جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 705
بررسی اندیشه‌های کلامی شیخ مفید (ره) درباره راهنماشناسی
نویسنده:
علی پورحسن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
چکیدهدیدگاه شیخ مفید رحمه الله علیه پیرامون مسائل کلامی، از جمله مباحث مربوط به نبوت و امامت همواره مورد توجه دانشمندان بوده است، در این میان مشاهده می‌شود که آراء کلامی مفید رحمه الله علیه پیرامون نبوت و امامت به‌طور مستقصی و طبقه‌بندی‌شده بررسی نشده است. در این پایان‌نامه با توجه به‌جایگاه تأثیرگذار مفید رحمه الله علیه در دانش کلام، آراء وی پیرامون راهنماشناسی با روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب مبتنی بر تحقیق کتابخانه‌ای موردبررسی قرار گرفته است. مفید رحمه الله علیه در مباحث مربوط به نبوت و امامت، از روش‌ عقلی و نقلی بهره گرفته است، او نقل معتبر را قرآن کریم و روایاتی که علم به درستی محتوای آن بوده باشد، می داند. واکاوی نظرات مفید رحمه الله علیه نشان از اعتبار کارکردهای سه‌گانه عقل( نظری، عملی و ابزاری) نزد او دارد تا آنجا که در تقابل میان عقل و نقل، اگر راهی برای رفع تعارض نبیند، جانب عقل را می‌گیرد. وی در حوزه نبوت و امامت عامه، مباحث گوناگونی از جمله ضرورت نبوت و امامت را مطرح می کند و اصل ضرورت نبی و امام در هر زمان را می‌پذیرد. در نظر او نبوت و امامت هر کدام به عنوان اصلی از اصول دین به شمار می روند. صفات و ویژگی‌های نبی و امام، بحث مهم دیگری است که مفید رحمه الله علیه آن را با محوریت سه مسأله عصمت، علم و افضلیت، مطرح می کند و قائل است نبی و امام باید متصف به این ویژگیها باشد. در حوزه نبوت خاصه، بحث از نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را پیش می‌کشد و دلیل بر نبوت ایشان را معجزه برزگ آن حضرت یعنی قرآن می‌داند، همچنین قائل است که آن حضرت بر سایر انبیاء برتری دارد. در حوزه امامت خاصه، به ادله امامت امیر مومنان علیه السلام با استناد به تعدادی آیات و روایات مانند آیه ولایت و حدیث غدیر پرداخته و دلائلی را که اهل سنت برای خلافت خلفای سه‌گانه آوردند، به نقد می کشد. وی امامت سایر ائمه علیهم السلام را هم بر پایه نصوصی مانند حدیث ثقلین و معجزاتی را که از آنان بروز نموده، ثابت می کند. در پایان مباحثی پیرامون امام مهدی علیه السلام نظیر معرفی آن حضرت، چرائی غیبت و شبهاتی پیرامون آن مانند چگونگی انتفاع از امام غائب را طرح و به پاسخ از آن می پردازد.
مشخصات اثر
بررسی آراء و اندیشه های شیخ مفید در زمینه خداشناسی
نویسنده:
جمال الدین حسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
آرای شیخ مفید (قدس سره) در زمینه های مختلف علمی مخصوصا علم کلام، همواره مورد توجه علمای دین و سایر پژوهش گران بوده است. اما به شکل جامع و طبقه بندی شده کمتر مورد توجه بوده است. هدف این پایان نامه تنقیح و طبقه-بندی آرای ایشان در زمینه مسائل خداشناسی می باشد. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوۀ گردآوری کتابخانه ای سامان یافته و به نتایج زیر دست یافته است:شیخ مفید در زمینه استنباط و اثبات مسائل خداشناسی از روش های متنوع نقلی و عقلی به فراخور هر بحث، بهره برده است. تعامل شیخ با عقل نشان از اعتبار کارکردهای سه گانه عقل ـ نظری، عملی و ابزاری ـ نزد ایشان دارد؛ به طوری که در تعارض عقل قطعی با نقل باید دلیل نقلی ـ اعم از ظواهر قرآن و خبر واحد ـ طرح یا تأویل گردد.در بحث شناخت خدا شیخ مفید قائل به عقلی بودن وجوب معرفت اللّه به عنوان اولین تکلیف الهی می باشد. وی راه رسیدن به معرفت را صرفا اکتسابی و از طریق نظر و استدلال می داند. لذا وجوب نظر از باب مقدمه واجب، می باشد. وی در همین راستا اقدام به اثبات صانع از طریق برهان حدوث نموده است.در مسئله صفات الهی از نظر شیخ مفید صفات خدا یا همان اسماءالله از مقوله الفاظ بوده و مغایر با موصوف می باشد، و نامیدن خداوند به یک اسم، منوط به ورود آن اسم در متون دینی است. مذهب شیخ در زمینه وجودشناسی و معناشناسی صفات الهی منطبق بر آموزه "إخراج از حد تعطیل و تشبیه" می باشد. لذا در زمینه صفات نفسی، قائل به عینیت این صفات با ذات بوده و در زمینه معناشناسی صفات الهی بر دیدگاه "اثبات بدون تشبیه" تاکید دارد. از این رو ایشان قائل به مجازی بودن صفات خبریه بوده و صفت اراده را نیز مجازی می داند.کلیدواژه: آرای کلامی، شیخ مفید، روش شناسی، معرفت الله، اسماء و صفات، وجودشناسی، معناشناسی.
مشخصات اثر
تحلیل تطبیقی از قاعده لطف در دیدگاه متکلمان اسلامی
نویسنده:
محمد بیدهندی، سکینه محمدپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته اند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نموده اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته اند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمیت این قاعده در کلام اسلامی، دلایل عقلی متکلمان اسلامی را در اثبات وجوب لطف بررسی کند. علاوه بر این، بررسی دیدگاه متکلمان اهل سنت نسبت به قاعده لطف و نقد دلایل عقلی ای که مخالفان قاعده لطف، در ابطال وجوب لطف به کار برده اند، نیز از اهداف این مقاله است. نتیجه ای که در این مقاله از بررسی دلایل عقلی متکلمان اسلامی در اثبات وجوب لطف به دست آمده، این است که فقط، دلایل عقلی ای که وجوب لطف را از طریق رحمت الهی و جود و کرم او اثبات می کنند، دلایلی یقینی بوده، دارای ضرورت عقلی هستند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
مشخصات اثر
اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات
نویسنده:
محمد بن محمد مفید؛ محقق: ابراهیم انصاری زنجاني
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
قم: الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
«اوائل المقالات»، یکی از مهمترین کتب کلامی شیعه به حساب می‌ آید. بلکه می‌ توان ادعا کرد برای این کتاب نظیری بین کتب کلامی نیست به طوری که با حجم بسیار کم بر صدها مساله کلامی و اعتقادی مشتمل باشد. و مثل آن در بین دیگر کتب مثل خود مولف است بین علماء که از جامعیت ویژه‌ ای برخوردار است. از آنجا که شیخ مفید این کتاب را در اواخر عمر شریف خود نگاشته است لذا در بین نوشته‌ های او نیز از اهمیت بسزائی برخوردار است. مباحثی که مولف در این کتاب مطرح کرده عمیق تر و براهین اقامه شده از اتقان بیشتری برخوردار است. از این رو می‌ بینیم که این کتاب از همان زمان حیات مولف شهرت می‌ یابد و تا به امروز علماء در نوشته‌ های متعدد خود به آن استناد می‌ کنند. در طول این هزار سال هرگز این کتاب در حوزه‌ های علمیه متروک و مغفول واقع نشده است. به همین دلیل الان از جمله کتبی به حساب می‌ آید که نسخ خطی متعددی دارد. این کتاب را مولف در اثبات فرق بین شیعه و معتزله نوشته است.
مشخصات اثر
تبارشناسی روایات طبی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
يکی از عرصه هايی که سنت به مفهوم عام و سنت نبوی به مفهوم خاص آن بدان اهتمام ورزيده، عرصه طب و بهداشت تن و روان است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه به سوالاتی كه در زمينه اعتبار اين روايات مطرح است، پاسخ داده شود؛ نظير: روايات طبی با توجه به منبع و سند آنها در چه درجه ای از اعتبار قرار دارند؟ با فرض اعتبار منبع و صحت سند روايات طبی، معيار اعتبار آنها چيست؟ به عبارت روشن تر آيا اين دست از روايات را بايد بسان روايات فقهی از روی تعبد پذيرفت يا آن که مبنای پذيرش آنها اثبات پذيری بر اساس دستاوردهای قطعی علم است؟ آيا اساسا عرصه هايی همچون طب و بهداشت در قلمرو دين و رسالت پيامبر اکرم (ص) می گنجد يا نه؟ آيا با توجه به روايات طبی می توان قلمرو دين را تعريف کرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
مشخصات اثر
حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه
نویسنده:
مجید معارف، حمید مدرسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
باب ذبائح اهل کتاب یکی از پراختلاف ترین ابواب فقهی شیعه است. در یک بررسی اجمالی پی می بریم که روایات این باب به چهار دسته تقسیم می شود، روایات نهی مطلق، روایات نهی از ذبیحه غیراهل کتاب، روایات حلیت ذبائح اهل کتاب به شرط تسمیه و روایات حلیت بی قید و شرط ذبائح اهل کتاب. تعارض روایات این باب به حدی است که به هیچ عنوان قابل جمع نبوده و مضامین آنها به هیچ عنوان با یکدیگر جمع نمی شود و باید یک طرف از روایات را بر دیگری ترجیح داد. با توجه به دستورات امامان معصوم علیهم السلام در حل تعارض روایات، پی می بریم که روایات حرمت اصل و مبنا بوده و روایات حلیت از روی تقیه صادر شده است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 24
مشخصات اثر
حکایات
عنوان :
حکایات
نویسنده:
محمد بن محمد مفید
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
قم: الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
نام کامل کتاب «الحکایات فی مخالفات المعتزلة من العدلیة و الفرق بینهم و بین الشیعة الامامیة» است. کتاب حاضر از جمله آثار شیخ مفید ، محمد بن محمد بن نعمان، از چهره‌ های سرشناس علمای شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری است. شیخ مفید در این کتاب به رد عقاید کلامی معتزله پرداخته و در آن، فرق میان شیعه و معتزله را در مسائل عقیدتی مطرح نموده است. شیخ مفید با نگارش این کتاب بسیاری از مباحث جنجال برانگیز کلامی و عقیدتی آن دوران را نقد و بررسی کرده و عقیده شیعه را در مورد آن، همراه با استدلال‌ های عقلی و شرعی آورده است. شیخ مفید در این کتاب به شکلی زیبا میان حکم عقل و شرع جمع کرده و با استدلال‌ های عقلی و استوار خود و استناد به حکم شرع و آیات قرآن و روایات معتبر ائمه معصومین علیهم السلام، که همان سخن رسول خدا صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم است، به رد عقاید معتزله و بیان عقاید شیعه پرداخته است. شیخ مفید پاسخ بسیاری از تهمت‌ هایی که به شیعه می‌ زنند را در این کتاب داده و با روایات معتبر سابقه شیعه در التزام به بحث‌ های علمی که متکی بر فکر و نظر است را در سایه سخنان گهربار پیامبر و ائمه علیهم‌ السّلام به اثبات رسانده است. در ادامه، شیخ مفید به روایات معتبر و آیات قرآنی که امر به تدبر و تفکر و استفاده از عقل و علم و دانش دارد اشاره می‌ فرماید.
مشخصات اثر
عقلانیت و مقابله با خرافات با تاکید بر آثار سید مرتضی
نویسنده:
مجید معارف، حامد شریعتی نیاسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قرآن: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
سید مرتضی از عالمان به نام امامیه در قرن پنجم در زمره دانشمندانی است که جنبه‌ی عقلانیت در آثار آنان بسیار قوی بوده و همین قوت عقلانیت، نقش بسزایی در مخالفت جدی وی با خرافات داشته که آن هم ریشه در جهل و نادانی بشر دارد. باورهایی از قبیل اعتقاد به فال بد یا طیره و نیز شوم بودن برخی موجودات. عقلانیت نزد سید مرتضی تا بدان حد از اهمیت است که وی افرادی که از سر تقلید و بدون تعقل معتقد به حق بوده و مبانی اعتقادی خویش را بدون تدبر و تأمل پذیرفته‌اند را، چنانچه این شاکله‌ی ذهنی به تضییع حقایق اسلامی منجر شود، کافر و فاسق می‌داند و بر همین اساس سخن آنان را فاقد حجیت لازم دانسته و اخبار و روایات‌ آنان را نیز مردود اعلام می‌کند. سید مرتضی در آثار خود بر اساس همین عقلانیت به شدت به نفی چنین باورهای خرافی پرداخته و حتی روایات سازگار با این باورها را یا مردود دانسته و یا در صدد تأویل و توجیه آن برمی‌آید و در عین حال در قلمرو دینی خارج از عقلانیت حتی با وجود غرابت ذهنی برخی از روایات، ملتزم به تعبد در برابر آن است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
بررسی و نقد احادیث قرطاس در کتاب سلیم بن قیس الهلالی
نویسنده:
مجید معارف, مژگان خان بابا
نوع منبع :
مقاله , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
جانشینی پیامبر (ص)، یکی از دامنه دارترین مسائلی است که از رحلت آن حضرت تاکنون، اندیشمندان دو فرقه شیعه و سنی را به خود مشغول داشته است. اهل تسنن با استناد به رای مشورتی مردم، مساله جانشینی پیامبر (ص) را با مبنای انتخاب امت تحلیل می کنند و متکلمان شیعی با استناد به متون دینی معتقدند که پیامبر، این امر مهم را به هیچ وجه فروگذار نکرده و به صراحت، جانشینان خود از میان اهل بیت (ع) را تعیین نموده است. در این راستا، یکی از مستندات شیعه، احادیث قرطاس در کتاب سلیم بن قیس الهلالی و دیگر منابع می باشد که در احادیث آن ادعا شده پیامبر (ص) در آخرین لحظات حیات، جهت نگارش وصیت خود، صحیفه و دواتی خواسته و علیرغم اختلاف و نزاع جمع حاضر بر سر این موضوع، به ترتیب، دوازده جانشین پس از خود را با نام و نشان به علی (ع) املا نموده است. این نوشتار درصدد بررسی صحت و سقم این حدیث با مقایسه با دیگر منابع روایی است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 23
مشخصات اثر
واکاوی اراده الهی در اندیشه فلاسفه و متکلمان اسلامی با تأکید بر مدرسه کلامی بغداد و حله
نویسنده:
مهدی فرمانیان، حسین حجت خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
چکیده: «اراده الهی» از مهم ترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییده اند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تأکید بر مضامین احادیث اهل بیت، اراده یکی از مراتب فعل الهی و به معنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسیر آن به «علم به مصلحتِ در فعل» نیز طرفدارانی داشت. پس از مدرسه بغداد و در طول تاریخ کلام امامیه، تحلیل اراده تحت تأثیر اندیشه فلسفی قرار گرفت و سرانجام در مدرسه حله، اراده به امری ذاتی یا همان داعی، یعنی «علم به مصلحت و خیریت در فعل» تفسیر شد. در این پژوهش، درصدد هستیم با واکاوی چیستی اراده از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، سیر تطور آن را در سده های میانه، به ویژه در اندیشه کلامی مدرسه بغداد و حله بررسی کنیم و با ارزیابی تطبیقی این دیدگاه ها، نسبت آنها را با رویکرد روایات در این زمینه دریابیم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 60
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 705