جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 555
تاملی و نقدی بر گفتار استاد ملکیان درباره جبرباوری
نویسنده:
علی زمانیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خبر آنلاین,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
استاد ملکیان، اخیرا در دو نوبت در باب جبر و اختیار با مخاطبان گفتگو کرده است. گرچه به صراحت، "جبر و اختیار" را از جمله موضوعات "خردگریز" معرفی می‌نمایند، اما در مجموع، موضع ایشان به جبرگرایی نزدیک‌تر است. (سخنان ملکیان را می توانید از این‌جا بشنوید: نوبت اول (https://t.me/MalekianMedia/1182)/ نوبت دوم (https://t.me/sokhanranihaa/36627)). در مقابل جبرانگاری، پرسش‌ها و نقدهای متعددی می‌توان ارائه کرد. اما از آن‌جا که طرح هر کدام، ممکن است طولانی شود، صرفا به چهار نکته بسنده می‌کنم.
رویارویی دنیل دنت و سم هریس در مسئلهٔ ارادۀ آزاد
نویسنده:
زهرا خزاعی ، ننسی مورفی ، طیبه غلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقاله حاضر در صدد است تا با رویکردی تحلیلی‌‌‌، اختلاف دیدگاه دنیل دنت و سم هریس - دربارۀ تعارض ارادهٔ آزاد و جبرگرایی - را تبیین و ارزیابی کند؛ هرچند هر دو فیلسوف‌‌‌، فیزیکالیست تحویل‌گرا هستند، اما دربارهٔ این مسئله رویکردهای متفاوتی دارند. دنیل دنت‌‌‌، با حذف شرط امکان‌های بدیل و با تکیه بر مفاهیم کنترل‌‌‌، خود‌کنترلی، و تأمل‌‌‌، تقریری خاص از مبدأیت فاعل نسبت به عملش ارائه کرده و این‌گونه ارادهٔ آزاد را تبیین می‌کند. او به عنوان یک نئوداروینیست‌‌‌، پدیده‌های فیزیکی و ذهنی انسان را بر اساس نظریهٔ تحوّل تبیین می‌کند و در عین پذیرش جبر علّی‌‌، نشان می‌دهد که چگونه هنوز فاعل می‌تواند در تصمیمات و اعمالش فاعلیت داشته باشد. در نتیجه، او جبرگرایی را مستلزم اجبار نمی‌داند. در حالی‌ که سم هریس‌‌‌، با نگاهی عصب‌شناسانه و بر پایهٔ آزمایش‌های لیبت‌‌‌، ارادهٔ آزاد را توهّم دانسته و به عنوان یک ناسازگارگرای جبرگرا‌‌‌، به نقد دیدگاه سازگارگرایان‌‌ ‌‌ - از جمله دنت‌‌ ‌‌ - می‌پردازد و دنت در مقابل‌‌‌، از موضع خود دفاع می‌کند. جستار حاضر پس از تحلیل دیدگاه این دو فیلسوف و تبیین نقد و پاسخ‌‌‌، به ارزیابی دیدگاه آنها می‌پردازد. ناسازگاری درونی دیدگاه‌های این دو فیلسوف‌‌‌، ناموفق بودن در توجیه عناصر دیدگاهشان و غیر مستدل بودن نقدهای آنها علیه هم‌‌‌‌، از جمله مواردی هستند که بر پایهٔ آنها‌‌‌، هیچ کدام را در دفاع از موضعشان موفق نمی‌بینیم؛ هرچند دنت - در دفاع از موضعش‌‌ ‌‌ - نسبت به هریس، قوی‌تر ظاهر می‌شود.
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
رویارویی دانیل دنت و سام هریس در مورد مسأله اراده آزاد [مقاله انگلیسی]
نویسنده:
Zahra Khazaei, Nancey Murphy & Tayyebe Gholami
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مقارنه‌گرایی (اکازیونالیزم) درمکتب دکارتی و اشعری
نویسنده:
نعیمه پورمحمدی،صدرالدین طاهری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه ادیان و مذاهب,
چکیده :
مقارنه‌گرایی (اکازیونالیزم) عبارت است از نفی رابطه علیت و نشاندن اراده و فعل خدا در جای آن، که دستاورد مهم فیلسوفان دکارتی (از دکارت تا لایب‌نیتس) محسوب می‌شود. واقعیت آن است که این اندیشه در کلام اشعری نیز به عنوان اندیشه‌ای محوری و مرکزی حضور دارد و پایه طبیعیات و حتی الاهیات آنهاست. اشاعره با طرح نظریه «عادت‌الله»، قانون «العرض لایبقی زمانین»، ماهیت عرضی نفوس، سببیت خدا در معرفت و نظریه «کسب»، در واقع اراده و فعل الاهی را جایگزین رابطۀ علیت می‌کنند. این مقاله در نظر دارد با اخذ ساختار و ادبیات فلسفی دکارتیان، اندیشه مقارنه‌گرایانه کلام اشعری را عرضه کند. چهار ساحت طبیعت، رابطه نفس و بدن، معرفت انسان و اختیار انسان، زمینه‌های مناسبی برای مطالعۀ مقارنه‌گرایی در مکتب دکارتی و اشعری است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 49
طلب و اراده
عنوان :
نویسنده:
اراکی ، محسن
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - ایران: مجمع فکر اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
جبر و اختیار
نویسنده:
نصیرالدین‌طوسی ، محمدبن‌محمد محقق:نعمتی ، محمود
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مجمع ذخائر اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اثر حاضر نسخه تصحيح شده نسخه‌اي از کتاب «جبر و اختيار» خواجه نصيرالدين طوسي است. در مقدمه کتاب، مصحح ابتدا نظريه‌ي صحيح پيرامون جبر و اختيار را مطرح نموده است. سپس برخي نسخه‌هاي کتاب را معرفي کرده و شرح حال خواجه توس ارائه شده است. در ادامه متن اصلي کتاب در ده فصل آورده شده است. در ذکر وجوب و امکان و امتناع و احکام هر يک؛ در ذکر اسباب و علل و اشارت به معني جبر و اختيار؛ در بيان آنکه وجوب فعل از فاعل منافي اختيار او نبود و ... از جمله عناوين فصول اين اثر است.
بازکاوي احاديث طينت، روزنه اي به بحث در سرشت و اختيار انسان
نویسنده:
ابوالقاسمي محمدجواد
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
يکي از مباحث پرچالش در بين علماي اسلام به ويژه شيعه، موضوع سرشت، طينت و خميرمايه اوليه ساخت انسان مي باشد. چون، شيعه و عدليه از يک سو قایل به حسن و قبح عقلي هستند و بر اراده و اختيار انسان پافشاري مي کنند و از سوي ديگر با يک سلسله احاديث و رواياتي مواجه مي باشند که حکايت از جبر و محدوديت انسان ها دارد. ظاهر اين احاديث بيانگر اين موضوع است که خداوند طينت انسان ها را متفاوت آفريد و از همان آغاز برخي را اصحاب شمال ناميد و برخي را اصحاب يمين، طبيعت برخي را بهشتي دانست و برخي را جهنمي. به همين سبب علما و بزرگان تلاش گسترده اي را کرده اند تا اين موضوع را حل کنند، ولي کمتر موفق شده اند راه حل مناسبي ارایه دهند. لذا در اين نوشتار سعي شده است پس از بيان معناي لغوي طينت و گوهر معناي آن، طينت در فرهنگ اسلامي و برخي از احاديث وارده که شبهه جبر را تقويت مي کند مرور گردد و ديدگاه هاي مختلف بيان و حتي الامکان راه حلي براي حل اين مشکل ارایه شود.در اين راه حل، طينت به مثابه مرکب، ظرف، قوه و استعداد تصور شده و شخصيت و ماهيت انسان به مثابه راکبي که سوار خواهد شد و يا مظروفي که در ظرف قرار مي گيرد، درنظر گرفته شده است. هر چند انسان مختار است تا از هر ظرف و هر مرکبي که خواست استفاده کند، ولي اگر سوار بر مرکب شد آن مرکب راه خود را مي پيمايد و برحسب ساختار وجودي خود حرکت مي کند و در نتيجه اگر بهشتي است به بهشت مي رود و اگر جهنمي است به جهنم مي رود. بنابراين، طينت بحثي است پيشيني و شخصيت انسان بحثي است پسيني. در نگاه قرآن، فطرت انسان پاک و منزه است، ولي پس از ارتباط با محيط پيرامون و با نسبتي که با طينت برقرار مي کند يا خوي مومنانه پيدا مي کند يا خوي کافرانه، در هر حال طينت انسان داراي دو سو و دو عرصه مي باشد و اين انسان است که اختيار مي کند. طينت قوه اي است که شخصيت انسان به او فعليت مي دهد. با اين نگاه، تضاد موجود بين جبر و احاديث طينت حل مي گردد. • اين پژوهش در پي يافتن راه حلي براي رفع تعارض بين جبرگرايي و احاديث طينت مي باشد و سوال اصلي اين است که:چگونه مي توان با توجه به اينکه امر بين الامرين و اعتقاد به اختيار انسان جزء ضروريات فکري و عقيدتي شيعه مي باشد، احاديث طينت و سرشت را که از آن استفاده «جبر» مي شود، توجيه و تاويل کرد؟ • روش استفاده شده روشي توصيفي و تحليلي است و از تکنيک اسنادي برخوردار مي باشد. • نتايج حاصله علاوه بر کاربردهاي معرفتي، در مباحث مرتبط با حوزه زيست شناسي، روانشناسي، تعليم و تربيت و حتي جامعه شناسي کاربرد دارد.
