جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2253
نقش و جایگاه عقل در تفسیر الجامع لأحکام القرآن قرطبی
نویسنده:
مجید خزاعی، محمدرضا ستوده‌نیا و مهدی لطفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تفسیر قرطبی، در دسته‌بندی تفاسیر، در گروه تفاسیر فقهی جای می‌گیرد و افزون بر مباحث فقهی مباحث گوناگون دیگری را نیز در خود جای داده است. یکی از موضوعات جالب توجه این تفسیر عقل است و جایگاه آن در سه حوزۀ فقهی، کلامی، و تفسیری قابل بررسی است. قرطبی در مقام نظر مجالی برای ورود عقل در حوزه‌های فقهی و کلامی نمی‌بیند، اما در عمل در مواردی به دلیل عقلی استناد کرده است. وی در حوزۀ قرآنی نقش پررنگی برای عقل در تفسیر قرآن قائل است. قرطبی در حوزۀ تفسیر با گشاده‌دستی نقش عقل در تفسیر را تبیین می‌کند و، با قبول تفسیر به رأی، عقل را منبعی مهم در تفسیر قرآن می‌داند و موافقان صرف تفسیر اثری را نقد و آن‌ها را تخطئه می‌کند. قرطبی روایات تفسیر به رأی را ناظر به دو دسته از مفسران می‌داند و، با قبول نقش عقل در تفسیر، در ذیل آیات به تعریف خود از عقل پرداخته است و بر اهمیت آن در تفسیر قرآن و ناکافی بودن اکتفای بر نقل تأکید دارد. مراد قرطبی از عقل طاعت الهی است و بر این اساس کسانی مانند کافران، که به طاعت الهی نمی‌پردازند، فاقد عقل‌اند. در این نوشتار درصدد بررسی تعریف عقل از دیدگاه قرطبی و نیز تبیین جایگاه آن در حوزۀ تفسیری هستیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مشخصات اثر
به فرموده پیامبر آشکار کننده باطن و تفسیر قرآن کیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
این مضمون در مورد ائمه (ع) به تعبیرهای مختلف وارد شده است. این که آنها نمایانگر ایمان، مفسّرین حقیقی قرآن، قرآن ناطق و آشکارکننده فرامین قرآن هستند که در رأس آنها امام علی (ع) قرار دارد. البته این معنا، پشتوانه استدلالی نیز در عقاید اسلامی در جای خود بیشتر ...
مشخصات اثر
تفسیر موضوعی در مکتب اهل بیت علیهم السلام
نویسنده:
نیره اسحاقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
به نظر می‌رسد درطول سیزده قرن اسلوب غالب بر تفسیر، تفسیر ترتیبی بوده است و مفسران تا قرن چهاردهم به تفسیر موضوعی که اسلوب دیگری در تفسیر است، عنایت کمتری داشته‌اند. این در حالی است که تفسیر موضوعی ممکن است از نظر اصطلاح، اصطلاحی نو ظهور باشد ولی اصل آن از زمان نزول قرآن و همراه تفسیر ترتیبی وجود داشته است. این مطلب از روایات و بیانات پیامبر6و ائمه معصومین:که منشاء علم تفسیر هستند و بیانات ایشان به عنوان مرجعیت علمی و محک داوری مورد توجه است، قابل اثبات است. در تفسیر موضوعی علاوه بر روش قرآن به قرآن می‌توان از سایر روش‌های تفسیری از جمله روش تفسیر روایی، عقلی، علمی و غیره نیز کمک جست. به علاوه تفسیر موضوعی گرچه دارای همگونی صوری با تفسیر قرآن به قرآن است ولی به دلیل این که هرکدام دارای اهداف متمایزی هستند نمی‌توان آن‌ها را با هم یکی دانست. همچنین باید گفت گرچه شیوه‌ی تفسیر موضوعی دارای موافقان و مخالفانی است؛ ولی با این وجود بررسی روایات و بیانات اهل‌بیت: نشان می‌دهد که این شیوه‌ی تفسیر مورد تایید ایشان است. این روایات به چند دسته تقسیم می‌شود که عبارت است از روایات دلالت کننده به جایگاه قرآن؛ روایات ارائه کننده تفسیر موضوعی؛ روایات ناظر به تقسیم بندی معارف قرآن. به علاوه ائمه‌ معصومین:در زمینه‌ی بیان معارف گوناگون اخلاقی، اعتقادی و فقهی و غیره و در قالب‌های متنوعی چون نامه، خطبه، مناظره و ادعیه شیوه گردآوری آیات مربوط به یک موضوع و جمع‏بندی و سپس استفاده از آن را آموخته‌اند. همچنین تدوین آثاری در موضوع آیات الاحکام و آیات نازله در شان اهل بیت:توسط شاگردان و اصحاب ایشان و تالیف کتاب‌هایی چون تنزیه الانبیاء، در عصر معصومین:و دوره‌ی نزدیک به عصر ایشان می‌تواند گویای این مطلب باشد که تفسیر موضوعی در مکتب تفسیری و سیره‌ی اهل‌بیت:دارای پیشینه قابل توجهی است. اقسام تفسیر موضوعی عبارتند از: 1- تفسیر موضوعی با رویکرد فهم ارتباط معنایی آیات بر مبنای نظریه وحدت هدف در سوره‌ها؛ 2- تفسیر موضوعی واژگانی؛ 3- تفسیر موضوعی با رویکرد فهم ارتباط معنایی آیات بر مبنای وحدت لفظ و وحدت مفهوم؛ به نظر می‌رسد جوانه‏های این اقسام، گاه به طور مستقیم و گاه غیر مستقیم در بیانات ائمه معصومین:قابل مشاهده است. کلید واژه: تفسیرقرآن، تفسیر موضوعی، اهل بیت:.
مشخصات اثر
روش شناسی روایات تفسیری حضرت زهرا(س)
نویسنده:
حسن ساده تبریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهبه استناد بسیاری از آیات و روایات، ائمه اطهار(ع) تنها کسانی هستند که پس از خدا و پیامبر(ص)آگاهی کامل به معارف قرآن، و مراد و مقصود آیات آن دارند، لذا ائمه(ع)، با توجه به نیاز بشر، به تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم پرداخته‌اند. روش‌شناسی روایات تفسیری معصومان(ع) در تفسیر قرآن کریم به دلیل جایگاه خاص سنت در تبیین قرآن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و از آنجا که عصر حضرت زهرا(س) توام با نوعی خفقان سیاسی، انزوای شیعیان و آغاز انحراف‌های دینی بود، بررسی روش‌های تفسیری ایشان در تبیین آیات قرآن کریم، نگاه ویژه‌ای را می‌طلبد. حضرت زهرا(س) در عصر خود ساکت ننشستند و با خطبه‌های آتشین خود به روشن‌گری مردم پرداختند و در حوزه تفسیر با استفاده از تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر روایی و هم چنین با تطبیق آیات بر شرایط زمان، به دفاع از ولایت اهل‌بیت(ع) پرداخت. آن حضرت علاوه بر بیان معنای ظاهری، به ارائه‌ی معنای باطنی نیز پرداختند. حضرت زهرا(س) در استخراج معانی قرآن، از انواع گونه‌های تفسیری مانند؛ جری و تطبیق، استناد به قرآن، تفسیر بر اساس دلالت التزامی، ایضاح مفهومی، بیان اسباب‌النزول و ... استفاده کرده است که البته بهره‌گیری ایشان از جری و تطبیق نسبت به سایر موارد چشم گیرتر است.کلید واژه‌ها:حضرت زهرا(س)، تفسیر قرآن، روش تفسیری، روایات تفسیری
مشخصات اثر
بررسی تأویلی و تفسیری امثال القرآن (جزء 14 تا 24)
نویسنده:
زهرا صادقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امثال از دیرباز در میان جوامع بشری از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و آئینه تمام نمایفرهنگ و ادب یک ملت است و از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی نیز بشمار می رود. رساله حاضر، تلاشی است جهت شناسایی و درک هر چه بهتر مفاهیم قرآنی و وعده و وعیدها و پند و اندرزها و اشاره به بلاغت قرآن با بهره گیری از تعاریفی چون تشبیه، استعاره، کنایه و سپس مختصراً به تاریخچه مثل پرداخته و اشاره ای به وجود امثال در دیگر کتب آسمانی شده است. امثال به کار رفته در آیات قرآن از منظر خود قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام، بررسی شده و روایات تأویلی، ذیل آیات، ذکر گردیده است تا از طریق تأویل امثال، به کسب معرفت و شناخت هر چه بهتر ائمه هدی علیهم السلام نائل آمده و مقام حضرتشان به نورانیت را در حد سعه وجودی بشناسیم. در نهایت، نتیجۀ حاصل از تأویل امثال قرآنی ممدوح، بیان برخی از شئونات حضرت امیر و ائمه هدیŒ وسپس شیعیان آن بزرگواران است و بالعکس، امثال قرآنی که بار منفی مذمتی دارد بیان حال دشمنان ایشان و دوستان و پیروان آنها می باشد.
مشخصات اثر
مبانی تفسیری امام صادق (علیه السلام)
نویسنده:
کاظم احمدزاده اروج
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:مبانی تفسیر همان زیر ساخت ها و اصول بنیادین است که هر مفسری تفسیر خود را بر پایه آنها بنا می نهد. تأثیر مبانی در تفسیر قرآن آن چنان است که هر نوع موضع گیری در خصوص آنها موجودیت تفسیر و یا روش و قواعد تفسیر را تحت تأثیر قرار می دهد، و در نهایت، رویکردها و مکتب های مختلف تفسیری رااز هم متمایز می نماید.امامان معصوم(ع) به عنوان مفسران حقیقی قرآن در بیان تفسیر قرآن، به مبانی خاصی تکیه کرده و به تفسیر قرآن کریم می پرداختند. با توجه به بروز و گسترش فرقه هاو نحله های مختلف فکری و عقیدتی از جمله باطنیه واشاعره و پیدایی قرائت های مختلف قرآن در عصرامام صادق؛ برضرورت بررسی، شناخت و معرفی مبانی تفسیری،آن امام همام افزوده می شود.مبانی تفسیر،از یک منظر به مبانی صدوری و مبانی دلالی بخش پذیر است. مبانى صدورى،از صدور قرآن موجود از ناحیه‏ى ذات اقدس حق تعالى و وحی آن به پیامبر(ص) و ابلاغ آن توسط پیامبر به مردم بحث می کند،مثل وحیانیت الفاظ. مبانى دلالى،آن است که فرآیند فهم مراد خداوند از متن را سامان مى‏دهد،مثل فهم پذیری قرآن.مبانی مورد بحث در این نوشتار که به روش استقراء، از روایات امام صادق (ع) به دست آمده است،عبارت انداز: وحیانی بودن الفاظ، فهم پذیری قرآن، ذو بطون بودن قرآن، اشتمال قرآن بر آیات محکم و متشابه، آگاهی راسخان در علم از تأویل آیات متشابه، تفسیر قرآن بر اساس قرائت واحد واقعی، جامعیت قرآن، جاودانگی و جهانی بودن قرآن، عدم تحریف قرآن.واژگان کلیدی: مبانی تفسیر، امام صادق(ع)، علوم تفسیر، مبانی تفسیر اهل بیت
مشخصات اثر
نقش اهل بیت (ع) در حفظ قرآن کریم
نویسنده:
حسین دادفروغی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
? فاسئلوا هل الذکر ان کنتم لا تعلمون? (نحل 43 ) یکی از سنت های رایج بین ما انسان ها این است که افراد غیر آگاه به مسایل پیش افراد آگاهبه مسایل مراجعهمی کنیم و از این طریق کمک و راهنمایی لازم و ضروری در اموری که نمی دانیم بدست می آوریم. این امر نه تنها سنت است بلکه ریشه در قرآن کریم دارد خدای سبحان می فرماید: هر آنچه نمی دانید به «اهل الذکر» (در درجه نخست به پیامبر اکرم (صل الله علیه وآله) و اهل بیت آن حضرت می با شند.) مراجعه کنید و پاسخ خود را از آنها در یافت نماید زیرا آنها آگاه ترین و صادق ترین افراد به مسایل قرآن کریم هستند.بر این اساس است که عنوان رساله نقش اهل بیت در حفظ قرآن کریم بنا نهاده شد و مطالب نیز در این راستا ضمن ده فصل تنظیم گردید که فصل نخست آن به کلیات بحث مانند تبیین مسئله ، پیشینه، ضرورت ، روش و قلمرو تحقیق، سوالات اصلی و فرعی و فرضیه ها و تبیین واژه های کلیدی مانند واژه نقش، اهل بیت ، حفظ و قرآن به خود اختصاص داده است. در فصل دوم به منزلت و جایگاه قرآن کریم از دید گاه ائمه(علیهم السلام) بحث و پرداخته شده است. فصل سوم پاسخ به این پرسش است ، که نقش اهل بیت(علیهم السلام) در جمع آن چیست؟.و در فصل چهارم به بحث قرائت های مختلف قرآن کریم پرداخته شده و با نقد و نقض آنها قرائت مورد نظر اهل بیت(علیهم السلام) به اثبات رسیده است .فصل پنجم تحت عنوان علوم مرتبط به قرآن و پیدایش فصاحت و بلاغت و بنیان گذار آن بحث گردیده و ثابت شده است که اهل بیت (علیهم السلام) موسس آن بوده اند.فصل ششم بحث از مصونیت قرآن از تحریف و نقش اهل بیت (علیهم السلام) در این باره به وضوح و روشنی تبیین شده است . و در فصل هفتم به جایگاه تفسیری آن حضرات و منابع مورد نیاز تفسیر برای رهنمود دیگران مورد کاوش قرار گرفته است. و در فصل هشتم به تفاسیر منسوب به اهل بیت (علیهم السلام) اشاره گردیده.و فصل نهم به شاگردان تفسیری و آگاهان به قرائت و قاریان که کسب دانش قرائت از ائمه (علیهم السلام) کرده اند اختصاص دارد.و در فصل دهم به حفظ قداست قرآن کریم در هنگام قرائت از منظر اهل بیت (علیهم السلام) پرداخته شده است. و در پایان خلاصه و نتیجه از بحث بیان شده است.
مشخصات اثر
پژوهشی پیرامون شیوه های تفسیری اهل بیت علیهم السلام
نویسنده:
سیما کمالی فرج زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحقیق حاضر در سه بخش است: بخش اول آن با عنوان مروری بر سیر تحولات تفسیر قرآن کریم بوده و از دو فصل تشکیل شده است، فصل اول آن به سیر تحولات تفسیر در دوران رسالت و فصل دوم به سیر تحولات تفسیر پس از رحلت حضرت ختمی مرتبت (ع) اختصاص دارد. بخش دوم آن ، شامل دو فصل است که در فصل اول به جایگاه و شان تفسیری اهل بیت (ع) در سنت قرآن کریم و در فصل دوم به جایگاه و شان تفسیری اهل بیت (ع) در سنت نبوی (ع) پرداخته است.بخش سوم این مجموعه ، نیز در دو فصل تدوین شده است که فصل اول آن نظری به شیوه های مطرود تفسیری از دیدگاه اهل بیت (ع) افکنده و در فصل دوم شیوه های تفسیری مورد استفاده اهل بیت (ع) را مطرح نموده است.
مشخصات اثر
فضائل اهل بیت علیهم السلام در اهم تفاسیر اهل سنت
نویسنده:
مصطفی آذرخش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فضائل اهل بیت علیهم‌السلام در قرآن کریم به صراحت و با ذکر نام و نشان نیامده است با این وجود، مفسران هنگام تفسیر آیات و سور قرآنی، با روایات و حقایق تاریخی فراوانی در ارتباط با آن دسته از آیات قرآنی که بنوعی بر فضائل اهل بیت علیهم‌السلام دلالت دارند مواجه شده‌اند و آنها را در جای جای تفاسیرشان درج کرده‌اند و در نتیجه کتب تفسیری از جمله تفاسیر جامع اهل سنت منابع ارزنده‌ای را برای دستیابی به فضائل اهل‌بیت علیهم‌السلام تشکیل داده‌اند. در این پایان‌نامه اهم تفاسیر علمای اهل سنت در این ارتباط مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است به این ترتیب که آیات وارده در شان اهل‌بیت علیهم‌السلام یکایک در تفاسیر اهل‌سنت مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با مقایسهء تفاسیر مورد بررسی به بیان موارد اشتراک و پس از آن به موارد مورد اختلاف پرداخته شده و مالا نتایج ذیل به دست آمده است : نخست آنکه میان فرق مسلمین نقاط اشتراک فراوانی وجود دارد، چرا که در توحید نبوت ، قبله، کعبه و بیشتر احکام فقهی با یکدیگر اتفاق‌نظر داشته و تنها اصلی که موجب افتراق شیعیان با براداران سنی مذهب ایشان می‌گردد مسئله ولایت و امامت است ، دیگر آنکه در جهت تقریب افکار و اذهان پیروان فرق اسلامی در راستای تاکید بر نقاط اشتراک بایستی بر فضائل اهل بیت علیهم‌السلام که به وفور در تفاسیر اهل سنت آمده است شناسایی حاصل نموده و به معرفی آنها پرداخت .
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی روایات تفسیری امام باقر(ع)
نویسنده:
سیدحسین صالحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اهل بیت علیهم السلام«ثقل اصغرند» که پیامبر صلی الله علیه و آله در بین امت خویش به جای نهاد تا از ضلالت حفظ شده و از سعادت بهره مند گردند. و قرآن کتابی است صامت و حاوی آیاتی متشابه و مجمل که نیاز به مبینی ناطق و عالم دارد که همان اهل بیت علیهم السلام اند. ازابتدای نزول وحی و بعد ازآن،پیامبرصلی الله علیه وآله و صحابه و تابعین، وتمام مفسران تازمان حاضر، همه در فهم وبیان قرآن شیوه هایی را به کار برده اند.امامان شیعه علیهم السلام نیزکه وارثان وحی اند روش هایی را برای بیان قرآن إعمال کرده اند که از بررسی روایات ایشان می توان به آن دست یافت وروایات تفسیری امام باقر علیه السلام مقدار قابل توجهی از این روایات است که درکتب روایی شیعه ثبت شده است. برخی به ظاهر روایات اکتفاکرده و به إجتهاد و بررسی عقلی آن نمی پردازند. در برابر، بسیاری درإثبات حجیت ظواهر قرآن- که منتهی به جواز اجتهاد عقلی در تفسیر قرآن می شود-دلائل متقنی إرائه کرده اند. بررسی روایات تفسیری امام باقر علیه السلام به هدف تأیید این گروه در إعمال روش عقلی در تفسیر قرآن می باشد. ضمن این که از رویکردهایی که امام علیه السلام در تفسیر قرآن در بخش آیات الأحکام و معانی باطنی آیات داشته ند و همچنین از محتوای ارزشمند سخنان ایشان نیز بهره مند می گردیم.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 2253