جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ظهور امام مهدی (عج) نشانه هایی دارد، نشانه هایی که مطرح شدن آنها از سوی پیشوایان دینی همراه با مقاصدی بوده است. تحقق برخی از این مقاصد در گرو تطبیق نشانه ها بر مصادیق خارجی است. این تطبیق اولا نیازمند ضوابط و معیارهایی است که ما را به مصداق واقعی نشانه ها راهنمایی کند، ثانیا در مسیر آن، دو مشکل اساسی وجود دارد: نخست این که همیشه احتمال وجود مصادیق دیگری برای نشانه ها وجود دارد و دوم این که برای نشانه ها می توان مصادیق جعلی ساخت. از این رو نیازمند معیارهایی هستیم که بتوانیم در روند تطبیق از آن پیروی کرده و از دشواری های یاد شده عبور نماییم. ضوابط یادشده بدین قرارند: نخست این که تطبیق باید همراه با یقین باشد، دوم، مصداق مورد نظر باید تمام ویژگی های یاد شده برای نشانه مربوط را بالفعل دارا باشد، سوم، جریان تطبیق نباید به تاویل روایات بینجامد، چهارم، تطبیق باید با ضوابط و چارچوب های کلی دین هماهنگ باشد و تطبیق نباید موجب زیر پا گذاشته شدن یکی از ضوابط دین شود، پنجم این که در جریان تطبیق باید نشانه هایی که در آنها احتمال وجود مصادیق جعلی وجود دارد، بر نشانه هایی که جعل شدنی نیستند عرضه شوند. با توجه به پنج معیار یاد شده، می توان به مصادیق واقعی نشانه های ظهور که احتمال تعدد مصداق و جعل در آنها نمی رود دست یافت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اندیشه ورزان در راستای زمینه سازی برای ظهور منجی عالم بشریت، وظایف معتقدان به آن حضرت را به دو دسته تقسیم می کنند. دسته ای از وظایف، متوجه دولت ها و حکومت ها، و دسته ای دیگر مربوط به ملت ها و جوامع است. در این مقاله که به بحث درباره وظیفه افراد جامعه در قبال حضرت مهدی اختصاص دارد، ضمن طرح نظریه ای با عنوان «نظریه تغییر»، از ظهور منجی به عنوان مهم ترین و اساسی ترین تغییر و تحول در جهان یاد شده است. سپس بیان می شود که تحقق تغییر در امت ها به دست خداوند خواهد بود، اما لوازم و مقدمات آن به دست بشر و تحت اختیار اوست. آن گاه اثبات می کند لوازم و مقدماتی که در اختیار بشر بوده و زمینه ساز تحقق تغییر ـ که همان ظهور منجی است ـ عبارت است از «ایمان یا اعتقاد به مهدی» و دیگری، «عمل و رفتار مطابق و سازگار با این اعتقاد». هم چنین اصلاح رفتار شخصی و پیروی از اصول ارزش های اخلاقی و عدالت محوری در رفتار را به عنوان نخستین اقدام عملی و رفتار زمینه ساز فرد در راستای تحقق تغییر و ظهور منجی آخرالزمان معرفی می کند.

نویسنده کتاب اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنی عشریه عرض و نقد که مدعی است شیعیان برای امام مهدی شانی پیامبرانه قایلند و بر این باورند که او دین اسلام را نسخ می کند و شریعت جدیدی پی می افکند برای ادعای خود به روایات گوناگونی استناد جسته است. در این بخش از مقاله هشت دسته از روایات مورد نظر ایشان که به گمان ایشان حاوی هشت اشکال است نقل و سپس نقد و بررسی می شوند. در پاسخ به این شبهات فارغ از ارزیابی سندی روایات مورد استناد ـ که البته در جای خود باید پی گیری شود ـ به سه نکته اساسی اشاره می شود.نخست این که برخی از این روایات مورد پذیرش هیچ یک از عالمان شیعی نبوده و نیست. دوم این که پاره ای از این احادیث با الفاظ و مضمونی مشابه در منابع اهل سنت نیز روایت شده است و سوم این که برخی از اشکالات نویسنده مورد نظر ناشی از گزینش معنی دار روایات و تغافل از سایر روایات مربوط بوده است در حالی که با توجه به مجموعه روایات می توان به معنای واقعی آنها بدون کمترین اشکالی پی برد.

ظهور و قیام امام زمان (عج) -که در دوره پایانی جهان رخ می دهد- سبب ساز تغییرات و دگرگونی های وسیع می شود و جهان را در جایگاهی مطلوب و ایده آل قرار می دهد. در روایات، تصویری روشن و شفاف از عصر ظهور ارائه شده است؛ اما درباره وضعیت جهان پس از پایان زندگی امام (عج) و ماندگاری دولت عدل جهانی تا برپایی قیامت، ابهاماتی وجود دارد. در نوشتار حاضر، وضعیت حاکمیت جهان پس از پایان زندگی حضرت مهدی (عج) و به دنبال آن، پایایی یا عدم پایایی وضعیت مطلوب عصر ظهور بررسی می شود. در این راستا، سه نظریه «رجعت معصومین»، «جانشینی اولیای صالح»، و «برپا شدن قیامت با پایان یافتن زندگی حضرت مهدی (عج) مطرح شده و مورد ارزیابی قرار گرفته و در پایان، ماندگاری دولت  مهدوی (عج) تا برپایی قیامت به دست آمده است.

در مقاله قبلی تحت عنوان «نقش مردم در تعجیل ظهور»، تاثیر نقش آفرینی مردم و روی کردهای بشری در بسترسازی و تحقق وعده ظهور، مورد بررسی قرار گرفت. در این قسمت به تبیین و بررسی ضرورت ها، عوامل و بایسته های تحقق ظهور، به منظور شناخت تکالیف عصر انتظار خواهیم پرداخت در این راستا، از یک سو، توجه به الزامات و راه بردهای تحقق ظهور از سوی دیگر، مهم ترین و مبرم ترین نیازی است که سزاوار است در عرصه پژوهش های مهدوی، مورد اهتمام جدی قرار گیرد.در این نوشتار، نگارنده سعی نموده است مهم ترین بایسته های اعتقادی و عملی انتظار ظهور و لزوم فراهم سازی زمینه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی حرکت به سوی تحقق این ایده الهی و نجات بخش را مورد توجه قرار دهد.

ارتباط با رهبران و پیشوایان دینی که هدایت گر انسان ها به مقصد والای انسانی بوده اند، همواره مورد توجه همگان به ویژه شیعیان بوده و این رابطه از دیرباز از زمان رسول گرامی اسلام (ص) تا دوران ائمه هدی (ع) ادامه داشته است، حتی این ارتباط در روزگارانی که برخی از امامان معصوم (ع) در قید و بند حکومت ها اسیر بودند، گسسته نشده است.از میان این همه دیدارهای گروهی یا فردی که با ائمه (ع) رخ داده، برخی ویژگی هایی دارند که آنها را از ملاقات های دیگر ممتاز می نماید و سبب شده مورخان و روایت گران آن را به صورتی ویژه نقل کنند و در منابع به ثبت نمایند.سفر کاروان قمی ها و جمعی از بزرگان و شیعیان از شهر قم به مقصد سامرا که به قصد زیارت امام عسکری (ع) اتفاق افتاد و در این ماجرا به دیدار امام عصر (عج) نائل شدند، نمونه ای از این دست است. این رخ داد از آن جهت اهمیت دارد که آن را به منزله سندی گویا بر ولادت و وجود امام مهدی (عج) به کار می برند و در برخی از منابع معتبر به آن اشاره شده است. این مقاله، به شرح این واقعه تاریخی و اتفاقاتی می پردازد که در آن رخ داده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

یکی از کتاب های مفصل و مورد توجهی که در سال های اخیر در نقد اعتقادات شیعه نوشته شده است کتاب اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنی عشریه عرض و نقد نوشته دکتر ناصر القفاری است در این کتاب همه باورهای شیعه و از جمله اندیشه مهدویت مورد تهاجم قرار گرفته است. کوشیده خواهد شد طی سلسله مقالاتی به شبهات این کتاب در خصوص اندیشه مهدویت پاسخ داده شود. در بخش نخست این سلسله مقالات، هفده شبهه در ارتباط با تاریخچه پیدایش اندیشه غیبت انگیزه های تکون این اندیشه و بنیان گاران آن نقل و سپس نقد خواهند شد.