جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «محاضرات فى الإلهيات»، تلخيص كتاب «الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل» آيت اللّه سبحانى مى‌باشد كه توسط حجة الاسلام و المسلمين ربانى گلپايگانى در سال 1372 به زبان عربى نوشته شده است. اما ترتيب مباحث كتاب به اين صورت است كه ابتدا از مسائل مربوط به ذات الهى شروع شده، بعد به براهين اثبات خدا مى‌پردازد، سپس توحيد و مراحل آن را بيان نموده و مباحثى را راجع به صفات الهى مطرح مى‌كند. مؤلف در آخر كتاب خاتمة المطافى دارد كه در آن بحث از ايمان و احكام آن و صحابه و تقيّه به ميان آمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ارزیابی و نقد برهان طبیعی - کلامی ایمانوئل کانت

نویسنده:

فرح رامین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی

چکیده :

برهان نظم در ادبیات فلسفی ایمانوئل کانت، برهان طبیعی- کلامی نامیده می‎شود. کانت نگاهی دوسویه به این برهان دارد. قبل از دوره فلسفه نقادی، وی با استناد به علل غایی، وجود خداوند را می‌پذیرد و این برهان را از بهترین ادله اثبات وجود خدا می‎داند؛ امّا در دوره دیالکتیک استعلایی‌اش به این اعتقاد وفادار نمی‌ماند. در این پژوهش، با روشی تحلیلی- انتقادی، برآن شدیم به این پرسش پاسخ دهیم: آیا می‎توان از برهان طبیعی- کلامی در برابر انتقادهای سخت این فیلسوف آلمانی دفاع نمود؟ کانت معتقد است این استدلال با تمسک به احساس، سعی در ساکت کردن عقل دارد؛ امّا ساختار آن فاقد ضرورت منطقی درونی است. وی با ذهنی دانستن وصف نظم، و اینکه تنها خدای معمار را اثبات می‌کند ونه خدای ادیان، این استدلال را تام نمی‌داند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برخی انتقادها نشأت گرفته از معرفت شناسی ایده‌آلیستی کانت است و این استدلال می‎تواند از طریق جعل بسیط، خدای خالق ادیان را بدون تکیه بر سایر براهین اثبات کند و رسالتی که بر عهده دارد، به سرانجام رساند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 41 تا 62

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان ابتکاری ابن سینا در اثبات وجود واجب‌الوجود

نویسنده:

سهراب حقیقت

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

مشهور است که ابن سینا برای اثبات وجود واجب‌الوجود سه برهانِ علیت، حرکت و وجوب و امکان را اقامه کرده است. با اندک تأملی روشن می‌شود که هیچ‌کدام از براهین مزبور، برهان ابتکاری ابن سینا نیستند و این سه برهان در آثار ارسطو، کندی و فارابی به‌وضوح مطرح شده‌اند؛ لذا برهان ابتکاری ابن سینا در اثبات وجود واجب‌الوجود، برهانی است که لازمۀ نظام فلسفی اوست؛ یعنی برهان مبتنی بر تحلیل عقلی «وجود»، که می‌توان آن را «برهان سینوی» یا «برهان ابن سینایی» نامید. ابن سینا با تحلیل عقلیِ وجود، به‌مثابۀ حقیقت معقول، وجود واجب و صفات و افعال واجب را اثبات می‌کند. حال آنکه در براهین سه‌گانۀ یادشده با پیش‌فرض وجود ممکن، به اثبات واجب پرداخته می‌شود. در این مقاله با استدلال‌ها و شواهدی نشان می‌دهیم که برهان اصلی و ابتکاری ابن سینا بر نظریۀ او دربارۀ وجود مبتنی است. وجود در اندیشۀ ابن سینا حقیقتی متافیزیکی و پیشینی است. تأمل در نظریۀ ابن سینا دربارۀ وجود، روشن می‌کند که برهان وی از جنس برهان وجودی آنسلم و دکارت نیست و در معرض انتقادات کانت قرار نمی‌گیرد. با این مبنا، ابن سینا اولین ارائه‌دهندۀ برهان وجودی است که ضمن تقدم بر فلاسفه‌ای چون آنسلم، تفاوت بارزی نیز با آنها دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 57 تا 75

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان صدیقین ملاصدرا و مطالعه انتقادی دیدگاه‌های کانت و هیوم درباره اثبات وجود خدا

نویسنده:

Hamid Reza Ayatullahi: حمیدرضا آیت‌اللهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اثبات خدا , برهان صدیقین , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , نقد کانت بر اثبات وجود خدا , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان صدیقین , برهان صدیقین در حکمت متعالیه , برهان صدیقین ملاصدرا , نقد هیوم بر اثبات وجود خدا , دفاع از برهان صدیقین ملاصدرا , پاسخ به نقد کانت و هیوم بر برهان صدیقین , دفاع از برهان صدیقین

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

ترجمه ماشینی: هدف این نوشتار تبیین اجمالی برهان صدیقین ملاصدرا (برهان صدیقین) و بررسی دیدگاه‌های انتقادی کانت و هیوم در مورد استدلال‌های نظری در اثبات وجود خداوند است. نگارنده در این پژوهش تلاش می‌کند نشان دهد که نمی‌توان از نقدهای سیستمی این فیلسوفان علیه برهان صدیقین استفاده کرد، زیرا این استدلال از این نقدها مصون است. ابتدا لازم است شرح مختصری از این استدلال ارائه شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار نقد کتاب توهم خدا (اثر ریچارد داوکینز)

مدرس:

عبدالکریم سروش

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اثبات خدا , راه‌های خداشناسی , اعتقاد به خدا , براهین خداشناسی , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , فلسفه دین , ملحدان , خداباوری , وجود خداوند(فلسفه دین) , درسگفتار / سخنرانی کلام جدید و فلسفه دین , براهین خداباوری , براهین ضد خداباوری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تقریرهای نوصدرایی برهان صدیقین و نوآوری های آن

نویسنده:

محمدجواد اخگری ، مصطفی مؤمنی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی

چکیده :

ملاصدرا به عنوان مؤسس حکمت متعالیه در بسیاری از آراء خود دارای نوآوری است که این نوآوریها وجه تمایز و برتری این مکتب فلسفی نسبت به مکاتب گذشته است. وی، به تبع نوآوریهای مبنایی خود، به تقریر جدیدی از برهان صدیقین نیز دست یافته است. وجه امتیاز تقریر صدرا بر تقریرهای ابن سینا و سهروردی در بتنای این تقریر بر مبانی خاص صدرایی چون اصالت وجود، تشکیک وجود، بساطت وجود و امکان فقری نهفته است. همچنین این نوآوریها در تقریرهایی که پیروان مکتب صدرایی نیز به چشم می خورد که نقطه اوج آنها در تقریر علامه طباطبایی و تقریری است که استاد جوادی آملی از تقریر علامه به دست می دهد؛ نوآوری ایشان اولاً در تعیین دقیق محل نزاع برهان است که بر اساس آن محل نزاع، حیثیّت اطلاقی حقیقت وجود است و نیز در تبیین صحیح مدعای برهان است مبنی بر اینکه گزاره «حقیقت وجود ضرورت(ازلی) دارد» یک گزاره بدیهی اولی است. بنابراین مسأله اصلی چنین است: «نوآوریهای ملاصدرا و حکمای صدرایی در برهان صدیقین چیست؟». هدف از این پژوهش آن است که با تبیین صحیح دو تقریر علامه و استاد جوادی آملی بتواند از اشکالات وارده بر تقریرهای برهان صدیقین بکاهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مشكلة إثبات وجود الله في الفلسفة المسيحية إبّان العصر الوسيط

نویسنده:

إحسان علي عبد الأمير الحيدري

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اثبات خدا , راه‌های خداشناسی , براهین خداشناسی , اثبات وجود خدا , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , 2- فلسفه قرون وسطی (اعم از مسیحی و یهودی و اسلامی) , فلسفه قرون وسطی مسیحی , 2- فلسفه قرون وسطی اولیه مسیحی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی برهان خداناباورانهٔ نیکلاس اوِریت مبتنی بر شواهد ابعاد حیات؛ با تمرکز بر روایت تراویس دامزدی

نویسنده:

محمود مختاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی

چکیده :

یکی از نقدهای خداناباوران بر تبیین غایت‌شناختی خداباوران از جهانِ پذیرای حیات، این است که حیات در جهان فعلی، پدیده‌ای «بسیار نادرْ» است و نسبت به ابعاد فضا۔ زمانی جهان، از مقیاس بسیار کوچکی برخوردار است و بنا‌براین، نمی‌تواند به عنوان غایت یک «طراح هوشمند» در نظر گرفته شود؛ اگر خداوند، طراح و خالق جهان است و حیات را به‌عنوان غایت و هدف خلقت مدِّ نظر داشته، چرا حیات و حیات انسانی، با این همه تأخیر نسبت به آغاز جهان و تنها در بخش بسیار ناچیزی از گسترۀ جهان، پدید آمده است؟ این اِشکال و انتقاد به صورت ضمنی و پراکنده در نوشته‌های برخی خداناباورانْ طرح شده، اما اولین‌بار از سوی نیکلاس اوِریت، صورت‌بندی شد. در این مقاله، ضمن شرح و بررسی «برهان مقیاس» اوِریت و روایت‌های مشابه مبتنی بر شواهد ابعاد حیات، با تمرکز بر روایت بازنویسی‌شدۀ تراویس دامزدی - فیلسوف خداباور کانادایی - با نام «برهان حیات دیرهنگام؛ delayed life argument»، دو ادعا را مطرح کرده و از آنها دفاع می‌کنیم: ۱) هر برهان خداناباورانهٔ مبتنی بر ابعاد حیات در جهان، می‌تواند برهانی در مقابل «برهان تنظیم ظریف» تلقی شود؛ ۲) «برهان مقیاس» از نظر کارکردْ مورد نظر خداناباوران، قابل تحویل به برهان حیاتِ دیرهنگام است. بنا‌براین، پاسخ‌های خداباوران به «برهان حیات دیرهنگام» را می‌توان در پاسخ به «برهان مقیاس» نیز ارائه کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 155 تا 172

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار بررسی برهان صدیقین؛ محقق اصفهانی و علامه طباطبایی

مدرس:

محمود مروارید

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :