جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مهمترین اختلافات بین فرق و مذاهب اسلامی ‌و بویژه سلفیه بحث تفسیر آیات متشابه قرآن کریم است. نویسنده در کتاب موقف السلف من المتشابهات بین المثبتین و المؤولین سعی نموده تا سه رویکرد مثبتین، مؤولین و سلفیون را بررسی نماید. این کتاب شامل نقل قول بزرگان از مذاهب مختلف همچون اشاعره، معتزله و... است که نویسنده هر یک را با ادله مربوطه ایشان آورده است. نگارنده مباحث خود در این کتاب را در هفت بخش مجزا دسته بندی کرده است که شرح آن بدین قرار است: در بخش اول دیدگاه هر سه طیف را به تفصیل بیان نموده و ادله ی ایشان را در این زمینه و چرایی اعتقاد به چنین مساله ای بیان می دارد بخش دوم و سوم به بررسی و نقد دیدگاه مثبتین اختصاص دارد، که در این بخش ادله ی ایشان را واکاوی می نماید. بخش چهارم هم به مقایسه دیدگاه ابن‌تیمیه و مذهب مؤولین پرداخته است. نویسنده در بخش ششم و هفتم دیدگاه صحیح که همان تأویل است را بررسی و بیان نموده است. نویسنده با بررسی مطالب فوق همان‌طورکه در بخش هفتم بیان داشته توانسته با ادله محکم نظریه تاویل آیات متشابه را اثبات نماید.

کتاب الصارم المسلول على من انكر التسمية بعبد النبي و عبد الرسول بقلم محمد عابد السندی المدنی به رشته تحریر درآمده است. وهابیّون و سلفیّه، بعضی از امورات مسلمین را که هیچ گونه منافاتی با شرعیت اسلامی ندارد تحریم نموده و آن اعمال را بدعت و شرک می دانند. آنان حتی به اسامی عدّه بسیاری از مسلمین که با کلماتی چون عبد که به معنای بنده است یا غلام که معنای مرادفی با عبد دارد را از مصادیق بارز شرک محسوب نموده و این اسامی را بدعت و تکفیر از دین می دانند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده تا بعد از بررسی در موضوع انتخاب اسامی چون عبدالرسول، عبدالنبی، عبدالحسین و ... به اثبات این نوع نامگذاری ها بپردازد و به اثبات برساند که این نمونه نامگذاریها به هیچ وجه از مصادیق شرک به حساب نمی آید. وی برای اثبات سخن خود در ابتدا این مساله را از علما و مراجع تقلید استفتاء نموده و پاسخ آنها را ذکر کرده است. او بحث خود را از همین پاسخ آغاز نموده و طبق پاسخ علما بیان داشته این مسئله به اعتقاد و نیّت شخص بستگی دارد و این افراد نه تنها قصد شرک ندارند بلکه با این کار نیت تقرب نیز نموده اند. این کتاب حاوی مقدمه و مباحثی می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: مؤلف ابتدا به احادیثی در این موضوع اشاره مینماید، احادیثی که در آنها نیّت مؤمن أفضل از عمل او شناخته شده است و تصریح گردیده که عمل هر شخص به نیّت وی بستگی دارد ... در ادامه به آیه 31 آل عمران اشاره مینماید که در آن أتباع رسول مصداق محبّت إلهی بیان شده است سپس به آیه 222 سوره بقره استشهاد گردیده و بیان شده است که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی ونوعی توبه و استغفار میباشد ... در ادامه کتاب احادیث و نقل قولهایی مبنی بر أهمیت نیّت شخص بیان شده و در توضیح آنها آمده اگر شخص قصد تبرّک کرده باشد مثاب خواهد بود. در مبحث دیگر این کتاب به بررسی کلمه (عبد) و کار بردهای آن پرداخته شده و ضمن ذکر نمونه های قرآنی بیان گردیده که این کلمه فقط در مقام مخلوق و ... نیست. چرا که در کلام الهی « عبدکم » نیز وارد شده .... وآنچه در بعضی از أحادیث آمده نهی تنزیهی میباشد. در مبحث دیگر این کتاب به مبحث کلمه غلام و در ادامه آن به بحث مجاز پرداخته و از این منظر این موضوع را بررسی کرده است. مؤلف بعد از بررسی موضوع انتخاب اسامی مسلمین با شروه عبد یا غلام به این نتیجه رسیده است که زاین نوع نام گذاریها مجاز بوده و بدعت محسوب نمی گردد. برای این که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی و نوعی توبه و استغفار میباشد.

کتاب الدلیل الشرعی علی اثبات عصیان من قاتلهم علیّ من صحابی او تابعی توسط الشیخ عبدالله الهرری به رشته تحریر در آمده است. اطاعت از امیرالمومنین به فرموده کتاب و سنت یاایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم واجب است وکسانی که به خروج خلیفه در آمدند کفرشان ثابت است و به نحو مردن جاهلیت میمیرد. ابن تیمیه در کتاب منهاج السنه علت خروج ناکثین و مارقین و قاستین را نبود عدالت در امیرالمومنین می داند و معتقد است که امیرالمومنین در هفتاد جا دچار اشتباه شده است. نویسنده این کتاب در صدد بررسی کسانی است که با امیرالمومنین به محاربه پرداختند و همچنین تهمت هایی که ابن تیمیه انتساب به امیرالمومنین داده است را بیان می کند. این کتاب شامل مقدمه و چند بخش می باشد. در بخش های ابتدایی کسانی که خروج کردند بر امام و همچنین از ندامت طلحه و عایشه و مراد معاویه از قتال را بیان می کند. در بخش های میانی انحرافات ابن تیمیه و بغض ابن تیمیه نسبت به امیرالمومنین را بررسی می کند. بخشهای پایانی هم احادیثی را به فضیلت امیرالمومنین اختصاص داده است. نویسنده پس از بررسی محاربین و تهمت هایی که به امیرالمومنین زده اند به این نکته اشاره می کند که ابن تیمیه شخصیتی قابل اعتماد نیست و نمی توان به احادیثی که می آورد اعتماد کرد.

کتاب دین النواصب توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. در جهان اسلام نوشته‏ ها و اعمالي يافت مي‏شود كه تداعي كننده انديشه متروك و دفن شده ناصبي است. هرگونه انحراف از علي(ع) و اهل بيت علیهم السلام را نصب می نامند و فرقی بین لعن و توهین و فاسق دانستن ایشان نمی باشد. مانند اهانت و جسارت به ساحت مقدس ائمه اطهار، تخريب بارگاه ائمه بقيع عليهم السلام، پايه‏ گذاري سنت دوري از اماكن متبركه و بدگويي از آن‏ها ، نویسنده این کتاب در صدد معرفی و تشریح اقدامات وقیحانه نواصب و شخصیت های آنان در طول تاریخ تا به امروز و همچنین اشاره به گوشه ای از رذیلت های اخلاقی آنان است. این کتاب در سه فصل تقسیم گردیده است. فصل اول علت نگارش این کتاب را بیان می کند. فصل دوم قواعد و قوانین مرتبط به موضوع نواصب که علمای اهل سنت آن را خود وضع کرده اند، اما التزام به آن ندارند را مورد بررسی قرار می دهد و فصل پایانی به ذکر اسامی نواصب و علت ناصبی بودنشان اختصاص داده است.

مناقب الشیخین فی التفسیر و الحدیث (عرض و نقد‬) کتابی است به زبان عربی که نگاهی نقادانه به فضایل و مناقب دو خلیفه نخستین اسلام می‌پردازد. این کتاب تقریری از درس‌های نجم‌الدین طبسی است، که به کوشش محمد فرید انصاری، مهدی اسفندیاری نوشته شده و انتشارات دلیل ما انتشار آن را به عهده داشته است. در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در این کتاب، با بررسی و تحقیق در کتب تفسیری و روایی، آن دسته از آیات قرآن که در منابع اهل‌ سنت، اذعان به نزول آن‌ها درباره شیخین شده و هم‌چنین، روایاتی که حاکی از وجود مناقب و فضایلی برای آنان بوده را، مورد دقت و مطالعه قرار داده و به نقد آن‌ها پرداخته است. آیه ۱۷ تا ۱۹ سوره لیل، آیه ۵۵ سوره نور، آیه ۴۰ و ۱۰۰ سوره توبه، آیه ۵۴ سوره مائده، آیه ۲۲ سوره نور و آیه ۱۱ و ۲۹ سوره فتح، از جمله آیاتی از قرآن هستند که در این نوشتار مورد تحقیق قرار گرفته است. بخش دوم کتاب، به بررسی نُه حدیث در این‌باره اختصاص یافته است».

اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله انسان‌های کاملی‌اند که خداوند به پاکی و وارستگی آنان گواهی داده و رسول خدا نیز در روایت مشهورش «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ...»، تمسک به آنان را کنار کتاب الهی خواستار شده است. اهل بیت علیهم‌السلام همواره نزد مسلمانان جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند و مناقب و فضایل آنان در کتاب‌های شیعه و اهل سنت درج شده است،‌از این‌رو بررسی دیدگاه اهل سنت درباره اهل بیت، می‌تواند یکی از راه‌های تقریب میان دو فرقه اصلی اسلامی، یعنی شیعه و اهل سنت باشد. در فصل نخست این اثر که در یازده فصل و یک بخش پایانی سامان یافته، برخی آیات و روایات مربوط به شأن و منزلت اهل بیت علیهم‌السلام بررسی شده و در فصل‌های دیگر به نقل سخنان علما و بزرگان اهل سنت درباره فضایل اهل بیت‌ علیهم‌السلام پرداخته شده است. البته در فصل‌های کتاب ائمه اهل بیت علیهم‌السلام در کتب اهل سنت تنها به روایاتی اشاره شده که از نظر علمای اهل سنت صحیح است و جز در برخی موارد، آن هم برای شاهد و نمونه، از نقل روایات ضعیف نزد آنان خودداری شده است. در آغاز فصل پایانی کتاب که به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اختصاص دارد، با اشاره به مسأله مهدویت در اندیشه اسلامی، موضوع ولادت حضرت محمد بن حسن عسکری علیها السلام براساس سخنان اهل سنت بررسی می‌شود. نویسنده اثر که برای معرفی هر امام در ابتدای هر فصل، تنها از روایات اهل سنت استفاده نکرده، بلکه از روایات شیعه نیز بهره گرفته است تا کتاب از شکل احتجاج و مجادله خارج شود، در بخش پایانی کتاب مسأله تمسک به ائمه اهل بیت‌ علیهم‌السلام را بیان می‌کند. امیرمؤمنان، علی بن ابی طالب علیه‌السلام نخستین پیشوای اهل بیت، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام پیشوایان هدایت و سرور جوانان اهل بهشت و امام زین العابدین، علی بن حسین علیه‌السلام چهارمین امام از اهل بیت، عنوان‌های فصل اول تا سوم این اثر را به خود اختصاص داده‌اند. فصل چهارم تا هفتم این اثر، روایات مربوط به امام باقر، محمدبن علی علیه‌السلام، امام صادق، جعفر بن محمد علیه‌السلام، امام کاظم، موسی بن جعفر علیه‌السلام و امام رضا، علی بن موسی علیه‌السلام، پنجمین، ششمین، هفتمین و هشتمین پیشوایان اهل بیت علیهم‌السلام را مطرح می‌کند. در فصل هشتم تا یازدهم اثر نیز روایات مرتبط با امام جواد، محمد بن علی علیه‌السلام، امام هادی، علی بن محمد علیه‌السلام، امام عسکری، حسن بن علی علیه‌السلام و امام مهدی منتظر، محمدبن حسن علیه‌السلام، نهمین، دهمین، یازدهمین و دوازدهمین پیشوایان اهل بیت بررسی می‌شود. تألیف کتاب ائمة اهل البیت علیهم‌السلام فی کتب اهل السنة در آغاز به کوشش شیخ حکمة الرحمه و با سفارش مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام در دستور کار قرار گرفته است.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد دوم: الفصول المختارة من العیون و المحاسن؛ از آثار سيد مرتضى علم الهدى است كه نويسنده كتاب‌هاى «المجالس» و «العيون و المحاسن» و از املاى شيخ مفيد بر ايشان و ديگر تأليفات شيخ مفيد، گل‌چين كرده و با نام «الفصول المختارة» تدوين نموده است. بسيارى از بزرگان، در منابع روايى، اين كتاب را به شيخ مفيد نسبت داده‌اند، اما در مقابل، نوه محقق كركى و سيد حسين مجتهد، آن را تأليف سيد مرتضى دانسته‌اند. با توجه به مقدمه كتاب، مى‌توان گفت نسبت اين كتاب به سيد مرتضى مناسب‌تر است، زيرا او، اين كتاب را از ميان تأليفات شيخ مفيد جمع‌آورى نموده است. اين كتاب، به زبان عربى است و حاوى مجموعه مباحثات شيخ مفيد با علماى اهل تسنن، درباره مباحث اعتقادى و كلامى است كه به شكل زيبايى تدوين شده است. شيخ مفيد، در اين مباحثات، بسيارى از عقايد شيعه را با بيانى استدلالى و با استناد به عقل و قرآن و روايات اهل بيت عصمت و طهارت(ع) ثابت كرده و بسيارى از شبهات و اشكالات اهل تسنن را بر شيعه، جواب داده است. اين كتاب، از معتبرترين كتب استدلالى و از مجموعه كتاب‌هاى فقهاى شيعه مى‌باشد كه در بسيارى از منابع شيعه از آن نقل شده و بزرگان به آن استناد كرده‌اند و در بسيارى از اجازات علماى بزرگ نام اين كتاب در رديف كتاب‌هايى است كه به يك‌ديگر اجازه روايت آن را مى‌داده‌اند.

علم النبی و الأئمة بالغیب علی هدی الکتاب و السنة، کتابی است به زبان عربی که به بیان علم امام به ویژه علم غیب می‌پردازد. این کتاب اثر سید طعان خلیل العاملی است و انتشارات دار الکوکب نشر آن را به عهده داشته‌ است. محتویات کتاب: فصل اول •