جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عدالت اجتماعی از پایه های مهم نظام اسلام در ابعاد گوناگون آن و به خصوص در حوزه اقتصاد است.هدف اندیشمندان از بررسی های ژرف پیرامون مفهوم عدالت تنها شناخت این مفهومجریان آن در سطح جامعه و در حقیقت اجرای آن است. یک مرحله خطیر و سرنوشت ساز برای اجرایعدالت چگونگی شناخت و معرفی اصولی است که از طریق آن، مفهوم عدالترا در روابطمیان مردم و برخورداری آنان از مواهب و رفاه موجود در جامعه را تعین می بخشد. توازن اجتماعی ، بنابر تبیینی که شهید محمد باقر صدر از آن ارائه کرده اند، از جمله قواعدی است که قابلیت کاربرد در تنظیم عادلانه مناسبات اقتصادی در نظام اسلامی دارد. در تبیین ایشان، توازن دارای دو محور اساسی است. 1- از انباشت ثروت و تمرکز آن در دست عده و یا طبقه ای خاص در جامعه جلوگیری شده و تلاش شود فرصت های شغلیو تولیدی برای همه افراد جامعه فراهم آید. 2- امکان دستیابی به حداقلی از سطح رفاه و آسایش برای همه افراد جامعه فراهم شود. این سطح از زندگی در اقتصاد اسلامی به نام سطح کفاف شناخته می شود. این رساله با توجه به اهمیت جایگاه توازن در اجرای عدالت اقتصادی در جامعه اسلامی به تفاوت هایی که از ناحیه تفاوت مبانی اندیشه ای عدالت در بررسی توازن اقتصادی تأثیر داشته توجه می کند و ارزیابی مجددی ازمبانی توازن و محورهای اساسی آن انجام می دهد. در این مسیر در وهله نخست مبانی عدالت در اسلام به طور منطقی مورد بررسی قرار می گیرد.بررسی این مبانی، که واقعی بودن عدالت و اصالت جامعه در کنار اصالت فرد می باشند، نشان می دهدکه توازنبا مبانی عدالت در اسلام سازگار می باشد. در مرحله بعد و بر اساس روش شناسی کشف و فهم مفاهیم اقتصادی از طریق بررسی های مبتنی بر شیوه های معتبر، اقدام به ارزیابی سازگاری محورهای توازن با ادله موجود در منابع اسلامی صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که «واقعی بودن عدالت» و «تأیید وجود عینی جامعه» و اعتقاد به شخصیت مستقل جامعه در قبال فرد، توازن را به خوبی پشتیبانی می کنند و از سویی ادله و احکام اجتماعی و اقتصادی موجود در منابع معتبر، آن را مورد تأیید قرار می دهند. فرآیند تحقیق حاضر دارای دو جنبه نسبتاً جدید می باشد. اول؛ در تعریف عدالت اجتماعی، علاوه بر فرد، وجود جامعه و حق جمعی نیز لحاظ شده و کمبودی که که در این زمینه وجود دارد مرتفع می گردد و دوم؛ بحث توازن، که در بیشتر مطالعات گذشته معطوف به بازتوزیع بوده است، در جایگاه مناسب خویش یعنی توزیع قرار می گیرد.

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر به بررسی نگاره‌های نجومی و کتب خطی ایران، پس از (قرن7 تا 13 هـ. ق) با توجه به تمهیدات عناصر بصری پرداخته و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه کتابخانه‌ای صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی بازتاب هنر در علم نجوم و جستجوی آثار به جای مانده در این زمینه و تحلیل این تصاویر از دیدگاه بصری می‌باشد. در بخش چهارم این پژوهش 65 مورد نمونه تصویر از کتب خطی به گونه‌ای انتخاب شده که از همه انواع نگاره‌ها در آن موجود باشد و سپس مورد تحلیل بصری قرار گرفته است. در این تحلیل، سعی بر آن بوده که گروه‌های مختلفی ازنظر ویژگی‌های بصری آثار، مشخص گردد و به صورت گروهی مورد بررسی قرار گیرد. شیوه باز‌نمایی در نمونه‌های انتخابی وابسته به مکتبی که کتاب درآن تصویر شده و موضوع کتاب‌ها با یکدیگر متفاوت است.نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکیست، که علم نجوم در تمام اعصار مورد توجه بوده و از آن برای پیش‌گویی و طالعبینی استفاده می‌شده که تصاویر آن سرشار از رنگ هستند و هم چنین جنبه‌ی دیگر این علم که مربوط به رصد ستارگان و موقعیت آنان در آسمان است وبیشتر مربوط به منجمین و عالمان به این علوم بوده است و به صورت تک نگاره با حداقل رنگ تصویرشده‌اند.

پژوهش حاضر که با هدف مطالعه ی تطبیقی مبانی توسعه ی غربی و توسعه ی عدالت محور دینی انجام گرفته است، در واقع درک مسئله توسعه با بررسی مبانی فلسفی - تمدنی مدرنیته و اسلام در ابعاد هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی را شامل می شود. روش تحقیق در این پژوهش فلسفی- مقایسه ای است.در واقع از آنجا که در میان دانش آموختگان مسلمان، کم نیستند کسانی که به دلیل ناآگاهی از مبانی اسلامی و نیز ناآشنایی با مبانی لیبرالیستی و تقابل آن با اندیشه ی اسلامی، آنچه را که در علوم انسانی و اجتماعی مغرب زمین به عنوان خاستگاه اندیشه های لیبرالیستی مطرح است، به عنوان سخنانی غیر قابل تردید و جهانشمول تلقی می نمایند و روز به روز، بیش از پیش از اندیشه های ناب اسلامی فاصله می گیرند، ضرورت این نگاه مقایسه ای را بیشتر ساخته است. حفظ و صیانت فکری مسلمانان، اقتدار بخشیدن به جوامع مسلمان، ارائه ی الگویی موفق از حکومت اسلامی، تدوین الگوی توسعه و پیشرفت و…، مستلزم استمرار مطالعات تطبیقی و مقایسه ای در زمینه های نظری و کاربردی است و البته از نظر منطقی، مطالعات نظری پیرامون اصول و مبانی، مقدم بر هر گونه مطالعه در زمینه های کاربردی است. چرا که بدون تبیین آن مبانی، مطالعات کاربردی استواری لازم را نخواهد داشت و راه به جایی نخواهد برد. پس، لازم است با عمق بخشیدن به این مباحث بر غنای آنها افزوده شود تا بتواند زوایای پنهان اندیشه ی مدرن بررسی شود و همچنین با آشنایی اندیشه ی اصیل اسلامی بر توانایی آن برای پاسخگویی به نیازهای معقول زمانه بیفزاید.در این رساله، نویسنده با اشاره به مفهوم توسعه و الگوهای آن در جهان معاصر و با ارائه ی تعریف و بیان مولفه های دو تمدن سکولار مدرن و تمدن اسلامی، نشان می دهد در اسلام بنیاد هستی شناسی توحیدی با بهره گیری از منابع معرفتی وحی و عقل در کنار حس و تجربه، انسان را خلیفه الله در عالم معرفی می کند و این در تباین و تضاد کامل با هستی شناسی ماتریالیستی مدرنیته با معرفت شناسی حس گرا و تجربی می باشد که خودبنیادی انسانی مادی و ابزار ساز را در خود دارد. همچنین این پژوهش عنوان می سازد اختلاف در مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی و انسان شناختی این دو نظام و همچنین دین و عقلانیت این دو تمدن، اختلاف در قلمروهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... را به دنبال دارد و نتیجه ی این امر آن است که توسعه به مفهوم اسلامی متفاوت از توسعه ی غربی خواهد بود. ضمن آنکه این پژوهش، ناظر به بحران در مدرنیته نیز مى‏باشد و این نوشتار در صدد ارائه این مطلب است که نه تنها مبانی توسعه ی غربی با آنچه در تمدن اسلامی است، متفاوت و حتی متباین است؛ بلکه در دوران کنونی که مدرنیته با بحران های تمدنی روبرو است ضعف الگوهای غربی بیش از پیش عریان شده است و جایگزین های پیش روی مدرنیته که در نگاه این رساله جریان هایی از جمله سنت گرایی، پست مدرنیسم و اسلام در قالب انقلاب اسلامی با محوریت حکومت الله است، از جایگاه های رو به تزایدی برخوردارند و با بحران موجود در تمدن غرب رجوع به الگوهای توسعه ی غربی ناشی از این تمدن بیش از پیش برای جوامع غیر غربی به خصوص برای جوامع اسلامی و از جمله ایران اسلامی نه تنها ارتجاع بلکه انقطاع از هویت تاریخی و در نتیجه بحران و سرگشتگی هویتی و نهایتاً ناکامی را به دنبال دارد. شایان ذکر است از نظر نگارنده از آنجا که پرسش از هویت تاریخی و تمدنی اسلام تنها با انقلاب اسلامی صورت گرفته است بحث از تمدن اسلام و احیای آن با انقلاب اسلامی معنا می یابد.

این پژوهش به هدف تحلیل مردم شناسی نمادین سقاخانه های تهران منطقه 12 صورت گرفته بر همین اساس تعداد 20 نمونه از سقاخانه ها به روش مردم شناسی مورد بررسی قرار گرفته و در رابطه با این پژوهش از نظر یه های انسان شناسی نمادین و تفسیری گیر تز و نظریه کارکرد گرایی مالینوفسکی استفاده شده نمادها دارای کارککردهای گوناگون می باشد که در نتیجه باعث ایجاد ارتباط فرهنگی بین اجزا گوناگون می شود لذا این کارکدهای گوناگون نهادهابه بهبود و شناخت فرهنگ و عقاید جامعه کمک می کند از طرفی خصوصیات رفتاری و فکری افراد یک جامعه تحت تاثیر باورها و اعتقادات آن جامعه می باشد در این پژوهش سعی شده که ویژگی های نمادین سقاحانه ها و کاکردها آنها از دیدگاه مالینفسکی مورد بررسی قرار گیرد نتیجه ای حاصل از این پژوهش گرفته شد به صورت خلاصه وار به شرح زیر می باشد اماکن دینی و مذهبی و نمادها باعث ایجاد همبستگی- وحدت بخشی - انسجام- اجتماعی و پایبندی به ارزش ها و اعتقادات - بالا رفتن میزان مشارکت اجتماعی - پیوستگی و استمرار فرهنگی و تعامل و کنش میان افراد می شود

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه ماهیت تفکر انتقادی از دیدگاه اسلام و پساساختارگرایی می پردازد. تفکر انتقادی ،با بن مایه ی سنجش آرا ،افکار و ادعاها و همچنین تصمیم گیری صحیح،مورد مطالبه ی فیلسوفان و جامعه شناسان است و از طریق این دو گروه به علوم تربیتی و روان شناسی وارد شده و در کنار مفاهیم دیگری چون روش حل مساله و تفکر خلاق قرار گرفته است.فیلسوفان ،ذات فلسفه را تفکر انتقادی می دانند. پساساختارگرایی به عنوان یکی از شاخه های پست مدرنیسم د رپی نقد ساختارها و بنیان ها و مفروضات ساختارگرای و هر نوع اندیشه ساختارگرایانه است که این مهم بواسطهتفکر انتقادی و مولفه های آن صورت می گیرد.با توجه به اینکه آموزه های تربیتی و فرهنگی پسا ساختارگرا به سرعت در حال انتشار است بنابراین لزوم آشنایی مسئولین تربیتی با این آموزه ها امری انکارناپذیر است و با توجه به اینکه اندیشه و فرهنگ اسلامی ،به منزله ی امری ریشه دار در تاریخ این مرز و بوم ،محتوا و جهت مشارکت مردم را مشخص می سازد بنابراین نوع نگاه دو رویکرد به تفکر انتقادی ،روشهای تربیت تفکر انتقادی ،موانع رشد تفکر انتقادی و در پایان وجوه افتراق و اشتراک این دو رویکرد با استفاده از منابع موجود و از طریق روش تحلیل کیفی (روش بردی)استخراج و مقایسه گردیده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که برخی ناهمخوانی ها در زمینه های مختلف از جمله نفی فراروایت ها ،نفی تمامی الگوها و اسوه های اخلاقی و لزوم نقد آنها از دیدگاه پساساختارگرایی در تضاد با تفکرات اسلامی و تناقض مبانی اسلامی با مبانی تفکر انتقادی و تقاوت د راهداف تفکر انتقادی از دیدگاه اسلامی با تفکر انتقادی از دیدگاه رویکردهای غربی است.همچنین تفکر انتقادی در پساساختارگرایی و کلیه مکاتب غربی در جهت اهداف لیبرالیستی و آزادی فردی است حال آنکه هدف از تفکر انتقادی در اسلام رسیدن به آرمان های الهی و انسانی است.

