كشيده می شود. بنا بـر فلسـفه اسـلامی، انسـان در رفتارهـای ارادی خـود «فاعـل بالقصد» بوده، آنها را برای دستيابی به هدفی انجام می دهد. خواسته فاعل، رسيدن به هدفی خاص می باشد، اما از آنجاكه هدف مزبور، بدون انجام فعلی به خصوص محقق نمی شـود، شوق فراچنگ آوردن آن هدف (= علت غايی) سبب آن فعل می شود. بنابراين ارزش فعل ارادی، تابع ارزش هدف مترتب برآن است. بر اين اساس، تأسيس علوم انسانی، مبتنی بر ترسيم هدف نهـايی از وجـود انسـان و نيز اهداف ميانی متناسب با آن است؛ امـا ترسـيم ايـن اهـداف، خـود، مسـتلزم شـناخت حقيقت وجود انسان است؛ تا ندانيم حقيقت انسان چيست، نمی توانيم بدانيم انسـان چـه بايد بشود. اما انسان شناسی نيز به مثابه بحثی فلسفی، خود نيازمند مبانی هستی شـناختی و معرفت شناختی است. نتيجه آنكه علوم انسانی كاربردی مبتنی بر علوم انسانی توصيفی و آنهـا نيـز مبتنـی بـر انسان شناسی فلسفی، هستی شناسی ومعرفت شناسی اند؛ از اين رو تـرميم گـزاره هـای علـوم انسانی موجود يا تأسيس علوم انسانی اسلامی را بايد از بنيادهای اين علوم آغاز كرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علوم انسانی اسلامی به مثابه کاشف عقلانیت اسلامی
نویسنده:
حسن سبحانی، عطاء الله رفیعی آتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
عقلانیت دینی
,
عقلانیت عملی
,
عقلانیت دینی
,
عقلانیت اسلامی
,
علوم انسانی (سایر)
,
عقلانیت علمی
,
عقلانیت فازی
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه اخلاق (اِتیک) ,
ماهیت انسان ,
انسان شناسی ,
رسالت علوم انسانی ,
قرآن ,
سوژه ,
مسایل جدید انسان شناسی ,
انسان شناسی اگزیستانسیالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه اخلاق اسلامی ,
قرآن ,
فلسفه اخلاق (عام) ,
اثباتگرایی (مکتب فلسفی) ,
موضوع شناسی سوره ,
رویکرد پوزیتیویستی علم ,
عقلانیت اسلامی عمل ,
اجتهاد فقهی ,
فلسفه اخلاق غربی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
امام خمینی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده میشود که عقلانیت شناختی، مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایمهای فلسفه علم میگیرد. اما عقلانیت عمل که به «موضوع شناخت» علوم انسانی مربوط است، اعتبار خود را وامدار فلسفه و نظام اخلاقی است. به علاوه وظیفه عقلانیت شناختی در قلمرو علوم انسانی، فهم روشمند رفتارها و کنشهای آدمی است و از آن جهت که انسانها رفتاری را به عمل میآورند که اخلاقاً درست میدانند، فرضیات در علوم انسانی ـ که روایتی اولیه درباره شناخت کنشها و رفتارهای آدمی است ـ دارای ماهیت اخلاقی است؛ چون نشانگر نظام عقلانیت در عمل انسانها است. اما اثبات فرضیات، با روشهای واقعنمایی علمی، امکانپذیر است. علوم متعارف انسانی عموماً حاوی نظریاتی است که در صدد شناساندن دستگاه عقلانیت در عمل مردمان جوامع غربی است. بر فرض تأیید چنین دستگاهی، درمییابیم که آنها به فلسفه اخلاق زندگی خود پایبندند. در این مقاله نشان داده میشود که عقلانیت اسلامی عمل، یک «عقلانیت فازی» است که میتواند رفتار همه انسانها را توضیح دهد. بنابراین، علوم انسانی اسلامی، جهانیتر از علوم متعارف انسانی است. یادآور میشود که اسلام در این مقاله، برای عقلانیت و علوم انسانی، قیدی شناختی ـ و نه قیدی جامعهشناختی و فرهنگی ـ است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
تعداد رکورد ها : 78
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید