جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این اثر، پاره‌های بسیار مهمی از مباحث پیرامون علم و دین را بررسی و تحلیل می‌نماید. نویسنده در طرح مباحث و مسائل مطروحه در این اثر که عناوین فصول نه‌گانه این اثر می‌باشد، می‌کوشد چهار رویکرد تعارض، تمایز، تلاقی و تأیید را رودرروی هم به مناظره بنشاند و از راه گفت‌و‌گو و نقد و بررسی میزان صحت و سقم هر کدام را بررسی نماید. نویسنده خود در بررسی این رویکردها بعضاً به تئوری‌های تلاقی و تأیید تمایل نشان می‌دهد و گاهی آن‌ها را تلفیق می‌نماید. وی می‌کوشد نشان دهد یافته‌های علم را می‌توان در تفحصات کلامی به کاربرد اگر در الاهیات به طور مناسب تجدید‌نظر شود. (نویسنده متعلق به سنت الاهیات پویشی است).

حاولنا من خلال هذا العمل إنجاز موسوعة ميسرة مختصرة لأهم المدارس الفكرية والفرق الصوفية، والنّحل والملل، ومجمل العقائد التي ظهرت بالجزائر على امتداد الحقب التاريخية الممتدة من العهود القديمة والوسطى إلى الفترة الحديثة والمعاصرة. واستثنينا من الموسوعة الأحزاب السّياسية والحركات الإسلامية المعاصرة لأننا سنخصص لها كتابا خاصا بها بإذن الله تعالى. لا نقصد بالجزائر الحدود الجغرافية المعترف والمتعارف عليهاحاليا عالميا، وإنما نقصد بالجزائر ذلك الفضاء الثّقافي الكبير الذي ينتمي وينصهر في الفضاء المغاربي الكبير وفي الفضاء العالمي الفسيح، فالأفكار تسافر ولا تعترف بالحدود، والمعرفة ليس لها مالك، والعلم ليس له دار أو قرار، وإنما هم جميعا مِلْكُ الإنسان الذّي يقرأ فينتمي، أو يَنْظر فينتقد، أو يكتُب فيوجد ويولد. نريد من هذا المشروع الكشف عن أولى إرهاصات الفكر الفلسفي والدّيني في عصور ما قبل الإسلام، ثم التّعرف على أهل الكشف والتّصوف، ومجمل العقائد والدّيانات في العصور الإسلامية المتعاقبة. وعملنا بعد ذلك على تصنيف المادة وفق تقاسيم العلوم والمعارف المعمول بها أكاديميا، مع ضرورة الإشارة إلى المذاهب والنّحل والفرق والملل في كل حقبة من حقب تاريخ الفكر الجزائري وتبيان جديدها ونقيضها، وتوضيح أهم ما أضافهأصحابها لحقول المعرفة الإنسانية، وذكر الخصوصيات الثقافية التي تميزوا بها عن غيرهم من فلاسفة ومتصوفة المشرق العربي والعالم الإسلامي.

این تحقیق در حیطه پژوهش‌های دین شناسی، از منظر احادیث اهل‌بیت: به تبیین جایگاه «ولایت امام» در «دین» پرداخته است و با استناد به مجموعه روایات و با محوریت کتاب کافی، محوریت «ولایت امام» در دین را اثبات کرده است. تبیین جایگاه محوری ولایت امام در دین در یک سیر فرایندی، در سه مرحله انجام گرفته است؛ در مرحله نخست، از نظام معارف امام شناسی بر پایه مجموعه روایات کتاب کافی، جایگاه اصلی ولایت امام در دین به اثبات رسیده است. در این مرحله نشان داده‌ایم که ملاحظه نظام‌مند معارف امام شناسی، بر جایگاه محوری ولایت امام در دین دلالت دارد. در مرحله دوم، به بررسی ادله‌ای مستقیماً بر فرضیه تحقیق دلالت دارند پرداخته‌ایم؛ در این مرحله اولاً منابع را از کتاب کافی، به «جوامع روایی متقدم» توسعه دادیم، ثانیاً «ارزیابی‌های سندی و رجالی» را قرین بررسی‌های دلالی کردیم و ثالثاً نشان دادیم که مجموع این ادله، از طریق «تواتر معنوی» به اثبات فرضیه تحقیق می‌پردازد. در این تحقیق، دستیابی به فهم کامل‌تری از «دین» مبتنی بر روایات معصومین: امکان فهم نظام‌مند دین را در ساحت‌های مختلف فراهم کرده به‌گونه‌ای که می‌تواند مبنای نوینی را در فلسفه اخلاق، فلسفه معرفت (معرفت‌شناسی) و فلسفه فقه ارائه دهد.