جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

فهم سازه انگارانه رفتارهای حوزه تروریسم به ویژه گروه القاعده و انشعابات آن از جمله داعش به دلیل رویکرد تحلیلی و ترکیبی که هم شامل حوزه روش شناسی معناگرایی و هم حوزه عوامل مادی می باشد مجالی فراهم آورد که به بررسی عمیق تر از رفتارهای خشونت طلبانه این گروه ها بپردازیم. از این رو هم به ساختارهای هویتی- ذهنیتی این گروه ها و هم به ساختارهای مادی توجه خواهد شد. لذا جهان پسا ایدئولوژیک، امنیت نظام بین الملل و ترتیبات آن و شکل گیری این گروه ها در ساختارهای مدرن به بحث و بررسی گذاشته خواهد شد. در این خصوص ساختار دولت های مبتنی بر سلطه و غیرمشروع خاورمیانه و شمال آفریقا در شکل گیری گروه های تندرو اسلامی و فرقه گرایی نقش وافری داشته اند. در این مقاله سعی شده تا با نگاهی جدید و رویکردی نو به بررسی القاعده و گروه های مشابه آن از جمله داعش پرداخته گردد.

رشد گروه های تروریستی در سال های گذشته در منطقه خاورمیانه نشان دهنده فصل جدیدی از مسائل امنیتی در منطقه است. گسترش سریع گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه بیانگر این نکته است که حرکت تروریستی دیگر در قالب سنتی و درون کشوری صورت نمی پذیرد بلکه فرآیند جهانی شدن و سیستم ارتباطی جدید ابزارهای نوینی هستند که امکان سازماندهی و اقدام فرامرزی را فراهم آورده اند. از این رو بررسی شکل گیری داعش در منطقه خاورمیانه در کانون جهانی شدن حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش نشان دادن تاثیرات جهانی شدن در شکل گیری و رشد گروه تروریستی داعش در منطقه است. سوال اصلی پژوهش این است که چگونه جهانی شدن زمینه های رشد داعش را بوجود آورد. فرضیه پژوهش این که فرآیند جهانی شدن از طریق ایجاد سیستم ارتباطی جهانی و کاهش نفوذ دولت ها باعث رشد گروه تروریستی داعش شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از اسناد معتبر و رویکرد هویت اجتماعی بر این نتیجه است که گسترش سیستم ارتباطی در کنار افزایش خودآگاهی اجتماعی باعث شکل گیری هویت های جدید ضد دولتی در منطقه شده که داعش نیز با بهره گیری از این فرصت و تضعیف دولت ها سر برآورده است.

گوریل پشمالوی یوجین انیل را می توان به عنوان یک نمایشنامه ی فلسفی در نظر گرفت. ینک قهرمان داستان، در حاشیه جامعه زندگی می کند. او سعی می کند که هویت واقعی خود را بیابد تا بر اساس آن امیدها و آرزوهایش را دنبال کند، اما در نهایت به ورطه ی نا امیدی و یاس سقوط می کند. مسئله ای که ینک با آن رو به رو می شود، مسئله ای است که انسان در هستی شناسی سارتردر طول زندگی خود با آن رو به رو می شود. اگرچه این نمایشنامه محصول بخش اول از زندگی انیل به عنوان یک نویسنده است، یعنی زودتر از زمانی که هستی شناسی به عنوان یک جنبش مستقل و متحد فلسفی، فرهنگی و ادبی به طور سراسری شناخته شد، اما می توان گفت که این نمایشنامه یکی از آثاری است که منعکس کننده ی جهان بینی هستی شناسانه، به خصوص هستی شناسی سارتر می باشد. تحقیق حاضر به گونه ای جامع به بررسی نمایشنامه ی گوریل پشمالو در سایه ی هستی شناسی سارتر می پردازد که در آن مفاهیم کلی هستی شناسی سارتر به طور جداگانه برای مطالعه ی نمایشنامه به کار برده شده اند.