آموزه طینت در قرآن و حدیث و لوازم آن در موضوعات اعتقادی
نویسنده:
محمدرضا آرمیون استاد راهنما: علی افضلی استاد مشاور: رضا برنجکار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از موضوعاتی که در میان آموزه‌های وحیانی مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته، آموزه‌ی طینت می‌باشد. هر چند در آیات قرآن تنها اشاراتی به این موضوع وجود دارد لکن در احادیث تفسیری و غیر تفسیری بسیاری از آن سخن به میان آمده است. با این وجود در میان پژوهش‌های کلامی ـ حدیثی، این موضوع به شکل جامع و کاملی مورد توجّه قرار نگرفته و توضیح و تبیین آن به روش اجتهادی، خالی به نظر می رسد. طینت در یک معنای گسترده به گوهر مادی و خمیر مایه‌‌ی وجودی آفرینش الهی و در یک معنای محدودی به ماده‌ی اولیه‌ی ابدان ذره‌ای اطلاق می‌گردد. این ماده‌ی اولیه متشکل از آب و خاکی است که در دو مرحله‌ی آسمانی و زمینی تهیه شده است. در مرحله‌ی آسمانی به اخذ این طینت از مواد بهشت و جهنّم و پدید آمدن طینت علینی و سجّینی اشاره شده است. همینطور بعد از انتقال این طینت‌ها به مرحله‌ی زمینی و آمیختگی آن با آب و خاکی از زمین، اسباب پدیدار شدن ابدان ذره‌ای نیز فراهم گردیده است. جمع آوری اخبار طینت در ابواب مختلف نشان می‌دهد که این طینت و ابدان ذرّه‌ای برآمده از آن مایه‌ی اصلی ابدان دنیوی و قیامتی خواهد بود. طینت و بدن ذره‌ای هر شخص در رحم مادر مستقر خواهد شد؛ به طوری که تمامی اعضا و جوارح بدن انسان بر پایه‌ی آن رشد خواهد نمود. چنانچه طینت خالص همگان در رستاخیز، با استقرار در رحم خاک، موجبات رشد بدن قیامتی‌شان فراهم خواهد گردید. باور به وجود چنین حقیقتی از آغاز تا انجام پیدایش مادی انسان، بررسی لوازم آن در موضوعات اعتقادی را نیز ایجاب می‌کند. از میان مسائل هستی شناسی، فلسفه‌ی آفرینش و بندگی از طینت به عمل آمده و فرآیند بدا و تغییر سرنوشت نیز در این آموزه جاری است. در بخش انسان شناسی، نقش طینت در شکل‌گیری ابعاد وجودی انسان و تثبیت معرفت شهودی انسان و بروز رفتارهای انسان برپایه‌ی طینت غیر قابل انکار است. همین طور جایگاه طینت در آغاز مرگ و برزخ و قیامت به نحوی است که از حقیقت واحد آن تا شکل‌گیری بدن قیامتی محافظت خواهد شد. البته نقش طینت در انسان شناسی به معنای نفی علیت ارادی انسان، نیست و اقتضایی بودن طینت در سرنوشت او، جایی برای شبهه جبر باقی نمی‌گزارد. بدیهی است که ادعای اینکه طینت و بدن ذرّه‌ای، مایه‌ی اصلی تمامی اشکال دنیوی و قیامتی بدن انسان می‌باشد، خود به خود تناسخ را ابطال و معاد جسمانی را اثبات می‌گرداند. بدین ترتیب شناخت و تفسیر دقیق این موضوع و بررسی لوازم آن، زاویای نهفته را از حقیقت انسان برملا خواهد نمود و نگرش جدیدی را در نظام اعتقادی انسان، نمایان خواهد نمود.
خلق أفعال العباد (ت: عمیرة)
نویسنده:
محمد بن اسماعیل البخاری؛ تحقیق وتقدیم: عبد الرحمن عمیرة
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
جده - عربستان: دار عکاظ للطباعة والنشر,
  • تعداد رکورد ها : 555