جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫ان البحث في كتابات و طروحات المستشرقين حول الدراسات القرانية حاجة معرفية و تاريخية أملاها التطور العلمي و تنامي المناهج العلمية , الشيء الذي لم يعد يكفي معه التموضع حول قطبي التاريخية الراديكالية او التنويرية الانحلالية . ان ما يهمنا في دراستنا للاستشراق الفرنسي هو ما أنتجه من مناهج علمية وطروحات ابستمولوجية متعددة و بالتالي ما طرحه من اشكالات علمية بعيدا عن تجاذبات الخطاب الأيديولوجي او العاطفي مما يجعل مناقشة و دراسات الباحث المسلم هو الأخر بعيدا عن الاقصاءات المذهبية بل يصبح امام ترسانة للموروث الاسلامي واسعة و متنوعة خصوصا ونحن في زمن كثرت فيه المستحدثات العلمية و اشكالاتها الجديدة فكما ان الفقيه و الاصولي ملزم بإعطاء إجابات عن مسالة الاستنساخ او المستحدثات في الابناك كذلك الدراسات القرآنية ملزمة باحتوائها من منطلق ان القران صالح لكل زمان ومكان ان اختيارنا لروجيس بلاشير و جاك بيرك ليس من منطلق الترف الفكري و لكن لكون قراءاتهما من اهم المحاولات الجادة و الجريئة في الدراسات الاستشراقية الفرنسية بشكل خاص و ضمن المنظومة الكبرى للاستشراق الغربي بشكل عام , وهما الى جانب ذلك نموذجين لقراءة نقدية شاملة للدراسات القرآنية في بعديها الإيديولوجي و المعرفي بالإضافة لتنوع أطروحاتهما واختلاف منطلقاتهما التخصصية و المعرفية . لقد سعى روجيس بلاشير في دراسته لتاريخ القران وجمعه و تدوينه إلى إظهار مدى سيطرت الرغبات السياسية في إثبات أحداث تاريخية أصبحت تصنف ضمن المقدس . كما ان إشكالاته على المرحلة المبكرة للوحي في مكة و ادعاءه - لعدم وجود دراسات – في كون القران في ذلك العهد كان فقط يتنقل عبر المشافهة و السماع يعني ضمنا ان قران ثلاثة عشرة عام وضمن معطيات تاريخية تتحدث عن تعرض ذاكرة المعصوم للنسيان وعن تجاذبات نفسية و روحية من خوف النبي و فزعه من الملك اصبحت مهددة بالتحريف بمعناه اللغوي و الاصطلاحي , ومع وجود روايات تجيز القراءة بالمعنى لا يستنتج معها سوى احتمال ان ماوصلنا هو المعنى و ليس اللفظ الذي نزل من السماء ..الى غيرها من الاشكالات التي تجعلنا في احد ابعادها نستنتج استمرار سيطرت العقلية الكتابية وعدم وجود أي قطيعة ابستمولوجية – على الاقل من خلال استقرائنا لكتابات جمع من المستشرقين الذين ذكرناهم في الفصل الرابع عند التطرق للعدة المعرفية لكل من بلاشير و جاك بيرك - بين الاستشراق الكلاسيكي و الاستشراق العلمي الحديث . جاك بيرك يدخل ساحة الاستشراق من باب التخصصات اللسانية و السوسيولوجية , كون القران لم يكتب و لم يجمع ويدون الا مع عثمان وجعلها مسلمة لا تناقش وهو تحول خطير في الدراسات الاستشراقية ينفي أي احتمال للكتابة او الجمع في العهد النبوي و بالاضافة الى اشكالايات و مستحدثات ابتداعية كمسالة الانتقال من الشفاهية الى المكتوب و ما يرافقها من غياب خصوصيات الشفاهي من أنفاس وحركات وتفسيرا من النبي الأكرم- ص - باضافة تطور اللغة – حسب رأيه – من زمن النزول إلى زمن الكتابة و هي محاولة لنزعة أي سمة للقدسية عن القران إلى غيرها من الإشكالات التي انطلق فيها من معطيات اللسانيات التداولية و اللسانيات البنيوية ضمن الهرمونيطيقا الخاصة التي ولدت من اجل نقد الكتاب المقدس .

‫چکيده : تحقيق حاضر، به تبيين اين موضوع مي‌پردازد که: آيا قرآن کريم طبق گفته‌هاي برخي مستشرقان و قرآن پژوهان غربي، از ديگر فرهنگ‌ها و اديان کهن اثرپذيرفته و از واژگانشان استفاده کرده، يا کتابي مستقل و بي‌نياز از ساير فرهنگ‌ها و آموزه‌هاي مذاهب و ملل و نيز وحي الهي بوده، که سرآمد افکار و انديشه‌هاي زمان قبل و بعد خويش است و زبان خاصي نيز دارد؟ نويسنده در سه فصل الفاظ دخيل در قرآن يا همان معرّبات موجود درآن را که مربوط به ساير فرهنگ‌هاي ديني است، تجزيه و تحليل مي‌کند. وي در فصل اول ضمن بيان کليات تحقيق، ضرورت واژه‌شناسي مفردات قرآن و معرّبات در لغت، قرآن و ديدگاه انديش‌مندان مسلمان را شرح مي‌دهد. در فصل دوم به مباحثي درمقوله استشراق و فعاليت‌هاي مستشرقان اختصاص دارد و آراي آنان درباره قرآن نقد شده است. نگارنده در اين زمينه با تعريف استشراق و انگيزه‌هاي پيدايي آن، آثار و فعاليت‌هاي شرق‌شناسان درحيطه قرآن را ارزيابي مي‌کند. وي در فصل سوم از تحقيق خود، با اشاره به تأثير زبان‌ها در يکديگر و زمينه‌هاي وامگيري آن‌ها از هم، تأثيرپذيري زبان عرب از ديگر زبان‌ها بر اثر معاشرت و ارتباط با ساير ملل و فرهنگ را امري طبيعي قلمداد مي‌کند. او در بخش دوم ضمن نقد انديشه‌هاي مستشرقان در موضوع واژگان دخيل در قرآن، ديدگاه‌هاي مختلف در وجود الفاظ بيگانه در قرآن، فهرست کلمات دخيل در آن و جداول آن‌ها و آراي اهل استشراق درباره بيست واژه قرآن را فراروي مخاطبان پژوهش خويش قرار مي‌دهد.

چکیدهاسلام‌شناسی به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های شرق‌شناسی، از دیرباز مورد توجه خاورشناسان بوده و آنها را به مطالعه زبان عربی به عنوان زبان اسلام و نیز قرآن، که نماینده زبان عربی فصیح است، علاقه‌مند ساخته است. در مطالعات صورت گرفته توسط مستشرقان، گاه به دلیل غرض‌ورزی و گاه، عدم اطلاعات کافی، دیدگاه‌هایی مطرح شده که خالی از اشکال نیست. پژوهش حاضر در راستای ترجمه و نقد یکی از این آثار به روش اسنادی- کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی تدوین یافته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نویسنده‌ی مقاله، علی‌رغم داشتن تخصص لازم در زمینه‌ی زبان عربی و ذکر موارد متعددی از قواعد آیات قرآن، گاهی در بیان مطالب، دچار اشتباهاتی نیز شده است؛ از جمله اختلاط مباحث و دسته‌بندی‌های ناصحیح، برداشت‌های اشتباه از مفاهیم واژگان قرآنی و موارد دیگر. اما در مجموع، چنین به نظر می‌رسد که نویسنده‌ی مذکور، بدون غرض‌ورزی و با بی‌طرفی به بررسی قواعد قرآنی پرداخته است.واژگان کلیدی: ترجمه، نقد، گرامر، دایره‌ المعارف قرآن لیدن، شرق‌شناسی، مستشرقان

‫عدهاي از دانشمندان غربي با عنوان مستشرقان، درباره سنت قولي، وصفي و رفتاري پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم شبهاتي را بر پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم وارد کردهاند. از اينرو، اين پژوهش در سه بخش، به بررسي شبهات آنها پيرامون سنت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم پرداخته است. نويسنده نخست به شبهات راجع به سخنان پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم پرداخته است. در اين بخش، شبهات مربوط به امور اعتقادي شامل خداشناسي، جهانشناسي و معادشناسي بررسي شده است. در شبهات مربوط به خداشناسي، شبهات مربوط به توحيد، صفات خدا و افعال خدا، مورد نقد قرار گرفته است. سپس شبهات مربوط به جهانشناسي، مانند خلقت کائنات در شش روز و خلقت ملائکه مطرح شده و نقد گرديده است. پس از آن، بحث درباره شبهات مربوط به معادشناسي مانند مرگ و برزخ و نقد آن است. بخش دوم مربوط به شبهات پيرامون آموزههاي عبادي و سياسي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم است. در اين بخش، نخست شبهات عبادي پيرامون نماز و روزه ارائه و نقد شده است. سپس در ذيل شبهات مربوط به امور سياسي و اجتماعي، شبهه خشونت طلب معرفي کردن پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و شبهه عدم انتخاب جانشين براي پس از خود ارائه و نقد و بررسي شده است. بخش سوم، مربوط به شبهات پيرامون صفات و اخلاق پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم است. شبهات مربوط به ويژگيهاي فردي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، شامل انکار امّي بودن پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، تشکيک در سلامت روح حضرت، تشکيک در صداقت حضرت، و تشکيک در زهد حضرت است. شبهات مربوط به صفات اجتماعي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم شامل ادعاي قدرت طلب بودن پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، مخالفت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم با حضرت مسيح عليه السلام و دين او، و شبهه مربوط به امور خانوادگي آن حضرت است. همه اين شبهات بيان و نقد و بررسي شده است. نتيجه اينکه هيچيک از شبهات مبناي درست و منطقي ندارد.