جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

اهمیت شأن زیبایی شناسی آدمی و نقش کلیدی تبیین فلسفی هنر و زیبایی در تربیت آن از موضوعاتی است که تاکنون مورد توجه پژوهشگران در عرصه تعلیم و تربیت قرار نگرفته است.علی رغم وجود منابع متعدد مربوط به هنر و زیبایی، اما هنوز درباره ماهیت آن ها سوألات و ابهامات زیادی وجود دارد. ضعف تحقیق در حوزه تربیت زیبایی شناختی، بی توجهی به اهداف اساسی و بنیادی هنر و نقش قابل توجه تربیت زیبایی شناختی در سامان دهی و بهبود وضعیت خشک و بی روح حاکم بر جهان ماشینی امروز، همگی لزوم پرداختن به این تحقیق را ضروریمی نماید.تحقیق حاضر پس از بررسی مفهوم هنر از منظر دیدگاه های بازنمایی، فرانمایی وفرم گرایی، به تعریف و تشخیص مفهوم زیبایی از منظر دیدگاه های عینیت گرایی، ذهنیت گرایی و نظریه رابطه ای پرداخته است. موضوع تحقیق تبیین دیدگاه ارزش شناسی علامه جعفری(ره) و استنتاج دلالت هایی در زمینه تعریف، اهداف، اصول و روش های تربیت زیبایی شناختی است. با توجه به ماهیت موضوع، تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. یافته های تحقیق عبارتند از: تربیت زیبایی شناختی عبارت از فرآیند پرورش تدریجی استعداد زیبایی شناسی و زیبایی آفرینی متربیان به نحوی هماهنگ با سایر استعدادهای مثبت آن ها از طریق فراهم آوردن زمینه درک و فراگیری انواع و مراتب زیبایی متناظر با سیر شخصیت در مسیر اهداف تکاملی حیات و معطوف به کمال ارزشی برین است.اهداف تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: فراهم آوردن زمینه اعتلای ذائقه زیبایی شناسی(هدف غایی)، نوگرایی معقول، خلاقیت اصیل و خیال ورزی عالی در متربیان(اهداف واسطی).اصول تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: تصعید ذائقه زیبایی شناسی، نوگرایی معقول، جهت مندی و عبور از مجاز.روش های تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: شناخت آیه ای، تجربه زیبایی شناختی در ارتباط با مبدأ و معاد هستی، متوجه ساختن متربی به واقعیت های تقرر یافته در بستر زمان، آزادی در مقام خلق، نظارت در مقام عرضه، مواجه ساختن متربی با تفکرات و آرمان های نهفته در ورای اثر هنری، شریعت ورزی و روش استاد- شاگردی.

نظریه های فلسفه اخلاق غالبا دو طیف وظیفه گرایی و غایت انگاری را دنبال می کنند. یک گروه به دنبال نتایج اخلاقی اخلاق هستند و گروه دیگر به دنبال نتایج غیر اخلاقی برای تعیین معیار تشخیص خوب و یا بدافعال انسان. در این میان هر دو گروه طرفداران و منتقدینی دارند که به دنبال اثبات حقانیت خود و یا افشای کاستی های نظریه های رقیب ،تلاشهایی نموده اند.کانت، جرمی بنتام و راس از بنیان گزاران این نوع تبیین هستند. در این میان ویلیام کی فرانکنا ی معاصر به تدوین نظریه وظیفه گرایی مرکب همت گمارد. نظریه وظیفه گرایی مرکب با در نظر گرفتن دو اصل عدالت و سودو با نظر به الزامات هر دو طیف نظریات وظیفه گرایی و سود گراییکاستی های یکی را با مدد دیگری ترمیم می کند. در بینمعاصرین ، علامه محمد تقی جعفری بر این باور بود که بدون در نظر گرفتن بعد موحد و معاد اندیش انسان ، هر کدام از این دو نظریه نمی توانند مسیر سعادت و کمال را برای ابنا بشر ترسیم نمایند. لذا با طرح نظریه اخلاق کمالی ، مسیر هر دو نظریه را به سمت تعالی تغییر داده و اندیشه ایی نو در این عرصه ، با رویکرد دینی رقم خورده است.این تحقیق در صدد مقایسه و بررسی دو نظریه وظیفه گرایی مرکب فرانکنا و اخلاق کمالی مرحوم علامه جعفری با رویکرد اخلاق هنجاری و نگاه نقدانه ی این دو اندیشمند به نگاه وظیفه گرایی و سود گرایی صرف است.

چکیده دین عنصر پایدار و موثر می باشد که نقش اساسی و محوری در زندگی بشر دارد. با پیشرفت علوم انسانی و تجربی تبین کارکردی دین رواج یافته است. مهم ترینپرسشی که در این تبیین کارکردی مطرح می شود این است که دین چه کارکرد اجتماعی در زندگی انسان ها دارد؟ ماکس وبر بیشترین کارکرد دین را در زمینه اقتصاد می داند به همین علت برای اینکه بفهمد آیا در همه جوامع بشری چنین پیوند بین اقتصاد و دین مطرح است به بررسی تطبیقی ادیان پرداخته وعامل نیل کشور های پروتستان مذهب به سرمایه داری را دین پروتستان معرفی می کند. علامه جعفری نیز به نقش دین در زمینه فردی و اجتماعی در جوامع اشاره می کند ومعتقد است که دین در زمینه فردیباعث معنا بخشی به زندگی ، پاسخ دهی به سوالات اساسی انسان ها و ،ایجاد حیات معقول می شود و همچنین در زمینه اجتماعی در حوزه سیاست نقش مهمی ایفا می کند، چنانچه هیچ شکافی نمی تواند بین این دو وجود داشته باشد و نقش دیگر دین را در وحدت بخشی به جامعه و دفاع از حقوق بشر می داند. این پژوهش به دنبال آن است تا به بررسی کارکرد اجتماعی دین از دیدگاه ماکس وبر و علامه محمد تقی جعفری بپردازد تا بدین وسیله وجوه افتراق و اشتراک دیدگاه آنان را در زمینه کارکرد اجتماعی دین نشان دهد.کلمات کلیدی :دین ،کارکرد دین ،ماکس وبر، علامه جعفری

پژوهش حاضر تلاشی است در پاسخ به این پرسش که زندگی انسان چگونه معنادار می گردد. رساله ی حاضر پاسخ این پرسش را از دیدگاه علامه جعفری و هیک مورد ارزیابی و مقایسه قرار داده است. علامه و هیک هر دو دین را عامل معنا دار شدن زندگی بشر معرفی می نمایند. لیکن چگونگی این معنا دار شدن از طریق دین در نظریات آنان متفاوت است. علامه «حیات معقول» را به عنوان زندگی دینی مطرح می کند که بر پایه ی آموزه های اعتقادی- عملی دین اسلام پایه گذاری شده است وانسان را به سوی «هدف اعلای حیات» هدایت می کند. با توجه به نگرش غایت انگارانه ی علامه به هدف، هدف زندگی از دیدگاه وی قابل کشف است. از نظر هیک آنچه باعث معنادار شدن زندگی انسان می شود نگاه دینی انسان به جهان است و تفسیر خوش بینانه ی نگاه دینی از ماهیت، سرانجام و خالق جهان باعث تغییر نگرش انسان مومن به طبیعت و اتفاقات می گردد. از نظر هیک همه ی ادیان می توانند چنین تفسیری را برای انسان ایجاد کنند. با توجه به تعریف هیک از معنای عملی، معنای زندگی از دیدگاه وی قابل جعل است.

