جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
حسن و قبح عقلی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
عنوان :
خاستگاه وجودی حقوق طبیعی از نظر توماس آکویناس و حقوق فطری نزد فقهای امامیه
نویسنده:
علیرضا فاضلی , اردوان ارژنگ , نجمه زکی خانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
حقوق فطری
,
حقوق طبیعی
,
خاستگاه وجودی حقوق
,
فقهای امامیه
,
شیعه شناسی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
عالم مثال ها ,
سعادت ,
عقل عملی ,
قانون ,
تمیز خیر از شر ,
ارزشهای حقیقی ,
رابطه قانون و سعادت ,
ویژگی های قانون الهی ,
قانون ازلی ,
عینیت قانون ازلی و عقل الهی ,
نور طبیعی عقل ,
طبیعت انسان ,
مشارکت عقلانی در قانون الهی ,
اعتبار شرعی ,
اعتبار عقلائی ,
کشف عقلی علل احکام ,
اصالت اباحه عقلی ,
حق ذاتی خداوند نسبت به انسان ,
قضایای فقهی قیاساتها معها ,
شاپا (issn):
2345-3761
چکیده :
از مسائل فلسفۀ حقوق، شناخت قواعد حقوقی است. مکاتب مختلفی برای شناخت قواعد حقوقی و دست یافتن به منشأ و اصل حق به وجود آمده است. از جمله مکتب حقوق طبیعی یا حقوق فطری است. «منشأ و خاستگاه حق» در اصطلاح دانش فلسفۀ حقوق، تعیین محلّ پیدایش حق و بر اساس آن، تعیین دلیل اعتبار یک حق است. در نگرش الهی از آنجا که همۀ هستی از آن خداست، هر حقی به خودی خود ثابت نمی شود. در اصل همۀ حقوق از آن خداست از آنجایی که انسان در نظام وجودی، جایگاه خاصی دارد حقوق او نیز -اگر به مقضای انسان بودنش دارای آنها باشد- خاستگاهی وجودی دارد. بر این پایه، در این مقاله سعی بر آن است که با تبیین نظریۀ حقوق طبیعی از دیدگاه توماس آکویناس و حقوق فطری از دیدگاه فقه امامیه، امکان شناسایی خاستگاه این حقوق که در چارچوب دین به وجود آمده است، فراهم گردد.پس پرسش اصلی تحقیق نسبت بین عوالم وجودی است با حقی که انسان آن را با عقل در خویش می یابد. از جمله دستاوردهای این پژوهش این است که هم آکویناس و هم فقهای شیعه حق طبیعی و فطری را دارای سرمنشاء وجودی میدانند که همان علم الهی است، البته تفاوتهایی در بین این دو هست که بیشتر ریشه در تفاوت های اسلام و مسیحیت دارد، و الاّ در نگرش خدامحورانه حق طبیعی یا فطری باید برآمده از امری وجودی و واقعی باشد و امری صرفاً اعتباری نباید باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 81
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبنای فلسفی تعیین ارزشها از نظر سیّد محمّد حسین طباطبایی و دیوید هیوم
نویسنده:
محمد جواد موحدی، مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
هیوم
,
فلسفه اخلاق (اِتیک)
,
علم ارزشی
,
علم اخلاق اسلامی
,
فلسفه اخلاق اسلامی
,
علم اخلاق
,
نقش عقل نظری در اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق هیوم
,
اخلاق و معرفت شناسی
,
معرفت شناسی اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
حسن و قبح ,
صبغه ,
ملکات نفسانی ,
شرور اخلاقی ,
خیر اخلاقی ,
انگیزه ,
رذایل اخلاقی ,
حسن و قبح ,
وجدان خیر و شر ,
حصول معرفت ,
انطباع ,
ایده ,
طبیعت شناسی ,
خُلقیات ,
مکتب اخلاق فضیلت محور ,
حسن و قبح اخلاقی ,
حسن و قبح از نظر علامه طباطبایی ,
خلق ,
عقل ( جوهر ) ,
خیر اخلاقی ,
رذایل اخلاقی ,
فضایل اخلاقی ,
انگیزه اخلاقی ,
میزان ,
فطرت(سرشت) (معرفت شناسی) ,
تهذیب اخلاقی ,
اخلاق فضیلت گرا ,
احساس اخلاقی ,
رفتار آدمی ,
عقل در زندگی ,
ادراک در زندگی ,
علم اخلاق یونانی ,
رسالهای درباره طبیعت آدمی (هیوم) ,
رفتار فضیلت مندانه ,
رفتار رذیلت مندانه ,
عمل عادلانه ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
علامه سید محمد حسین طباطبایی و دیوید هیوم، دو اندیشمند بزرگ، یکی در جهان اسلام و دیگری در جهان غرب، به لحاظ داشتن اندیشههای فلسفی تأثیرگذار، بسیار حائز اهمیت هستند. در حوزه فلسفه اخلاق، هیوم به دنبال علم به طبیعت آدمی و انگیزهها و رفتار اوست و انسان را به عنوان موجودی عاقل و فعال مورد بررسی قرار میدهد و در پی آنست تا نقش عقل را، به خصوص در اخلاق، بسیار کمرنگ جلوه دهد. علامه طباطبایی نیز در مباحث معرفتشناسی و توجه به چگونگی حصول معرفت برای آدمی، فاعلیت انسان و ارتباط فاعل و فعل را مورد کاوش و تحلیل قرار میدهد و در پی آنست که نقش عقل و ادراکات آن را در همه سطوح زندگی انسان به عنوان نقشی اساسی و مرکزی نشان دهد. در این مقاله به بررسی و مقایسهی مبانی فلسفی آنها، به طور خاص در قلمرو اخلاق و تعیین ارزشها، می پردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 10
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شهودگروی اخلاقی قاضی عبدالجبار معتزلی
نویسنده:
عباس دهقانی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اخلاق (اِتیک)
,
کمال عقلی
,
شهودگروی
,
بلوغ عقلی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
حسن و قبح عقلی ,
الاشاعره ,
وجوه فعل بد ,
فعل قبیح عقلی ,
ذهن گروی اخلاقی ,
اقسام علوم ,
مفهوم پایه اخلاق ,
گزاره پایه اخلاق ,
علوم بدیهی ,
بدیهیات اخلاقی ,
رابطه علوم بدیهی و اخلاق ,
عینیت ارزش ,
اخلاق ذهن گرا ,
نظریه وجوه ,
فلسفه اخلاق معتزله ,
فلسفه اخلاق اشاعره ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
شهودگروی اخلاقی مکتبی در فلسفه اخلاق است که در قرن بیستم ظهور یافت و نظرهای بسیاری را به خود جلب نمود. آرای متفکران این مکتب را می توان به سه مدعای اصلی عینیت حقایق اخلاقی، وجود مفاهیم و گزاره های اخلاقی پایه و شرط بودن بلوغ عقلی برای فهم بداهت حقایق پایه اخلاقی فروکاست. قاضی عبدالجبار همدانی، متکلم و فقیه بزرگ معتزلی، در جای جای کتب کلامی خود، مباحثی فرااخلاقی را مطرح کرده که بسیار با نظرهای شهودگرایان اخلاقی مشابهت دارد. سعی ما بر این است که اعتقاد وی به سه اصل اساسی شهودگروی را نشان دهیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 61 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امر ارشادی و مولوی در اصول شیعه
نویسنده:
علی اکبر فرح زادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم ارشادی در علم اصول
,
حکم مولوی در علم اصول
,
01. خداشناسی (کلام)
,
17. فرق کلامی
,
علم اصول شیعه
,
علم اصول اهل سنت
کلیدواژههای فرعی :
عدلیه ( شیعه ) ,
مکلف ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
آخوند خراسانی ,
انشاء ,
اهل سنت ,
مجتهد ,
اراده ,
مصلحت ,
قرآن کریم و امام زمان (عج) ,
اطاعت ,
معصیت ,
شیخ انصاری ,
امر ارشادی ,
امر مولوی ,
اصول شیعه ,
واجب ارشادی ,
اصل برائت ,
وجوب غیری ,
احکام وضعی ,
علم اصول ,
اصولیون شیعه ,
واجب ,
مستحب ,
اخبار ,
ثواب و عقاب ,
ملاک تشخیص امر ارشادی ,
ملاک تشخیص امر مولوی ,
نسبت عقل و امر مولوی ,
اطیعوا الله و اطیعوا الرسول ,
مفسده ,
امکان صدور امر ارشادی محض از خداوند ,
دلالت امر برفور تراخی ,
حسن و قبح شرعی ,
مقدمه واجب ,
کاربرد امر ارشادی برای بیان احکام وضعی ,
نهی ارشادی ,
احکام تاسیسی ,
احکام امضایی ,
احکام وضعی ,
اراده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
اقسام حکم و تقسیمات واجب از مباحث اصولی شناخته شده ای است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان علم اصول قرار داشته است. با این حال تقسیم امر به ارشادی و مولوی از مسائلی است که مدت زیادی از راهیابی آن به علم اصول فقه شیعه نمی گذرد. در میان اهل تسنن نیز، به دلایلی که در این مقاله بیان شده، اساسا بحث از امر ارشادی و مولوی مطرح نشده است. بازشناسی امر ارشادی از امر مولوی از آن جهت اهمیت دارد که امر مولوی جنبه انشائی داشته و اقتضای اطاعت مستقل می کند، در حالی که امر ارشادی ماهیتا جنبه اخباری دارد و از مصلحت فعل مورد ارشاد گزارش می دهد و در نتیجه امتثال یا معصیت آن، ثواب یا عقابی جداگانه ندارد. در مورد ملاک امر ارشادی و مولوی میان اندیشمندان اتفاق نظر به چشم نمی خورد. مقاله حاضر دیدگاههای مختلف در این زمینه را طرح و ارزیابی نموده، برای ارائه راه حلی قابل قبول تلاش می کند و به مباحثی از علم اصول که امر ارشادی و مولوی در آن مورد توجه واقع شده، اشاره می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه عقل در معارف اعتقادی از دیدگاه فیض کاشانی
نویسنده:
احدالله قلی زاده برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه عقل و دین
,
عقل و وحی
,
عقل و دین
,
عقل(منطق)
,
ملامحسن فیض کاشانی
,
عقل گرایی فیض کاشانی
,
نص گرایی فیض کاشانی
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
نبوت ,
حسن و قبح عقلی ,
اثبات وجود خدا ,
حسن و قبح ,
واجب الوجود ,
تاویل گرایی ,
گزاره های اعتقادی ,
ادله تجرد نفس ,
حب الهی ,
حسن و قبح ,
نبوت ,
اهل بیت(ع) ,
تجرد نفس ناطقه ,
مجازاتهای اخروی ,
معارف اعتقادی ,
کارکرد عقل ,
اثبات وجود خدا ,
حسن و قبح عقلی ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
باطنگرایی ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
سید بن طاووس
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
0
چکیده :
بحث از ماهیت عقل، و نقش و جایگاه آن در فهم و تنسیق عقاید و نیز نسبت عقل با وحی و سنت نبوی از مهمترین مسائل کلامی است، از دیرباز تا کنون، که دو دیدگاه عقلگرایی و نصگرایی را در بین عالمان دینی به وجود آورده است. در این میان، اندیشه فیض کاشانی همواره با ابهام همراه بوده است. عدهای با تکیه بر برخی کتابهای او، همچون عینالیقین، انوارالحکمه و اصول المعارف، که همسو با عقلگرایی به نگارش درآمدهاند او را عقلگرا معرفی نموده، عدهای دیگر با تکیه بر برخی دیگر از کتابهای او، همچون المعارف، وافی، شافی و نوادرالاخبار، که همسو با نصگرایی است او را نصگرا معرفی میکنند. تحقیق حاضر با عنایت به تمام آثار به جا مانده از این اندیشمند قرن یازدهم عقلگرایی او را در حوزه عقاید به اثبات میرساند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 191
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیلی از نظریه های ترکیبی در اخلاق اسلامی (بررسی موردی نظریه مصباح یزدی و سروش)
نویسنده:
جهانگیر مسعودی، زهرا آل سیدان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
محمد تقی مصباح یزدی
,
سروش
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
دین و اخلاق
,
نظریه های ترکیبی
,
نسبت اخلاق و دین
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
حسن و قبح شرعی ,
حسن و قبح ذاتی ,
مفاهیم اخلاقی ,
مقام ثبوت ,
ارزش اخلاقی ,
معیار اخلاقی ,
نسبت اخلاق و دین ,
فلسفه اخلاق معتزله ,
فلسفه اخلاق اشاعره ,
افعال طبیعی ,
نظریه اخلاقی ,
نسبیت اخلاق ,
ارزش اخلاقی خادم ,
ارزش اخلاقی مخدوم ,
مقام اثبات ,
واقع گرایی اخلاق ,
افعال اخلاقی ,
افعال مردد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
بر اساس تقسیم بندی مشهور تاریخی در مساله ی حسن و قبح، متفکران مسلمان در حوزه ی مباحث اخلاقی یا باید طرفدار روی کرد معتزله باشند، یا روی کرد اشاعره. اما این برداشت دقیقی نیست. دیدگاه های معتزله و اشاعره در مساله ی حسن و قبح، دیدگاه های مرکبی است که می توان با نگاه های تحلیلی مناسب، به تجزیه ی آن ها به مولفه های کوچک تری پرداخت. بالمآل با ظاهر شدن آن مولفه های خردتر، می توان با ترکیب برخی مولفه های دیدگاه معتزله و برخی مولفه های دیدگاه رقیب، به دیدگاه های ترکیبی جدیدی دست یافت. این همان اتفاقی است که در حوزه ی اخلاق اسلامی، به ویژه در میان متفکران گذشته و معاصر امامیه پدید آمده است. دیدگاه های اخلاقی محمدتقی مصباح و عبدالکریم سروش دو نمونه ی معاصر از این نظریه های ترکیبی به شمار می آیند. مصباح یزدی هم چون معتزله، اصول کلی اخلاق را عقلی می داند، ولی در مقام تبیین و یا تعیین مصادیق اخلاقی، جانب وحی و شرع را نگاه می دارد (هم چون اشاعره). سروش در روی کردی دیگر، ارزش های اخلاقی را در مقام ثبوت، شرعی و متکی بر اراده و فرمان الاهی می داند (هم چون اشاعره)، اما در مقام اثبات، آن ها را عقلی تلقی می کند (هم چون معتزله). نظریه های ترکیبی یادشده در بحث پراهمیت «اخلاق و دین» نیز به دیدگاه های ترکیبی و میانه ای روی می آورند، به نحوی که نه اخلاق را کاملا دینی می دانند و نه کاملا آن را منفصل و منقطع از دین برمی شمارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بحثی در علم کلام
نویسنده:
روح الله عالمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
13. علم کلام
,
علم کلام
,
ماهیت علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
امامت ,
تأویل ,
معتزله ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
علل پیدایش علم کلام ,
عقل نظری ,
دفاع از دین ,
مرگ پیغمبر ص ,
فروع دین ,
اشاعره (اهل سنت) ,
تکلیف (افعال الهی) ,
معتزله (اهل سنت) ,
سنت نبوی صلی الله علیه و آله ,
قرآن ,
تکلیف دینی ,
موضوع کلام ,
سنت نبوی ,
حسن و قبح عقلی ,
عقل ( جوهر ) ,
قرآن کریم ,
اجتهاد ,
تمسک به وحی ,
فایده علم کلام ,
فرق کلام با فقه ,
فرق کلام با فلسفه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
0
چکیده :
ادیان الهی که همه بر صراط واحد استوارند و هدایت انسان را جستجو میکنند همواره به زبان عامه مردم بیان شده اند. اما در ورای این ظاهر، باطنی دارند که خواص را نیز در هر درجه ای که هستند از زلال معرفت و حقیقت بهره مند می سازند. این ویژگی باعث شده تا در سراسر تاریخ ادیان مباحثات و منازعات فکری گوناگون را به ارائه راه های مختلف برای دستیابی به حقیقت رهنمون سازد. علم کلام در چنین شرایطی پا به عرصه دانش گذارد تا ساحت دین را از لوث انحرافات فکری منزه بدارد و دین را آنگونه که باید شناخته شود و به دور از القائات نابجای فکری به انسان بشناساند. دین شریف اسلام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اندکی بعد از پیدایش و تثبیت از جوانب مختلف مورد قضاوت قرار گرفته است و از همان زمان هم متکلمین مسلمان برای تعیین حدود و ثغوری که حافظ حریم آن باشد پا به میان گذاردند و برای صیانت از مقدسات بر آن شدند تا خود دین را به تصویر بکشانند. اما شگفت آنکه در میان خود متکلمین نیز در تبیین مسائل اختلاف نظر پیدا شده و علم کلام خود محل مناقشه قرار گرفت و این نیز به نوبه خود موجب پویایی، پیشرفت و تحول عظیم در این علم گردید. جدال همیشگی میان کلام و فلسفه هم از مهمترین مسائل مربوط به دین و دین شناسی است که باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد. مقاله حاضر تحقیقی است راجع به علم کلام اسلامی که در آن سعی شده از ابعاد مختلف به این موضوع نگریسته شود و از زوایای مختلف مورد دقت قرار گیرد. مراجعه به آراء علمای بزرگ اسلامی نیز به گونه ای است که در پایان به خواننده امکان قضاوت در مسأله را خواهد داد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جبر و اختیار از دیدگاه وحید بهبهانی (ره)
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر و اختیار
,
جبر و اختیار(کلام)
,
مرجح
,
رابطه علیت
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
فعل الهی ,
کلام امامیه ,
هوای نفس ,
ترجیح بلا مرجح ,
قدرت و اراده انسان ,
قدرت الهی ,
علت تامه ,
اشکال تسلسل ,
اراده خدا ,
اصولیان ,
ضرورت فلسفی ,
کنش (عمل - فعل) ,
ترک فعل ,
صدور فعل ,
فاعلیت اختیاری ,
شبهه جبر ,
علم وجدانی ,
فعل اضطراری ,
اراده اضطراری ,
اهل خلود ,
چکیده :
نوشتار حاضر، دیدگاه آیه الله وحید بهبهانی درباره جبر و اختیار را به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس تنها رساله او در این باره، بررسی میکند. وحید بهبهانی در رساله «جبر و اختیار» در صدد اثبات و تحلیل اختیار و رد جبر است. او مهمترین مانع در راه اثبات اختیار را ضرورت علیت میداند. وی ضرورت به معنای حکم ضروری بر صدور فعل بر اساس قرائن را میپذیرد و با اختیار قابل جمع میداند، اما ضرورت صدور فعل به معنای محال بودنِ عدم صدور آن را نمیپذیرد. به اعتقاد او هرچند برای صدور فعل، مرجح لازم است، اما این مرجح، قدرت انسان بر ترک را از بین نمیبرد. او فعل را هم محتاج فاعل میداند و هم مرجح، و مرجح، فاعل را مجبور به فعل نمیکند. وحید بهبهانی به تفصیل به اشکالات نظریه خود پرداخته و به آنها پاسخ میدهد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کاربست عقل عملی در استنباط آموزه های کلامی با تکیه بر متون دینی
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حسن و قبح عقلی
,
قاعده لطف
,
عقل عملی
,
نبوت
,
عقل و دین
کلیدواژههای فرعی :
هدفداری عالم ,
حسن و قبح عقلی ,
عدلیه ,
قاعده لطف ,
عقل نظری ,
وجوب شناخت خدا ,
ثواب و عقاب ,
روش استنباط اعتقادات ,
کارکرد استقلالی عقل ,
کارکرد آلی عقل ,
عذاب اطفال ,
هدف بعثت انبیاء ,
تکلیف مالایطاق ,
قاعده دفع ضرر محتمل ,
قاعده قبح عقاب بلابیان ,
ادعای نبوت ,
وجوب شکر منعم ,
حجیت عقل عملی ,
عصمت انبیاء در تبلیغ ,
وجوب انتصاف ,
ادعای نبوت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
جعفر سبحانی
شاپا (issn):
0
چکیده :
علم کلام از جمله علومی است که از هر دو منبع عقل و نقل، در استنباط آموزه های اعتقادی بهره می برد. عقل نیز در حوزه کلام، کارکردهای گوناگونی همچون کارکرد نظری، عملی، استنباطی و دفاعی دارد. مقاله حاضر به بحث کارکرد عملی می پردازد. از جمله مهمترین کارکرد های عقل عملی در حوزه کلام، اثبات حسن و قبح افعال است که با توجه به آن مسائل گوناگونی از آن استخراج می شود. در این نوشتار، به نمونه هایی اشاره می شود که با قاعده حسن و قبح عقلی اثبات شده اند، همچنین عقل عملی با تکیه بر قاعده لطف،دفع ضرر محتمل، وجوب شکر منعم، و تعلیق الواجب علی الجائر، مسائل گوناگون کلامی را استخراج می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه فلسفه احکام در اسلام
نویسنده:
مجتبی الهیان، الهام محرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
قیاس فقهی
,
مصالح و مفاسد
,
جامعیت دین
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
فلسفه احکام
,
حق سوال
,
عقل و دین
کلیدواژههای فرعی :
جبر و اختیار ,
معتزله ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
شیطان (ابلیس) ,
حکم شرعی ,
ماتریدیه ,
تکوین حیات ,
حکمت خداوند ,
داستان هبوط ,
پیامبر ,
هدف فعل الهی ,
فقهای اهل بیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید بن طاووس
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
نویسنده در این مقاله در پی اهمیت و ضرورت مقوله غایت و غرض داشتن کردار و گفتار، در صدد اثبات هدف و حکمت برای افعال خداوند در جهان تکوین و تشریع است. از ثمرات این بحث میتوان به فلسفهدار شدن احکام در اسلام و فواید مثبت مترتب بر آن اشاره کرد. در ابتدا با توضیحات مختصری اشاره به اهمیت و جایگاه و نقش فلسفه احکام در اسلام شده و در ادامه با اشاره به اقوال دانشمندان اهل سنت و رد اقوال منکرین تعلیل افعالالله از آنها، به اقوال فقهای اهل بیت (ع) پرداخته شده و در انتها با تمسک به آیات و روایات مدعای مطرحشده اثبات شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 157 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید