جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله نامه های نور الدین عبدالرحمن جامی در چهار بافت سیاسی ، علمی ، عرفانی و دوستانه مورد بررسی قرار گرفته است . این بررسی باهدف مشخص نمودن کارکرد اصلی نامه ها ، گفتمان حاکم بر آن ها ، شناسایی ویژگی های همسان و متفاوت و وجه تمایز سبکی نامه ها با توجه به بافت موقعیت ، چگونگی روابط قدرت و بازتولید جهان بینی نویسنده انجام شده است. روش پژوهش توصیفی وتحلیلی است و داده ها در سه سطح توصیف ، تفسیر و تبیین بر اساس نظریه ی سه بعدی فرکلاف به عنوان یکی از رویکرد های تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شده است . شیوه ی گردآوری داده ها کتابخانه ای است . یافته های تحقیق نشان می دهد که جامی با اتخاذ گفتمان عارفانه و ادبیانه و با توجه به بافت موقعیت و نوع تعامل با هر یک از افراد طبقات مختلف ، عناصر زبانی خاصی را به کار برده است که موجب همسانی و تفاوت در ویژگی های سبکی نامه ها گردیده است . کارکرد اصلی نامه ها ؛ ارتباط موثر با علما و عرفا در جهت حفظ اقتدار نهاد دین و عرفان ، سفارش و ترغیب سلاطین ، وزرا و مقامات درباربه رعایت حال رعایا ، اجرای عدالت ، پرهیز از جنگ ، رفع گرفتاری های مردم می باشد . به این وسیله نویسنده نهاد حکومت را در راستای نظریه ی خانقاهی ، سیاسی نقشبندیه با جریان تصوف همسو نموده و بر عملکرد آن نظارت می کند .

چکیده:سبک‌شناسی، یکی از موضوعات ادبی است که در چند دهه اخیر توجه بسیاری از ادبا و سخنوران رابه خود جلب نموده است. شناخت سبک، آگاهی‌های زیادی درباره شخصیت، دانش، اندیشه، عقاید و رفتارهای زبانی یک شخص به ما می‌دهد. ازاین‌رو سبک‌شناسی به‌طورکلی برای کسانی که با کاوش گری در رفتارهای زبانی افراد سروکار دارند مهم است. ازجمله متونی که شایستگی و ارزش بررسی و تجزیه‌وتحلیل دارد متون مذهبی است که در این میان نهج البلاغه دارای موقعیت ممتاز و خاصی می‌باشد. نهج البلاغه در ادبیات عرب بعد از قرآن و احادیث پیامبر اسلام دارای زیباترین و فصیح‌ترین سخنان است. از میان خطبه‌ها و نامه‌ها، نامه ?? امیر المومنین علی علیه‌السلام که خطاب به فرزند بزرگوارش امام حسن مجتبی علیه‌السلام می باشد، به دلیل جلوه‌های تربیتی،اخلاقی، عبادی، اجتماعی و بیان سرنوشت انسان از جایگاه بسیار مهمی برخورداراست. هماهنگی موسیقی درونی نامه با موضوع آن و انتخاب اسلوب‌های نحوی و بلاغی مناسب باهدف موردنظر و تناسب بسامدهای واژگانی باهدف نگارنده، از ویژگی‌های بارز این نامه می‌باشد. در این پژوهش، با بررسی سبک‌شناختی این نامه، از سه دیدگاه زبانی، ادبی و فکری به بیان زیبایی‌ها و ارزش‌ها و سبک این نامه به روش تحلیلی-توصیفی می پردازیم.کلمات کلیدی: نهج البلاغه، نامه ??، سبک‌شناسی

به رغم غلبه شاعران اهل سنت در قرن ششم، شعر شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه مورد توجه برخی شاعران بوده؛ و قوامی رازی با وجود گرم بودن بازار مدح و ستایش پادشاهان بخش اعظم کار خود را به ستایش پیامبر اسلام، حضرت علی (ع) و مدح و منقبت خاندان رسالت اختصاص داده است . او با رعایت توازن و حفظ زیبایی شعر، هم به ذکر معارف اسلامی پرداخته و هم در این حیطه از عناصر هنری شعر یعنی صور خیال و تصاویر شاعرانه دور نمانده است. اشعار او از نظر فکری، از لحاظ ادبی در حیطه بیان و بدیع معنوی و از لحاظ زبانی در سهسطح آوایی، لغوی و نحوی بررسی شده است.

توجه به ساختهای مختلف وجودی انسان، عدول از باریک‌اندیشی معرفت‌شناسی،موضوعیت یافتن کثرت‌گرایی شناختی؛ زمینه را برای طرح موضوع معرفت زیبایی‌شناسی فراهم ساخته است. به تبع تکثیر راه‌های شناخت پدیده‌های جهان، انواع دیگر تجربه و دانش از جمله تجربه و دانش زیبایی‌شناسی اعتبار یافته و پرورش اشکال چندگانه سواد منجمله سواد زیبای‌شناسی اهمیت پیدا می‌کند. در این مطالعه که با هدف کلی تبیین ماهیت معرفت زیبایی‌شناسی و بعد زیبایی‌شناسی تجربه و با تمرکز روی نظریه زیبایی‌شناسی برودی، فیلسوف معاصر تعلیم و تربیت شکل گرفت مساله اصلی تبیین دیدگاه برودی درباره زیبایی‌شناسی و کاربردهای عام و خاص ان برای تعلیم و تربیت بوده است. در این پژوهش فلسفی از روش تحلیل محتوی بهره گرفته شد تا مفاهیم اصلی در نظریه زیبایی‌شناسی بودی تشریح و ارتباط مفاهیم با یکدیگر تبیین شود.

چکیدهاز آغاز ورود تشیع به ایران در قرن نخستین هجری در قم فرهنگ و شعایر شیعی به آرامی در ایران نفوذ کرد تا اینکه در زمان صفویه و با رسمیت مذهب تشیع، فرهنگ و مولفه های فرهنگی و شعایر شیعی، در تار و پود جامعه ایرانی ورود کرده و در گذر زمان بر عمق و گستره و شکوفایی آن افزوده گشت. در این عصر علمای شیعه موفق به تمدن سازی شدند و راهبردهای فرهنگی گسترده ای برای مهندسی فرهنگی جامعه ایرانی طراحی و اجرا کردند.در این فرایند، مکتب حسینی و مولفه های قیام سیدالشهدا (علیه السلام) که خود شالوده ای از عناصر اصلی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مذهب تشیع و دین اسلام است و دارای ماهیت فکری، عقیدتی و عاطفی شگرف و پیوستگی عمیق با جان و فکر جامعه شیعی می باشد، تأثیری نمایان تر، عمیق تر و گسترده تر می یافت. فرهنگ حسینی که همان فرهنگ دین مداری و سریان اندیشه های اسلامی در رگ های جامعه اسلامی و شیعی و فرهنگ ظلم ستیزی و عدالت گستری، ذلت ناپذیری، آزادی خواهی عملی، فکری و معنوی وکرامت انسانی است، با فعالیت حکیمانه ائمه اطهار (علیهم السلام)در بستر سوگواری و عزاداری در مصایب و قیام حسینی پایدار مانده و نسل به نسل در فکر و روح و جان جامعه شیعی منتقل گشت.از این منظر عزاداری حسینی در دوره های مختلف تاریخی کارکردهای گوناگونی می یافت.یکی از دوره های مهم تاریخی ایران در دوران معاصر دوره حکومت رضاشاه پهلوی است. در این بازه تاریخی ویژگی های گوناگونی از جمله استبداد شدید، تسلط یکجانبه و کامل استعماری انگلیس بر ایران، مدرنیزاسیون، سکولاریسم، غرب زدگی و هجمه به اصول و شعایر اسلامی و شیعی قابل شمارش است. در این میان محافل عزاداری حسینی به سبب ماهیت خویش که قبلًا به آن اشاره کردیم، مأمنی برای تقابل با این سیایت ها قرار می گرفت که البتّه در هر مورد شدّت یا ضعفی داشت. از همین منظر در این پایان نامه تلاش بر آن بوده است که با تکیه بر اسناد، منابع اصلی و منابع تحقیقاتی، کارکردهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که محافل عزاداری حسینی در این دوره تاریخی در قبال ویژگی های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می یافت، بررسی گردد.کلید واژگان: عزاداری، شیعه، امام حسین (علیه السلام)، کارکرد، پهلوی اوّل

چکیده ندارد.

خلاصه مطالب فصول به شرح زیر است در فصل اول به تعریف جامعه‌شناسی و پدیدهء اجتماعی پرداخته شده، تعاریف مختصر و مختلفی از پولمولوژی (جامعه‌شناسی جنگ) ارائه شده است . در فصل دوم جنگ به عنوان یک پدیده اجتماعی شناخته شده و با توجه به خصوصیات یک پدیدهء اجتماعی، به جنبه‌ها و کارکردهای جنگ (در قالب یک پدیده) پرداخته شده است . در فصل سوم با دید تاریخی به تاریخچه پولمولوژی، نظریات تاریخی مربوطه و حتی تاریخچه پولمولوژی در سطح گسترده پرداخته شده است . در فصل چهارم ریشه‌ها و سرمنشاءهای جنگ از دیدگاههای مختلف بیان شده است . در فصل پنجم اثرات و کارکردهای جنگ با دیدگاههای مختلف (از قبیل مثبت و منفی) بیان شده است . در فصل ششم وارد مباحث جنگ ، ایران و اسلام، رابطه این سه، جنگهای دفاعی مسلمانان ایرانی و نحوه مبارزات در قالب قیام‌های اسلامی شده و در سطح میکروتاریخچه اختلافات ایران و عراق بیان گردیده است . در فصل هفتم کارکردها و اثرات جنگ ایران و عراق، با ابعاد جمعیتی (مهاجرت ، مرگ و میر در سطح کل کشور و مهاجرت و نسبت جنسی در سطح استانها به خصوص خوزستان و باختران) توضیح کافی داده شده و برای فهم بیشتر از منحنی‌ها و نمودار مختلف استفاده شده است . فصل هشتم یک استنتاج و خلاصه از کل مباحثی است که به تعقیب آن بوده‌ایم.

اسلام سیاسی در جمهوری آذربایجان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی متعددی همچون: بحران هویت پیچیده، رقابتهای منطقهای و فرامنطقه‌ای ناشی از خلاء حاصله از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شرایط نامساعد اقتصادی، سرخوردگی از اپوزیسیون در سایه حکومت شبه‌اقتدارگرایانه، نفوذ کشورهای خارجی، سیاست‌های نادرست دولت در زمینه آموزش‌های دینی و هم‌چنین ناکارآمدی دولت در زمینه نهادینه‌سازی در حوزه دیانت، روند رو به گسترشی داشته است. در سایه این تحولات طی دو دهه اخیر شاهد شکل-گیری گروه‌های اسلامی متعددی با رویکردهای تفسیری مختلف از دین اسلام، در جمهوری آذربایجان بوده‌ایم که با سیاسی کردن اسلام به دنبال احیا هویت اسلامی فراموش شده خویش، تحت سال‌ها حکومت الحادی رو‌س‌ها بوده‌اند. پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخی به این پرسش است که کشیده شدن اسلام سیاسی از حاشیه به متن تحولات سیاسی در جمهوری آذربایجان چه رابطه‌ای با ثبات سیاسی این جمهوری داشته است برای پاسخ به این پرسش، از مدل دیوید ساندرز مبنی بر الگوهای بی‌ثباتی سیاسی استفاده شده است. نتایج حاصله از بکارگیری این مدل مبتنی بر این بوده، که برآیند گسترش فزاینده این فرآیند، تشکیل یک اپوزیسیون پرتحرک و تجدیدنظرطلب اسلامی می‌باشد و با توجه به این که در دل گفتمان اسلام سیاسی، نهایتاً امر مفهوم مرکزی حکومت اسلامی نظم یافته است. بنابراین تضاد ماهوی این گفتمان جدید در حال شکل‌گیری با گفتمان رسمی حکومت که مبتنی بر سکولاریسم که همواره تاکید بر جدایی دو حوزه‌ دیانت و سیاست از یکدیگر داشته است، اشکال مختلفی از بی‌ثباتی سیاسی در سطوح مختلف در جمهوری آذربایجان را در پی داشته است.