هدف پژوهش مقایسه و بررسی دیدگاههای علامه محمدتقی جعفری و ترتراندراسل، به عنوان دو دیدگاه الهی و مادی در خصوص بعضی از مسائل خداشناسی، دین و انسان شناسی و همچنین توضیح و بررسی نقدهای علامه جعفری بر افکار راسل در زمینه موارد فوق الذکر روش پژوهش به شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است، فیش برداری از مطالب، طبقه بندی موضوعات بحث و تحلیل یافته های و نتیجه گیری. این پایان نامه شامل مقدمه و زندکینامه علامه جعفری و زندگینامه برتراندراسل و سه فصل است عبارتند از: خدا، دین و انسان درهر فصل با توجه به عنوان و موضوعات، نظریات راسل و نقد آنها توسط علامه جعفری مطرح شده و سپس به توضیح و بررسی آنها، همت گمارده شده است. نتیجه کلی: تناقضات بسیار و همچنین نقد گفتار حامیان مکاتب بجای خود مکاتب در سخنان آقای راسل مشهود است. بعلاوه تفکرات راسل مبتنی بر شکاکیت و الحاد است ولی نقدهای علامه جعفری بر تفکرات راسل، مبتنی بر فلسفه الهی است. لذا در این پایان نامه، ضمن توضیح و بررسی نکات مبهم نقدهای علامه، اثبات حقانیت دیدگاه وی نیز محرز است.

مسأله حیات ایده آل انسان، از دیرباز برای فلاسفه و اندیشمندان مطرح بوده است و هر یک از آنهاویژگیها و شیوه هایی را برای رسیدن به این حیات مطرح نموده اند. حقیقت آن امری است فراتر از حیات نیوی و فعل و انفعالات فیزیولوژیکی، و برهمین اساس، حیات در یک تقسیم بندی اولیه به دو قسم حیات ابتدایی یا طبیعی محض و حیات حقیقی و انسانی تقسیم می شود. و به همین جهت اصل حیات یک امر تکنیکی و اشتدادی می باشد که از مرتبة پایین آن شروع شده و تا به مرتبة بالا که حیات معقول است ادامه می یابد. قرآن کریم در یک تقسیم بندی، حسیات انسان را به دو نوع حیات دنیوی و اخروی تقسیم می نماید ودر آیات متعددی به بیان ویژگی های هر کدام از ایندو نوع حیات می پردازد، و در نهایت حیات شایستة انسانی را حیات طبیه و صراط مستقیم معرفی می نماید. (من عمل صالحا من ذکر أو انثی وهو مؤمن فلنحیینه حیاة طیبة). در بین فیلسوفان اسلامی استاد محمدتقی جعفری و از بین فلاسفه اگزیستانسیالیست در غرب، کارل یاسپرس تلاش زایدی را با توجه به نوع بینش و آموزه های خود در جهت معرفی حیات ایده آل انسان به کار بسته اند. استاد محمدتقی جعفری با بهره گیری ازآموزه های خود در جهت معرفی حیات ایده آل انسان به کار بسته اند. استاد محمد تقی جعفری بابهره گیری از آموزه های قرآنی و دینی حیات ایده آل را حیات معقول دانسته است و آن را حیات آگاهانه ای می داند که در آن نیروها و فعالیت های جبری و جبرنمای زندگی طبیعی را بابرخورداری از رشد آزادی شکوفان در اختیار، در مسیر هدفهای تکاملی نسبی تنظیم نموده،شخصیت انسانی را که تدریجا در این گذرگاه ساخته می شود، وارد هدف اعلای زندگی می نماید.ایشان سعی نموده است تا به تبیین صحیح ارتباطات چهارگانه انسان با خود، انسان با خدا، انسان باهمنوعان و انسان با جهان هستی بپردازد و همچنین به سؤال های شش گانه، ‎1. من کیستم؟ ‎2. به کجا آمده ام؟ ‎3. برای چه آمده ام؟ ‎4. با کیستم؟ ‎5. چگونه آمده ام؟ ‎6. به کجا خواهم رفت؟ درچارچوب حیات معقول پاسخ قانع کننده ای بدهد. یاسپرس نیز با طرح وجوه چهارگانه وجود(دازاین، اگاهی کل ی، روح و هستی) مرتبة والای حیات انسانی را مرتبه هستی داری می داند و آن را در قالب حیات فلسفی که همان حیات ایده آل مورد نظر اوست معرفی می نماید که مهمترین ویژگی های آن را: ‎1. مراقبه ‎2. تأؤمل متعالی ‎3. تفکر در وظایف خود، می داند. اخلاق نیز درحیات معقول از اهمیت بسزایی برخوردار است. و یکی از عوامل موثر در سعادت انسان، درزندگی محسوب می شود. حیات معقول ممکن است در معرض آسیب هایی نیز قرار گیرد که می بایست به شناخت و رفع آنها همت گماشت.

