جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب متضمن اندیشه‌های((محمد ارکون)) ـ متفکر الجزایری ـ در باب تبیین اندیشه((نقد عقل اسلامی)) است .((ارکون)) در این رساله سعی دارد بر پایه‌ی تفکر مدرن، نظام اندیشه انتقادی معطوف به سنت را پایه‌ریزی نماید .به نظر وی((مشکل اساسی تفکر دینی و تجدید حیات فکری مسلمانان، تمایز میان عقل دینی و عقل علمی نیست، بلکه دشواری اصلی در این است که چگونه می‌توان عقل نقاد را از قید و بندهای معرفت شناختی‌ای که عقل جزمی بر همه فعالیت‌های فکری و فرهنگی آدمی می‌افکند رهانید .این چالش میان عقل نقاد و عقل جزمی است که شالوده‌ی دشواری‌هاست)) .بنابر آنچه گذشت، مترجم اذعان می‌دارد که((اندیشه اصلی ارکون نقد عقل اسلامی است .او نیت واقعی خود را از نقد عقل اسلامی، کشف عواملی می‌داند که بر کنش و آفرینش عقل حاکم‌اند .همچنین این کتاب در شمار نخستین کوشش‌ها برای تفسیر فمینیستی از قرآن است)) .((قرائت‌ها و چالش‌ها))، ((اجماع و راست کیشی)) و ((عقل الهی و گفت‌مان‌های بشری)) عناوین اصلی این کتاب هستند .

با توجه به شخصیت علمی، عرفانی و سیاسی حضرت امام خمینی­(ره) از یک سو و شخصیت علمی و عرفانی علامه طباطبایی از سوی دیگر، برآن شدیم که دیدگاه­های تفسیری این دو بزرگوار را به­صورت روش­شناسانه مورد واکاوی و بررسی قراردهیم. دعوت به قرآن و بازگشت به این کتاب آسمانی ، چیزی است که در تفسیر و دیدگاه­های این مفسران به­خوبی منعکس­شده­است. روش تحقیق مقاله، براساس نوشته­ها و سخنرانی حضرت امام دربارۀ سوره حمد بوده که به­صورت تطبیقی با المیزان، مورد بررسی قرارگرفته­است. با تبیین دیدگاه­های امام خمینی­(ره) و علامه طباطبایی، اولاً جامعیت تفسیری در اقوال ایشان و روش­مندی و قرآن­گرایی ایشان معلوم­گشته و ثانیاً اهمیت قرآن در جهت­دهی به زندگی اجتماعی و فردی این بزرگوارن روشن­می­گردد و در نهایت با اسلوب تفسیری مستنبط از آراء ایشان، می­توان به تفسیر دیگر آیات پرداخت. از دیگر نتایج مقاله می­توان به شناخت منهج، گرایش و صبغه تفسیری امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی اشاره­نمود که در تفسیر امام خمینی گرایش عرفانی به­وضوح دیده­شده ولی در تفسیر المیزان گرایش فلسفی مفسر ظهور و بروز دارد.