جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در ریخت‌شناسی (Morphology) تأثیر محتوا بر ساختار و شکل ظاهری آثار و نیز تأثیر ساختمان اثر بر محتوا و مضمون مورد بررسی قرار می‌گیرد. ساختار هر اثر ارتباط تنگاتنگی با مضمون آن دارد به طوری که هر مفهومِ خاص در قالبی خاص گنجانده می‌شود. خاوران‌‌نامه، از حماسه‌های دینی قدیم شیعه است که موضوع اصلی آن داستان‌هایی است که از سفرها و حملات حضرت علی(ع) به سرزمین خاوران به همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن و جنگ با قباد، پادشاه خاور زمین و امرای دیگری مانند تهماسپ‌شاه و جنگ با دیو و اژدها و امثال این وقایع حکایت می‌کند. با توجه به مطابقت ساختار داستان‌های خاوران‌نامه با تعریف خاصّ پراپ از قصّ? پریان، نگارندگان در این جستار کوشیده‌اند تا به شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی الگویی که ابن‌حسام در سرایش داستان‌هایش به کار برده را مشخّص سازند و هم‌چنین شباهت‌ها و تفاوت‌های این الگو را با الگوی قصّه‌های پریان مقایسه و تحلیل نمایند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مثنوی حماسی- مذهبی خاوران‌نامه با وجود مذهبی بودن، بسیاری از کارکردهای خاصِّ قصّه‌های پریان را داراست و علاوه بر آن از کارکردهای دیگری که مختصِّ حماسه‌های مذهبی است، از جمله دعوت به دین، پذیرش دعوت، عدم پذیرش دعوت و... برخوردار است.

در پژوهش حاضر ، محقق با نگرش مردم شناختی روزه و روزه داری و همچنین آئین ها و مناسک مربوط به آن را در میان پیروان ادیان یهود و اسلام مورد بررسی ، تحلیل و مقایسه قرار داده است و ضمن بیان واجبات ، ممنوعات ( تابو) هر دو آئین به انواع روزه های واجب و مستحب و ویژگی های کلی آنها پرداخته است . اصلی ترین هدف این پژوهش تحلیل مردم شناختی روزه و آئین روزه داری در ادیان یهود و اسلاممی باشد . در این تحقیق جهت چارچوب نظری از مکاتب کارکرد گرایی و تفسیر گرایی نمادی استفاده نموده است . و روش بکار گرفته شده در این تحقیق از نوع کیفی و روش ژرفانگر است که با ابزار مصاحبه عمیق و مشارکت همراه با مشاهده اطلاعات توسط پژوهشگر جمع آوری شده است همچنین جامعه آماری این تحقیق را پیروان دین یهود و اسلام در منطقه 6 تهران ( محله یوسف آباد ) تشکیل داده است که در یافته های تحقیق بر اساس اطلاعات بدست آمده میان صور و مناسک روزه داری یهودیان و مسلمانان شباهتهای به چشم می خورد ،تا ضمن فواید و کارکرد های روزه و روزه داری به شباهتها و تمایزات هر دو دیانت پرداخته که سرانجام در نتیجه گیری منعکس می باشد .

دین به نوبه خود اساس آئین ها و باور های نوع بشر را تشکیل می دهد و به همراه اعتقادات دینی از اجزایی جدایی نا پذیر از هر فرهنگی می باشد ، به شکل همواره در طول تاریخ زندگی انسانها با آنها همراه بوده و هیچ دوران و مکانی نبوده که دین در آن حضور نداشته باشد و به همین دلیل است که می توان انسان امروز را به عنوان موجود دین ورز معرفی نمود . هدف این پژوهش بررسی مردم شناختی آئین ها ی محرم در شهرستان نی ریز است و سعی شده تا با یک دید مردم شناسانه این مقوله مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روش پژوهش : مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و تحقیق میدانی از طریق پرسش و پاسخ می باشد . نتیجه کلی : آئین های محرم در هر فرهنگی به شیوه متفاوتی وجود دارد و بر اساس آداب و رسوم برروی زندگی فردی و اجتماعی مردم نقش به سزایی دارد . و کارکرد های روانی، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و ... در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است . کلید واژگان :تحلیل مردم شناسی ، محرم ، استان فارس ، شهرستان تبریز

شهر اهر که یکی از شهرهای مهم استان آذربایجان شرقی به شمار می آید دارای پیشینه ای مربوط به دوره قبل از اسلام است. این شهر به دلیل اهمیت خود به کرات در کتب جغرافیدانان قرون اولیهو میانی اسلام ذکری از آن به میان آمده است. اولین استقرار در این شهر به احتمال زیاد مربوط به دوره اورارتوهاست زیرا در کتیبه ای اورارتویی از محلی به نام آهور یاد شده است.

چکیدهکارکردهای اجتماعی دین، یکی از مباحث مهم مطرح در جامعه‌شناسی دین است. هدف این پژوهش، شاخص‌سازی و سنجش مهمترین این کارکردهاست (انسجام اجتماعی، کنترل اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هویت ناشی از دین). در این تحقیق سعی شده است با توجه به نظریه‌های مطرح در مورد این چهار کارکرد، ابعاد، مولفه‌ها و گویه‌های هر یک استخراج شوند و در نهایت در میان جامعه آماری تحقیق، یعنی دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد، مورد سنجش قرار گیرند. برای پاسخ به این سوال که آیا چهار کارکرد انتخابی ما، مهمترین کارکردهای اجتماعی دین هستند، دو کارکرد دیگر (مشروعیت‌بخشی به نظم حاکم و جهت‌دهی دین به روابط اجتماعی) به عنوان کارکردهای رقیب آورده شدند. جمعیت نمونه 382 نفر است و روش نمونه‌گیری به صورت طبقه‌ای متناسب می‌باشد. برای سنجش اعتبار از اعتبار صوری و اعتبار معیار و برای سنجش پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که میزان آن 0.86 است. همچنین برای بررسی صحت و درستی سوالات تحقیق از آزمونهای پارامتریک مانند تحلیل عامل، استفاده شده است. نتایج سنجش این 4 کارکرد نشان می‌دهد که 72.8% پاسخگویان معتقدند که دین عامل انسجام آنها با سایر افراد است. 56.2% دین را عامل نگهدارنده خود از انجام اعمال نادرست می‌دانند. 79.4% دین را عامل مشارکت خود در جامعه می‌دانند و 68% افراد دارای هویت دینی‌اند. سنجش دو کارکرد رقیب نیز 59.6% برای مشروعیت‌بخشی به نظم حاکم و 61.6% برای روابط اجتماعی ناشی از دین را نشان می‌دهد.کلید واژه‌ها: شاخص‌سازی، کارکرد اجتماعی دین، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، کنترل اجتماعی، هویت دینی.

اعمال کیفر با کارکردی سزاده،گرچه ممکن است در مواردی اندک به پیشگیری از تکرار جرم منجرگردد، اما مسأله، از آن‌رو مشکل آفرین است که در توسل به سزادهی صرف، ارزنده‌ترین داشته‌ی انسان؛ یعنی کرامت و سرشت انسانی وی نادیده انگاشته می شود. ازین رو، برای گریز از خطری این چنین،گزیری جز آن نخواهد بود که در مراحل فرآیند کیفری با ارزیابی همه سویه از شخصیت طرفین، اوضاع و احوال مربوط به بزه و مصالح اجتماع،جوهره و سرشت وجودی انسان، در اعمال مجازات بر وی، لحاظ گردد.کارکرد اصلاحی مجازات‌ها با لحاظ شخصیت بزه‌کار، در قوانین مجازات قبل و بعد از انقلاب، به دلیل مبانی موجود در دین مبین اسلام و تلاش‌های حقوق بشری‌ به عنوان یکی از کارکردهای مجازات شناخته شده است. اما این کارکرد به رغم سبقه دینی و تأکید قانون اساسی، در مقایسه با کارکرد سزادهی، در قوانین مجازات ایران هیچگاه کارکرد غالب نبوده است. در قانون مجازات اسلامی 1392به دلیل پیش‌بینی تأسیسات اصلاحی نوپدید و همچنین تقویت و توسعه دامنه تأسیسات اصلاحی موجود در قوانین سابق، نگرش و رویکرد قانون‌گذار به سمت اصلاح بزه‌کاران سوق یافته است. نکته حائز اهمیت آن است که برای کامیابی و موفقیت این رویکرد اصلاحی، فراهم بودن امکانات، شرایط و بسترهای لازم بسیار ضروری است. امری که در سیستم قضایی کنونی به دلیل مشکلات و دشواری‌هایی که در مراحل مختلف فرآیند کیفری وجود دارد، موفقیت نگرش اصلاحی –درمانیقانون‌‌گذار را در ابهام فرو برده است.واژگان کلیدی: بازپروری، رویکرد اصلاحی درمانی، جایگزین های حبس، قانون مجازات اسلامی

پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم دوره ی ابتدایی بر اساس مولفه های باور معرفت‏شناسی و بررسی روش تدریس معلمان دوره ی ابتدایی پرداخته است. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی استفاده شده است؛ بنابراین روش پژوهش کیفی بوده است .جامعه ی آماری در بخش تحلیل محتوای تمامی کتاب های دوره ی ابتدایی بوده است که از بین آنها کتاب علوم پایه اول تا ششم ابتدایی به دلیل مناسب بودن محتوای آنها با مولفه های باور معرفت شناسی در پژوهش حاضر انتخاب گردید. در بخش مصاحبه نیز جامعه ی آماری شامل کلیه ی معلمان دروس علوم تجربی قائمشهر بوده است که از بین آنها 19 معلم با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از تحلیل محتوا در بخش کیفی با استفاده از تجزیه و تحلیل استقرایی، مورد تحلیل قرا ر گرفت. داده های حاصل از مصاحبه نیز با استفاده از کدگذاری موضوعی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که میزان توجه کتاب های علوم به مولفه های باور معرفت شناسی متفاوت است. به این صورت که کتاب علوم اول ابتدایی به بعد منبع و مشاهده بیشترین توجه را داشته است و کتاب های علوم کلیه ی پایه ها به ابعاد منبع، توجیه و قطعیت توجه داشتند و توجه چندانی به بعد قطعیت نداشتند. یافته های حاصل از مصاحبه نیز نشان می دهد که معلمان در آموزش باورهای معرفت شناسی تمایل دارند از روش های دانش آموز محور مانند روش کارگروهی و ایفای نقش استفاده کنند و اعتقاد دارند که به دلیل الگوبرداری دانش آموزان از یکدیگر این روش در مقایسه با سایر روش های تدریس در رشد باورهای معرفت شناسی تاثیرگذارتر است. بنابراین معلمان به ابعاد منبع، توجیه و تکوین از ابعاد معرفت شناسی توجه داشتند و به بعد قطعیت توجه نداشتند.

این بررسی با ارائه مختصری از تاریخچه شهر اردبیل و اوضاع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آن شروع شده و با ذکر مواردی از "دین عامیانه"، به اهمیت نفوذ آن در بین مردم این دیار پرداخته است . محقق، اهداف تحقیق را در دو بعد "عام"، و "خاص " مطرح کرده و ضرورت تحقیق را با توجه به اهمیت "مردم‌شناختی" موضوع عنوان کرده است . در بخش اول، مبانی نظری تعریف و مفهوم "دین" از دیدگاه علمای مختلف اجتماعی، مذهبی ارائه و با گذری بر تاریخچه دین پژوهشی، "باورهای دینی" به باورهای عامیانه دینی" و "تفکری" تقسیم شده و "خرافات " نیز جزء دین عامیانه محسوب شده است . سپس محقق به بررسی تاریخچه "دین عامیانه" و "خرافات " در جهان و ایران می‌پردازد. در تحلیل "نظریات روانشناختی"، موضوع نظریه‌های ویلیام جیمز، فروید، اسکینر، ژان پیاژه، گوستاویونگ مطرح و "خرافه و دین عامینه" از نظر فردی و روانی بررسی و نقد شده است . در تحلیل "نظریات مردم‌شناختی و جامعه‌شناختی" موضوع نظریه‌های جان وایتنگ ، پیتر ورسلی، ارنس پریچارد، ادوارد تایلور، لوی برول، مالینوفسکی، مانهایم عنوان شده و مکتب کارگردگرایی به عنوان چارچوب نظری موضوع انتخاب و نهایتا، تحلیل "دین عامیانه" با توجه به کارکرد "روانی - اجتماعی" آن بررسی شده است .

