جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
تعداد رکورد ها : 165
عنوان :
تحلیل مقایسهای آراء آکویناس و ابنسینا درباره علم فرشتگان
نویسنده:
علی سنایی، عظیم حمزئیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
عالم فرشتگان
,
ابن سینا
,
فلسفه الهی
,
فلسفه مشاء
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
هستی شناسی مشائی
,
علم فرشته
,
فرشته شناسی اسلامی
,
فرشته شناسی مسیحی
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
فرشته وحی ,
راه کشف و شهود ,
قاعده «الواحد» ,
فلسفه ارسطو ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
جوهر عقلانی ,
موجود مجرد ,
حس مشترک ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
هیئت بطلمیوس ,
طبایع عقلی ,
علم به جزئی با کلی ,
علم به جزئی به ما هو جزئی ,
اثبات وجود فرشته ,
قوه استدلال ,
سلسله مراتب عقول ,
علم فرشته به مادون ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9651
چکیده :
در این نوشتار، دیدگاه آکویناس و ابنسینا درباره علم فرشته بررسی و تحلیل شده است و وجوه اشتراک و اختلاف آنها را در این خصوص بیان کردهایم. با اینکه آکویناس و ابنسینا هر دو متأثَر از سنّت ارسطویی بودهاند؛ ولی چون جهانشناسی آنها از جهاتی متفاوت است، درباره جایگاه علم فرشته به نتایج مختلفی رسیدهاند. آکویناس و ابنسینا هر دو معتقدند که فرشتگان طبایع عقلانی هستند؛ بنابراین مشخّصه اصلی آنها علم است؛ ولی با این تفاوت که ابنسینا علم فرشته را علّت ایجادی موجودات مادون خود میداند؛ ولی آکویناس معتقد است که فرشتگان نقش ایجادی و علّی در عالم ندارند و کیفیّت علم فرشته بیشتر به امور مادون با درجه بساطت ذات آن تبیینپذیر است. ازسویدیگر، ابنسینا معتقد است که فرشته، جزئی را از طریق کلی (به معنای ثابت و لایتغیر) میشناسد؛ ولی آکویناس میگوید که فرشته، جزئی را به ما هو جزئی میشناسد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابن سینا
نویسنده:
محمدهانی جعفریان، میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
اعتمادگرایی (معرفت شناسی)
,
فلسفه بوعلی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
معرفت شناسی اخلاقی
,
فلسفه اخلاق ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
گزاره اخلاقی ,
اعتمادگرایی فرایندی ,
علم نفس ,
عقل فعال ,
سعادت اخروی ,
حد وسط ,
حکمت ,
Moral action ,
برادران حقیقت ,
طرح هنجاری ابن سینا در اخلاق ,
محدودیت معرفت اخلاقی ,
زیست اجتماعی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
اخلاق ابنسینا در «رسائل مشرقی» به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیشتر باشد، آنها انسانهای اخلاقیتری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم میکند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان میدهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفتشناسانه و در حقیقت، به میزان علم و دانش آنها است. در ادامه نیز تلاش ابنسینا را برای گذر از این تفاوت معرفتشناسانه ـ که عامل تمایز بین افراد در داستانهای مشرقی است ـ بیان کرده، سعی او را در رسیدن به ادراکی واحد از امر اخلاقی در قالب طرح معرفتشناسی اعتمادگرا بررسی خواهیم کرد. در ادامه نیز از زمینههای طرح اعتمادگرایی نزد ابنسینا سخن میگوییم. در پایان، چگونگی از بین رفتن دوگانگی معرفتشناختی مطرح در اخلاق ابنسینا را توضیح خواهیم داد. منظور ما در این مقاله از رسائل مشرقی، سه داستان تمثیلی رسالة الطیر، حی بن یقظان و سلامان و ابسال است؛ و تنها برای تمییز این رسائل از سایر آثار ابنسینا از این عنوان استفاده کردهایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی دربارۀ ماهیت گزارههای زبان اخلاق سینوی: بدیهی یا مشهور؟
نویسنده:
محمدهانی جعفریان, میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
هستی شناسی اخلاق
,
انسان شناسی اخلاق
,
معرفت شناسی اخلاق
,
فلسفه اخلاق ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
حد وسط ,
عقل نظری ,
اشارات و تنبیهات ,
ماده و صورت ,
علم نفس ,
ادراک محسوسات ,
منطق سینوی ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
رفتار اخلاقی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
مشهورات (معرفت شناسی) ,
شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) ,
شهود عقلی(قسیم شهود حسی و محض) ,
صور افاضه شده عقل فعال ,
هستی شناسی عمل اخلاقی ,
رفتار جسمانی ,
معناشناسی سینوی ,
سنخ گزاره های اخلاق سینوی ,
میانه روی اخلاقی ,
رسائل مشرقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
ابنسینا معتقد است حقیقت عالم طبیعت، از صور افاضهشده از عقل فعال تشکیل شده است که بهترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته و کلیت واحدی را بهوجود آوردهاند. انسان نیز با افعال خود، صورتهایی را به این کلیت اضافه میکند. اگر صورت اضافهشده، معلول درک عقلانی وی و هماهنگ با نظام واحد صورتهای عالم باشد، رفتار وی اخلاقی است؛ وگرنه اخلاقی نخواهد بود. زبان اخلاق نیز نشاندهندۀ این وحدت یکپارچه است و صدق آن مطابقِ عالم خارج؛ بنابراین، لازمۀ دیدگاه ابنسینا این است که زبان اخلاق باید راوی صادقی از وضع عالم باشد؛ اما ظاهر سخن او بهگونهای است که او نمیپذیرد زبان اخلاق این ویژگی را دارد؛ از اینرو، ذیل بررسی انسانشناسی اخلاقی بوعلی خواهیم گفت اصل توجه او به مخاطبانش است و نشان میدهیم بهنظر او صدق زبان اخلاق، به مخاطبانش بستگی دارد. در این مقاله، ابتدا هستیشناسی اخلاق ابنسینا را میکاویم و در ادامه، مخاطبان اخلاق وی را بررسی و ویژگی زبان اخلاق را برای هریک مشخص میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 30 تا 45
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس
نویسنده:
محمدعلی رستمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
فلسفه اخلاق کنفوسیوس
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مدینه فاضله ,
شایستهسالاری ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
کمال نهایی انسان ,
فرزانگی ,
اخلاق و سیاست ,
اصلاح جامعه ,
عدالت محوری ,
رییس مدینه فاضله ,
دین و اخلاق ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
سعادت اخروی ,
فضایل اخلاقی ,
تقوا ,
مدینه جاهله ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
یی ,
سعادت دنیوی ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
فضیلت فرزانگی ,
فرزانگی عملی ,
کمالات عقلانی ,
حکمت چینی ,
نفس ناطقه و فضایل اخلاقی ,
فعلیت قوای عقلانی ,
فطرت و فضایل اخلاقی ,
جامعه فضیلت محور ,
غایت مدینه فاضله ,
حاکم فرزانه ,
فرهنگ چین ,
شو ,
انساندوستی (نیکوکاری) ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
تحقیق حاضر با مقایسه اخلاق و فرزانگی در دو نظام فلسفی فارابی و کنفوسیوس، به بررسی تحلیلی نقش و جایگاه اخلاق در این دو نظام پرداخته است. ابتدا هر یک از دو نظام فلسفی را با توجه به تأکیدهایشان بر مفاهیم اخلاقی خاص، بررسی کرده، سپس به نتیجهگیری پرداختهام و شباهتها و تمایزهای این دو نظام فلسفی را بررسی نمودهام. نظام فلسفی فارابی نظامی مبتنی بر حکومت «رئیس اول» است که از لحاظ کمالات عقلانی به عقل فعال متصل شده است و میتواند حقایقی را دریافت کند که سعادت انسان بر آن متوقف است و آنگاه میتواند مردم را به سوی آن هدایت کند. مدینهٔ فاضله تحت رهبری رئیس اول است که نبی یا فیلسوفی که به کمال عقلانی رسیده است فضایل اخلاقی را در جامعه گسترش میدهد، و با همکاری و همیاری افراد آن، به سعادت حقیقی خویش نایل میشود. نظام فلسفی کنفوسیوس، نظامی است تحت رهبری انسان فرزانهای که به کمالات نظری و عملی نایل شده است و میتواند جامعهٔ انسانی را به سعادت برساند. هر دو نظام فلسفی، هدف خود را تربیت انسان و کمال او میدانند، هر دو نگرشی جامعهگرا دارند و اخلاق و سیاست را به هم پیوند میزنند. اما فارابی هدف از تربیت انسان در مدینهٔ فاضله را سعادت اخروی میداند، در حالی که کنفوسیوس به سعادت دنیوی میاندیشد. نظام فلسفی فارابی، اتحاد فلسفه و دین را مطرح میکند؛ در حالی که نظام کنفوسیوسی نظامی عقلانی است. همچنین این دو نظام در نقش حاکم فرزانه در جامعه متفاوت هستند. فارابی مدینهای را که هیچ گونه حاکم فرزانه در آن حاکم نباشد، «مدینهٔ جاهله» میداند که نمیتواند انسان را به کمال برساند؛ اما کنفوسیوس به هر حال برای حاکم فرزانه در جامعه نقش مثبتی قائل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 157
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل فعّال در نظر ارسطو
نویسنده:
محمدتقی جان محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ارسطو
,
عقل فعال
,
عقل فعال
,
عقل منفعل
,
صور معقول
,
صور معقول
چکیده :
گفته می شود که نظریۀ عقل فعال از مبهم ترین و بحث انگیزترین موضوعات فلسفۀ ارسطو است. این ابهام عموماً ناشی از ایجاز و ابهام کلام ارسطو در کتاب دربارۀ نفس دانسته شده است. اما آیا ابهام سخن ارسطو چندان هست که بتوان مانند برخی از تابعان یا شارحان ارسطو عقل فعال منسوب به او را مفارق از نفس و دارای محتوایی شامل همۀ صور معقول دانست؟در این مقاله با ارائۀ بحثی تحلیلی نشان داده شده است که عقل فعال ارسطو نه مفارق از نفس است و نه واجد محتوای پیشینی معقول. بلکه ناظر به جنبه ای از توان و کارکرد عقل است؛ عقلی که بسیط و انقسام ناپذیر و لذا یک حقیقت واحد است با دو جنبۀ کارکردی: 1- پذیرندگی صور معقول (که بدین لحاظ منفعل است) 2- معقول سازی صور بالقوه موجود در ادراک (که بدین لحاظ فعال است).
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 66
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فارابی
,
ارسطو
,
اسکندر
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
عقل ( جوهر )
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
معقول بالفعل ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
ادراک انسان ,
جبرئیل(ع) ,
علت اولی ,
وجود بالفعل و بالقوه ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عقل بالفعل ,
عقل الهی ,
فنا ,
بدیهیات اولیه ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قوای انسانی ,
معقول بالقوه ,
سلوک عقلی ,
صور قوه محض ,
علت تعقل ,
رساله عقل فارابی ,
عقول ششگانه ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عقل از مسائل بنیادی در فلسفه مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیشه شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسفه مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رساله عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رساله نفس ارسطو) سه نوع است: عقل هیولانی، عقل بالملکه، و عقل فعال، که مورد اخیر خالق و مدبر عقل هیولانی است. اما این عقل بر طبق نظر فارابی واجد سه مرتبه است: هیولانی، بالفعل، و مستفاد. عقل فعال که نورش را بر جمیع افاضه می کند، عقل فلکی و مفارق است. به نظر می رسد که این تقسیم نخستین بار توسط فارابی ارائه شده است. از سویی دیگر فارابی با توجه به معتقدات اسلامی و تمایلات عرفانی، عقل فعال را با جبرئیل و اتصال به عقل فعال را با نبوت منطبق ساخته و سعی در تحصیل این اتصال را سلوک خاص عقلی و عرفانی دانسته و دوام این اتصال را بعد از فنای بدن با سعادت اخروی مترادف شمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارتباط وحی و رویای صادقه با عالم مثال از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
عرفانه محمد زاده حقیقی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پیامبر شناسی
,
کرامت
,
رؤیای صادق
,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی)
,
وحی الهی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام)
,
وحی
,
تبیین فلسفی وحی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
تجرد خیال ,
عالم غیب(کلام) ,
راه کشف و شهود ,
رؤیا ,
نفوس فلکی ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
فنا ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
مراتب کشف صوری ,
مراتب کشف معنوی ,
تبیین فلسفی وحی ,
مثال نزولی ,
مثال صعودی ,
مشاهده غیب در بیداری ,
تاثیر نفس کامل در اجسام ,
مکاشفه در خواب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از دغدغههای حکمای اسلامی این است که چگونه برخی افراد به وسیله رؤیای صادقه، الهام و وحی از حقایقی باخبر میشوند که مربوط به آینده است. در این جستار کوشیدهایم از منظر سهروردی و صدرالدین شیرازی با توجه به جایگاهی که در عرفان اسلامی دارند، به این پرسش پاسخ دهیم. سالک پس از طی مراحل سیر و سلوک و تحمل ریاضات، توانایی اتصال به ساحتی غیبی که حقایق در آن ثبت شده را پیدا میکند و در پرتو این اتصال میتواند از اموری که مربوط به آینده است و حقایقی که در دسترس افراد عادی قرار نمیگیرد آگاه شود. این ساحت غیبی همان عالم مثال است و فرد در حالت خواب یا بیداری میتواند به وسیله قوه خیال به این عالم متصل شود و حقایق بر او مکشوف گردد. رؤیای صادقه با سلوک نفس در عالم مثال رخ میدهد و جزئیاتی که انبیا و اولیا هنگام وحی از غیب دریافت میکنند همگی مربوط به عالم مثال است. لذا در این مقاله کوشیدهایم این امور را بر پایه عالم مثال تبیین کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تفسیر آیه «نور» از منظر ابن سینا و داراشکوه
نویسنده:
هادی وکیلی، پریسا گودرزی، محبوبه امانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
داراشکوه
,
علم نفس
,
آیه نور
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
تفسیر قرآن
,
عقل(منطق)
کلیدواژههای فرعی :
فعل اختیاری ,
عالم جسمانی ,
اوپانیشاد ,
کمال نفس ,
مصباح ,
نور سیاه ,
زجاجه ,
زیتونه ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
سوره اَعلی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
نار ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
نور ذات ,
نور خلاق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
از جمله مراتب قوای نظری نفس، بنابر تقریر ابن سینا، قوه ای است که استعداد کسب معقولات را دارد و عقل هیولانی نامیده می شود و با «مشکاة» در آیه نور مطابقت می کند؛ در مسیری که نفس به یک قوه خاص استکمال می یابد و به کمال خاصی می رسد، که همانا حصول شهودی و حضوری معقولات بالفعل در ذهن است و مصداق «نور علی نور» در آیه است؛ از این کمال و قوه به ترتیب به عقل مستفاد و عقل بالفعل یاد می شود. سرانجام، عقل فعال است که عامل خروج از هیولانی بودن به بالملکه شدن و از بالملکه بودن به فعلیت تام است و مصداق «نار» در این آیه است. داراشکوه نور ذات را نوری می داند که به هیچ یک از حواس درنمی آید و در واقع، در ادراک نور ذات باصره، سامعه، ذائقه، شامه، و لامسه عین یک دیگر و یک ذات شوند و آن نور خداست. «درخت زیتون» اشاره ای به روح اعظم است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 152
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و مقایسه جایگاه وجودشناسی و معرفت شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
غلامحسین خدری، مستانه کاکایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
ماهیت کلی
,
فلسفة تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
علم نفس ,
عالم عقول ,
افاضه ,
صور معقوله ,
انتزاع ,
جامع الهیات ,
نفوس انسانی ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
مُثُل ,
عقل(منطق) ,
عقل بالفعل ,
صور عقل الهی ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
مراتب عقول ,
معرفت شناسی عقول ,
جایگاه وجودی عقل فعال ,
جایگاه معرفت شناسی عقل فعال ,
منشأ معرفت بشری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشه فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلایی در فلسفه خود جایگاه عقل فعال را تعیین می کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن جا که ارسطو از عقل به صورت مبهم و در مقایسه با حس سخن گفت، برای تبیین مفهوم کلی به وجود عقل نیاز داشت. بعد از او، شارحان و مفسران آثارش عقل فعال را از فلسفه او بیرون کشیدند، یا مانند اسکندر افرودیسی آن را موجود متعالی و خدا خواندند یا آن را به مانند فیلسوفان مسلمان، فارابی و ابن سینا، بیرون از نفس انسان قرار دادند که از طریق آن هم مساله رابطه کثرت با وحدت را حل کنند و هم مساله معرفت را بی پاسخ نگذارند. درمقابل، فیلسوفانی مانند توماس آکوئینی، در قرون وسطی، علی رغم تاثیرپذیری بسیار از این اندیشمندان، در زمینه عقل فعال موضعی متفاوت گرفتند و تبیین دیگری از ارسطو ارائه کردند؛ اینان عقل فعال را بخشی از نفس قرار دادند. عقل فعال در ابن سینا جایگاهی مشابه عقل در دیدگاه افلوطین دارد؛ به این ترتیب که در حوزه وجودشناسی، حلقه ارتباط بین عقول مفارق (ده گانه) و امور محسوس و مبدا صدور کثرت جهان مادی است و در حوزه معرفت شناسی، افاضه صور کلی و معقولات بر نفس ناطقه و خروج آن از قوه به فعلیت از کارکردهای آن است. عقل فعال برای توماس، به زعم خود او، بیش تر ارسطویی است و صرفا جایگاه معرفت شناسانه دارد. برای او عقل فعال انتزاع کننده است، صور معقول را از محسوسات انتزاع می کند و به فعلیت می رساند. در حوزه وجودشناسی، عقل فعال در نفس انسان قرار دارد و کارکردی وجودی و علی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نوآوریهای ابن سینا در علم النفس
نویسنده:
محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه نفس و بدن
,
تجرد نفس ناطقه
,
علم نفس
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
خلود نفس
,
عقل(منطق)
,
فراروان شناسى
,
نبوات
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
برهان انسان معلق درفضا ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
روش دکارتی ,
جوهریت نفس ,
کوژیتو ,
فلسفه مشاء ,
افعال نفس ,
معاد(فلسفه) ,
اثبات نفس از راه عمل ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حواس باطنی اخروی ,
خیال(معرفت شناسی) ,
اثبات وجود نفس ,
کمال اول جسم طبیعی ,
تقلیل نفس به ذهن ,
شناخت ذات نفس ,
صورت بدن ,
استقلال علم النفس از طبیعیات ,
کارکرد گرایی (روانشناسی) ,
اثبات زبان شناختی نفس ,
معادشناسی ابن سینا ,
نفوس فانی ,
دروننگری (معرفتشناسی/روانشناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نگرش ارسطو به نفس و بدن بر دیدگاه او درباره اجسام، یعنی ماده و صورت مبتنی است، اما حرکت، تغذیه، تخیل و تعقل را که انواع حیات هستند از اعمال نفس بر می شمرد تا تفاوت آن را با دیگر صورتها بیان کند. نگاه متفاوت ابن سینا به مسأله مادی یا مادی نبودن نفس و نسبت آن با جسم، بقا یا فنای نفس پس از بدن، به ضمیمه نوآوریهای او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، ماهیت ذهن، ادراکات حسی، حس باطن، قوای عقلی، تعامل نفس و بدن، نسبت عقل فعال با عقل انسانی، مسائل فراوان علمِ نبوّات و رابطه آنها با ماهیت و کارکرد نفس و ده ها مسئله دیگر، باعث شد تا او نفس شناسی را جدا از مجموعه علوم طبیعیات به طور مستقل مطالعه کند و در حقیقت، علم النفس را از نو، برپایههای متفاوت با دیدگاه ارسطو، بنیان نهد و تدوین نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 89
مشخصات اثر
ثبت نظر
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
تعداد رکورد ها : 165
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید