جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 139
بررسی تطبیقی منازلِ سلوک عرفانی در تصوّف اسلامی و عرفان یهود (مرکاوا و قبّالا)
نویسنده:
محمدرضا عابدی؛ حسین شهبازی؛ احمد فرشبافیان نیازمند؛ محمد مهدی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
سلوک عرفانی، سیری انفسی و درونی در قلب عالم صغیر برای نیل به حقیقیت محض است. در مکاتب عرفانی این سیر در قالبِ مراحل و مقاماتی تبیین می‌شود. در این پژوهش، منازل سلوک در عرفان یهود و متصوفه اسلامی به‌صورت تطبیقی بررسی می‌شود تا به این پرسش بنیادی پاسخ داده شود که «جنبه‌های همسان و وجوه ناهمسان ساختارِ منازل سلوک در تصوف اسلامی و عرفان یهود کدام‌اند». روش کار مبتنی بر شیوۀ تطبیقی رنه ولک (مکتب آمریکایی) با تأکید بر وجوه اشتراک و اختلاف ساختاری و کلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند میان منازل سلوک در عرفان یهود و متصوفه سه وجه مشترک اساسی وجود دارد. تشابه تعداد مقاماتِ سلوک، نخستین وجه مشترک است. کارکرد نمادین سمبول‌واره‌های این مقامات مخصوصاً سمبول «قصر عرش» - یعنی آخرین منزل سلوک در قبّالا و صوفیه - نیز از موارد مشترک به دست آمد. همچنین در هر دو آیین، سالک با دوری از آلایش‌های نفسانی، مراحلی را طی می‌کند تا در فقر و فنای تصوف و ارابوت قبالا و مرکاوا به اتحاد الاهی یا همان دِوِکوت برسد. عمده‌ترین تفاوت، تجسم خداوند در آخرین مرحلۀ سلوک عرفان یهود، در قالب پیکرۀ انسانی است؛ حال آنکه در تصوف تجسم ذات باری‌تعالی به این شکل مطرح نیست.
صفحات :
از صفحه 49 تا 66
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی مبانی و لوازم نظریۀ شناختاری علامه طباطبایی (ره) در زبان دین
نویسنده:
مریم شریف پور، محمد محمدرضایی، علی علم الهدی، ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
فلسفۀ زبان یکی از مهم‌ترین مباحث در پژوهش‌های فلسفی و زبان دین نیز یکی از مباحث دامنه‌دار در فلسفۀ دین است. نظریات متعدد در حیطۀ زبان دین به دو گروه شناختاری (ناظر به واقع) و غیرشناختاری تقسیم می‌شوند. نظریۀ زبان دینی علامه طباطبایی، با تتبع در آثار وی، خصوصاً تفسیر المیزان، در شمار نظریات شناختاری قرار می‌گیرد، زیرا وی تمامی گزاره‌های دینی را ناظر به واقع و توصیف‌گر واقعیت می‌داند. او با قائل بودن به زبان عرف، البته با اندکی تفاوت با آن (زبان عرف خاص) و مجموع اصول اشتراک معنوی و تأویل و نظریۀ غائیت و کارکردگرایی در معانی صفات الهی، معتقد به حقیقی، عینی و قابل صدق و کذب بودن زبان دین است که اینجا نظریۀ وی زبان «عرفی ترکیبی» نامید شده است. وی با توجه به این اصول، معانی اسما و صفات الهی را همانند معانی صفات مخلوقات، البته با تفاوت تشکیکی می‌داند، البته در موضع دیگری با توجه به محدودیت ذهن در نفی حد و نقص از خداوند و شناخت او، به‌سمت «اثبات بلاتشبیه» پیش می‌رود، ولی آن را لازمۀ الهیات سلبی نمی‌داند، بلکه معتقد است که باید این معانی را به خدا نسبت داد، اما دانست که این معانی بدون نقص نیستند. وی خداوند را متصف به صفات کمالی ایجابی، سلبی و فعلی و مقیاس شناخت معانی صفات خداوند را دو اصل «اصالت وجود» و «اصل صدور» می‌داند. از لوازم نظریۀ وی می‌توان به عدم انسان‌وار انگاری خدا و همچنین نفی نظریات غیرشناختاری زبان دین اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 223 تا 247
مشخصات اثر
نمادین بودن زبان دین از منظر تیلیش و غزالی
نویسنده:
محمد توکلی پور، امیرعباس علی زمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
از دیدگاه پل تیلیش، زبان انسان برای سخن گفتن از اعیان و وقایع عادی زندگی او مناسب است و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان چنین زبانی را برای سخن گفتن از خدای «متعالی» و «به‌کلی دیگر» به‌کار گرفت. غایت قصوا یا دلبستگی واپسین جز با زبان نمادین بیان‌شدنی نیست و نمادهای دینی تنها در موقعیت سخن از خدا و بازنمایی بنیان غایی هستی، معنای نمادین‌ دارند. محمد غزالی نیز قائل است که معرفت به عالم علوی جز از طریق نمادهای عالم سفلی محال خواهد بود. نمادگرایی او ناظر به کل عالم ملک و شهادت است. هر دو شخصیت بر درک شایستۀ نمادهای دینی از طریق پیوند قلبی و علم حضوری تأکید دارند. اما نزد تیلیش این ادراک، تنها زمینۀ مواجهۀ بهتر با خدا را فراهم می‌کند و فاقد حیثیت واقع‌نمایی و معرفت‌بخشی است؛ در حالی‌که غزالی نمادها را واجد چنین حیثیتی می‌داند.
صفحات :
از صفحه 743 تا 768
مشخصات اثر
مقایسه تصویرپردازی قرآن با تکیه بر تفسیر «کشاف» زمخشری و تفسیر «فی ظلال القرآن» سیدقطب
نویسنده:
داود نظری تلخابی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن کریم، به مثابه یک متن فاخر، از ساز وکارهای یک متن بهره‌ی فراوان جسته است. یکی از این سازوکارها تصویر پردازی است، که این شیوه بیشتر برای عینی نمودن و ملموس کردن مفاهیم ذهنی و انتزاعی به کار می‌آید. خداوند در قرآن کریم امور دینی و انتزاعی را با قرار دادن آن در بافتی با تصویرهای محسوس به ذهن، نزدیک می‌نماید. بی‌گمان یکی از راه‌های بیان مطالب بویژه در حوزه‌ی معنایی و امور فرامادی بهره‌گیری از عنصر تصویرگری است. تصویرپردازی قرآن هر چند از راه واژگان اتفاق می‌افتد ولی چنان زیبا و روشن در قالب واژگانی، مفاهیم بلند و فرامادی را به تصویر می‌کشد که گویی مخاطب، خود را در آن محیط احساس می‌کند و با چشم آن را می‌بیند.در این میان عالمان بلاغت در تفسیر تصویرهای قرآنی رویکردها و پیشنهادات مختلفی دارند؛ برداشت پیشینیان از تصویر، محدود به گونه‌های بلاغی و در عین حال جزئی بوده است و از بلاغت جمله، به بافت و متن فراتر نرفته است. ولی در بلاغت جدید بیشتر توجه به تصاویر از منظر کلی و با در نظر گرفتن کل جمله و بافت متن می‌باشد.زمخشری در تفسیر ارزشمند «کشاف» که ویژگی ممتاز آن رویکرد زیبایی شناختی به آیات قرآن است، از جمله عالمان قدیم بلاغی است که در عمل، دانش بلاغت را در قلمرو شناخت زیبایی و اعجاز قرآن که هدف اصلی این دانش می‌باشد، به کار گرفته است. او به تصاویر قرآن از منظر علم بیان و شاخه های آن یعنی: تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه نگریسته و به شرح تصاویر پرداخته است. در طرف مقابل سید قطب در تفسیر «فی ظلال القرآن»، تنها کسی است که تصویر قرآنی را از جنبه‌ی هنری آن مورد بررسی قرار داده و اصطلاحاتی چون چارچوب و قالب، رنگ و سایه را مطرح کرده و تصاویر قرآن را از منظر کلی و با توجه به بافت متن مورد بررسی قرار داده است. لذا در این پژوهش سعی شده است به روش اسنادی تصاویر هنری قرآن را با توجه به بلاغت سنتی و بلاغت جدید مورد بررسی قرار دهیم تا با شناختی جامع و دقیق از تصاویر زیبای این کتاب آسمانی، زمینه‌ بهره‌گیری و راهنمایی هر چه بیشتر از این منبع الهی فراهم گردد.
مشخصات اثر
معیارشناسی غلو در کلام معصومان علیهم السلام
نویسنده:
محمدباقر فرضی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله اصلی اینپایان نامه عبارت است از معیارشناسی غلو در روایات معصومان(ع) که به بررسی اندیشه‌های غالیانه از لسان معصومان علیهم‌السلام می‌پردازد؛ زیرا آنان میزان سنجش درستی ونادرستی هر اندیشه، باور و رفتاری هستند.این پایان‌نامه مشتمل بر یک مقدّمه (طرح تحقیق) و سه فصل است.فصل اول، شامل سه بخش است که در آن به مفهوم شناسی غلو در لغت و اصطلاح، پیشینه غلو در ادیان گذشته، اسلام و قرآن و اسباب غلو پرداخته شده است.فصل دوم، با عنوان معیارشناسی غلو در روایات معصومان علیهم‌السلام به بررسی پدیده غلو در موضوعات الوهیت ائمه، نبوت ائمه، علم غیب مطلق و ذاتی ائمه، تفویض، تشبیه، تناسخ و حلول پرداخته شده است. در این فصل از زبان معصومان(ع) نگاه اسلام و تشیع ناب به این صورت تبیین شده است؛ اگر یک عقیده دینی، دینِ حق برخاسته از کتاب و سنت را نادیده بگیرد و پایه‌های اعتقادی دین حق را با افراط‌گرایی و تجاوز از حق و تفسیر به رأی خود فراتر از آن چه که هست، نشان دهد و یا آموزه‏های حق‌نمای خویش را به نام آن دینِ حق جلوه دهد، با این عبور از حق، خود را گرفتار غلو کرده است. معیار غلو از سوی شیعه اثناعشری با استفاده از بیان رسالت و امامت آن است که فردی الوهیت وصفات خداوند مانند رازقیت وخالقیت را به ائمه(ع) منتسب و یا معتقد بهنبوت امامان و یا به علم غیب ذاتی و استقلالی معصومان و یا به تشبیه، تناسخ و حلول روح الهی در آدمی باور داشته باشد، به غلو گراییده است که بر اساس بیانات معصومان(ع) تشیع از آن مبرا می‌باشد.فصل سوم، با عنوان بازشناسی برداشت‌های انحرافی غالیان از باورهای شیعی، به پنج عقیده اصیل(وصایت، مهدویت، بداء، رجعت و تأویل قرآن) در میان شیعه پرداخته شده و جنبه غالیانه آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته و اعتقاد ناب اسلامی از غیر اسلامیِ افراط‌گرایانه با دلایل نقلی تبیین ‌گردیده است.
مشخصات اثر
ترجمه و شرح موضوعی - ادبی 120 بیت از اشعار ابن‌حماد عبدی کوفی در واقعه غدیر
نویسنده:
مریم آزادیخواه جهرمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این رساله، به بررسی غدیریهی « ابن حماد عبدی» که شاعر شیعی قرن چهارم هجری است و اشعار بسیاری را در مدح و وصف غدیریه سروده، پرداخته شده است و نگارنده، تنها 120 بیت از غدیریه های این شاعر بزرگ را آورده و به اعراب گذاری و ترجمه و شرح آن ها پرداخته است. نکتهی قابل توجه دربارهی اشعار این شاعر بزرگ این است که هر بیتی اشاره به واقعه ای تاریخی و یا حدیثی منقول حاکی از فضیلت و منقبت و ویژگی‌ایاز ویژگی های مولای متقیان علی بن ابی طالب (ع) دارد. به طور کلی اشعار ابن حماد دارای اسلوبی روان و ساده می باشد و استفاده از برخی صنایع لفظی و معنوی چون؛ استعاره، تشبیه، جناس، عقد و اقتباس، باعث دلنشینی و طراوت این اشعار شده و در شرح ابیات تأکید بر این امر بوده که در حد توان به منابع اهل سنت رجوع شود تا از شائبهی غلو و یا استفاده از منابع صرف شیعی خالی گردد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مبانی متافیزیکی ملاصدرا و علامه طباطبایی در تفسیر صفات خبری مربوط به مبدأ
نویسنده:
طیبه فریدونپور؛ استاد راهنما: قباد محمدی شیخی؛ استاد مشاور: علیرضا فاضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
اساس آموزه¬های ادیان الهی، تسمیه و توصیف خداوند به اسمای حسنی و صفات علیاست. صفات خداوند به صفات عقلی مانند علم، قدرت، حیات و ... و صفات خبری مانند ید، عین، جنب و ... تقسیم می¬شوند. عالمان مسلمان در تسمیه و توصیف خداوند به اسماء و صفات کمالی مذکور، دیدگاه¬های گوناگونی را برگزیده و مبانی ویژه¬ای را برای تشیید و تحکیم این دیدگاه تقریر و تبیین کرده¬اند. ملاصدرا و علامه طباطبایی با توسّل به مبانی متافیزیکی مانند اصالت وجود، اشتراک معنوی مفهوم و وحدت حقیقت وجود، تشکیک مراتبی یا مظاهری وجود، تطابق عوالم وجود به اتّخاذ دو دیدگاه « وضع الفاظ برای ارواح معانی» و « وضع الفاظ برای ظواهر معانی» پرداخته¬اند تا با نفی هر آنچه مستلزم نقص و امکان است، هم صفات عقلی و صفات خبری را به خداوند نسبت دهند و از آنجا که تصورشان این بود که جسم و جسمانیت، مستلزم امکان و نقص و محدودیت است با تجرید الفاظ از معانی جسمانی، به توصیف خداوند پرداخته¬¬اند. در این پژوهش ما به بیان دیدگاه¬های عالمان مسلمان در باب توصیف خداوند به صفات عقلی و خبری پرداخته، آنگاه به مبانی ملاصدرا و علامه طباطبایی در اتخاذ دیدگاه تفسیریشان پرداخته¬ایم و پس از آن به بیان دو دیدگاه « وضع الفاظ برای ارواح معانی» و « وضع الفاظ برای ظواهر معانی» همت گماشته¬ایم و در نهایت ضمن تحسین تلاش این اندیشمندان به نقد و ارزیابی آن اقدام کرده¬ایم و به این نتیجه رسیده¬ایم که برای تبعیت از عقل و نقل و رعایت ظواهر الفاظ و سیر در معانی باطنی آن¬ها، مودب و موظّف به آنیم که صفات عقلی و خبری را باید به گونه¬ای به خداوند نسبت دهیم که مستلزم امکان، نقص و محدودیت نباشد نه اینکه موظّف و مودب به نفی جسمانیت از خداوند باشیم و بر اساس مبانی حکمت متعالیه به این نکته رسیده¬ایم که جسم و جسمانیت به طور مطلق، مستلزم نقص و امکان و محدودیت نیست بلکه جسم مانند دیگر اوصاف وجود ( از جمله؛ علم، قدرت، حیات و ...) می¬تواند مساوق وجود و محکوم به تمام احکام آن باشد که در این صورت هم به معانی ظاهری الفاظ پایبند شده-ایم و هم از سیر در معانی عمیق طولی و مشکک، باز نمانده¬ایم. کلمات کلیدی: مبانی متافیزیکی، صفات خبریه، صفات عقلی، ارواح معانی، تجرید معنا، ملاصدار، علامه طباطبایی
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی از آیه شریفه لیس کمثله شیء و هو السمیع البصیر در نظام خداشناسی ابن عربی
نویسنده:
اقدس ابراهیم زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
:این عربی در آیه شریفه «لیس کمثله شی و هو السمیع البصیر» به بحث تشبیه و تنزیه الهی پرداخته است. و بخش اول آیه مبارکه را درباره تنزیه گرفته است و بخش دوم را درباره تشبیه ، وتنزیه صرف را مربوط به عالم احدیت دانسته که همه اسماء و صفات الهی در ذات مندک می باشند و ذات بدون اسم و صفت در نظر گرفته می شود واگر این تنزیه ردباره عوامل دیگر به کار گرفته می شود منجر به تع طیل می گردد. و تشبیه مربوط به عالم واحدیت و عوامل پایین تر از آن است که باید دقت شود تا صفات انسانی با صفات الهی مشترک نشود و بیان شود که صفات الهی به صورت مطلق می باشند و صفات انسانی به صورت مقید می باشند. این پایان نامه به دنبال آن است تا جمع بین تشبیه و تنزیه را اثبات نماید واز تشبیه صرف در فص شیثیه و ابراهیمیه و تنزیه صرف در فص ادریسیه و نوحیه، به جمع بین تشبیه و تنزیه برسد وآنرا از طریق فص های مختلف به اج را آورده است و به نتیجه جمع رسیده تا بندگان بتواند هم درکی از صفات الهی در تشبیه داشته باشند وهم صفات الهی را از صفات انسانی منزه و تنزیه نمایند.کلمات کلیدی : تشبیه ، تنزیه ، ابن عربی، مطلق، مقید، سمیع ، بصیر....
مشخصات اثر
ترجمه، نقد و بررسی کتاب التشبیهات القرآنیه و البیئه العربیه
نویسنده:
مریم قنبری کرمانشاهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد و بررسی کتاب
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده :قرآن کامل‌ترین برنامه برای سعادت و هدایت انسان است و در تمام مراحل زندگی رهبر و راهنمای اوست تا با عمل به آن به سوی کمال و تعالی قدم بردارد .در میان مباحث علوم قرآنی موضوع اعجاز ارتباط تنگاتنگیبا علوم بلاغی دارد و جنبه‌های بیانی مهم‌ترین وجه اعجاز این کتاب الهی محسوب می شود و در جهت تبیین و تحلیل شگفتی‌های قرآن نقش انکارناپذیری دارد. در این میانتشبیه به عنوان یکی از زیربناهای اساسی باعث می شود با استفاده از صور مادی و محسوس اشیاء به معانی روشنی دست یابیم و این معانی را در ذهن خود تثبیت کرده و آن رابه عرصه ظهور بکشانیم، قرآن نیز در جهت هماهنگی با اقوام مختلف برای بیان معارف و معانی و پیام‌های خود به صورت فراوان از تشبیه بهره جسته است. ما برای رسیدن به واقعیت‌هایتشبیهات موجود در قرآن نیازمند ابزار و وسایلی هستیم که هدف نویسنده در این کتاب کشف همان ابزار و راه‌های رسیدن به این مقصود است .از این رو در این کتاب با استفاده از آیات قرآن از مشبه به‌هایی استفاده شده است که محیط عربی را در اشکال مختلف به زیبایی تمام به تصویر کشیده است تا با یاری جستن از اشعار مرتبط و کمک گرفتن از عناصر طبیعت و حتی افکار و عقاید مردم رازهای تشبیهات قرآنی را به صورت ملموس به خواننده منتقل سازد.نظر به آن‌که کتاب مورد ترجمه به آشکار نمودن رازهای درونی قرآن با استعانت از تشبیهات مرتبط با محیط زندگی عربی و همچنین کاربرد ضروری مطالب قرآنی در زندگی انسان‌ها بوده است، مترجم اقدام به ترجمه این کتاب نموده است. مترجم با توجه به تنگناهایی همچون سنگینی قلم نویسنده و در دسترس نبودن برخی از منابع مورد استفاده در این کتاب با استفاده از واژگان اصیل پارسی و ارائه یک ترجمه روان و ارتباطی توانسته است ابهامات سخنان نویسنده را تا حدودی برطرف نماید. و در پایان این پژوهش خواهیم دید که برجستگی کاربرد صنایع بلاغی در قرآن بویژه صنعت تشبیه چگونه به فهم سریع آیات قرآن کمک می‌نماید و همچنین خواهیم دید که تشبیهات به کار رفته در قرآن بیشتر از نوع عقلی به حسی است .واژگان کلیدی: قرآن، ترجمه، تشبیه، محیط‌های عربی
مشخصات اثر
صفات خبری در اندیشه اسلامی (با رویکرد نقد وهابیت)
نویسنده:
غلامرضا رضایی
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 139