از دیدگاه اسلام، ربا حرام است و حرمت آن از نظر فقهای شیعه و سنی تردیدناپذیر. اما اینکه هر نوع زیادی چه در ربای قرضی و چه در ربای معاملی حرمت داشته باشد، اختلاف‌نظر است . برخی از علمای اهل سنت معتقدند ربای قرضی حرام، تنها ربای جاهلی است که در آن تنها در برابر تمدید مهلت اضافه خواسته می‌شد (ربای اضعافا مضاعفه) بر این مبنا، بهره بانکی حرام نیست . در مقابل، علمای شیعه و بسیاری فقها اهل سنت تقاضای هر گونه زیادی در قرض را حرام می‌شمارند. چنین اختلاف نظری در مورد ربا معاملی نیز وجود دارد. راه دیگر برای شناخت ربای حرام، ارزیابی عللی است که در قرآن و روایات بطور ضمنی و آشکار آمده است . از دید قرآن و احادیث ، ربا ظالمانه است ، مانع کارهای نیک می‌شود، بیکاری، تن‌پروری و تنبلی را ترویج می‌کند. در یک مقایسه گذرا میان دریافت‌کنندگان، اعطا کنندگان و محل مصرف قرض در صدر اسلام و سیستم بانکی معاصر، در می‌یابیم علل یاد شده در گذشته وجود داشته ولی امروز جز در موارد معدودی وجود ندارد. بنابراین، اگر بتوانیم ثابت کنیم، علت حرمت ربا همانهایند که گفته شد چنانکه بسیاری از فقها به آنها استشهاد کرده‌اند، دریافت اضافه جز در وامهای ضروری حرام نخواهد بود. سومین راه برای شناخت مصداق ربا، تعیین محدوده قرض ربوی است . قرض از نظر محل مصرف ، دو نوع است : قرض ضروری و غیرضروری با نگاه به آیات و روایات و بررسی دیدگاههای موجود می‌توان دریافت قرضی متداول در صدر اسلام، از نوع ضروری بوده است . بر این اساس ، ربای حرام تنها در قرضهای ضروری مصداق پیدا می‌کند. دریافت قرض ربوی برای فعالیتهای تولیدی و خرید کالاهای لوکس حرام نخواهد بود. چهارمین چالش در رابطه با تعیین مصداق ربا، جبران کاهش ارزش پول است . از آنجا که در صدر اسلام پول دارای ارزش ذاتی و نوعی کالا بود و براحتی قابل افزایش نبود، مساله جبران تورم در قرضها نمی‌توانست مصداق داشته باشد به علاوه، تورم نیز محسوس نبود، قرض با مبالغ اندک ، کوتاه مدت و برای تامین نیازهای اولیه اعطا می‌شد. لیکن در اقتصاد معاصر تورم پدیده اجتناب‌ناپذیر است و معمولا وامها بلندمدت و مبالغ دریافتی نسبتا بزرگ می‌باشد. براساس دلایل انکارناپذیر فقهی، جبران کاهش ارزش پول ربا نیست . در نهایت با توجه به نقش بانکها و نرخ بهره به عنوان ساز و کار جذب و رفع و تخصیص کارآمد منابع، راهکارهایی پیشنهاد می‌شود: ملی کردن بانکها، ترویج بیع‌الشرط، خرید و فروش پول، استفاده از عقود اسلامی متداول در بانکداری بدون ربا، با تاکید بر جبران تورم در حسابهای پس‌انداز قرض‌الحسنه در صورتی که تغییرات معنی‌دار و قابل توجه باشد و در حسابهای سرمایه‌گذاری، در صورت بیمه یا تضمین اصل سرمایه، لازم است به ارزش واقعی بیمه و یا تضمین شود.

ساکنان جزیره‌العرب در فاصله زمانی فتح مکه تا رحلت پیامبر (ص) در حال کسب بزرگ‌ترین تجربه‌ی سیاسی خود بودند. در این برهه از زمان مردمی که فهم سیاسی ایشان در حد پذیرش نظام‌های پدرسالارانه بود؛ در پرتو اسلام به سمت تشکیل امت اسلامی و حکومت متمرکز پیش ‌‌رفتند؛ و به لحاظ اجتماعی دوره‌ای متفاوت از قبل را تجربه کردند. علی رغم اینکه به نظر می‌رسد در این دوره زمانی با وجود شخص پیامبر(ص) جریان‌های جانبی و حاشیه‌ای در صحنه سیاست حکومت اسلامی وجود نداشته است. اما شواهد و قراینی وجود دارد؛ که حاکی از فعالیت این جریان‌ها در بستر جامعه به منظور کسب امتیاز جانشینی حضرت رسول(ص) است.پژوهش حاضر به منظور شناسایی این جریان‌ها، در فاصله زمانی فتح مکه تا رحلت پیامبر(ص)، از روش سنخ شناسی که یکی از گونه‌های مطالعات توصیفی با رویکرد تلفیقی است بهره گرفت. نتیجه حاصل از این بررسی شناسایی پنج جریان سیاسی به محوریت قبایلی همچون خزرج،اوس،بنی‌امیه،بنی‌هاشم و جریانی با محوریت ابوبکر، عمر و ابوعبیده در عرصه سیاسی جامعه اسلامی بود.