جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش حاضر بررسی روش "تفسیر قرآن با قرآن" است که اندیشمندانی همچون علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، و دکتر صادقی طهرانی صاحب تفسیر الفرقان، و مفسر اصولی شیخ شنقیطی صاحب تفسیر أضواءالبیان و نیز شیخ سعدی از مفسران اهل تسنّن از آن بهره جسته‌اند، که از میان جمع بسیاری از آیات قرآن کریم پیرامون موضوع تفسیر پس از جست‌وجوی این آیات در تفسیر قرآن کریم به شکلی تلاش گردیده تا در عین اداء حق تفسیر اندیشمندان این دانش آن هم به صورت تمام و کمال، موجب تفهیم حقیقت آن و هرآنچه که به آن مرتبط می‌شود نیز باشد. و از همینجا آیاتی از قرآن کریم که ظاهر برخی از آن‌ها متشابه با یکدیگر و ظاهر بعضی دیگر متعارض با هم است را مورد بیان و بررسی قرار می‌دهیم، به جهت اثبات اینکه با استفاده از روش تفسیر قرآن با قرآن می‌توان گره از فهم این آیات گشود و در عین حال با دورنماندن از راه و روش صحیح اسلامی در گمراهی نیز نیافتاد. و در همین راستا تبیین روش تحلیلی/وصفی نیز استوار می‌شود، همچنین بحث به نتایج و دستاوردهای گوناگونی می‌رسد که از مهم‌ترین آن می‌توان به این مطلب اشاره نمود که روش تفسیر قرآن با قرآن در میان اهل تسنّن و شیعیان از مفهوم عامّی برخوردار است که با توجه به تفسیر آیات توسط این دو گروه و استناد آنان به فنون علم بلاغت و علم نحوی که از آن برای تفسیر بهره می‌برند، و نیز باتوجه به تکیه آنان بر راه‌نمایی‌های ذهنی عقل برای درک کلام عرب، درمی‌یابیم که روش آنان به طور کلی مشابه یکدیگر می‌باشد. به علاوه هر دو گروه برای تخصیص زدن عامّ و بیان مجملات آیات و تقیید مطلقات آن از همین روش تفسیر آیات با آیات بهره می‌برند و در این راستا از دو روش پیروی می‌کنند که یکی عرضه‌ی آیه به آیه‌ی دیگری است که نظیر یکدیگر شمرده می‌شوند و دیگری تکیه بر روش تفسیر الفاظ قرآن کریم با الفاظ دیگر آن و کلمات آن با سایر کلمات آن است، بنابرین آبشخور موارد تفسیری برای هر دو روش یکی بوده و آن هم قرآن کریم است.

ایده نسخ توسط عوامل اساسی و احتمالی جذب می شود که آن را از حاشیه به متن منتقل می کند. بنابراین، این ایده حول محوری اساسی می چرخد که حول رضایت و تسلیم در برابر فرمان خداوند خلاصه می‌شود که به سلسله مراتب مفاد آن و روش کار مفسر و فقیه در منطق این اندیشه بر حسب نیاز و ماهیت زمان مربوط می‌گردد. از این رو، علیرغم کثرت منابع شناخت و گرایش های فکری در باب نسخ، برای همه کسانی که این نوع تفکر را مد نظر دارند، مبحث نسخ مورد توجه پژوهش‌های قرآنی بوده و هست. این پژوهش بر اساس ساختاری است که علوم مختلف را هم‌پوشانی می‌نماید تا به ما نشان دهد خروجی دانش هر یک از این ساختارها چگونه است و به صورت نظام مند و تحلیلی، حقیقت را در لابه لای میراث اسلامی جستجو می کند. دیدگاه (علامه شیخ محمد هادی معرفت) نسبت به نسخ از دیدگاه استادش (سید ابوالقاسم خویی) متفاوت نیست ولی او یکی از گرایش‌ها را توسعه داده است. انواع دیگری از تقسیم‌بندی‌های نسخ را اضافه شده که ناظر به درجات حکم و طبیعت اختلاف موضوعاتی است که در آنها نسخ صورت می‌گیرد. این انواع (نسخ مشروط و نسخ متدرج) فضای وسیع تری را برای انتقال احکام موضوعات ایجاد می‌کند. او از یک سو، آنچه را که استادش تأیید می‌کرد، محدود کرد و دایره انواع نسخ را بیشتر نمود تا ماهیت پژوهش قرآنی را که او قصد دستیابی به آن را دارد، تطبیق دهد. در مورد دیدگاه (آیت الله العظمی السید ابوالقاسم خویی) حلقه تحقیقاتی ایشان در جستجوی منشأ مباحث و جست و جوی احکام منطبق با ماهیت موضوعات مورد مطالعه، محدود بود. در نتیجه در بررسی احکام آن موضوعات و بیان تأثیر یا عدم آن، به یک مطالعه دقیق واقعی رسید و این همان چیزی بود که ما در محدود کردن نسخ، تنها به یک آیه رسیدیم و بررسی نمودیم. و اما دیدگاه (علامه سید محمد حسین الطباطبایی) و با توجه به گرایش‌های تفسیری فلسفی او، دایره نسخ نزد او بخاطر خارج شدن نسخ از دایره تشریع و ملحق شدن آن به دایره تکوین، وسیع‌تر است. و این نیازمند آن است که مفسر از معنای لغوی و اصطلاحی آن بخاطر توسعه و دامنه نسخ، بگذرد؛ لذا رفتن پیامبر و امام، و آمدن جانشینان آنان، ضمن دائره نسخ قرار می‌گیرد و حکم واقعی نسخ متوقف بر از بین رفتن حکم شرعی و جایگزینی حکم شرعی دیگر نیست و دامنه تکوینیات از دامنه تشریعیات وسیع تر است مگر این که برخی از انواع نسخ ها را که در نگاه امامیه وجود دارد، نمی‌پذیرد چون پذیرش برخی از اقسام، مستلزم آن است که کتاب خدا تحریف شده باشد و این به طور کل و تفصیل، از نگاه امامیه رد شده است.

آیات فراوانی بیش از یک قول دارند و این اقوالی که در تفسیر آمده، قوت و استحکام متفاوتی دارد و در معنا متفاوت است و بر آن است که در مباحث توضیحی مطرح شده بر اقوال دیگر ارائه شود. برجسته‌ترین کسانی که تفسیرشان شامل این انتخاب‌ها و ترجیحات می‌شد، شیخ سعید حوا در تفسیر (اصول فی تفسیر)، و علامه طباطبایی در تفسیر المیزان بود. این پژوهش با هدف تأمل در برجسته‌ترین جنبه‌های تبیینی از دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و شیخ سعید حوا در تفسیر اساس و ایستادگی بر آن‌ها و پرداختن به آنها با مطالعه و تحلیل انجام شده است. از آنجا که این دو تفسیر شامل انتخاب ها و ترجیحات گرانبهایی است که از اندیشه و تجربه و بینش ناشی می شود و جای بحث دارد و با بررسی آنها و نشان دادن سازگاری آنها با مقاصد و مقاصد قرآن دنبال کرده ام. رویکرد تحلیلی. این تحقیق به مجموعه ای از نتایج رسید که مهمترین آنها عبارتند از: این تحقیق جنبه های نورانی را در تاریخ عمر علامه طباطبایی و شیخ حوا در آثار دعوت آشکار کرد. دائرهالمعارف و نبوغ و فراوانی علم ایشان را نمایندگی کردم که کتب مفید ایشان مخصوصاً تفسیر المیزان و تفسیر اساس نشانگر آن بود. این مطالعه به این نتیجه رسید که روش های وزن دهی از نظر شیخ حوا با یک کلمه نشان دهنده آن صریح است و به عنوان اشاره ای است که از ساختار عبارت و ترتیب کلام فهمیده می شود. در این پژوهش، ابعاد زیادی از وزن دهی از نظر علامه طباطبایی، نمایانگر زمینه، وجود مناسبت ها، وحدت موضوع، متشابهات قرآنی، اهمیت هدف، حدیث نبوی و آثار، آشکار شد.

تجسیم یکی از موارد بسیار خطرناکی است که عقیده جوامع اسلامی را تهدید می کند. از این رو، این مبحث از هدف و اهمیتی برخوردار بود که نشان دهنده تأثیر آن بر ساخت صحیح إعتقادی است، این تحقیق به بررسی آیات دبردارنده ایهام تجسیم، تفسیر آنها و نحوه مواجهه دو مفسر یعنی علامه طباطبایی به عنوان نمونه امامی و ابن تیمیه به عنوان نمونه سلفی پرداخته است که در نتیجه بیان داشته است دیدگاه علامه طباطبایی نزدیکترین رابطه برای رسیدن به معنای واقعی بدون تشبیه و تجسم است؛ با توجه به این که علامه طباطبایی در تبیین معنای واقعی از روش های مناسبی از جمله استنباط بر مبنای سیاق، نشانه های زبانی و سایر روش های بررسی معنای واقعی، بدون تکیه صرف بر معنای ظاهری بیان، استفاده نموده است که نمونه ای از آن در تفسیر ابن تیمیه یافت نمی‌شود. بلکه ابن تیمیه بر معنای ظاهری بدون تفسیر آن متن تکیه نموده که او را در باتلاق قیاس و تطبیق فرو برده و از رسیدن به معنای واقعی آن اصطلاح دور نگه داشته است. پس از مطالعه آرای علامه طباطبایی و ابن تیمیه، هیچ شباهتی بین دو طرف نیافتیم، مگر در تلاش هر دو برای تفسیر این متون شریف قرآنی، و همچنین شباهت در اثبات صفاتی مانند حقیقت کلام الهی که با وجود اصل اثبات در چگونگی آن اختلاف داشته‌اند. علامه طباطبایی ثابت می کند که خداوند نه از طریق بدن خود سخن می گوید و نه بدنی دارد و مانند مخلوق بر عرش مستولی نمی شود و همان گونه که مخلوق تحت تأثیر قرار می گیرد، تحت تأثیر قرار نمی گیرد که همانند انسان عصبانی و خشنود شود و هیچ حرکتی شبیه حرکت موجودات ندارد. ابن تیمیه در حالی که خلاف آن را ثابت می کند إعتقاد دارد خداوند متعال با اعضای خود صحبت می کند، اعضا دارد، و بر کرسی مانند سطح مخلوق استوار است، و همان گونه که مخلوق متأثر می شود، متاثر می شود، و حرکت دارد و به آن شبیه است که تمام این مدعیات بر اساس ظاهر بدوی کلمه و امتناع از تفسیر آن است. در حالی که علامه طباطبایی در بیان خود به اهداف معنای حقیقی و چگونگی رویارویی آن با متن و اینکه این الفاظ مجاز یا کنایه و دارای معنایی منطبق با عقل سلیم انسان است، استناد کرده است.

در مسیرهای تفسیر و روش های آن مشخص شده است.ببین آنچه در مورد تحقیق و مطالعات تفسیری و روش شناختی نوشتم می بیند که از تألیف در کتب تفسیری و نیز در سایر کتاب ها و روش های تفسیری در دانشگاه کمک شایانی کرده است. در عین حال با ایرادات فراوانی همراه بود که برخی از آنها به مسیرهای تحلیلی و توصیفی نوشته ها محدود می شددر تفسیر قرآن و روش‌های آن بدون شناسایی تفاوت‌ها از نظر سازگاری و تفاوت روش‌ها و منابع تفسیری که مشکل تحقیق ما در تعادل یا مقایسه بین دو رویکرد و تفسیر معاصر است که نیاز به برخوردهای انضباطی دارد. به دلیل ضعف در برخی از سایت های تفسیر برای جلوگیری از مشکل عدم وجود چنین مطالعاتیبین مفسران معاصر مدارس جبهه و عموم رویکرد پژوهش در جست‌وجوی و آشکار کردن معانی آیات قرآن و تفاوت‌های تفسیری مفسران (طباطبایی و ابن عاشور) است که از طریق آنچه مفسران در هدف پژوهش تجسم یافته‌اند. تا در تبیین معانی آن متون قرآنی با تکیه بر توازن میان آراء و روش بررسی و استنباط و بررسی آنها از طریق تحلیل آنهابرای متون قرآن کریم بر این اساس، اهمیت این پژوهش مبتنی بر تبیین معانی متن قرآنی و ایستادگی بر آنچه مفسران نزد دو عالم (طباطبایی و ابن عاشور) چه در یک آیه و چه در یک متن و برجسته ساختن آنها است. و سپس توازن آراء آنها و در نظر گرفتن آنها با اشاره به نزدیکترین استنباط به معنای آیات. و اما آنچه در این پژوهش جدید است، شامل دانشکده های تبیین و تجدید است که مطالعات تفسیری کمتر به تبیین و برون یابی ظرایف تبیینی بین دو رویکرد و تفسیری که برای مکتب جمهور و امامیه اهمیت فراوانی دارد، پرداخته است.بر این اساس، روش مطالعه در این پژوهش، بررسی روش توصیفی تحلیلی است که تعادل بین دو ایده از دو جهان را به همراه داشت.در مورد نتایج تحقیق برای این تحقیق، محقق به نتایج بسیاری رسیده است که برجسته‌ترین آنها این است که عالم طباطبایی و محقق ابن عاشور دارای علم تبیینی متفاوت از سایرین هستند.

آیات خمس از آیات محکم در قرآن کریم است. موضوع خمس یکی از مهمترین محورهای منازعه میان مذاهب اسلامی است که قلم فقها، علما و محققان را به خود مشغول کرده است، زیرا یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی دولت اسلامی و یکی از مهم ترین اجزای آن به شمار می رود و بر وجوب خمس توافق کردند و در این که خمس چیست و در چه مواردی مصرف میشود، اختلاف نظر دارند. از این رو، محقق در با این پژوهش و با مقایسه نظر دو عالم مسلمان یعنی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و الفخر رازی در تفسیر الکبیر، می کوشد تا به نقاط اشتراک و اختلاف میان آن ها اشاره کند. آیا اکثریت مسلمانان با آنها موافق اند یا مخالف؟ در فصل اول پژوهشگر به (موضوعات و مفاهیم)، بهمراه دو مبحث اساسی پرداخته است و آن دو (کلیات تحقیق) و (مفاهیم تحقیق) است به طوری که موضوع بحث (کلیات) از 12 مطلب، و مبحث (مفاهیم) از چهار مطلب تشکیل شده است. اولی آن خمس از نظر لغت و اصطلاح و دومی در باره غنیمت از نظر لغت و اصطلاح است. اما سومی در باره تاریخ خمس است. فصل چهارم به سخنان علما در آیه خمس با توجه به روایات صحیح می پردازد. فصل دوم پژوهش (مبانی دو عالم) است و مشتمل بر پنج مبحث است و فصل سوم با عنوان (مقایسه اصول دو عالم) و مشتمل بر چهار مبحث اختصاص یافقه است. پژوهشگر در پایان پژوهش به این نتایج رسیده است که که بر اساس آن دایره خمس نزد علامه طباطبایی شامل غنائم جنگی، گنجها، غواصی و منافعی است که انسان به دست آورده است، برخلاف فخر رازی که خمس را محدود به غنائم جنگی ... مسلمانان می کند، مشروط بر اینکه مورد حمله با اسب قرار گیرند و شامل اموال منقول و غیر منقول، کم یا بدون ارزش می‌شود. به همین ترتیب، این دو عالم در مورد کسانی که مستحق آن هستند، اختلاف دارند؛ بنابراین علامه نصف آن را برای بنی هاشم و اولاد آنها و نیم دیگر را برای امام (صلوات الله علیه) قرار داد در حالی که فخر رازی به ارائه نظرات مسلمانان در این مورد بسنده کرد و نظرش را ارائه نکرد است. محقق با تکیه بر رویکرد تحلیلی متن به بررسی تطبیقی دو رویکرد پرداخته ، دنبال می‌کنند و سخنان علما در باب آیه خمس و آن چه که خمس به آنها تعلق می‌گیرد و نیز کسانی که مستحق دریافت خمس هستند را مورد بررسی قرار داده است، به رویکرد تحلیلی متون روایی پرداخته است. همچنین به توضیح اینکه بنی هاشم چه کسانی هستند، آیا فقط شامل آل علی علیه السلام می شود یا بنی هاشم و بنی العباس را هم دربر می گیرد پرداخته است و همچنین چگونگی واجب بودن خمس در مازاد درآمد با رویکرد استنتاجی صحیح و تعیین مستحقان خمس در زمان غیبت امام عجل الله تعالی فرجه الشریف بیان نموده است.

علامه طباطبایی گرچه رویکردهای زیادی در تفسیر آیات قرآن وجود دارد، اما رویکرد تفسیر قرآن به قرآن را در پیش گرفته است که از عالی ترین و عالی ترین رویکردهای تفسیری به شمار می رود. این محقق با هدف تأیید صحت تفسیر خود و رساندن معنای صحیح آیه، تفاسیر و تبیین خود را از آیات با اقوال و قرائت مختلف ائمه اهل بیت علیهم السلام پشتیبانی کرد. بر اصل ایشان که در تفسیر قرآن کریم و سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم اختلافی وجود ندارد. درک نادرست بشر از قرآن کریم و اهداف دور و نزدیک آن. از این منظر، این پژوهش رویکردی را که علامه طباطبایی در کتاب تفسیر البیان خود در توافق حدیث و قرآن در زمان تألیف این کتاب دنبال کرده است، و نیز روشنفکران مختلف روشن می کند. جریان هایی که در طول آن وجود داشته است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، پژوهش به چند فصل تقسیم شد که از طریق آن به دنبال احاطه چند موضوع برای رسیدن به نتایج مطلوب تحقیق بودیم، به همین دلیل نکات زیادی در روش علامت مورد بررسی قرار گرفت. از جمله تأثیر بناهای لفظی اصولی در تفسیر قول، و بناهای عقلی و متعاقب آن، علاوه بر تأثیر بناهای ادله شرعی و دارایی های عملی در کتاب خود، با ارائه توضیحات و تفاسیر. رویکرد او با توجه به این نکات با مثال هایی پیرامون آنها. این پژوهش با رویکردی که در تفسیر قرآن کریم و نظرات و آرای مهمی که در این مسیر در بر داشت بر مبنایی اساسی، به نتایج بسیار مهمی رسید که جایگاه عالم و نقش والای و برجسته وی را در این عصر نشان داد. تأکید بر پیوند نزدیک قرآن کریم با خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در تفسیر قرآن است، زیرا آنها یکپارچه هستند. واحد بر اساس حدیث دو ثقل.

عنوان (ویژگی های اندیشه تربیتی در پرتو تفسیر المیزان علامه طباطبایی)، بررسی اندیشه تربیتی اسلامی در هر مرحله از تاریخ آمده است تا دانشجو را قادر سازد تا چگونگی انجام آن را توضیح دهد. بر بهترین راه ها و روش ها، در تدوین ذهن انسان مسلمان با توجه به داده هایی که در زندگی روزمره خود می بیند، ایستادگی کنید و یکی از مهم ترین ویژگی هایی که انسان را از بقیه موجودات متمایز می کند، مسئله تفکر و تفکر است. تعلیم و تربیت که انسان از طریق تعلیم و تربیت به مرحله کمال اخلاقی می رسد هدف از مبحث شناسایی ویژگی های برنامه درسی اسلامی در تعلیم و تربیت مورد نظر علامه طباطبایی رحمه الله بود. - و برای آشکار ساختن مفهوم خود از ماهیت انسان و برجسته ساختن برداشت خود از ارزش های تربیت اسلامی، دیدگاه خود را برای تحول اجتماعی و فرهنگی، دیدگاه وی را نسبت به خانواده مسلمان به عنوان واسطه تربیتی و تربیتی جامعه مسلمان بدانیم و اهمیت پژوهش از تلاش برای آشکار ساختن جنبه های تربیتی در دین مبین اسلام ناشی می شود. هدف از آن ایجاد یک نظریه تربیتی اسلامی قابل استفاده برای آیندگان و شناسایی دیدگاه علامه طباطبایی در مورد خانواده مسلمان و تبیین چگونگی تربیت جامعه اسلامی است. بیان برخی از پژوهش های قبلی در همین زمینه که به برخی از آنها اشاره می کنیم، به عنوان مثال: و مفهوم فطرت انسان در اندیشه تربیتی اسلامی: حسین فواد احمد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معارف، دانشگاه عین شمس، سال 1367 شمسی. محقق با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، با تکیه بر آرای فلاسفه قدیم و مقایسه آن با آرای فلسفی دانشمندان مسلمان در این بخش، و نیز با اخذ نظرات علامه طباطبایی در این بخش، به تبیین آن پرداخته است. نظرات مخالفان و موافقان با نظراتی که در این زمینه ارائه می کند، سپس تحلیل آن آراء و تبیین اینکه چه نظراتی در مورد جامعه اسلامی صدق می کند و هدف این است که نشان داده شود جامعه اسلامی از چه چیزی در پیشرفت و پیشرفت خود بهره می برد. رنسانس تا به پیشرفت بشری برسد و به جای رهبری و رهبری امت اسلامی، ملت‌ها را چه در این دنیا به وسیله منجی خود امام حجه - عجل الله تعالی فرجه الشریف - به سوی رستگاری و سربلندی هدایت کند. امداد - یا ثواب اخروی آن با رهایی از آتش جهنم که خانواده اساس تشکیل جامعه و راز وجود آن و اولین هسته ماندگاری آن است.تمدن اسلامی بدون تکمیل تربیت دینی اعم از اعتقادی و اخلاقی و برای رسیدن به چشمگیرترین نتایج در این بخش، التزام به آموزه‌های اسلام از هر سو و جوانب، راه توسعه، ترقی و شکوفایی است

تربیت یکی از موضوعاتی است که در تاریخ اندیشه‌ی اسلامی، مورد توجه متفکران، قرار گرفته است. شیوه‌ها و نظریه‌های مختلفی در باب تربیت اسلامی و چیستی آن طرح شده است که پرداختن به تمام آن‌ها از عهده‌ی یک پژوهش خارج است. از جمله شیوه‌های تربیتی‌ای که بر اساس مبانی عرفانی مورد توجه قرار گرفته است، تربیت توحیدمحور است. اسلام دینی توحیدی است؛ از این رو، ضروری است که نظام تربیتی آن نیز متکی بر توحید باشد؛ اما تبیین و تعریف تربیت توحیدی و اصول و مبانی آن، محل اختلاف اندیشمندان مسلمان بوده است. در نوشتار حاضر، با نظر به کثرت دیدگاه‌ها در باب تربیت توحیدی، نگارنده بر آن شد که صرفاً به تبیین، بررسی و مقایسه‌ی دیدگاه، دو اندیشمند معاصر جهان اسلام، علامه‌ی طباطبایی (ره) و امام خمینی (ره)، بپردازد؛ زیرا این دو اندیشمند، از سویی تأثیر بسیار زیادی بر اندیشه‌ی اسلامی معاصر داشته‌اند و از دیگر سو، به سبب جایگاه خاصی که در فلسفه و عرفان دارند، شارح و منتقد اندیشه‌ی پیشینیان به شمار می‌آیند. در این میان، اختلاف‌نظرها و شباهت‌های فکری این دو عارف و فیلسوف، نیز مقایسه‌ی آنان را راهگشا و ضروری می‌گرداند. در این پژوهش نشان داده شده است که امام(ره)و علامه (ره)، اسلام را مکتبی تربیتی می‌دانند و از همین رو هر دو تربیت را رکن اساسی اسلام به حساب می‌آورند. در نتیجه معتقدند که تربیتی توحیدی است که در تمام ارکان و اصول آن توحید جاری باشد. علامه (ره) مبنای تربیت توحیدی را نیاز فطری انسان به دین می‌داند و امام خمینی (ره) معتقد است که فطرت انسان به تنهایی برای نیل به تربیت توحیدی کافی نیست و باید انسان خود را با مبانی دینی همخوان کند نه آن‌که دین با فطرت انسان تناسب داشته باشد. بنا بر بررسی‌های انجام شده، امام (ره) اصول تربیت توحیدی را، خدامحوری، تربیت‌پذیری انسان، مقدم داشتن تزکیه بر تعلیم و تفکر و تعقل می‌داند. علامه (ره) باور دارد، اصول تربیت توحیدی، مقدم داشتن خودشناسی بر خداشناسی، کمال‌جویی، تعقل و تفکر و کرامت است. در این میان ضمن مقایسه‌ی این دو نظرگاه، اشتراکات و افتراقات آن‌ها نشان داده شد و فهم عمیق‌تری از اندیشه‌ی علامه(ره)و امام (ره)، عرضه شد. چنان که گفته شد، روش این پژوهش تحلیل عباراتِ این دو اندیشمند و مقایسه‌ی دیدگاه‌های آنان است. هدف نهایی‌ای که از راهِ تحلیل و مقایسه‌ی دیدگاه‌های امام و علامه در این پژوهش دنبال می‌شود، ارائه‌ی تصویری از نظامِ تربیتِ توحیدی‌ای است که می‌تواند در اسلام، بنابر قرائتِ عرفانی از منابعِ دینی، طرح شود و در مقامِ عمل به کار بسته شود.

متون دینی در میراث عربی اسلامی جایگاه ویژه ای دارند و فهم و تفسیر آنها منوط به استفاده از قواعد و ضابطه های نظام مند مطالعه شده برای فهم متن است که در قواعد هرمنوتیکی بیان شده و تأثیر زیادی از لحاظ فکری و عملی بر زندگی فردی و اجتماعی دارند. در این زمینه بین اندیشه سلفیه و امامیه اختلاف نظر زیادی وجود دارد. از این رو این رساله به تحلیل و مقایسه دیدگاه البانی به عنوان یک عالم سلفی معاصر و طباطبایی به عنوان یک عالم امامی معاصر در روش شناسی فهم و تفسیر متن و آثار مترتب بر آن با نقد دیدگاه های البانی با تکیه بر آراء طباطبایی و حکمت متعالیه می پردازد. نکته اصلی این است که آنها در اصالت ظهورر، قراین لفظی و غیر لفظی و پیش فرض هایی که بر فهم و تفسیر متون دینی به صورت ایجابی و جزئی تأثیر می گذارد و با تفاوتی که بین آنها وجود دارد، اشتراک دارند. تفاوت اصلی آنها در این است که البانی بر این نکته تأکید دارد که فهم ائمه اربعه ی اهل سنت فقط برای خودشان حجت است و نه برای ما، و ما موظفیم در فهم نصوص با تکیه بر فهم سلف و عدم تخطی از آنها، با عدم تکیه بر عقل از لحاظ منبع و روش، تلاش کنیم. بر او اشکال می شود که خداوند متعال در کتابش حجیت عقل را باطل نکرده است و چگونه معقول است و حجیت قرآن را عقل ثابت کرده است، و در کلام صحابه و تابعین و مانند آنهایی که اختلاف واضح دارند، حجت قرار نداده است. و در مقابل أو، علامه طباطبایی معتقد است که فهم سلف در روش شناسی فهم، خاصیتی ندارد. از این رو بر آنیم که مبانی روش شناسی تفسیر متن از دیدگاه ناصر الدین البانی و علامه طباطبایی را بیان کنیم. روشی که محقق در طول تحقیق از آن استفاده کرده است، روش توصیفی تحلیلی است.