جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«آب» نماد حیات وزندگی است. این واژه در نهج‌البلاغه در قالب واژگان متفاوتی مانند ماء، قطره،موج و ... به‌صورت حقیقی یا صور بلاغی (تصویر آفرینی) مورداستفاده قرارگرفته است.در این پژوهش با عنوان «دلالت‌های معنایی آب در نهج‌البلاغه» سعی بر آن است تا به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر نظریه حوزه‌‌های معنایی، در سه فصل مجزا به بررسی نحوه‌ی استعمال واژگان مربوط به آب در این کتاب ارزشمند پرداخته شود و مفاهیمی که آن حضرت به کمک این واژگان ابداع کرده است، مشخص گردد.با بررسی‌های صورت گرفته در این جستار مشخص شد امام علی (ع) از حوزه‌‌ی معنایی آب برای تبیین موضوعاتی همچون آفرینش، امامت، عبادت، دنیا، جهاد و ... استفاده نموده است. اهمیت آب در بیابان‌های گرم و سوزان، صدچندان می‌شود و به همین دلیل تشنگی و در مقابل رسیدن به آب گوارا، تصویر زیبایی است که امام علی (ع) بارها برای بیان حالت اشتیاق و رسیدن به امور ارزشمند مورداستفاده قرار داده‌اند.در برخی موارد هم آب با واژگانی مانند «آجِن، کَدِر و ...» هم‌نشین شده است که بیانگر توصیف شرایط سخت حیات سیاسی و اجتماعی مردم است. واژه‌ی متقابل آب، تشنگی است که در قالب واژگانی مانند «عطش، ضمان و ...» آمده است و بار معنایی آن غالباً تشنگی معنوی یا همان عدم دسترسی به منبع هدایت است.

چکیدهگرایش مردم به امام علی (ع) با شور و شوق فراوان و اصرار آنان جهت پذیرش خلافت از یک سو و عدم همراهی با آن حضرت در دوران حکومت امام (ع) از دیگر سو از جمله مسائلی استکه در نهج البلاغه در خطبه ها و نامه ها و حکمت های آن حضرت و همچنین در متون تاریخی تجلی یافته است. در این پایان نامه در پی علت یابی این مسأله هستیم که علت گرایش مردم با شوق وصف ناشدنی به امام علی (ع) و روی گردانی آنان از آن حضرت در دوران حکومت امام (ع) که با نکوهش آنان حاصل گردید چیست؟ در این پایان نامه با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و با تکیه بر کتاب نهج البلاغه و متون تاریخی به رفتار شناسی مردم در دوران حکومت امام علی (ع) پرداخته ایم و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که علت گرایش مردم به امام علی (ع) بر اثر اقدامات نادرست عثمان در دوران حکومتش و همکاری که امام علی (ع) در طول دوران خلفا جهت حفظ اساس اسلام و مصالح مسلمین انجام داده بود، منتج به بیعتی بی نظیر و از روی اندیشه و اختیار گردید و علت روی گردانی مردم از امام علی (ع) در زیاده خواهی و قدرت طلبی سران جمل با طرح شعار خونخواهی عثمان و ادعای اجباری بودن بیعتشان با آن حضرت، سکوت و عدم همکاری صحابه برجسته ای که در دوران پیامبر (ص) و خلفا در تحولات جامعه اسلام اثر بخش بودند و بر افراشتن پیراهن خونین عثمان و تحریک احساسات و عواطف مردم از طرف معاویه بود. کلید واژه: امام علی(ع)، نهج البلاغه، گرایش، روی گردانی

آنجا که دستیابی به بهترین جامعه و شناخت اصول و مبانی آن، از اساسی ترین اهداف شریعت الهی و تلاش انسان های صالح در میدان اندیشه و عمل بوده است، لذا در این مقاله آسیب هایی که از نظر سیاسی و اجتماعی، جامعه اسلامی را تهدید می کند مورد بررسی قرار گرفته است تا به واسطه آن نظام های الهی از یورش آن آسیب ها مصون مانده و رهاورد نهضت های انبیاء و اولیاء، استمرار و گسترش یابند. این مقاله آفت های سیاسی و اجتماعی را در نهج البلاغه مطالعه، بررسی و تحلیل کرده و به همراه راهکارهای آن ارائه نموده است. آفت هایی چون هرج و مرج شغلی و اجتماعی، باج خواهی و امتیازطلبی، عدم توجه به نهادینه کردن آزادی های سازنده و قانونمند، بی توجهی به عدالت و ظلم به مردم، بی مهری با مردم و خط کشی های نامربوط، بی انصافی و نادیده گرفتن مظلومان، عدم وجود اعتذار هنگام اشتباه، بی توجهی به عامه مردم به همراه خشنودسازی خواص و ... آسیب هایی هستند که جامعه و نظام اسلامی را تهدید می کنند. وجود مبانی و مصادیقی از علوم سیاسی و اجتماعی در آن نشانه پویایی و جاودانگی و عدم تعلق آن به مکان و عصر خاصی است. لذا توجه به اندیشه ها و فرامین معصومین همیشه انسان و جامعه انسانی را از نابودی باز می دارد.

عدالت به‌عنوان مبنا و هدف حقوق جایگاه ویژه‌ای در نظامهای حقوقی و نظام حقوقی اسلام دارد. به‌خصوص آن‌که عدالت از زبان عدل‌شناسی مطرح شود که خود در سیره و گفتار مظهر عدل تام است. در این نوشتار تلاش گردیده است تا ضمن بررسی واژة عدل و ظلم از گفتار علوی آثار آن در نظام حقوقی و بویژه، حقوق کیفری بررسی گردد.