علامه محمدتقی جعفری به عنوان متفکری که عنایت ویژه به مباحث انسان‌شناسی دارد، مباحث مهمی در باب نفس از زوایای گوناگون مطرح کرده است. او با تمایز نهادن میان اصطلاحات گوناگونی که در مورد نفس به‌کار می‌رود، مطالب بسیاری را در باب عدم شناسایی روح و علل آن، معنای تجرّد، تمایز روح از بدن، پیدایش نفس و دلایل تجرّدآن و ده‌ها مسئلۀ دیگر مطرح کرده است. از نظر او شناسایی ویژگی‌های روح یا «من» از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا تمایزات انسان را از دیگر موجودات عالم نشان می‌دهد. تفسیر دو سطح مجاور طبیعت و ماورای طبیعت نفس که نخستین‌بار ابن سینا مطرح کرد، از جمله بحث‌های دقیق اوست. از نظر او در بحث از نفس باید به کارکردهای مغز و ارتباط این دو با یک‌دیگر نیز توجه داشت. ثبات و تحول و مراتب نفس از دیگر مباحث دقیقی است که وی با تحلیل آنها نگاه خاصی را به انسان ارائه می‌دهد. در این مقاله به دیدگاه‌های علامه جعفری در باب نفس و ابعاد و مراتب آن پرداخته می‌شود.

مفاهیم نظری، به ویژه مفاهیمی که با انسان ارتباط دارند، عموماً معروض آرای مختلف واقع می شوند. از جمله این مفاهیم، « دین » و « اخلاق » است که همواره مورد چون و چرا قرار گرفته و به زعم بحث و بررسی های فراوانی که در این دو حوزه انجام شده است، اختلاف نظرها همچنان به قوت خود باقی اند. دین و اخلاق رابطه ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند. کسان بسیاری هستند که معتقدند اخلاق، به نحوی از انحاء، نیازمند پشتیبانی دین است. در واقع، اخلاق متکی به مذهب و اعتقاد به پاداش و کیفرهای روزبازپسین، مجری و پشتوانه اصول اخلاقی می باشد. در وابستگی اخلاق به دین پرسش اساسی این است که ارزش های اخلاقی چه رابطه ای با دین دارند؟ در این مقاله نگارنده می‌کوشد که نشان دهد بر خلاف بینش مدرنیته و عصر روشنگری، انسان در برابر « ارزش» قرار گرفته است. مجموعه این ارزشهاست که « اخلاق » را می سازد. اخلاق انسانی، ارزشهایی اند که از فطرت نوعی انسان سرچشمه می گیرند و درجه تکامل نوعی انسان، بر حسب درجه رشد این ارزش های متعالی ارزیابی می شود و تکامل وجودی نوع انسان در طول تاریخ، در جهت تقویت این ارزشها حرکت می کند. در این راستا، مهم ترین رسالت ادیان، رسالت ترویج اصول و ارزش های اخلاقی است. از این رو، ادیان بر ارزش های انسانی و اخلاقی تأکید دارند؛ و هدف ادیان این است تا جامعه انسانی را انسانی تر و اخلاقی تر کنند و به تبع در اکثر ادیان، به ویژه دین مبین اسلام، ارزش های اخلاقی با دین سازگاری و وفاق دارند.