جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫مسأله حجاب که در آموزه‌هاي اسلامي، جايگاه روشني دارد، با رواج ديدگاه‌هاي نوين، خصوصاَ از سوي فمينيسم، با شبهاتي روبرو گرديده است. پژوهش حاضر با روش نقلي و تحليلي به بررسي حق يا تکليفي بودن حجاب در آموزه‌هاي اسلامي پرداخته تا پاسخي براي اين شبهات فراهم آورد. منظور از حجاب پوشش کاملي است که بدن زن را در مقابل مردان نامحرم بپوشاند. علماي فريقين در اصل وجوب پوشش زنان، اتفاق نظر دارند، اما در محدوده آن اختلافاتي وجود دارد که اکثر ايشان، پوشش دست‌ها و صورت را واجب نمي‌دانند. ارزيابي تعاريف ارائه شده از کلمه "حق" نشان مي‌دهد که توان و قدرت، نفع و بهره، و از سنخ ملکيت بودن، در اين تعاريف مشترک است. همچنين برخي از حقوق قابليت انتقال يا اسقاط نيز دارند. و اما منظور از تکليف، اوامر و نواهي الزامي خداست که بر عهده بندگان نهاده شده است. انسان‌ها اگرچه در انتخاب اصل دين، مجبور نيستند اما هنگامي که يک دين را برمي‌گزينند بايد به قوانين آن پاي‌بند باشند و حجاب، جزئي از احکام دين است. در واقع بر اساس آموزه‌هاي اسلامي، حجاب حق زن نيست بلکه وظيفه و تکليفي است که شارع براي زن وضع نموده است. نظريه کساني هم که حجاب را حق الله مي‌دانند به نظريه تکليفي بودن حجاب بازمي‌گردد. آيه غض، آيه جلباب، آيه حجاب و چندين آيه ديگر بر لزوم حجاب و پوشش زنان دلالت مي‌کند. همچنين روايات متعددي که صراحتاَ به مسأله پوشش زنان اشاره کرده‌اند، يا رواياتي که حرمت نگاه به زنان بيگانه را مطرح کرده‌اند و نيز رواياتي که جواز نظر به زن براي ازدواج را مطرح ساخته‌اند، همگي مي‌تواند بر تکليفي بودن مسأله حجاب دلالت نمايد. اجماع فقهاي شيعه و اهل سنت نيز بر اصل وجوب حجاب، حاصل است. عقل نيز در اين مسأله، بر وجوب پوشش مناسب زنان حکم مي‌کند. بدين‌ترتيب، تکليف شرعي براي زنان اثبات مي‌شود.

انسان، با توجه به ساختار وجودی خود، که در آن جنبه‏ای از خاک و جنبه‏ای از خدا را با هم دارد این قوه را داراست که بتواند، به طور مستقیم و بدون نیاز به هیچ واسطه‏ای، با خدای خود نوعی ارتباط معنوی داشته باشد. این ارتباط در حقیقت بین «خدا» و «خود» انسان به وقوع می‏پیوندد و نیازی به «غیر» نیست، اما گاهی مقدماتی لازم است تا این ارتباط مستقیم برقرار شود. دیدن چیزی یا انجام دادن عملی، که نوعی «تجربه» به حساب می‏آید، می‏تواند مقدمه‏ای برای یاد خدا و برقراری ارتباط معنوی با او باشد. هر تجربه‏ای که در آن به نحوی از انحاء ارتباطی با خدا ایجاد شود، یعنی احساسی، ادراکی، شناختی، و یا آگاهی‏ای از حضور خدا به انسان دست دهد، آن را «تجربه‏ی دینی» می‏نامند. و چون شناخت خدا، با توجه به قدرت عقل و نوع دین در انسان‏های مختلف، متفاوت است، لذا می‏توان گفت که عقل و اعتقادات شخصی نقش مهمی در تعبیر و تفسیر تجربه‏ی دینی ایفا می‏کنند. آغاز نظریه‏ی تجربه‏ی دینی در اروپا بوده که بر اساس اعتقادات مسیحیت و طرز تفکر دانشمندان مسیحی صورت گرفته است. در این مقاله تلاش شده ریشه و علل پیدایش این نظریه و طرز تفکری که در مورد ماهیت آن در غرب وجود داشته و دارد مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش نشان می‏دهد که ماهیت تجربه‏ی دینی هنوز در میان پژوهشگران غربی مورد منازعه است و نظریات در این زمینه مختلف و گاهی متناقض می‏باشند. ضمناً در یک بررسی تطبیقی، نکاتی از متون اسلامی و عرفان اسلامی نیز در ارتباط با ماهیت «تجربه‏ی دینی» ارائه گردیده است.