با توجه به موضوع رساله «تحلیل گفتمانی حقوق بشر اسلام و غرب با تأکید بر تأثیرگذاری آن در نظام بین‌الملل با محوریت پروژه‌سازی امنیت جامع» می‌توان گفت که حقوق بشر در دهه‌های اخیر به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین موضوعات در عرصه‌ی روابط بین‌الملل مورد توجه صاحب‌نظران و سیاستمداران مکاتب فکری مختلف و مذاهب جهان ازجمله اسلام و غرب قرار گرفته است. امروزه همه آن‌ها اتفاق‌نظر دارند که بنیاد و اساس آن ‌همراه با آفرینش انسان بوده اما مصادیق آن در جوامع گوناگون فرق دارد. برخی آن را کاملاً انسان‌ساخته، عده‌ای مطابق طبیعت انسان و عقل (حقوق طبیعی) و گروهی آن را برخلاف جریان روح آدمی ‌دانسته‌اند؛ درحالی‌که بسیاری آن را الهی می‌پندارند. نکته حائز اهمیت این ‌که تمام مکاتب و مذاهب جهان بر تبیین و تحکیم پایه‌های حقوق بشر در جامعه جهانی کنونی متفق‌القول بوده ولی بزرگ‌ترین چالش آن‌ها اختلاف در مبانی و مصادیق است. به‌این‌ترتیب سوالات تحقیق چنین مطرح می‌گردد: چگونه می‌توان به بهترین وجه مبانی اختلافی دو دیدگاه اسلام و غرب را تحلیل کرد؟ و چه راهکارهایی برای نزدیک شدن این دو نظر در جهت تحقق نظریه امنیت جامع در سیاست جهانی وجود دارد؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی موضوع حقوق بشر و مسائل آن در عرصه‌ی بین‌المللی در مکاتب فکری رقیب تلاش می‌نماید برای پاسخگویی به نیازهای مردم جهان‌های متمایز و متفاوت، به‌ویژه اسلام و غرب، بهترین رویه و تفکر را باهم ادغام نماید تا الگوی متناسب و جامع از صلح و امنیت را در جامعه‌ی جهانی کنونی به وجود آورد. برای این منظور، تحقیق با استفاده از رویه گفتمانی و نظریه سازه‌انگاری در حقوق بشر اسلام و غرب و با شیوه تحلیلی ـ توصیفی و نیز رویکرد استدلال قیاسی به دنبال راهکاری در جهت تأمین صلح و امنیت جامع در نظام بین‌الملل فعلی می‌باشد. لزوم یک استراتژی مدون و ارائه راهکار مناسب عملی (امنیت جامع)، در جهت چیره‌شدن بر مسائل مبنایی حقوق بشر در دو دیدگاه اسلام و غرب ازجمله در معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی ضروری می‌باشد که در این رساله به آن می‌پردازیم. نتایج نشان می‌دهند تحلیل گفتمانی و نظریه سازه‌انگاری بهترین روش تحلیل محتوایی در دو دیدگاه اسلام و غرب نیست اما انجام مذاکرات پارلمانی نهادینه در سطح جهانی و منطقه‌ای در قالب سازمان‌هایی مانند سازمان‌ملل‌متحد، اتحادیه‌اروپا و سازمان‌همکاری‌اسلامی بهترین راهکار تحقق امنیت جامع می‌باشد.

با توجه به این‌که زنان نیمی از پیکره اجتماع انسانی هستند و شخصیت، رفتار، فرهنگ و اندیشه آنان در شکل‌گیری جامعه انسانی نقش مهمی ایفا می‌کند و از آن‌جا که دین یک نهاد اجتماعی است که چگونگی برقراری ارتباط بین زنان و مردان در جامعه را تبیین می‌کند، نگرش ادیان به جایگاه و شخصیت زنان اهمیتی روزافزون می‌یابد. هدف از انجام این تحقیق بررسی جایگاه زن از دیدگاه اسلام با رویکردی جامعه‌شناختی می-باشد. این تحقیق با روش تاریخی انجام شده است و تکنیک مورد استفاده جهت جمع‌آوری اطلاعات، اسنادی است. در این تحقیق از نظریه‌های جامعه‌شناسی، فلسفی، فمینیستی و اسلامی در مورد نگرش به جایگاه زن و دین استفاده شده است. اسلام با تغییر نگرش نسبت به زنان، آن‌ها را در شان انسانی برابر با مردان دانست. تأکید اسلام بر تعلیم و تربیت زنان آگاهی‌ها و توانمندی‌هایشان را افزایش داد و موجب حضور گسترده زنان در فعالیت‌های گوناگون اجتماع شد.

چکیده ندارد.

بررسی همه جانبه معماری بناهای آموزشی، بدون شناخت نظام تفکر آموزشی، امکان پذیر نخواهد بود.مسجد به عنوان نخستین بنای تشکیلاتی حکومتی در اسلام، اگرنشان از جایگاه عبودیت در نظام اسلامی دارد، کارکرد های دیگر این نظم نوساخته را نیز پاسخ می‌دهد. به تدریج برخی از این عملکردهادارای مکان‌هایی مستقل می‏شوندآموزش از این دسته است که البته با استقلال بنا، پیوند میان آن و عبادت در طول تاریخ اسلام و بخصوص در ایران گسسته نمی‌شود. با تکامل نظام آموزشی در مدارس اسلامی، در دوره صفوی شاهد پیوستن مجدد کارکردهای مسجد و مدرسه در یک بنا هستیم. این گونه معماریکه مسجد-مدرسه نامیده می‌شود، همچون دیگر ساخت و سازهای این دوره دارای ویژگی‌های فاخری است و در دوره قاجار نیز به گونه‌ای، از نمونه‌های متعالی معماری شمرده می‌شوند.امروزه رجوعی معمارانه به معماری مسجد-مدرسه‌ها با هدف ترمیم گسست و انقطاع صورت گرفته در سنت معماری این نوع از بنا و احیای ارزش های زیبایی شناختی در معماری امروز بناهای با کارکرد آموزش دینی، با نگاهی آینده نگر به ساحت معماری و فضای داخلی، ضروری می نماید. لذا تبیین مبانی ای که روند طراحی معماری را در مقوله بناهای آموزشی-نیایشی، راهبری کنند هدف اصلی پژوهش حاضر قرار گرفته است.پژوهش پیش رو براساس هدف، جزء تحقیقات کاربردی است. و بر اساس روش، رویکردهای مختلفی چون تاریخی-توصیفی، اسنادی، تحلیلی و میدانی با توجه به هدف هر بخش گزینش شده است. در روند تاریخیاز منابع مکتوب، منابع تصویری، منابع ساختمانی و اسناد الکترونیکی استفاده شده است. پژوهش با استفاده از مبانی تفکر اسلامی با چهار رویکرد به بررسی رابطه میان مسجد و مدرسه می پردازد؛ تاریخی، ساختار شهری، وقفنامه ها و کالبد معماریدر تحلیل تاریخی نقاط عطف گسست و پیوست بنای مسجد و مدرسه و علل آن مورد توجه قرار گرفته و سیر تاریخی آن را به تصویر میکشد. همنشینی این دو بنا در شهر های ایران در بخشی دیگر و تاثیر وقفنامه ها بر نسبت میان مسجد و مدرسه بررسی شده است. شناخت شیوه فضاسازی درالگوی مسجد-مدرسه درگذشته و نیز امکان‌‌سنجی شرایط بازآفرینی این الگوی ترکیبی در سطح شهر و محلات از اهداف پژوهش می‌باشد. در دسته‌بندی بنای مسجد-مدرسه‌ها، متفاوت با گونه‌شناسی‌های انجام گرفته، از ویژگی‌ الگوهای فضایی معماری ایرانی استفاده شده، و نتایج قابل توجهی از این نوع از نگاه به فضای مسجد-مدرسه‏ها به دست آمده است.همین روش به صورت مفصل، دربررسی نمونه موردی مسجد سید اصفهان به کارگرفته شده است.در پایان با بررسی محورهای یاد شده در فصول و دسته‌بندی نمونه‌ها، پیشنهاداتی جهت ایجاد ارتباط و پیوست مجدّد مسجد، مدرسه و مردم ارائه گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق، مشخص می‏کند، که پیوند و همسو شدن علم و دین، سنت فکری معماری اسلامی را احیاء نموده و در برپایی و ادامه حیات آن موثر بوده است. نیز این امکان فراهم است، اگر بتوان با استفاده از این تفکر در دوره‏های تاریخی و ظرفیت‏ها و قابلیت‏های ذاتی آن، در حفظ و زنده نمودن ارزش‏های مادی و معنوی بهره برد. ضرورت هم‏فکری و همراهی مهندسان، و عالمان دینی و بانیان در طراحی و ایجاد مدارس جدید از دیگر نتایج تحقیق است.