مسلمانان در برخورد با غرب و مدرنیته سه رویکرد از خود نشان داده‌اند: غرب‌گرایی، اصلاح‌گرایی و سنت‌گرایی. سنت‌گرایان خود به دو دسته افراطی و اعتدالی قابل تقسیم‌اند که دسته اول خواستار نفی کلیت مدرنیته در قالبی یکپارچه است و دسته دوم برخی از جنبه‌های تمدن غرب به ویژه در زمینه تکنولوژی و سخت افزاری را می‌پذیرد. گروه سوم اصلاح‌گرایان نامیده می‌شوند که بر سازگاری ایده‌ها و نگرش‌های دینی با هویت مدرن باور دارند.در این پایان‌نامه، نگرش سیاسی سید محمد خاتمی و حسن روحانی که دارای سابقه اجرایی و همچنین آثار مکتوبی در عرصه سیاست هستند، مورد ارزیابی قرار می‌گیردو به بررسی این مسئله خواهیم پرداخت که برداشت خاتمی و روحانی از مدرنیته و دین چه تاثیری بر دیدگاه‌ ایشان در باب نظام سیاسی و به طور مشخص مواردی مانند مبنای مشروعیت حکومت، کارکردهای دولت، نهادهای حکومتی و نیز حقوق شهروندی نهاده است. در اندیشه سید محمد خاتمی اصلی‌ترین مسئله، بحران تفکر، آزادی بیان و اندیشه است.او به عنوان سیاستمداری با گرایش فکری اصلاح‌گرایانه به بازسازی اندیشه سیاسی اسلامی بر مبنای یافته‌های عقل و دستاوردهای تمدن مدرن باور دارد. در مقابل،روحانی معضل فرهنگی را در صدر بحران‌ها می‌داند و همانند سنت‌گرایان بر این نظر است که اسلام ناب قادر به پاسخگویی به تمامی مشکلات بوده و همه حوزه‌های زندگی بشری را دربرمی‌گیرد. ویاسلام را بی‌نیاز از سایر مکاتب دانسته و بهره‌گیری از دستاورد سایر تمدن‌ها را عمدتاً به حوزه‌های تکنیکی و نهادی به منظور افزایش کارآمدی محدود می‌کند.

امروزه در اتمسفر اقتصادی ، تبلیغات به عنوان یکی از آیتم های ویژه ی پازل نهاد بازرگانی محسوب می گردد . منطبق بـر الزامات ساختاری اقتصاد ایران ( با تاکید بـر ساختار اقتصادی تولید بجای ساختار اقتصاد مصرف ) انتفاع اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی نظام تبلیغات بازرگانی ، تنها منوط بـه تبلور شاخص های تبلیغات بر بستـر نظام ارزشی اسلام ، صورت می پذیرد .در پژوهش موصوف بـر آن هستیم که بـا تدوین شاخص های تبلیغات بازرگانی بـر اساس نظام ارزشی اسلام ، افتراق ماهوی نظام تبلیغات منبعث از شریعت شیعی را ، با نظام تبلیغات اقتصاد آزاد سرمایه داری روشن سازیم ؛ به همین منظور مبتنی بر تکنیک مصاحبه عمیق ، از صاحبان اندیشه و کارشناسان دانشگاهی و اجرایی در حوزه های دین مبین ، اقتصاد ، رسانه و حقوق درخواست گردید ، دیدگاه ها و نقطه نظرات خود را پیرامون تبلیغات بازرگانی بر اساس نظام ارزشی اسلام اعلام نمایند ؛ پرسش نامه ای که به همین جهت تهیه و تنظیم گردید ، مشتمل بـر چهار پرسش باز بود که هر کدام در واقع به منظور ارزیابی یکی از اهداف پژوهش طراحی شده بود :1 ـ شاخص‌های تبلیغات بازرگانی در نظام ارزشی اسلام چـه تفاوت هـایی بـا شاخص های تبلیغات بازرگانی نظام اقتصاد آزاد سرمایه داری دارند ؟2 ـ معیارهای تدوین شاخص‌های تبلیغات بازرگانی در نظام ارزشی اسلام کدامند ؟3 ـ در تدوین شاخص های تبلیغات بازرگانی مبتنی بر نظام ارزشی اسلام ، اخلاق دارای چه جایگاهی است ؟4 ـ نظام ارزشی اسلام در مورد تبلیغات بازرگانی قائل به چه حدود و محدودیت هایی است ؟با تحلیل محتـوا و رویـه بندی داده ها ، ابتـدا یافته های پژوهش تحت عناوین موضوع شناسی و شاخص شناسی مُدون گردیده و سپس احصاء شاخص های تبلیغات بازرگانی مبتنی بـر نظام ارزشی اسلام معطوف بـر مفاهیم و موازینی ویـژه ، در دو بخش بنیـان ها و معیـارها ، صورت پذیرفته است .