مقاله حاضر کوششی است برای بهتر فهمیدن تاثیر جهانی شدن و ایدئولوژی های زبان شناختی بر چگونگی پرداخته شدن هویت و بر استفاده عملی از زبان با تعریف آنچه که هویت یک فرد فرانکوفون (فرانسوی زبان) شمرده می شود. به همین منظور نویسنده مقاله تحقیقی را در مورد پنج جوان دانشجوی ایتالیایی الاصل در فضای شهری تورنتو (کانادا) انجام داده است که بر روی روند شناسایی در مقابله با گفتارها در چند زبانی و تابعیت صورت گرفته است .همگی جوانان مورد نظر دانشجوی زبان فرانسه هستند تا پس از پایان تحصیلات به عنوان معلم زبان فرانسه مشغول به کار شوند. تحقیق حاضر نقدی است بر ساختار هویتی فرانسوی زبانان در کانادا.

نظام جمهوری اسلامی ایران، برآمده از انقلابی است که بر اساس آرمان و عقیده به پیروزی رسیده است. این نظام‌، برای حفظ و تثبیت خود نیاز به انتقال ارزش‌هایش به نسل بعدی دارد و لذا ضروری است که در پی ابزار و روش‌هایی برای تحقق این مهم باشد. جمهوری اسلامی ایران، در زمانی که حال و هوای انقلابی‌گری در آن داشت خاموش و کم‌فروغ می‌شد، دست به آسیب‌شناسی و به‌سازی خود برای برگرداندن این روحیه‌ زد. از این ‌رو؛ بعد از جنگ و تا اواسط دهه‌ی 80، این نظام در برخورد با آسیب‌هایی که به آن وارد می‌شد، دو دوره‌ی متفاوت را تجربه کرد. از تدابیری که در این دو دوره برای حفظ انقلاب انجام گرفت، تأسیس و توسعه‌ی هیئت رزمندگان به عنوان یک نهاد حافظ ارزش‌های انقلاب در سراسر کشور بود. هیئت رزمندگان اسلام در دوره‌ی سازندگی و در مقابله با آسیب‌های تصمیم‌‌سازی سیاست‌گذاران فرهنگی-اقتصادی آن وقت به وجود آمد. پیام‌هایی که در این دوره هیئت رزمندگان اسلام برای مخاطبانش ارسال می‌کرد، عمدتاً پیام‌های سلبی بود و بیشتر نقش هشداری داشت. دلیل آن هم این بود که هیئت در دوره‌ی تأسیس قرار داشت. لذا راهبردش بر این اساس شکل گرفته بود که جایگاهی برای خود به عنوان یک نهاد مرجع تثبیت کند. هدف هیئت رزمندگان اسلام از این راهبرد این بود که هم نیروهای رزمنده را دوباره جمع کند؛ نیروهایی که بعد از جنگ پراکنده شده بودند، و هم بتواند در مقابل جریان‌های انحرافی یا خرافه که داشت درون نیروهای رزمنده رخنه می‌کرد، ایستادگی کند. در دوره‌ی بعد، هیئت رزمندگان اسلام در مقابل جبهه‌ی دوم خرداد و گفتمان ضد ارزشی حاکم بر آن آرایش گرفت. در این دوره رفتار هیئت در مقابل مسائل سیاسی و فرهنگی کشور، هم جنبه‌ی ایجابی به خود گرفت و هم جنبه‌ی سلبی همچنان ادامه یافت.همین رفتارهای ایجابی و سلبی که هیئت رزمندگان با کمک نهادهای پشتیبانش -به‌صورت چندلایه- از خود بروز داد، از مهم‌ترین عواملی شد که سرانجام جریان برانداز به اهداف خود نرسد و بر خلاف تصور همگان، مردم در دوره‌ی نهم انتخابات ریاست‌جمهوری به کاندیدایی رأی بدهند که در شعار و عمل بیشترین قرابت را با ارزش‌های انقلاب اسلامی و ارزش‌های مطروحه‌ی این هیئت داشت.

پرسش از کیستی و هویت افراد، طوایف، اقوام و ملت‌ها از اساسی‌ترین مسایل فکری جامعه بشری بوده‌است و افراد و جوامع انسانی از دیر زمان در تکاپوی هویت فردی و اجتماعی خود در دوره‌های مختلف حیات خویش بوده‌اند. با تکوین و حاکمیت یک گفتمان‌ هویتی، گفتمان‌های‌ هویتی رقیب به حاشیه رانده‌می‌شود؛ ولی هرگز از بین نرفته و مترصد فرصتی است که مجدداً ظهور یابد و حاکمیت خود را احیا نماید.با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص ایران در دوره‌های مختلف تاریخی، این کشور با گفتمان‌های تمدنی بزرگ همسایه بود و رقیب آنها به شمار می‌رفت. گفتمان تمدن ایران در دوره‌‌‌ای از مرزهای چین تا مصر گستره داشته و برخی مواقع نیز مغلوب تمدن‌های همسایه شده‌است. تمدن ایران باستان با دین نو‌ظهور اسلام همراه گشت و در رشد و گسترش آن اهتمام ورزید و بعد از یک دوره تاریخی، چنان با هم عجین شدند و گفتمان واحدی با دو جزء جدایی‌ناپذیر ایرانی و اسلامی شکل گرفت که قرن‌های متمادی این گفتمان بر جامعه ایران حاکم بود.با رویارویی جامعه ایران با جامعه مدرن غرب و آشنایی نخبگان سیاسی ایران آن دوران با تمدن جدید غرب و سرگشتگی از عقب‌ماندگی جامعه خود، برخی از نخبگان سیاسی و روشنفکران ایران هویت خویش را فراموش کرده و به دامان آن در‌آویختند و در اخذ و توسعه آن کوشیدند. پس از اینکه تمدن مدرن، به دلیل عملکرد خود زیر سوال رفت، بیشتر نخبگان سیاسی و روشنفکران ایران آن دوران، نیم نگاهی به گذشته باستان خود البته با نگاه مستشرقین نمودند.پس از این دوران، سه جریان سیاسی با زمینه‌های فکری اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌، ایرانی و مدرن در مقابل هم شکل گرفتند که سایه کشاکش آنها بر جامعه سیاسی ایران در دوران معاصر سنگینی می‌نماید. نخبگان سیاسی قاجاریه و پهلوی بدون توجه به بنیان‌های هویتی جامعه ایران، در صدد تغییر و اصلاح ظواهر جامعه بر‌آمدند که در هر دوره با عکس‌العمل طیف مقابل در جامعه ایران رو به رو گردید و این رویارویی طیف‌های جامعه منجر به انقلاب اسلامی شد. حتی بعد از انقلاب تنش لایه‌های هویتی ادامه یافت. سوال اصلی این تحقیق آسیب‌شناسی وضعیت هویت ایران است یعنی" هویت ملی ایران در بعد داخلی با چه آسیب‌هایی مواجه می‌باشد؟"پاسخ مفروض این سوال یا فرضیه پژوهش عبارت است از: " آسیب‌های هویت ملی ایران در بعد داخلی، متأثر از عدم تعامل و توازن بین عناصر فکری تشکیل‌دهنده آن یعنی ایرانی، اسلامی و تجدد می‌باشد" که نخبگان سیاسی کشور به جای حل بنیادین مسأله، با تک‌ساحت‌نگری و اصلاحات صوری و مقطعی، ضمن برانگیختن احساسات سایر جریان‌ها، عکس‌العمل آنها را در پی داشته و در نتیجه، جامعه ایران را از رسیدن به سامان سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی باز داشته‌است. نتیجه مهم‌ تحقیق حاضر این است که با تلفیق سه گفتمان باستانی، اسلامی و تجدد، تعریفی فراگیر از هویت ملی ایران ارائه شود تا منافع همه جریان‌های فکری و هویتی‌ جامعه را در برگیرد و جامعه ایران را به سامان برساند.

در این پژوهش برآنیم تا دریابیم فرد مهاجری که با هویت قومی مشخص و تعریف شده‏ای چون قومیّت کرد، به شهر کرج مهاجرت می‏نماید، در مواجهه با ساختارها و مناسبات حاکم بر محیط اجتماعی جدید، چگونه عمل می‏نماید و فرآیند سازگار شدن وی با عناصر زیستی این محیط، چگونه رخ می‏دهد. از آن‏جا که هویت قومی دارای ابعاد متنوع و گوناگونی است و زندگی در شهر به طرق مختلف می‏تواند این ابعاد را تحت‏ تأثیر قرار دهد، لذا در مورد هر یک از ابعاد موردنظر این تحقیق (بعد اجتماعی، بعد زبانی، بعد فرهنگی، بعد جغرافیایی، بعد تاریخی و بعد سیاسی) بررسی مستقلی به عمل آمد تا اثرات مهاجرت و شهرنشینی بر هویت قومی مهاجران کرد، مورد توجه قرار گیرد. روش‏شناسی پژوهش حاضر، کیفی است و از روش مصاحبه‏ی نیمه‏ساخت‏یافته، جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه‏ی نظریه نهایی، از روش نظریه مبنایی استفاده شده است. پس از انجام عملیات کدگذاری آزاد و کدگذاری محوریِ داده‏های میدانی، و کشف مقوله‏ی محوری برای هریک از ابعاد فوق‏الذکر، پارادایم (مدل الگویی) تحقیق پی‏ریزی شد. سپس در سومین مرحله‏ی کدگذاری، کدگذاری گزینشی، "مقوله هسته نهایی" تحقیق استخراج شد، که عبارتست از: هویت تلفیقی. این مقوله، پاسخ نهایی به سؤال اصلی پژوهش یعنی تأثیر زندگی شهری و شهرنشینی بر هویت قومی مهاجران کرد، می‏باشد.

هنر ایران در دوره قاجار، با چالش های عمیقی از جمله بحران هویت، روبرو شد؛ دامنه های آن در ادوار پس از قاجار نیز، ادامه یافت؛ که نقاشی ایرانی هم از این بحران، بی بهره نبود. در دوره قاجار، افزون بر گزارش های فاقد تحلیل و سطحی مسافران به دیار فرنگ، تبلیغات فرقه گرایان1 انگلیسی و فرانسوی، و بخصوص اعزام دانشجویان ایرانی به اروپا روندی ناهماهنگ با هویت فرهنگی ایران شکل گرفت. هنرمندان ایرانی با برداشتی ناقص و سطحی از هنر غرب، آثاری ارائه دادند؛ که تکه چسپانی هایی2 ناقص، از دو فرهنگ متفاوت بود. این پژوهش با هدف آسیب شناسی3 نقاشی ایران در دوره قاجار، کوشیده است؛ تا ریشه های گسست هویت نقاشی را، به عنوان رسانه ای تأثیر گذار در شاخصه های هویت دینی (الهی، اخروی، معنوی و مروج فضایل اخلاقی) و سنتی (دینی، الهی، قوم گرا و رمزگرا) تبیین نماید. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات تطبیقی- تاریخی و اسنادی از هویت شناسی نقاشی ایران بعد از اسلام (مکتب هرات) و پیکره نگاری درباری (قاجار) است؛ که این مطالعه، با مقایسه آثار مهرعلی (نقاش قاجار) با داوید4 (نقاش اروپایی)، کامل شده است؛ فنون جمع آوری این اطلاعات، مبتنی بر منابع کتابخانه ای و میدانی می باشد. نتایج بدست آمده از این پایان نامه نشان می دهد؛ که انفعال هویت در نقاشی قاجار در برابر فرهنگ و هنر اروپایی، ناشی از دو نکته بوده است: نخست آنکه، ایشان از مبانی نظری هنر غرب، تحلیل شایسته و هوشمندانه ای نداشته، و دیگر آنکه، نتوانستند پیوندی شایسته با نقاشی ایرانی، برقرار کنند؛ که نهایتاً برداشتی سطحی گرانه، حاصل کار نقاشان قاجار گردید.