جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2094
تبیین وجوب و امتناع سابق و لاحق بر موجودات از منظر آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
محمدحسین ایراندوست، آذر سپهوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
مبحث وجوب و امتناع سابق و لاحق بر موجودات، یکی از مباحث مهم و پر چالشی است که از دیرباز موضعگیری ها و دیدگاههای مختلفی میان اندیشمندان اسلامی ایجاد کرده است. مشهور متکلمان معتقدند علت هیچ گاه توان ضرورت بخشیدن به معلولش را ندارد. در مقابل، مشهور فلاسفه‌ی اسلامی معتقدند اصل ضرورت، اصل بدیهی است و بر این اساس، وجود معلول در فرض وجود داشتن علت تامه‌اش ضروری و تخلف ناپذیر است. در این مقاله سعی بر این است تا با روش توصیفی- تحلیلی ضمن توضیح انواع وجوب و امتناع در فلسفه، به تبیین وجوب و امتناع سابق و لاحق بر موجود از دیدگاه آیت الله جوادی آملی پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 47 تا 65
مشخصات اثر
حدیث قرب نوافل، مفهوم‌شناسی و کاربرد آن در تفسیر تسنیم
نویسنده:
طاهره ناجی صدره، علی اكبر ربیع نتاج، عباس اسماعیلی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
از برجسته‌ترین جلوه‌های عرفانی تفسیر تسنیم، استناد مکرر مفسر به حدیث قدسی «قرب نوافل» است؛ این حدیث که در بین عارفان و اهل معنا بسیار مشهور است، بر این معنا تکیه دارد که انسان در اثر انجام نوافل، محبوب خدا شده و در نتیجه، پروردگار متعال مجاری ادراکی و تحریکی او را بر عهده می‌گیرد. این پژوهش از طریق بررسی مهم‌ترین موارد استناد مفسر به حدیث مزبور و مقایسه با نوع استناد دیگر تفاسیر به‌ویژه تفاسیر عرفانی، بر آن است تا جایگاه ویژه و بدیع آن را در تسنیم به عنوان یکی از مهم‌ترین جلوه‌های روایی و عرفانی آن نشان دهد؛ جلوه‌ای که مبانی عرفان اسلامی در آن با تکیه بر سنت صحیح ارائه شده است. شرح دقیق مراد آیات، حل معضلات تفسیری و پاسخ به برخی از شبهات مربوط به عصمت انبیا و ائمه علیهم السلام به استناد حدیث قرب نوافل، از مصادیق کاربرد این حدیث در تفسیر تسنیم است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 148
مشخصات اثر
نسبت و رابطه خالق و مخلوق در اندیشه علامه محمدتقی جعفری و آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
عبدالله نصری، مرتضی پور ایوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی , علامه جعفری: محمدتقی جعفری
چکیده :
شاید بتوان مهم‌ترین بحث از مباحث کلام، فلسفه و عرفان نظری را بحث دربارة توحید و حقیقت آن دانست. در این زمینه دیدگاه‌ها و اختلاف‌نظرهای بسیاری میان اهل کلام، فیلسوفان و عرفا وجود دارد که در قالب نسبت و رابطة خالق و مخلوق به شرح هر یک می‌پردازیم. محمدتقی جعفری و عبدالله جوادی آملی دو تن از اندیشوران بزرگ معاصر هستند که در آثار خود به ‌طور پراکنده به این موضوع پرداخته‌اند. علامه جعفری در این زمینه - یعنی رابطة خالق و مخلوق - نقدها و اشکالات فراوانی به دیدگاه وحدت وجود وارد کرده است. وی با نقد دیدگاه وحدت وجود به تباین خالق و مخلوق می‌رسد و نسبت و رابطة حق‌تعالی با عالم را مانند رابطة فاعل با مصنوع می‌داند، نه علت با معلول خود به معنای اصطلاحی آن. در مقابل، جوادی آملی با نگاه صدرایی به عالم و با باور به وحدت شخصی وجود، حقیقت وجود را همان ذات مقدس حق‌تعالی می‌داند و قائل است که او واحد است به وحدت شخصی و کثراتی که به‌ نظر می‌رسند، درواقع سایه‌های آن وجود واحدند که خود حظی از وجود ندارند؛ یعنی اتصاف ممکنات به وجود، اتصافی ذاتی و حقیقی نیست، بلکه بالعرض و مجازی است. در پایان ضمن طرح اشکال‌های دیدگاه‌‌های گفته‌شده، به این نکته می‌پردازیم که پذیرش دیدگاه وحدت وجود، مجالی برای پاسخ‏گویی به مهم‌ترین مسائل کلامی، از جمله جبر و اختیار، عقاب و ثواب و... نمی‌گذارد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
مشخصات اثر
رابطه اعتباریات و تکوین از نظر آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
حسام الدین شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
علامه‌طباطبایی مفاهیم اعتباری را در بحث‌های خود بسیار رواج داد. در تفسیر سخنان ایشان دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. آیت‌الله‌جوادی ‌آملی، یکی از شاگردان برجستۀ ایشان، به شرح و تکمیل دیدگاه علامه پرداخته است. در سخن ایشان، اعتباری گاهی صفت وجود و گاهی صفت مفهوم است. به‌نظر ایشان وجود و مفهوم اعتباری، ریشه و غایتی تکوینی و نفس‌الامری دارند و به‌تبع، خود آن‌ها هم تکوین و نفس‌الامر دارند؛ براین‌اساس، مفاهیم و گزاره‌های اعتباری محض یا اجتماعی هم گاهی نفس‌الامر و حقیقت دارند؛ به شرطی ‌که ریشه و غایت اعتبار در آن‌ها، حقیقی و نفس‌الامری باشد و یقین به این ریشه و غایت حاصل شده باشد؛ دراین‌صورت، گزارۀ اعتباری، ضرورت صدق و یقین دارد و بر این گزاره‌ها می‌توان برهان اقامه کرد. اگر ریشه و غایت اعتبار، حقیقی و یقینی نباشند، اعتبار نفس‌الامر ندارد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
دیدگاه آیت‌الله‌ جوادی آملی درباره عرفان نظری
نویسنده:
مهدی صدفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
آیت‌الله‌جوادی آملی به‌تبع استاد خود علامه‌طباطبایی و براساس حکمت صدرایی، با تحلیل عین ربط بودن معلول به علت، وحدت وجود عرفانی را پایه‌ریزی می‌کند. با این تحلیل، ماهیت به مفهوم، و سازوکار هستی‌شناختی و منطق هستی در این نظرگاه به تقسیم شیء به وجود و مفهوم برمی‌گردد؛ بنابراین آنچه متن هستی را پُر کرده فقط وجود است که به علم حضوریِ شهودی در مشهد نفس عارف قرار می‌گیرد و جز آن مفهومی است که قوام‌بخش علم عرفان نظری است و کاروبار استدلالات، احتجاجات و منطق عرفانی را فراهم می‌کند؛ ازسوی‌دیگر همین تقسیم‌بندی پایۀ منطقی دوگانۀ «بود و نمود» می‌شود، که والاتر از نگاه تشکیکی است که مقام ذات را حقیقتِ رقایق فیض منبسط و وجودات مقید می‌داند. در این دیدگاه عرفانی، جز ذات اطلاقی حق، که لابه‌شرط مقسمی است و والاتر از مقام و منصب است، دیگر مراتب هستی نمود و سایۀ این حقیقت فوق‌ِمتعال‌اند. این عرفان اصیل توحیدی، تعریف انسان موحد را نیز متفاوت می‌کند؛ دیگر مانند فلسفه سخن گفتن از ثبوتِ استقلالی نفس عارف و قوای ادراکی او در درک هستی خارجی رخت می‌بندد و هویت انسان با نظر به توحید عرفانی خود پرسش‌برانگیز می‌شود که چگونه دربرابر حقیقت توحید، وجود و هویت موحد می‌تواند موجه باشد. این پرسش بحث را دربارۀ فنای عرفانی به‌درستی پیش‌می‌کشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 58
مشخصات اثر
تحلیل مؤلفه‌های معرفت دینی از منظر استاد جوادی آملی
نویسنده:
بیژن منصوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
هدف: فکر و آگاهی برای انسان به‌عنوان یک موجود آگاه و مختار بسیار مهم است. برای جوامعی که دین الهی را به‌عنوان عنصر اصلی زندگی خود پذیرفته‌اند، این مسئله که چه فکری، فکر دینی و چه معرفتی، معرفت الهی محسوب می‌شود، بسیار اساسی است. هدف این نوشتار بررسی چیستی معرفت دینی اسلامی از دیدگاه استاد جوادی آملی خواهد بود. این مقاله مؤلفه‌های معرفت دینی و چگونگی حصول آن را از دیدگاه استاد معلوم می‌کند. روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی - تحلیلی است و از دیگر روش‌های پژوهش استفاده نمی‌شود.استاد جوادی عقل و نقل را دو وسیلۀ تحصیل معرفت دینی می‌داند. از دیدگاه ایشان امکان ندارد کسی بتواند بدون پشتوانه‌های عقلی به متون دینی مراجعه کند و به معرفت دینی نائل شود. فهم متون دینی خالی‌الذهن برای هیچ‌کس اتفاق نمی‌افتد و طرفداران مکتب تفکیک که چنین داعیه‌ای دارند، خود دچار اختلاف‌های فراوانی در فهم متون دینی هستند. البته ایشان نظریۀ تکامل معرفت دینی را (که عقل را معیار درستی و نادرستی فهم متون دینی می‌داند) نیز نمی‌پذیرد.از نظر استاد سنجش عقلی و نقلی دو مؤلفه‌ای هستند که در تعامل با هم، معرفت دینی را شکل می‌دهند. سنجش عقلانی در قالب عقلِ مصباح و عقلِ منبع نمایان می‌شود و سنجش نقلی در رجوع به الفاظ قرآن و سنت. این دو مؤلفه در نمایاندن معرفت دینی با هم تعاضد دارند و اگر بنا بر فرض محال، تعارضی رخ دهد، این تعارض با ترجیح یکی بر دیگری حل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 123 تا 149
مشخصات اثر
راهکارهای تولید علم دینی مبتنی بر نظریة آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مهدی موحد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
چکیده: در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته نظریة خاص آیت الله جوادی آملی درخصوص تولید علم دینی، که به نظریة «علم دینی حداکثری» شهرت یافته، تبیین می شود. ایشان نظریة تولید علم دینی را به گونه ای سامان می دهد که در ضمن آن هریک از مبادی معرفتی بشر، اعم از عقل، نقل، شهود و حتی تجربة حسی، ارزش و اعتبار خاص خود را به دست می آورند. پس از بررسی و دسته بندی آرای معظم له درخصوص معنای دقیق علم دینی، به تبیین راهکارهای تولید علم دینی از دیدگاه ایشان پرداخته، بیان می کند که ایشان با برداشتی جدید از معنای دین و رابطة آن با عقل، دست کم به سیزده راهکار مشخص درخصوص تولید علم دینی، مبتنی بر نظریة خود دست یافته اند که البته می توان این راهکارها را در رابطة طولی به «راهکارهای مرتبط با حوزة نظریه پردازی» و «راهکارهای مرتبط با حوزة عملیاتی و میدانی» دسته بندی کرد. نگارنده ابهاماتی بر این نظریه وارد می داند، که با بهسازی و رفع مشکلات این نظریه، می توان آن را مبنای مناسبی برای فعالیت های نظریه پردازانه و فعالیت های عملی درخصوص تولید علم دینی قرار داد.
صفحات :
از صفحه 49 تا 78
مشخصات اثر
واکاوی مفهوم «دین» و«دینی» در نظریة علم دینی آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد علی اکبری، مرتضی واعظ جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
پژوهش حاضر، پاسخی است به این پرسش که آیا دو مفهوم «دین» و «دینی» تفاوت دارند؟ ازآنجاکه روشن شدن نظریۀ علم دینی آیت‌الله جوادی آملی منوط به داشتن تصویری درست از مفاهیم پایه است و توجه نداشتن به این مفاهیم، سبب طرح بعضی از اشکالات شده است، سعی نویسنده تبیین برخی مفاهیم پایه در دیدگاه صاحب کتاب منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی است. هدف دیگر، پاسخ به نقدها در سایۀ آن مبانی است. نویسنده با مراجعه به کتاب‎‌ها و مقالات ایشان، با شیوه‎‌ای تحلیلی- استدلالی، بیان تازه‌ای از نظریۀ علم دینی حضرت استاد عرضه کرده است. باتوجه‌به تفاوت «دین» و «دینی»، به اشکالات پاسخ می‌دهیم و مفهوم «علم دینی» را از نگاه صاحب نظریه روشن‎‌تر می‎‌کنیم. مهم‎‌ترین نتایج عبارت‌اند از 1) حقیقت دین، معرفتی است از سنخ علم حضوری که پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) و معصومین (علیهم السلام) به آن دسترسی دارند؛ 2) معرفت دینی، مجموعه‎‌ای از دانش‎‌هاست که غیرمعصومین ازراه علم‎‌حصولی به‌دست می‎‌آورند؛ 3) معرفت دینی منحصر به فهم «نقل» نیست و معرفت‎‌های «عقلی»، حتی عقل تجربی، با تکیه بر جهان‌بینی الهی، معرفتی «دینی» است؛ 4) علم دینی، یعنی کشف «قول» یا «فعل» خداوند که به‌واسطۀ عقل یا نقل یا هردوست.
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
مشخصات اثر
تبیین دیدگاه علم دینی آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
حمید جزائری، عبدالباسط سعدالله
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
مبحث علم و دین یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث از گذشته تا حال بوده است و دانشمندان بسیاری در حوزه‌های گوناگون و با رویکردهای متفاوت نسبت به آن اظهار نظر کرده‌اند؛ لذا تنقیح و تعیین نسبت میان علم و دین که به مناسبات بعدی هر دو در حوزه تولید علم دینی تأثیر شگرفی می‌گذارد، ضروری می‌نماید. حضرت آیت‌الله جوادی آملی به فراخور این نیاز و ضرورت، در این زمینه نظریه علم دینی ارائه کرده‌اند که این نوشتار به بررسی، تبیین و پیامدهای آن پرداخته است. ایشان پیرامون نسبت رابطه علم و دین معتقدند که این نزاع به وجود آمده، تخیّلی و ناشی از کج‌فهمی و ناصوابِ این نسبت می‌باشد و با این اندیشه که دین و عقل هیچ‌گاه رهاورد همدیگر را نفی نکرده‌اند، بر آن است که باید علم اعم از تجربی، طبیعی و انسانی (که محصولات عقل تجربی و تجریدی‌اند) با دین در یک حریم معرفتی مطرح و پردازش شوند. بنابراین تقسیم علم به دینی و غیر دینی اشتباه است و همان گونه که علوم موجود و منصوص در منقولات دینی، مطالعه کتاب تشریع الهی است، علوم دیگر مانند فیزیک و شیمی که به مطالعه صنع الهی می‌پردازند، مطالعه کتاب تکوین است و دینی می‌باشند.
صفحات :
از صفحه 63 تا 78
مشخصات اثر
بررسی رویکردهای آیت الله جوادی آملی و آیت الله بهشتی نسبت به مدرنیته و غرب
نویسنده:
رضا پاکسیما
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
در این پژوهش آرای دکتر بهشتی و آیت الله جوادی آملی در زمینه غرب و نظریات مدرن و چگونگی تعامل یا تقابل با آن مورد بررسی قرار گرفته است. چارچوب نظری این پژوهش بر مبنای نگرش دکتر میرسپاسی در زمینه رویکرد روشنفکران ایرانی به پدیده مدرنیته شکل گرفته است. میر سپاسی روشنفکران ایرانی را به دو گروه تقسیم می کند: گروهی با رویکردی جامعه شناختی و بر اساس مقتضیات زمان و نیازهای روز جامعه، مدرنیته را تحلیل می کنند از این رو با نگاهی گزینش گرانه، جنبه هایی از نظریات مدرن را می پذیرند ولی گروهی دیگر بر مبنای هستی شناسی و جهان شناسی به پدیده مدرنیته و غرب می نگرند از این رو یا به طور مطلق آن را می پذیرند و یا به طور مطلق آن را رد می کنند. بر مبناینگرش میرسپاسی این فرضیه مطرح شده است که آیا می توان رویکرد روشنفکران به مدرنیته را به دیدگاههای روحانیت در مورد پدیده مدرنیته مرتبط کرد و چنین تقسیم بندی را در مورد اندیشه های روحانیت نسبت به غرب انجام داد. بر این اساس در این پژوهش ابتدا ارکان گفتمان مدرنیته چون لیبرالیسم، سکولاریسم، جهانی سازی، دموکراسی،نظریه ترقی، اومانیسم و... مورد بررسی قرار گرفته اند و سپس بعد از بیان زندگینامه و فعالیت های فرهنگی و سیاسی آیت الله دکتر بهشتی و آیت الله جوادی آملی دیدگاههای این دو متفکر روحانی درباره نظریات مدرن استخراج و در فصول چهارم و پنجم این پژوهش مطرح شده است و در پایان نظریات مدرن در دیدگاه آنان مورد مقایسه قرار گرفته اند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 2094