جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله رویکردهای مختلف «رابطه علم و دین» مورد بررسی قرار گرفته‏اند. در این زمینه به سه رویکرد متداول اشاره شده است. در رویکرد اول دیدگاه پوزیتویستی نسبت به علم و دین، بخصوص مسیحیت، تجزیه و تحلیل شده و موضوعیت نتایج حاصل از آن در اسلام مورد نقد واقع شده است. در رویکرد دوم، ضمن بیان مفروضاتی نسبت به دین شناسی و معرفت شناسی، ارتباط این دو مجموعه و در نتیجه نسبت بین علم و دین تبیین شده و در آن بر ارتباط دین یا بخشی از علوم تأکید گردیده است. در رویکرد سوم با طرح پیش فرض‏هایی راجع به معرفت رویکرد دوم، ارتباط بین دین و همه علوم مورد تأکید واقع شده است.

در نظام آموزشی ما علوم انسانی، با وجود فرهنگ غنی اسلامی ـ ایرانی، کاستی های فراوانی دارد. علوم تربیتی که شاخه ای از علوم انسانی است، به دنبال پرورش انسان های مؤثر و کارآمدی است که استعدادهای آن ها شکوفا شده است. در تعلیم و تربیت اسلامی تربیت انسان کامل با بهره گیری از معارف دینی امکان پذیر است. موفقیت نظام های آموزشی، مستلزم توجه به آموزه های وحیانی است. از سوی دیگر یافته های بشری در علوم تربیتی نیز نباید مغفول واقع شود. در این رابطه به سه رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی به منزلة نظام توصیفی، استنباطی و استنباطی ـ تأسیسی اشاره شده است تا نسبت علوم تربیتی با معارف وحیانی تبیین شود. در این مقاله موضوع علوم انسانی، انسان و ماهیت او که موضوع اصلی علوم انسانی است، نسبت بین علوم تربیتی و تعلیم و تربیت اسلامی و عناصر مهم آن بررسی می شود.

برخی از علوم، ابزاری در اختیار گسترش علوم دیگر هستند. همان طور که منطق را ابزاری برای نگهداری فکر از خطا می دانند و قواعد آن را برای صحیح فکر کردن و استدلال منطقی ارائه کردن در علوم بسیاری بکار می برند. هرمنوتیک نیز که به عنوان دانش تفسیر و تبیین شناخته می شود، هر چند در آغاز برای تفسیر متون مقدس شکل گرفت، ولی در سیر تکاملی خود در بسیاری از علوم، کاربرد خود را نشان داد و به گسترش آنها کمک کرد.در این مقاله به رویکردهای عمده هرمنوتیک در دو دسته سنتی و فلسفی اشاره می کنیم و در قالب سنتی به دو رویکرد شلایرماخر و دیلتای و در قالب فلسفی به دیدگاه هایدگر و گادامر می پردازیم و کاربرد هر یک از این رویکردها را در علوم سیاسی و روابط بین الملل مانند: استفاده در نظریات تصمیم گیری و سطح تحلیل فردی، تئوری های روابط بین الملل (مکتب انگلیسی و فمینیستی)، ابهام زدایی مفاهیم و اندیشه های سیاسی بررسی می کنیم.

برای توسعه و سامان دهی جریان تحقیقات در حوزه «زن و خانواده» از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب، لازم است معضلات و کمبودهای پژوهشی در این زمینه، به لحاظ کمی، بررسی و ارزیابی شود. از این رو، مجریان پژوهش حاضر ضمن بررسی همه جانبه 133 نشریه علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری در گروه علوم انسانی (از سال 1379تا 1390)، مبادرت به ایجاد یک بانک اطلاعاتی شامل 1990 مقاله با موضوع زن و خانواده کردند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و بررسی کلیه متغیرهای موجود در متن مقالات اعم از گرایش و روند موضوعی مقالات، روند رشد مقالات بر اساس سال انتشار، فراوانی آن ها در فصل نامه ها، تعداد نویسندگان و جنس و سطح تحصیلات آن ها، مبانی نظری مقالات، و کلیدواژه ها صورت گرفته است.

در این مقاله ابتدا در قالب یک بحث نظری به بررسی دیدگاههای اثبات گرایی و مابعد اثبات گرایی در مورد امکان تاثیر گذاری ارزشهای دینی در علوم به خصوص علوم انسانی پرداخته شده است و با توجه به پذیرش نظری تاثیر ارزشها در علوم انسانی در دیدگاههای مابعد اثبات گرایی، تلاش گردیده تا ضمن بررسی گفتمانهای مختلف در مورد نحوه تاثیرگذاری ارزشهای دینی در علوم انسانی در دوران بعد از انقلاب اسلامی، ویژگیهای گفتمان و راهبرد مسلط در این دوران تبیین گردد.

انسان از جمله موجودات شگفت انگیز عالم هستی است که دارای جنبه های مختلفی می باشد و با توجه به هر جنبه ای ، موضوع علوم بشری قرار می گیرد. محور و اساس مسائل اسلام نیز انسان می باشد. از آنجا که خدای متعال ما را به نیروی عقل و اندیشه مجهز ساخته است، باید در نظام آفرینش تأمّل و تدبّر کنیم تا به قدر توان به حکمت خداوند پی ببریم.هدف از پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان شناسی و تاثیر مناسک اجتماعی بر تربیت انسان ها می باشد و به دنبال این امر هستیم تا نشان دهیم که اسلام انسان را چگونه موجودی می داند و ابعاد وجودی و نیازهایش را چگونه مطرح می کند.عبادات (به ویژه حج )چه آثار اخلاقی برفرد و جامعه دارد. یافته ها نشان دادهاست که حج و مناسک آن می تواند از طریق تهذیب نفس و تقویت اراده و ایجاد تعادل و توازن در ارضای نیازها و تمایلات ، زمینه ی مناسبی برای صعود و سیر و سلوک معنوی انسان فراهم کند به گونه ای که حج گزار بسیاری از رذایل اخلاقی را ترک کرده و با الگوگیری از پیشوایان دین به تقویت خویشتن داری و کنترل درونی خود دست یابد و موجبات رشد معنوی خود و جامعه را فراهم آورد.در نتیجه انسان در اسلام دارای جایگاهی بس رفیع یعنی مقام خلیفه الهی است به طوری که اگر از استعداد های خود درست استفاده کند و تمامی ظرفیتهایی که خداوند در خلقت او به ودیعه نهاده است ظهور و عینیت یابد ، آنگاه به کمال و سعادت واقعی خود که همان قرب الهی است دست می یابد و عبادت حج و مناسک آن یکی از برنامه هایی است که به جهت جامع بودن می تواند در این سیر و سلوک باطنی ومعنوی انسان را به جایگاه واقعی خویش برساند و بر تربیت انسان ها تاثیر معنی داری بگذارد.

الف . موضوع وطرح مسئله ( اهمیت موضوع و هدف ) :طی این پژوهش به بررسی رابطه بین ریتم‌های زیستی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی با هیجانات تحصیلی و عملکرد تحصیلی آنان پرداخته شد. منظور از ریتم‌های زیستی (چرخه‌های بدن)، چرخه‌های فراشبانه‌روزی و شبانه‌روزی‌ای است که با بازه‌های زمانی مشخص احساس، رفتار و عملکرد ذهن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این پژوهش متشکل از یک متغیر پیش‌بین شامل ریتم‌های زیستی در دو سطح فراشبانه‌روزی و شبانه‌روزی و دو متغیر ملاک شامل هیجانات تحصیلی و عملکرد تحصیلی بود.چرخه‌های بدن، تأثیر قابل توجهی در سازمان عملکرد ذهنی دارد. توجه به این تغییرات قابل ملاحظه اولین گام برای لذت بردن از توانایی‌های فردی است. نگرش بر تحقیقات گسترده و توجه به ریتم‌های بیولوژیکی و روانی یکی از اقدامات مهم برای استفاده بهینه از قابلیت‌های افراد و ارتقاء کیفیت آموزشی است و در نظر گرفتن زمان مناسب برای هر یک از عملکردهای تحصیلی بازدهی را افزایش خواهد داد. اگر معلم بداند نوسان‌های ریتمیک روی احساسات و عملکرد فرد تأثیر می‌گذارد و این ریتم‌ها می‌توانند از قبل قابل محاسبه باشند، بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها‌،اسنادها و برخوردهایش با دانش‌آموزان را با لحاظ کردن شرایط زمانی دانش آموزان اعمال می‌کند.بنابراین در این پژوهش بررسی گردید که آیا در زمان‌های مختلف عملکرد تحصیلی این دانش‌آموزان، میزان دقتشان و کارآیی حافظه کوتاه مدتشان تغییری می‌کند؟ و اینکه آیا دانش‌آموزان که تمایل دارند دیر بخوابند با آن‌ها که زود بیدار شدن را ترجیح می‌دهند در موارد فوق فرقی با هم دارند؟ و در یک کلام آنکه آیا می‌توان فعالیت‌های تحصیلی و هیجانات تحصیلی دانش‌آموزان را مرتبط با تغییرات زیستی‌شان دانست یا خیر؟ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع ، چارچوب نظری وپرسشها و فرضیه ها :بر اساس جستجوهای انجام گرفته توسط محقق رابطه چرخه‌های بدن با دو فاکتور هیجانات تحصیلی و عملکرد تحصیلی ، نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز بررسی نشده است و تنها تحقیقات پراکنده و مختصری به این مجموعه متغیرها در کنار هم پرداخته‌‌اند. ینابراین از آنجا که جای این عنوان در علم خالی بود، محقق را بر آن داشت تا با روندی آکادمیک و علمی به دنبال پاسخ پرسش‌هایی بگردد که تاکنون جواب واحد و منسجمی برایشان یافت نشده است و از اساسی‌ترین آن‌ها بررسی وجود یا عدم وجود رابطه ریتم‌های بدن با عملکرد تحصیلی و هیجانات تحصیلی است.معلمان در کلاس‌های درس از عملکرد متفاوت کلاس در روزهای مختلف و در ساعات متفاوت روز سردرگم می‌شوند. در برخی روزها و در برخی ساعات دانش‌آموزان برتر کلاس ساده‌ترین تکالیف یادگیری را نمی‌توانند انجام دهند، امید و اشتیاق یادگیری ندارند و حالاتی مشابه افسردگی را بروز می‌دهند. در ساعات مختلف روز نیز دیده شده است که گاهی میزان هشیاری، دقت، عملکرد حافظه و دیگر توانایی‌های تحصیلی دانش‌آموزان تغییر می‌کند. بعضی زمان‌ها میزان شور و توانایی بعضی از دانش‌آموزان در انجام فعالیت‌ها بیشتر است و با رغبت و شادمانی بیشتری به استقبال انجام فعالیت‌ها می‌روند و نکات آموزشی را سریع‌تر دریافت می‌کنند. زمان‌هایی از دوره آموزشی دانش‌آموز آرامش بیشتری دارد در حالی که گاهی اوقات ناآرام‌تر، نگران و مضطرب است، زودتر خسته می‌شوند و کمتر برای شنیدن حرف‌های معلم یا انجام فعالیت‌های درخواستی آن‌ها حوصله دارد. به نظر غمگین می‌رسد و نشاط مورد انتظار را بروز نمی‌دهد. در حالی که همین افراد در زمان‌هایی دیگر پرجنب و جوش، امیدوار و شاداب به نظر می‌رسند. همان اتفاقی که همه انسان‌ها تجربه‌اش کرده‌اند. روزهایی علیرغم خواب کامل و مفید تمایل دارند باز هم استراحت کنند، یا بی دلیل نگران و مضطرب و ناراحتند. در طول روز ساعاتی را با بازدهی بالا کار می‌کنند و ساعاتی دیگر دائماً در تلاشند تمرکز پیدا کنند و فعالیت‌هایشان را به خوبی انجام دهند اما گاهی فایده ای ندارد؛ و این‌ها ماجراهایی هستند که بارها تکرار می‌شوند. مطالعه و آگاهی یافتن از علل این وقایع، و اینکه چرا هر فصل در موعدی مقرر یا هر روز تقریباً در زمانی مشخص این اتفاق‌ها می‌افتد؛ در بهره‌وری بیشتر ما از زمان مفید خواهد بود و بر نوع تعاملاتمان اثر گذار است.تاکنون در حیطه فراشبانه روزی، سیکل‌های جسمی و ذهنی موضوع مورد مطالعه بسیاری از پژوهش‌ها بوده است. بررسی‌ها نشان داده که بیشتر سوانح کارخانه‌ها، تصادفات رانندگی، ناکامی‌های ورزشی و ... مربوط به روزهای بحرانی سیکل جسمی بوده است. در خصوص ریتم ذهنی نیز پژوهش‌هایی صورت گرفته است که در آن به بررسی تأثیر ریتم‌های فصلی بر عملکرد دانش‌آموزان در آزمون‌های هوش پرداخته‌اند. با وجود این که تحقیقات بی‌شماری در دو زمینه ریتم‌های ذهنی و جسمی انجام گرفته است، لیکن ریتم‌های هیجانی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. این در حالی است که پژوهشگران معاصر هیجان‌ها را پایه و بنیاد رشد انسان و روابط او در نظر می‌گیرند. به همین دلیل بررسی عملکرد هیجانی دانش‌آموزان در ریتم‌های فصلی بخشی از موضوعات مورد بحث این پژوهش می‌باشد. علاوه بر این یکی از مشاجرات رایجی که شاید والدین و دانش‌آموزان به آن عادت کرده‌اند؛ بحث بر سر زمانبندی تحصیلی دانش‌آموزان است. ساعت خواب بچه‌ها، زمان درس خواندن و تفریح کردنشان و ... موضوع بسیاری از عدم تفاهم‌های والد و فرزندی است که به نظر می‌رسد سیکل شبانه‌روزی (سیرکادین) پاسخ مناسبی برای این گونه مشکلات داشته باشد. اما دانش موجود به آن نپرداخته و یا کمتر پرداخته است. دانشمندان علم کرونوبیولوژی بر این باورند که چنانچه بر رفتارهای خود و فرزندانتان دقیق شوید، به راحتی ساعت مناسبی را که بدن تمایل به خواندن (درس خواندن، کتاب خواندن، روزنامه خواندن و ...) دارد، پیدا خواهید کرد. برخی از دانش‌آموزان، معمولاً ساعات آخر شب و صبح زود را به درس خواندن اختصاص می‌دهند. اما تحقیقات حاکی از آن است که ساعات آخر شب و صبح زود در حرکت روزانه بدن خیلی از افراد، زمانی است که حافظه بلند مدت، قوه ادراک و یادگیری در بدترین حالت خود قرار دارد. بنابراین، این قاعده را نباید تعمیم داد و به بچه‌ها باید اجازه داد بر اساس ساعت بدن خود تصمیم بگیرند.آگاهی به مواردی از قبیل آنچه ذکر شد این ابهام‌ها را برطرف خواهد کرد که بالاخره دانش‌آموز چه ساعتی باید بخوابد، چه ساعتی درس بخواند و ... تا بازدهی بالاتری داشته باشد. بنابراین هدف از انجام این پروژه پاسخگویی به یک پرسش اصلی بود: آیا بین چرخه‌های بدن دختران مقطع اول راهنمایی با هیجانات تحصیلی و عملکرد تحصیلی آنان رابطه وجود دارد؟ به منظور بررسی این سوال ابتدا باید یک دسته بندی صحیح از متغیرها و سطوح آن انجام می‌گرفت. لذا ریتم‌های بدن بر اساس آنچه در منابع ذکر شده به دو گروه فراشبانه‌روزی و شبانه‌روزی دسته‌بندی شدند. در خصوص انواع جسمی و ذهنی ریتم‌های شبانه‌روزی تحقیقاتی صورت گرفته و آنچه مغفول واقع شده، چرخ? هیجانی است. این چرخه از ابتدای تولد فرد شروع به فعالیت کرده و با باز? 28 روزه دائماّ نوسان می‌کند. اینکه برخی روزها بی‌دلیل احساس اندوه می‌کنیم و برخی روزها بدون علت خاصی سرشار از نشاط و شادی هستیم را می‌توان به عملکرد دوره‌ای این چرخه نسبت داد. از طرفی عوامل هیجانی و عاطفی از فاکتورهای مهم موفقیت، پیشرفت و عملکرد تحصیلی محسوب می‌شوند که ممکن است گاهی تحت‌تأثیر چرخ? عاطفی قرار ‌بگیرند. به منظور بررسی این رابطه لازم بود سوال فرعی‌ای تدوین گردد مبنی بر این که:آیا بین ریتم هیجانی فراشبانه‌روزی با هیجانات تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی رابطه وجود دارد؟ پاسخ به این پرسش بخش اول عنوان پایان‌نامه یعنی بررسی رابط? بین ریتم‌های زیستی و هیجانات تحصیلی را مطرح کرد.اما دومین متغیر وابسته که عملکرد تحصیلی است، به مولفه‌هایی از قبیل دقت، حافظ? دیداری، حافظ? کلامی و عملکرد ریاضی تقسیم‌بندی شد.بر اساس نوع ریتم‌های شبانه‌روزی انتظار می‌رفت هر یک از این مولفه‌ها تغییر کنند. نوع ریتم شبانه‌روزی در دو نوع صبح‌گاهی و عصرگاهی خلاصه شد.براین اساس رابط? نوع ریتم‌ها و هریک از مولفه‌های عملکرد تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت.تا پاسخ پرسش شبانه‌روزی مبنی براینکه آیا بین ریتم‌های شبانه‌روزی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی با عملکرد تحصیلی آنان رابطه وجود دارد؟ نیز بدست آید

شهرستان نرماشیر با وسعت حدود 2993 کیلومتر مربع در جنوب شرقی استان کرمان در مسیر راه هایی واقع است که در دوران اسلامی، مرکز و غرب فلات ایران را به جنوب شرق و سواحل دریای عمان پیوند می داد. بر این اساس، شواهدی از استقرار در این ناحیه شکل گرفته و آثاری نیز ساخته شده است. محوطه‌ها، قلاع، برجها، کاروانسرا و تپه کارتن شواهد باستانی موجود در نرماشیر هستند. محوطه های موجود با نامهای «پیرماشا»، «جلال آباد» و «چغوک‌آباد»، قلاع با نامهای «شمس‌آباد»، «چغوک‌آباد»، «جلال‌آباد»، «جمالی»، «رفیع آباد» و «قلعه شهید»، یک کاروانسرا با نام «چهل تخم»، پنج برج منفرد با نامهای «کامرانیه»، «عنایت آباد»، «ضیاءآباد»، «خیرآباد» و «حجت آباد» و یک اثر دیگر با کاربری نامشخص با نام «قلعه دختر» (که در محوطه جلال‌آباد واقع شده)، مورد شناسایی و معرفی قرار گرفته‌اند. هدف اصلی این پایان نامه، تبیین ویژگی‌های ریخت شناسی، مواد فرهنگی، گاهنگاری، شواهد فرهنگی، الگوها و عوامل اثرگذار بر شکل گیری آثار است. در این پژوهش تلاش شد که الگوها یا سبکهای ساخت و تزیین در آثار معماری دوران اسلامی نرماشیر شناسایی شود و به این سوال پاسخ داده شود که ویژگی‌های هنری، تزئینی و تکنیکی آثار معماری نرماشیر تحت تأثیر چه عواملی قرار گرفته است؟ همچنین این پرسش مطرح است کههر یک از محوطه ها و آثار چه بازه زمانی را در بر می‌گیرند و مصالح ساخت آثار موجود چیست؟ روش گردآوری داده ها «میدانیو کتابخانه ای» و روش پژوهش «توصیفی ـ تحلیلی» بوده است. تمام بناهای دشت نرماشیر برای مقابله با محدودیت‌های آب و هوایی، در محور جنوب شرقی ـ شمال غربی شکل گرفته‌اند. همچنین بدین منظور، اکثر محوطه‌ها و قلاع در حاشیه رودخانه‌های فصلی ایجاد شده‌اند و برخی از آنها دارای عناصر معماری همچون حیاط هستند. استحکامات صرفاً نظامی نرماشیر نیز بر فراز سکوهای طبیعی صعب‌العبور ایجاد شده‌اند. بنابراین آنها به‌دلیل وضعیت توپوگرافی منطقه دارای نقشه مشابه نیستند. اما تمام قلاع نرماشیر دارای شاخصه‌های معماری و تزئینی مشترک مانند حصار، برج دیده بانی، روزنه های دیده بانی صلیبی-شکل، طاقچه های شبیه به هشت و طاقچه ها با فرم چند لبه بوده اند. گچ، آجرهای منقوش هندسی، آجرهای قرمز رنگ و خشت از مهمترین عناصر تزئینی آثار در دشت نرماشیر محسوب می‌شوند. تمام محوطه‌ها، قلاع و برج‌های موجود در دشت نرماشیر در سده‌های میانی و متأخر اسلامی به دلیل عبور راه ارتباطی اصلی بخش غربی ایران به شرق و جنوبشرق و سواحل دریای عمان و جاده ای که از نرماشیر عبور می‌کرد، دارای الگویی خطی با محوریت غربی ـ شرقی بوده اند. برجهای مستقل دشت نرماشیر نیز به عنوان زنجیره ای از بناهای دیده بانی با ارتفاع تقریباً یکسان و فرم استوانه‌ای یا تقریباً مخروطی و پلان مدور بنا شده اند. تمام محوطه ها و آثار دوران اسلامی نرماشیر از صدر اسلام تا سده های متأخر و با مصالح بوم آورد خشت و چینه ساخته شده‌اند.

این پژوهش، با روش کتابخانه‌ای، به روش گردآوری و تتبع در متون دست اول و منابع مرجع و طبقه‌بندی آن و توصیف و تحلیل و تبیین داده‌های نظری و تجربی، همراه با داوری مبنایی و مطالعه تطبیقی به بیان کارکرد توحیدباوری در بهداشت روانی در دو بعد فردی و اجتماعی اهتمام ورزیده است؛ و دستاوردهای آن در بعد کارکردهای توحیدباوری در سطح فردیعبارتند از: آرامش روان و سازگاری روانی، ارتقاء سطح بهباشی و شادکامی، خشنودی و رضایت از زندگی، تفسیر خوش‌بینانه از مرگ، رشد، انسجام و یکپارچگی هویت وشخصیت انسانی، اصلاح و تهذیب اخلاق، سلامت جسمانی و طول عمر؛ و دستاوردهای آن در بعد کارکردهای توحیدباوری در سطح اجتماعی عبارتند از: انسجام و وفاق اجتماعی، کاهش جرم و انحراف،نوع دوستی و کمک به دیگران و تعاون اجتماعی و رفتارهای جامعه-یار.